prima-*
'Niet-gewelddadige protesten zijn
MENINGEN
De wereld gaat nog
eens aan integratie ten onde
Bezuinigingsplannen Leidse
universiteit niet verstandig
Leiden is grote verspreider
van distel- en stekelzaden
Senatoren van VYD en D66
hebben heel wat uit te leggen
Ambtenaar moet zelf kunnen
bepalen of hij homo's trouwt
DONDERDAG 26 JULI 2001
SPELREGELS
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief
gaarne veimelding van onderwerp en publicatiedatum van
het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewer
ken, bekorten of weigeren. Alleen brieven ondertekend met
naam en adres komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdra
gen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Lei
den, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redac-
tie.ld@damiate.hdc.nl
Op maandag 9 juli stond in het
Leidsch Dagblad dat ook de
Tweede Kamer zich zorgen
maakt over de bezuinigingen in
de Faculteit Wiskunde en Na
tuurwetenschappen van de
Leidse universiteit. WD, PvdA
en D66 stelden daar vragen over
aan verschillende bewindslie
den. Over het belang van die
Kamervragen zijn de universiteit
en de critici van de facultaire
plannen het niet eens.
Volgens woordvoerder Wïm van
Amerongen van de universiteit
verandert er door de Kamervra
gen 'helemaal niets'. Volgens
1 hem zijn al die vragen ook bij
het opstellen van het bezuini
gingsplan allemaal 'al uitgebreid
aan de orde geweest'. Merk
waardig genoeg wordt daar in
het plan zelf echter geen woord
aan gewijd en blijkbaar hebben
die vragen ook niet tot een an
der plan geleid. Kennelijk vond
het faculteitsbestuur die vragen
niet belangrijk genoeg.
Het is ook een nogal pretentieu
ze en zelfgenoegzame opstelling
van de universiteit, alsof minis
ter Hermans zelfs niet tot ande
re conclusies kan komen. Toch
zou de minister er wel eens
minder vrede mee kunnen heb
ben dat de Leidse universiteit
zich zo weinig aantrekt van de
samenleving en/of van de af
spraken met andere universitei
ten.
Want niet alleen de Kamer
maakt zich zorgen; ook de Bio
logische Raad van de Koninklij
ke Nederlandse Academie van
Wetenschappen heeft flinke kri
tiek op de facultaire bezuini
gingsplannen. Door die plannen
zou volgens de raad 'de nationa
le samenwerking in biologisch
onderzoek en onderwijs gefrus
treerd' worden.
Al die afspraken hebben ook be
paald geen vrijblijvend karakter.
Voor de deelname van de Leidse
Biologie aan verschillende lan
delijke onderzoeksscholen heeft
het bestuur van de universiteit
een overeenkomst getekend. En
binnen Leiden heeft de univer
siteit een convenant met het na
tionaal natuurhistorisch muse
um Naturalis. Al die afspraken
kunnen niet zomaar eenzijdig in
de prullenbak worden gegooid.
De critici van het facultaire plan
laten zich door de opmerkingen
van Van Amerongen dan ook
niet uit het veld slaan. Zij wer
ken hard aan alternatieven. Het
bedreigde, onderzoek kan vol
gens hen voor een belangrijk
deel worden voortgezet. Er hoeft
namelijk helemaal niet zoveel
op de wetenschappelijke staf te
worden bezuinigd.
Het faculteitsbestuur wil extra
op de wetenschappelijke staf
bezuinigen om zo onder meer
geld vrij te maken voor de aan
schaf van dure apparaten. Maar
het Instituut voor Evolutionaire
en Ecologische Wetenschappen
(dat vijf van zijn negen secties
zou kwijtraken) wil juist in een
tijd van bezuinigingen liever zijn
'menselijk kapitaal' zoveel mo
gelijk behouden, om daarmee
andere geldbronnen aan te bo
ren om te investeren in onder
zoek en apparaten.
Met goeie onderzoekers en do
centen haal je volgens het EEW
wel studenten, beurzen en ap
paraten binnen en met alleen
dure apparaten niet.
Evert Meelis,
(Instituut voor Evolutionaire en
Ecologische Wetenschappen),
Leiden.
Leiden een schone stad? Was
het maar waar. Leiden een dis
tel- en stekelstad, dat klopt be
ter. Als ik kijk naar de giganti
sche vervuiling door de distels
naast de jachthaven van Van
Dijk aan de Roomburgerweg, op
de Annahoeve en op het terrein
waar de asielzoekers gehuisvest
waren, dan is maar een conclu
sie mogelijk: Leiden is een grote
vervuiler. Voor de buurgemeen
ten, voor de stad zelf en voor de
particuliere tuinen. Kilometers
ver waaien de zaden overal
heen.
Tegen de stadsbestuurders zou
ik willen zeggen: als het u ernst
is met een schone stad, doe er
wat aan!
W.P.S. de Groot,
Leiden.
OPI
Wat gebeurt er wanneer een bont ge
zelschap van Turken, Mar okkanen, Su-
rinamers en Antillianen onder het ge
not van koffie, thee en jus d'orange
(overigens spoedig vervangen door
bier en wijn) in hun stamkroeg tegen
elkaar beginnen op
te bieden over hun
integratiesucces?
Dat levert een seri
euze wedstrijd op
met ingenieuze tac
tieken en onnavolgbare technieken. De
inzet is immers hoog: voorkomen dat
ook hier de Marokkaan alleen met de
hoofdprijs aan de haal gaat. Ja, een in
tegratie-onderzoek kan inderdaad een
grote bron van plezier zijn.
De tegenspraak van het meest recente
SCP-onderzoek Perspectief op Integra
tie met eerdere onderzoeken (Shadid
en Koningsveld, Moslims als Minder
heid), en het ontbreken van gedegen
onderzoek- en cijfermateriaal waar
mee harde conclusies getrokken kun
nen worden (in het Scholierenonder-
zoek zijn geen vragen gesteld over so
ciale contacten met autochtonen -
SPVA-98 doet geen uitspraken over de
sociaal culturele integratie van jonge
ren) laten we daarbij voor wat ze zijn.
Zo ook de vermoedens van A. Abouta-
leb (Multicultureel Instituut Forum)
dat 'de Marokkaanse gemeenschap
veel meer in beweging is', het zelfge
noegzame pleidooi van I. Akel (Neder
lands Centrum Buitenlanders) dat
'Marokkanen juist meer moeten dis-
Sinan Cengiz is gemeenteraadslid na
mens GroenLinks in zijn woonplaats
Leiden. Hij is gedetacheerd als adviseur
Diversiteit bij FNV Bondgenoten. Sa
men met Tarik Pehlivan, coördinator
Diversiteit bij FNV Bondgenoten,
schreef hij een opinie over de integratie
van Turken en Marokkanen in Neder
land. Cengiz en Pehlivan schreven het
stuk op persoonlijke titel.
Foto: Taco van der Eb
cussiëren net als de Turken', en de ver
twijfelde wijsheid van Saban Gunes
(Inspraakorgaan Turken) dat mensen
'op velerlei manieren kunnen integre
ren, ieder groep heeft zijn eigen tem
po'.
De antwoorden op de
vraag hoe dat integre-
p ren nu precies zou
moeten, zijn eigenlijk
niet zo interessant.
Veel interessanter is
het te zoeken naar het fundament van
integreren. Wat is het, voor wie is het
en waar hebben we het in gods en al-
lah's naam voor nodig?
Om te beginnen is er iets bijzonders
aan de hand in de niet zo nieuwe dis
cussie over integratie. Deze wordt in
vergelijking met eerdere discussies
steeds sterker gekenmerkt door één
onveranderlijke onderliggende over
tuiging. De overtuiging namelijk dat
integratie is wat we willen, sterker nog:
dat integratie moet!
Het is fascinerend om te merken dat in
veel onderzoeken en de hierop volgen
de reacties en debatten, door de jaren
heen deze onderliggende overtuiging
niet of nauwelijks ter discussie wordt
gesteld. Waarom eigenlijk niet? Waar
om is integratie zo een heilig doel met
mythische proporties geworden?
Waarom móet integratie, zo vragen wij
ons inmiddels ernstig af. Anders ge
steld: wat verlangt dit heilige idee van
integratie van onze samenleving en al
haar burgers?
Ze verlangt ten eerste de erkenning dat
we in ons land een sociale en maat
schappelijke ruimte hebben waarnaar
geïntegreerd wordt. Dit is een be
schermde ruimte, waarvan we de
grenzen koste wat het kost moeten
handhaven. Niet geheel toevallig is dit
de ruimte waar christelijk-humanisti-
sche normen en waarden heersen, de
Nederlandse taal wordt gesproken, in
dividuele vrijheid en ontwikkeling
geen corrigerende ouders of buren
verdraagt, terwijl tegelijkertijd sociale
en maatschappelijke bewegingsvrij
heid in strakke banen wordt geleid via
conventies en afspraken over onder
wijs, arbeidsmarkt, ondernemerschap
en burgerplichten.
Verder verlangt de heilige integratie
dat we aannemen dat de grenzen van
deze sociale en maatschappelijke
ruimte samenvallen met de fysieke
grenzen van ons land. Tot slot verlangt
ze dat iedereen binnen onze lands
grenzen zich deze normen en waar
den, conventies en afspraken toe-ei-
gent en zich eraan houdt, op straffe
van een beschaafd verketteringsoffen
sief bij weigering.
Tegen deze achtergrond bieden de be
richtgeving en reacties naar aanleiding
van het nieuwste integratie-onderzoek
eigenlijk niets nieuws onder de zon.
Een 'cadeautje', zo lijkt het, voor Ma
rokkaanse jongeren. Maar zeker niet
minder voor ons Hollanders.
Wat een prettige verrassing dat diezelf
de jongeren, nog niet zo lang geleden
In het Leidsch Dagblad van 11
juli las ik met stijgende verba
zing uw commentaar - onder de
kop 'Verstandig besluit' - op het
besluit van de Eerste Kamer in
zake de gemeentelijke herinde
ling in de regio Haaglanden.
Aan de instandhouding van de
paarse coalitie - een per defini
tie korte-termijnbelang - wordt
de beslissing in een jarenlange
discussie tussen Den Haag en
de randgemeenten onderge
schikt gemaakt.
Na de stemming bleven de se
natoren van WD en D66, die
zich tegen het desbetreffende
wetsontwerp zouden hebben
uitgesproken maar onder druk
wel voorstemden van oordeel
dat zij hadden meegewerkt aan
een onjuiste beslissing. Een vol
gende keer zal dit niet meer mo
gen gebeuren; betrokkenen
hebben heel wat uit te leggen.
Overigens valt het in deze regio
wel mee met het door u gesig
naleerde 'dorpsgevoel': Voor
burg en Leidschendam hebben
vrijwillig besloten per 1 januari
2002 te fuseren en hetzelfde
geldt voor Nootdorp en Pijnac-
ker. Gemeentelijke herindeling
dient van onderop te komen en
mag slechts bij wijze van ulti-
mum remedium van bovenaf
worden opgelegd. En dan niet
op grond van argumenten die
niets met de zaak van doen heb
ben. Met overgrote meerderheid
hebben de inwoners van de
randgemeenten van Den Haag
zich uitgesproken tegen annexa
tie. Als er één onderwerp is waar
een referendum op zijn plaats
is, dan is het wel hier. Wat heeft
het nog zin om te gaan stem
men, als de wil van de burger
toch niet wordt gerespecteerd?
T.LJ. Steenmetser,
Oegstgeest.
Na de afgelopen weken de krant
te hebben gelezen, moet ik con
stateren dat er een bepaalde
dictatuur in onze democratische
wqfgeving is geslopen. Ik herin
ner mij citaten uit de grondwet
waarin staat te lezen dat nie
mand in ons land, op grond van
ras,- geloof of meningsuiting
mag worden gediscrimineerd.
Maar in het Leidsch Dagblad
van woensdag 11 juli hebben we
kunnen lezen dat Leidse ambte
naren worden gedwongen om
huwelijken tussen twee perso
nen van hetzelfde geslacht te
sluiten. Gewetensbezwaren of
geloofsovertuiging worden niet
geaccepteerd als argument. Als
zelfs een overweging, of iets juist
is of niet juist is - kortom, je ei
gen gedachten en gevoelens -
niet meer mag, waar is dan die
democratische vrijheid? Waar is
dan het respect voor vrije me
ningsuiting?
En er komt nog een andere re
den om de hoek kijken: als
christengelovigen (alsook ande
re gelovige groeperingen) juist
op grond van hun geloof ervan
overtuigd zijn, dat het indruist
tegen wat God van hen vraagt
en verwacht, welke wetmatig
heid kan dan verbieden, zonder
te discrimineren? Ambtenaren
dienen zelf te bepalen of ze al
dan niet in deze kwestie willen
meewerken.
J.H.M. Biesjot,
Leiderdorp.
Een Turks kinderfeest op een basisschool in Hoofddorp. Arfchieffoto: United Photos De Boer/Rob Hendriks
de wilde dragers van een cultuur
'daar', gepromoveerd zijn tot voorbeel
dige ambassadeurs van onze burger
waarden 'hier'. Eindelijk, eindelijk
staan ze aan 'onze' kant. En eindelijk
weten we - want onderzoek bewijst
het - wie de kampioenen zijn onder de
brekers van conventies en afspraken in
ons land. Het zijn de Turken.
Toevallig zijn bet nu de Turken. Toe
vallig, inderdaad, want op een enkele
oppervlakkige detail na, had de kop in
een gratis ochtendkrant kunnen lui
den: 'Heli's Angels moderner dan har
de kern Ajax'. Toevallig, omdat de
WRR zich nu eenmaal wel interesseert
voor de integratie van Marokkanen en
Turken, maar de Heli's Angels en be
paalde voetbalsupporters kennelijk
links laat liggen.
Dit hindert echter niet. Het inzicht
dient zich nu aan dat integratie een
complex proces is, waarin vele wegen
naar Rome leiden. Verder dan deze
constatering en momentopnamen van
waar de barbaren zich op die wegen
bevinden, komen we echter niet. Na
tuurlijk, er zijn barbaren die Rome uit
eindelijk bereiken, maar niemand weet
of dit dankzij of juist ondanks onder
zoek, debat en doorwrochte beleids
plannen gebeurt.
Dit besef is in ons land echter aan wei
nig Romeinen besteed. Zozeer zelfs dat
de directeur van het Sociaal en Cultu
reel Planbureau, Paul Schnabel, in een
vlaag van verlichting wist uit te roepen
dat er eigenlijk niet veel anders opzit
dan dat buitenlanders in Nederland
zich aanpassen omdat het omgekeerde
vrijwel niet het geval zal zijn. Schnabel
noemde dit een zakelijke constatering.
Wij zouden het eerder een geval van
stille wanhoop noemen. Een wanho
pig pleidooi voor eigen initiatief van
buitenlanders om het onvermogen tot
integratie van de Nederlandse samen
leving te compenseren. Paradoxaal ge
noeg is dit pleidooi tegelijkertijd een
uitnodiging aan het adres van diezelf
de buitenlanders om de vrijheid te ne
men integratie te weigeren.
Het denken, onderzoeken en opleggen
van normen en .waarden, conventies
en afspraken vanuit monoculturele
voorkeuren kan tot deze weigering lei
den. De ogenschijnlijk multiculturele
samenleving die in de praktijk geen
ruimte geeft aan ongeassimileerde di
versiteit, dreigt dan een welverdiend
negatief imago te krijgen. Niet alleen
aan de borreltafel, ook in het maat
schappelijk debat wordt de multicultu
rele samenleving vooral geassocieerd
met dromers, idealisten en utopisten,
dus met de onmogelijkheden ervan.
Het is een open deur, maar het moet
maar weer eens gezegd dat dit alleen
voort kan komen uit onderliggende ge
voelens en gedachten van angst, beter
bekend als de 'wij en zij'-cultuur. Wat
we hebben opgebouwd aan zekerhe
den mag niet veranderen (te bedrei
gend). En zeker niet doof de aanwezig
heid en toedoen van die anderen (nog
bedreigender). Wellicht gerechtvaar
digde angsten, voor wie geen notie
heeft van de eigen geschiedenis. Verre
weg elke samenleving, zo ook de Ne
derlandse, is door de eeuwen heen al
tijd al bezocht, bevolkt en
geweest door 'anderen'.
Pogingen om de ontwikkeling van
complexere en diversere samenlei
tegen te houden ten gunste van
voortbestaan van een illusoire
cultuur, brengt ons op een
pad.
De wereld wordt kleiner, de
ring is reeds een feit. Niet
de vaart der volkeren betekent een
zekere toekomst als dorp binnen
pa, een rustieke
complexiteit en
we hier niet gezamenlijk bewust
zijn of worden, dan zullen we
naar elkaar blijven wijzen, elkaar
wijten en aanvallen omdat we niet
ders mogen zijn.
De samenleving die ons daarom
ogen staat, is er een waarin we
slechts vreedzaam coëxisteren,
een waarin we het oprecht als een
winst zien dat de ander anders is.
tolerante samenleving moet dus
samenleving worden waar accepta
en appreciatie van zowel verschill
als overeenkomsten bewust ervan
erkend en gevierd worden.
In die samenleving dragen process
als integratie, segregatie, differential pd(
en culturalisatie geen negatieve cq 8gC
notaties meer. We zijn dan ook pasj rov
lukkig als allochtone homo's in Hf
Angels outfit in vak F van de Arena i J0°
ten en kankeren op de spelers, en zo jy
gewoonlijk klagen dat het vroeger to j.
allemaal zo veel beter en mooier wasj
Sinan Cengiz en Tarik Pehlivan
KLANKBORD
IE
2f
over nagedacht hebt, met ee un
groep bent die je vertrouwt
waarvan je weet dat ze je en E1|
halen als je over de schreef g9
als je heel goed weet wat je
weet wat je met elkaar afgesj (sf
ken hebt." ,i
C. Achterbos, voorlichtster
de Tweede Kamer: „Norma sc
gesproken staat hier bijna ie
dag wel iemand te demonsti -
ren, maar het is nu reces, du
dit moment gebeurt er weini
Of het allemaal agressiever
wordt? Daarvoor zou u de af"
ling beveiliging moeten hebt
Een ogenblik, ik verbind u e\
door."
Nogmaals C. Achterbos, voo
lichtster van de Tweede Kaï
„De afdeling Beveiliging nee jÜ
niet op. Ze zijn op vakantie,
denk ik."
M. van Boekei, woordvoerslor
van Greenpeace: „Wij voere 161
natuurlijk een heel ander sof
acties dan zo'n demonstratire
Genua. Wel erop gericht om
media te halen, ja, want viailr'
media breng je het onderwe11
het beste in de aandacht. M ef
ik heb nu even weinig tijd, vfm
we zijn net een heel spanne!H!
actie aan het voorbereiden. 1
ik kan nog niet zeggen wat." lf'
R. Koole uit Oegstgeest, pol
coloog aan de Universiteit 1
den en voorzitter van de Pv11
„Dat rellen spectaculairder iw
den, dat lijkt me niet. In Seala'
bij de vorige G8, kreeg het al
veel aandacht. Ook omdat zin
een heel nieuwe vorm van o10
niseren hebben; via het intei
Ik begrijp wel dat mensen in
verzet komen tegen wat ze n
men de 'globaliseringstende
De demonstranten zijn 'dan'
bonte verzameling van men
van verstandige mensen en f'
sommige idioten. Die protei n
ren dan zonder precies te wi
waartegen. Zo'n samenkom
een vorm van protest die iniTl
niet-gewelddadige vorm prilWl
is, maar die helaas ook 'avoi n
riers' aantrekt. En dat betreu
zeer." c
P
Anton Diedrich
De bijeenkomst van de G8 in Ge
nua leverde meer nieuws op door
de rellen, dan door de besluiten
die de politici namen. Net als bij
de vorige bijeenkomst, een jaar
geleden in Seattle, sloten demon
stranten uit alle hoeken van de
wereld zich aan bij het protest te
gen globalisering van de samen
leving. In Genua werd dat protest
vooral gekenmerkt door geweld
tussen politie en demonstranten.
Worden protestacties harder? Is
dat tegenwoordig de enige ma
nier om aandacht in de media te
krijgen?
Ooggetuigeverslag van twee
Nederlandse actievoerders in
Genua op de website van Euro-
dusnie (www.eurodusnie.nl):
„Als kleine groep stonden we
opeengepakt op de boulevard,
tussen de 200.000 andere de
monstranten. Bij een poging de
demonstratie terug te drijven,
zette de politie overdadig traan
gas in, terwijl er geen enkele uit
weg meer was. Er werd niet al
leen vanuit de linies met traan-
gasgrannaten in de demonstra
tie geschoten, er werd ook van
uit een helikopter die boven ons
hing lukraak geschoten. Hierop
brak er grote paniek in de de
monstratie uit, waardoor de
monstranten, onder wie ook ou
deren, onder de voet werden ge
lopen en in de verdrukking kwa
men. Hoewel er daarna tiental
len ambulances af en aan reden,
mag het een wonder heten dat
hierbij voor zover bekend geen
doden zijn gevallen. Groepen en
individuele mensen die zich el
ders probeerden te hergroepe
ren, werden door speciale een
heden van de politie achter
volgd en tot kilometers ver de
stad ingejaagd. Het is de 200.000
mensen die speciaal zijn afge
reisd om tegen de G8 te demon
streren op deze manier volstrekt
onmogelijk gemaakt hun stem
te laten horen en te demonstre
ren."
J. Visser uit Alphen aan den
Rijn, deed in 1981 mee aan de
anti-kernwapendemonstratie
in Amsterdam: „Dat was toen
Demonstraties tijdens de G8-top in Genua. Foto: AP/Jerome Delay
helemaal te gek, joh. Geen
wanklank gehoord. En een mas
sa ménsen, niet normaal. Maar
nu je dan hoort dat het altijd
met geweld moet gaan - en dat
was natuurlijk in 1980 ook al af
en toe zo, met de troonsafstand
van Juliana, en met al die kra
kersontruimingen - dan ben ik
achteraf wel blij dat er niemand
gek is gaan doen in die massa. Je
kon geen kant op. Maar het was
een vredesdemonstratie, we wa
ren daar niet om te knokken. Ik
krijg soms de indruk dat men
sen nu voornamelijk voor het
geweld meedoen."
Actievoerder 'Peer', op de web
site van Eurodusnie (www.eu-
rodusnie.nl): „Ik wil nog wel
wat kwijt over de jongen die is
doodgeschoten. Hoe je het ook
wendt of keert, de jongen was
bezig zwaar en grof geweld in te
zetten, zelf. Van dichtbij met
een zware brandblusser mikken
op een agent die achter kapot
glas, niet gehelmd, in een jeep
zit, doodsbang te wezen. Als je
in een enorme rel zit, je bent
boos en verschrikkelijk opgefokt
weet je soms niet precies wat je
doet - niets wijst er op dat deze
jongen de jeep alleen maar ver
der in puin wilde gooien - veel
waarschijnlijker is dat hij de
agent probeerde te raken. Let
wel; een smeris mag niet ie
mand doodschieten. Als je ook
in zo'n situatie niet in staat bent
- ook als je in doodsangst zit -
om toch alleen iemand in de be
nen te schieten moet en mag je
geen agent zijn en een wapen
dragen. Maar ik vind het op
recht dom en kortzichtig om
blindelings alleen maai' de poli
tie tot moordenaar uit te roepen
en per definitie het geweld van
demonstranten niet te noemen,
te vergoelijken of goed te praten.
ME tegen houden die je aanvalt,
die je pand ontruimt, die je
blokkade breekt is prima - even
tueel met geweld. Maar wel al
leen als je daar verdomd goed
