Lange rijen door nieuw
controlesysteem Schiphol
BINNENLAND
u:
Korthals wil meer
boefjes op tuchtschool
NS-topman Huisinga
trekt boetekleed aan
Professor veegt vloer
aan met leugendetector
Asbest vrij bij brand
Extra trein redt
strandvakantie
Pronk wil Kok,
Kok wil Pronk
Aidsdiner levert 350.000 gulden op
Nutteloze blokkades
Meer dan een leuk koppie
Lichamen drie mariniers
snel terug naar Nederland
fipachte van
[hietpartij vast
- De politie heeft in
.nacht van zaterdag op zon
reen 30-jarige Rotterdam-
it aangehouden op verden-
rvan betrokkenheid bij een
pee schietpartij in zijn
(ïplaats. Bij de schotenwis-
ig op een kruispunt kwam
35-jarige Rotterdamse om
aeven. Een woordvoerster
de politie meldt dat de aan-
uden man en het slachtof-
het verleden vermoedelijk
>latie met elkaar hebben
jmfietsdief
int berouw
..t - Met een bos bloemen
Jen nieuw slot heeft een jon-
jjtrechtse bromfietsdief za-
|ag berouw getoond. De 17-
•e had voor een winkel een
(fiets weggenomen, maar
ras daarbij herkend door
jgen. Die waarschuwden de
«nares van de winkel die on
adellijk begreep dat het om
Ijongen uit de buurt ging. Ze
Jt zelfs zijn woonadres maar
|hem niet thuis en waar-
jwde daarop de politie. Ter-
|die een verklaring afnam in
.inkel meldde de gezochte
iigen zich. Volgens de politie
dden alle betrokkenen begrip
i v or het berouwvolle gedrag
i i de jongen en wordt er, be-
§l|l|ve dat hij wel genoteerd
4t, verder geen zaak van ge-
Foto'fcü
>N'er Schreuders
2) overleden
{terdam - In zijn woon-
1 Utrecht is zaterdag op
rige leeftijd Barend
euders overleden, voorma-
jmeenteraadslid en staten-
de provincie Utrecht voor
ommunistische Partij van
ïrland (CPN). Schreuders
ide tientallen jaren het ge-
tvan de CPN in Utrecht,
n zijn partij verwierf hij in
_j kring aanzien als ge-
intebestuurder.
vee doden bij
«geluk Duitsland
ilsruhe - Bij een verkeerson-
b* val op de A5 in Duitsland zijn
Jerdagavond een hoogleraar
en een studente (23) van de
jholieke Universiteit Nijme-
L1 (KUN) om het leven geko-
Rn. Drie andere inzittenden
li een busje met negen perso-
h raakten gewond. Een van
Jlachtoffers is de hoogleraar
ssieke archeologie prof. J. de
ele, het andere slachtoffer is
J Studente archeologie Boukje
iwold.
m uitge-
!de isinhf,*, #a
treft
^Siardenconcours
MAANDAG
2 JULI 2001
dllen zeg-
ham - Een lichtflits gevolgd
zevenaar - In Zevenaar is in de afgelopen nacht asbest vrijgekomen door een grote brand op vuilstort Zweekhorst. Zeven brandweerkorpsen
houden zich bezig met het blussen van de brand. Voor zover bekend is niemand gewond geraakt. Het nablussen gaat volgens de woordvoerder
nog ongeveer 48 uur duren. De brand is waarschijnlijk ontstaan door broei in een twintig meter hoge stapel bouw- en sloopafval, meldt de
zegsman van de brandweer.Foto: GPD/Marc Pluim
Personeel en passagiers moeten nog even wennen
door Piet Arp
schiphol - De rijen wachtende
reizigers voor de bagagecontro
les op Schiphol groeiden afgelo
pen weekeinde tot recordlengte.
Oorzaak is de nieuwe centrale
aanpak, waardoor sinds zaterdag
niet langer bij de slurf naar de
vliegtuigen maar al direct bij het
betreden van de ruimte achter de
pascontrole de handbagage
wordt doorgelicht.
De maatregel om van decentrale
controle over te stappen naar de
centrale check ter hoogte van de
douane moet het comfort van
de miljoenen reizigers via Schip
hol vergroten. Zij hoeven min
der vaak in de rij te staan, is de
opzet. De afgelopen paar dagen
was het nog vooral erg wennen
aan de nieuwe werkwijze, die op
veel andere luchthavens al jaren
gebruikelijk is.
De maatregel vergroot in elk
geval het aantal vluchten dat op
tijd kan vertrekken, verwacht
Schiphol. De kans op opont
houd op het laatste moment
neemt af. De reizigers merken
op het eerste gezicht minder
van de verbetering. Als zij aan
boord gaan, moeten ze toch
weer in de rij staan voor het af
geven van de instapkaarten.
Gisteren, vooral op de drukste
uren, werkte het nieuwe contro
lesysteem niet vlekkeloos. De
passagiers wachtten tot buiten
het stationsgebouw. Ook van
morgen tijdens de drukste in-
check-uren groeide de rij wach
tenden voor de controles weer
onrustbarend. Zodra de piek-
druk voorbij was werkte de con
trole probleemloos en haastten
de reizigers zich vrijwel zonder
vertraging naar de tax-free win
kels.
De beveiligingsmedewerkers
merkten evenals de reizigers dat
het systeem is veranderd. Een
visitatiemedewerker: „Wij staan
nu veel te lang achter elkaar,
een kleine vier uur. Volgens het
management zal dat snel veran
deren. We zullen wel zien".
den bosch/gpd - De NS hebben
vrijdagavond speciaal voor ne
gentien leerlingen van een gym
nasium uit Heeswijk een extra
trein laten rijden van Den Bosch
naar Utrecht. De leerlingen, al
lemaal vorige week geslaagd
voor het eindexamen, wachtten
op de voorlaatste trein naar
Utrecht toen ze hoorden dat die
drie kwartier vertraging had.
Daarmee zagen ze een strandva
kantie in Spanje, waarmee ze
hun middelbare schooltijd wil
denafsluiten, in rook opgaan.
De aansluiting met de trein naar
Schiphol leek niet meer te ha
len.
Monique Smulders uit Schijn-
del wist de perronopzichter ech
ter te bewegen tot het inzetten
van een extra trein; een onor
thodoxe oplossing voor het door
personeels- en materieelgebrek
geplaagde bedrijf.
Een woordvoerster van de NS
kan een dag later al niet meer
achterhalen hoe het bedrijf de
uitzonderlijke service heeft kun
nen bieden. „Het is natuurlijk
puur toeval dat er niet alleen
een rijtuig beschikbaar is maar
ook nog een machinist. Laten de
leerlingen het maar als een
godsgeschenk beschouwen."
hilversum/anp - PvdA-minister
Pronk (milieu) wil dat premier
Kok nog een keer premier van
Nederland wordt. Andersom
zou Kok willen dat Pronk zich
nog eens kandidaat stelt voor de
Tweede Kamer en mogelijk voor
een nieuw ministerschap, zegt
Pronk. „Kok zegt tegen mij:
doorgaan. Ik hoor het 'm fluiste
ren", zei Pronk gisteren in het
televisieprogramma Buitenhof.
Pronk zit al dertig jaar in de
nationale politiek en is al zestien
jaar minister. Bij de vorige kabi
netsformatie kwam hij tot zijn
grote verdriet niet terug op ont
wikkelingssamenwerking of bui
tenlandse zaken, maar werd
naar milieu verbannen. Dat mi
nisterie hoeft Pronk niet nog
een keer. Hij meldt zich wel
weer aan voor de kandidatenlijst
van de PvdA voor de verkiezin
gen volgend jaar.
Pronk vindt Kok niet te oud
voor een nieuw premierschap.
„Hij is 62. In Italië is de nieuwe
minister van buitenlandse zaken
72. Waarom zou Kok niet nog
vier jaar door kunnen gaan? De
zittende persoon die het goed
doet, is te preferen boven ieder
ander die zich nog moet bewij-
,p nLJr een hevige knal bezorgde
Na*> achthonderd bezoe-
1 de 2501s en m'ters van een paar-
H j| iconcours in Den Ham de
rik van hun leven. Wonder
jen wonder raakte niemand
stig gewond door de blik-
jiinslag. Wel raakten veertien
schouwers en ruiters licht
Dnd omdat ze door de knal
en de grond sloegen. Andere
[wezigen klaagden over dui-
'ïeid en hoofdpijn.
uche wordt
endinnetjes op
iping fataal
ikelo/gpd - Wat een verkoe-
Ie douche moest worden,
ide uit op een catastrofe,
fee vriendinnetjes van negen
1 den jaar oud uit respectieve-
i Amstelveen en Duiven over-
len zaterdagavond tijdens het
ichen aan een koolmonoxi-
Het drama vol-
zich op Recreatiepark De
:I in Markelo.
vriendinnen, die allebei
t hun ouders op de camping
echts on- nden, gingen samen dou-
tn. Toen ze lang wegbleven
_gen de ouders kijken. De
ie werden door een van de
Iers bewusteloos aangetrof-
in de douchebak. Hij sloeg
1 ruit in en bevrijdde de meis-
uit de dampende ruimte.
- ste hulp en reanimatie van
it uitleg ipinggasten mochten niet
inmiddels bi baten. In het ziekenhuis in
eft vena- rigelo bleek dat ze waren
jrleden.
den haag/gpd - Minister Kort
hals (justitie) wil meer jeugdige
criminelen onderbrengen in de
Glen Millschool in Wezep, een
tuchtschool naar Amerikaans
voorbeeld. Korthals, die kampt
met een tekort aan cellen in
jeugdgevangenissen, zou vijftig
tot tachtig plaatsen willen 'ko
pen'.
De Glen Millschool werd in
1999 bij wijze van experiment
gestart. Het zou geen probleem
zijn om over enkele maanden
veel meer criminele jongeren in
de voormalige kazerne onder te
brengen.
Op de tuchtschool worden
jongeren streng aangepakt. Er
huizen momenteel zo'n 65 stu
denten, zoals ze worden ge
noemd, in leeftijd variërend van
vijftien tot achttien jaar.
Op de Glen Millschool wordt
getracht negatieve groepsbeïn-
vloeding óp jongeren om te bui
gen in positieve prikkels. Ze
moeten zich onderwerpen aan
een vaste dagindeling. De stu
denten staan 's morgens om
half zeven op en zijn tot 's
avonds tien uur in de weer met
schoolonderwerpen, sport, cor
vee en groepsgesprekken. Goed
gedrag wordt beloond. Na mini
maal anderhalf jaar tucht, krij
gen ze gegarandeerd een betaal
de baan. Wie zich niet houdt
aan de afspraken, gaat (terug)
naar een reguliere strafinstel-
ling.
Volgens de eerste, voorzichti
ge resultaten vervallen jongeren
van de school minder snel in de
oude fout dan lotgenoten in
jeugdgevangenissen. Tot nog
toe hebben veertien jongeren de
opleiding afgemaakt. Volgens de
directie zijn twaalf van hen goed
terechtgekomen.
O-"ge gassen waren vrijge-
leters bo-eien van de geiser, die in de-
nuieken. 'de ruimte hing. Het gebrek
niet zijn 1 ventilatie heeft er volgens
die je politie voor gezorgd dat de
slant (li- baarlijke dampen in de ruimte
zodalti^en hangen. De meisjes had-
de muurventilator niet aan
zet en de ventilatiemogelijk-
z/rf/i#den in het raam en de deur
toeder üfzn onvoldoende.
l-|e politie heeft de geiser in
slag genomen voor een tech-
sch onderzoek. Agenten gaan
rder na of er een strafbaar feit
gepleegd. De conditie en de
erlang van de geiser vallen on-
pr de verantwoording van de
bruiker.
utrecht/anp - President-direc
teur Huisinga erkent dat er fou
ten zijn gemaakt bij de uitvoe
ring van het 'verbeterplan' Be
stemming Klant, waar het ge
wraakte 'rondje om de kerk' on
derdeel van is. Hij constateert
ook dat de door het spoorbedrijf
geleverde kwaliteit niet door de
beugel kan.
„Die veranderingen kosten bij
elkaar meer energie dan ik voor
af had ingeschat. Ze hebben een
zware wissel getrokken op onze
medewerkers. Onze basiskwali
teit is op een onacceptabel laag
niveau gekomen", zegt Huisinga
in het personeelsblad De Koppe
ling.
De NS werken inmiddels aan
een nieuw plan van aanpak, on
der de werktitel Bestemming
Klant Nu. Dit moet ertoe leiden
dat knelpunten snel worden op
gelost. Het personeel wordt na
drukkelijk betrokken bij de
maatregelen die 'zo snel moge
lijk merkbare verbeteringen'
moeten opleveren.
De communicatie over te ne
men maatregelen liet tot nu toe
te wensen over, erkent Huisinga
tevens. „Daarom trekken we nu
vanaf het eerste begin bedrijfs
breed met elkaar op. Gezamen
lijk, zoals dat ook eigenlijk moet.
Dat hebben we tot nu toe te
weinig gedaan en dat moet be
ter."
Een woordvoerster van de NS
wilde zaterdag niet vooruitlopen
op de nieuwe plannen. Er zijn
teams gevormd die mogelijke
maatregelen op een rijtje gaan
zetten.
A. van den Berg van FNV-
Bondgenoten vindt het op zich
verheugend dat de NS-top het
boetekleed aantrekt. „Dit moet
ik even verwerken. Het erken
nen van fouten door de NS-di-
rectie is geen alledaags ver
schijnsel. Ik ben blij dat Huisin
ga dat nu wel doet", zei hij in
een reactie. De vakbondsbe
stuurder stelt dat de arbeidsver
houdingen bij het spoorbedrijf
nog altijd verziekt zijn. Herstel
van vertrouwen tussen leiding
en personeel is absoluut nood
zakelijk „Op dat vlak moet er
nog heel wat gebeuren", aldus
Van den Berg.
Amsterdam - Het jaarlijkse benefietdiner in Amster
dam voor het Aidsfonds heeft dit jaar ongeveer
350.000 gulden opgebracht. De opbrengst gaat
naar Stop Aids Now!, waarmee het Aidsfonds zich
inzet voor mensen in ontwikkelingslanden met HIV
of aids. Van het geld worden onder meer projecten
ondersteund voor de dertien miljoen aidsweesjes en
projecten die medicijnen makkelijker bereikbaar
moeten maken. Het Amsterdam Diner ten behoeve
van het Aidsfonds werd voor de eerste keer georga
niseerd in 1992 op de Dam. Dit jaar schoven ruim
duizend gasten aan in de Amsterdam Convention
Factory. Ongeveer 250 vrijwilligers werkten mee
aan het diner.Foto: WFA/Bram Budel
COMMENTAAR
Boze boeren hebben vanochtend op enkele tientallen plaat
sen de ochtendspits ontregeld om te protesteren tegen het
beleid van landbouwminister Brinkhorst De acties, die leid
den tot meer dan tweehonderd kilometer aan files, waren in
alle opzichten nutteloos. De boeren en veehandelaren pro
testeren met de blokkades onder meer tegen de sluiting van
de veemarkten, maar de acties hadden veel meer weg van
een ongerichte vertolking van algehele wanhoop.
Dat de boeren een moeilijke tijd doormaken, zal niemand
betwisten. Met de varkenspest en de BSE-crisis zijn ze de af
gelopen jaren al op hoge kosten gejaagd, terwijl de bestrij
ding van de mond- en klauwzeer dit voorjaar gepaard ging
met een grootschalige vernietiging van gezond vee. Veel
agrarische bedrijven staat het water tot aan de lippen en de
toekomst ziet er allerminst florissant uit. Met hun blokkades
van vanmorgen verspelen de boeren echter in rap tempo de
publieke sympathie waarop ze - vooral tijdens de mkz-crisis
- konden rekenen.
Minstens zo belangrijk is dat het de organisaties van de boe
ren zelf zijn die de afgelopen tijd bij Brinkhorst op harde
maatregelen hebben aangedrongen. Ook in die kring woedt
de discussie over de houdbaarheid van de intensieve land
bouw en veeteelt De sanering van de sector die minister
Brinkhorst voorbereidt, zal diep ingrijpen, maar is daarmee
niet minder onvermijdelijk De boerenorganisaties lijken
daarvan doordrongen, de achterban nog niet. Maar dergelij
ke conflicten kunnen beter op een andere manier worden
uitgevochten.
JEANNE ROOS 1916 - 2001
'Donkere wenkbrauwen, haar
wangen iets te dik, zo prettig
gemoedelijk'. Zo werd de om-
roepster Jeanne Roos van de
eerste televisie-uitzending uit
1951 omschreven door een re
censent. Roos, die vrijdag
nacht op 84-jarige leeftijd is
overleden, was in haar leven
echter meer dan alleen een
leuk koppie.
Roos had ook een serieuze
journalistieke kant Met colle
ga's als Simon Carmiggelt en
hartsvriendin Annie M.G. 1
Schmidt begon ze vlak na de
Tweede wereldoorlog bij Het
Parool Ze kreeg bekendheid
door haar consumentenru
briek Tip van Roos, na 1968
voortgezet als de Roos-pagina.
Onder het motto 'Een pagina
voor de vrouw, maar voor
haar niet alleen' maakte ze
een combinatie van luchtige,
huishoudelijke rubrieken en
feministische artikelen. Ze
maakte deel uit van het - des
tijds roemruchte - Parool-cba-
ret De Inktvis. Naast haar dag
bladcarrière was ze in de jaren
zestig ook betrokken bij het
VARA- middagprogramma
Vrouwelijkheden
Tot op hoge leeftijd was Jean
ne Roos nog actief. Ze werkte
mee aan het in 1994 versche
nen boek 'Dicht bij later', een
volgens de ondertitel 'meer
dan informatief boek voor
vijftig-plussers'. Roos, destijds
dik in de zeventig, doet hierin
een hoogst persoonlijk verslag
van haar leven na haar schei
ding.
Van speciale aandacht voor de
oudere medemens, zoals een
ouderendag, moest Jeanne
Roos niets hebben. „Mensen
vallen op latere leeftijd uiteen
in drie miljoen verschillende
categorieën. Met allemaal ver
schillende situaties, verwach
tingen en wensen. Ouderen
kan je niet in een groep on
derbrengen, dat is onzin."
Jeroen Keijzer
den haag/gpd - Het gebruik van
een leugendetector bij tbs-pati-
enten om daarmee het gevaar
op herhaling van een ernstig
misdrijf in te schatten, is een
'slecht idee en zelfs onprofessio
neel'. De leugendetector is on
betrouwbaar en kan daarom
niet worden gebruikt, vindt pro
fessor Merckelbach, hoogleraar
psychologie aan de universiteit
van Maastricht.
Merckelbach reageert op een
dergelijk experiment bij de tbs-
kliniek Veldzicht in het Drentse
Balkbrug. Daar willen ze mede
aan de hand van de detector -
die hartslag, zweetintensiteit en
bloeddruk meet - bekijken of
een patiënt daadwerkelijk niet
weer in herhaling zal vallen, zo-
als-ie zegt. De leugendetector
moet naast de verslagen van de
behandelaren de beslissing on
dersteunen of iemand voor kor
te of langere tijd 'naar buiten'
kan. De deelname aan het expe
riment is vrijwillig.
Volgens Merckelbach is een leu
gendetector nutteloos. „Alle toe
passingen van de leugendetec
tor zijn onbetrouwbaar, op één
na. Je kunt er wel mee controle
ren of iemand bekend is met de
omstandigheden en gebeurte
nissen tijdens een misdrijf. Dat
zegt dan nog niet dat-ie het ook
gedaan heeft, maar hij weet er
van. Maar dié vraag is bij deze
tbs-patiënten niet aan de orde.
De vraag is slechts: zullen ze zo
iets weer doen?"
Uit onderzoek van het weten
schappelijk onderzoeks- en do
cumentatiecentrum blijkt dat
een op de zeven patiënten die
uit de tbs worden ontslagen,
binnen acht jaar opnieuw een
ernstig delict pleegt. Het gaat
hierbij doorgaans om ernstige
zedendelicten of moord, of een
combinatie van beide.
Merckelbach is geïrriteerd over
de 'wetenschappelijke luiheid'
die volgens hem binnen het Ne
derlandse tbs-wezen bestaat.
„De forensische psychologen
volgen de wetenschappelijke li
teratuur niet en publiceren van
uit de tbs al vijftig jaar lang geen
beduidend wetenschappelijk
werk Dat stoort me, zeker als je
ziet dat ze beslissen over het
vrijlaten van soms levensgevaar
lijke mensen. Dit initiatiefis
weer een voorbeeld. In tbs-land
zijn ze getikt Een beetje ge
wiekst iemand kan de leugende
tector zo om de tuin leiden."
Volgens Merckelbach veroor
zaakt zo'n extra instrument ter
beoordeling van de geloofwaar
digheid van een patiënt al gauw
meer ruis in plaats van duide
lijkheid. „Wat gebeurt er als zo'n
detector non-informatie geeft?
Wat is het gevolg? Dat een ge
vaarlijk iemand tóch de straat
op gaat en daar slachtoffers
maakt. Terwijl er hele goede tes
ten bestaan waar ze in Amerika
goede resultaten mee boeken.
Die baseren zich op statistieken,
op omstandigheden van de pa
tiënt en op diens gedrag."
kinston-enschede/gpd Defen
sie probeert zo snel mogelijk de
stoffelijke resten van de veron
gelukte mariniers David E. Luij-
endijk (19) uit Enschede, Jeroen
Spijker (20) uit Slagharen en
Janno Wegman (25) uit Slie-
drecht naar Nederland te krij
gen. Ze worden zeer waarschijn
lijk morgen overgevlogen. Of de
drie, die vrijdagnacht omkwa
men bij een ongeluk in de Ame
rikaanse staat North Carolina
met militaire eer worden begra
ven, hangt af van hun nabe
staanden.
De slachtoffers zaten in een
gehuurd Chrevrolet-busje met
zes andere Nederlandse mari
niers van de 42ste infanterie-
compagnie - die is gelegerd op
Aruba - en twee Amerikaanse
militairen. De bus werd door
een Amerikaan bestuurd en was
met twee andere wagens op de
terugweg van de marinebasis
Quantico in Virginia naar Camp
Lejeune in North Carolina. Het
gezelschap had een toeristisch
uitstapje naar Washington ge
maakt. Kort voor middernacht
raakte de bus van de weg, sloeg
enkele keren over de kop en
kwam in een sloot terecht. De
bestuurder heeft 130 kilometer
per uur gereden, zo is uit poli
tieonderzoek gebleken. Hij is
mogelijk achter het stuur is
slaap gevallen. Tegen hem loopt
een onderzoek.
