Gemeente kan asielzoekers helpen
'Abortusboot' Aurora gaat weer vissen
BINNENLAND
Prins Bernhard: Geheugen Juliana weg
Ambulances sneller
door satelliet sturing
Haags mammoetbot
voor Leids Naturalis
ïiphol vergeet eigenaren
Iderbos te dagvaarden
Gevangenen
worden eerder
op straat gezet
Dam in gebruik genomen
Uitlevering Milosevic
vrijdag
29 juni 2001
iijk/anp - Het geheugen van prin-
iana is eigenlijk weg. Vaak her-
e de mensen niet meer. Ze heeft
per dag verzorging. Dat zegt de
ag 90 jaar geworden prins Bern-
een interview in dagblad De Te-
f
is Bernhard reageerde zijn
ondanks haar gezondheidstoe-
wel op het nieuws van de relatie
kroonprins met Maxima: „Toen
ider en Méxima naar haar toe
i om over hun verloving te vertel
len, reageerde ze weer prima op het
woord verloving. Dat was prachtig".
Het Radio 1 Journaal liet vanochtend
een fragment horen uit een interview
dat de NOS vanavond vanaf 19.25 uur
op Nederland 2 uitzendt. De prins zegt
daarin letterlijk: „De laatste keer dat ze
nog echt goed was, was toen ik de hele
familie heb uitgenodigd voor ons zes
tigjarig huwelijksfeest (1997) in Kenya.
Toen ging alles nodig prima. Sinds haar
heupbreuk is de zaak versneld. Het ge
heugen is eigenlijk nul."
De prins zegt ook dat hij nog een enor
me wil heeft om te leven. „Omdat ik
nog dingen heb die ik graag wil afma
ken." Zelfs toen zijn gezondheid in mei
2000 hard achteruit ging na een zware
buikoperatie in het Academisch Zie
kenhuis in Utrecht, bleef Bernhard ge
loven in het leven. „Ik heb nooit ge
dacht dat ik dood ging. De familie
kwam toen wel afscheid nemen, die
zien de zaken wat serieuzer."
Bernhard geeft zijn verjaardagscadeau,
een cheque van 200.000 dollar, aan een
nieuw, grensoverschrijdend natuurpark
op het Afrikaanse continent. In de bele
ving van prins Bernhard heeft dit ge
bied de potentie uit te groeien tot een
nieuw paradijs in Afrika. Het gaat om
het Gaza-Kruger-Gonarezhou Trans-
frontier Park, op de grens van Zuid-
Afrika, Mozambique en Zimbabwe. Het
park heeft een oppervlakte van ruim
100.000 vierkante kilometer. Met de gift
van Bernhard - opgebracht door dona
teurs van het Wereld Natuur Fonds -
wordt een begin gemaakt met het aan
leggen van een effectieve bescherming
in het natuurgebied. Dat zal onder
meer ruimte geven aan meer dan dui
zend olifanten die over de grens van
het Krugerpark hier een nieuwe toe
komst kunnen opbouwen.
De foto's tonen prins Bernhard door de
jaren heen: in 1936,1954,1961,1964,
1985, 1990,1994 en 2000. Foto's Archief
ANP. MC Meyboom, Max Koot en Fotopersbureau
Dijkstra
(tellen werk
spoor uit
r - De Nederlandse
egen stellen de geplan-
irvernieuwing tussen
föort en Apeldoorn - de
:e operatie uit de ge-
nis van de spoorwegen -
imer uit. De NS komen
esluit na eisen van de
inspectie. Het bedrijf
:t op tijd voldoen aan ex-
ligheidseisen die de Ar-
ispectie stelt. De groot-
ise vernieuwing van 49
ter spoor stond gepland
8 juli en 14 september.
n school
me kinderen
iowAARD - Hoogbegaaf-
lieren krijgen een eigen
Ibare school. Leerlingen
n IQ van 130 of meer
na de zomervakantie
olgen aan de onderwijs-
ig Olympium in Heer-
ard. De leerlingen wor-
:t in klassen ingedeeld,
innen zelf bepalen in
jmpo zij studeren.
geding over
nerramp
dam - De Amsterdamse
lat Lalji heeft namens
ital slachtoffers van de
amp de Nederlandse
tor de rechter gedaagd,
dat de president van de
k in een kort geding
r Borst (volksgezond-
lelast het epidemiolo-
inderzoek onder bewo-
de Bijlmer alsnog uit
voeren. Borst besloot
het onderzoek stop te
omdat het niet lukte om
bresentatieve groep men-
Unden voor de controle-
^MLalji meent dat de over-
n n3ch onvoldoende heeft in-
2 do
in h
ekt
d(
ois.
Deer
Vluchtelingen die weg willen maar nog niet kunnen
nsti
ten.
rWat r;
dhelt
jktef.
in
vat,
1, zej
De Haarlemse recht-
eeft gisteren het onteige-
irzoek van Schiphol voor
'enoemde Bulderbos ver-
Schiphol was vergeten zes
350 eigenaren van het bos
'aarden. Het is de tweede
Schiphol via een ontei-
.verzoek probeert het Bul-
in handen te krijgen. De
iven heeft dit stuk grond
'oor de vijfde baan. Vorig
ipaalde de rechtbank dat
ieuvergunning voor deze
og niet rond was. Advo-
van den Biesen van Mi-
tnsie meent dat er nog
erart
ft n rel'
Ik we
'ik 1 !i
noes
ok ai
'keer
den haag/gpd - Gemeenten mo
gen asielzoekers die wel weg wil
len, maar nog niet kunnen, een
paar dagen langer onderdak bie
den. Een reden kan zijn dat er
maar één keer in de week een
vlucht is. Dat uitstel mag echter
geen weken gaan duren, heeft
staatssecretaris Kalsbeek (justi
tie) gisteren afgesproken met de
Vereniging van Nederlandse Ge
meenten (VNG).
Uitgeprocedeerde asielzoekers,
die terug moeten naar hun ei
gen land, mogen officieel 28 da-
den haag/gpd - Binnenkort zul
len er wellicht toch weer gedeti
neerden worden vrijgelaten
voordat hun volledige straf erop
zit, kondigde minister van justi
tie Korthals gisteren in de Twee
de Kamer aan. Het is een nood
maatregel om het nijpende te
kort aan gevangenispersoneel
op te vangen.
Korthals had vorig jaar nog
beloofd gevangenen niet langer
voortijdig naar huis te sturen
maar de druk op de gevangenis
sen is groot. Personeel is, onder
meer door de krapte op de ar
beidsmarkt, moeilijk te krijgen.
Justitie huurt al particulier be
veiligingspersoneel in om de ga
ten te dichten. Korthals sloot tij
dens een debat in de Kamer gis
teren niet uit dat hij daarmee op
korte termijn niet alle proble
men kan oplossen.
gen in de opvang blijven om
hun reis te regelen. Verschillen
de gemeenten hebben er grote
moeite mee dat asielzoekers na
die termijn zomaar op straat ge
zet moeten worden. Kalsbeek
gaat er nu mee akkoord dat zij
iets langer blijven. „Het gaat dan
wel om een paar dagen en om
mensen die zo goed als weg
zijn," onderstreepte zij op een
persconferentie.
Burgemeester R. Bandell van
Dordrecht zei namens de VNG
tevreden te zijn met die af
spraak: „Mensen die getoond
hebben van goede wil te zijn,
moeten niet onder de blote he
mel hoeven slapen." Uitgepro
cedeerde asielzoekers die niet
meewerken aan hun terugkeer
horen niet in de opvang thuis,
aldus Kalsbeek en de VNG. Dit is
de grootste groep. Deze mensen
leveren juist vaak problemen op
in de gemeenten, omdat zij op
straat terechtkomen en een
zwervend bestaan gaan leiden.
Justitie gaat de problemen in
kaart brengen.
Gemeenten zouden graag
zien dat ook asielzoekers die via
een ander Europees land in Ne
derland terecht zijn gekomen en
daar de asielprocedure zouden
moeten doorlopen, opgevangen
worden. Nu hebben zij geen
recht op opvang terwijl ze de
uitkomst van overleg tussen Ne
derland en het andere land af
wachten.
Dat is op dit moment dom
weg niet mogelijk, bij gebrek
aan opvangcapaciteit, aldus
Kalsbeek. Zij is in principe wel
bereid de mensen onderdak te
bieden. De VNG erkent dat hier
een praktisch probleem ligt. Zij
zal gemeenten die de vestiging
van een asielzoekerscentrum af
houden proberen over te halen
'toch hun deel van de verant
woordelijkheid te nemen.'
De Tweede Kamerfracties zijn
tevreden over de uitkomsten
van het overleg, vooral omdat
de gemeenten niet op eigen
houtje mensen gaan opvangen
die eigenlijk weg moeten. D66
sluit echter niet uit dat gemeen
ten in sommige gevallen toch
weer door de knieën zullen
gaan.
steeds geen wettelijke milieuver
gunning voor gebruik van de
vijfde baan is.
Volgens Milieudefensie heeft
Schiphol de kadasters niet goed
uitgeplozen om te achterhalen
wie precies de eigenaren van het
perceel zijn. Schiphol krijgt nu
enkele weken de tijd om uit te
zoeken waarom de zes bomen-
bezitters niet zijn opgeroepen.
Vervolgens krijgen de eigenaren
van het stuk grond tot medio
augustus de tijd daarop te rea
geren. Het vonnis van de recht
bank wordt eind augustus of be-
ginseptember verwacht.
amsterdam/gpd - Honderden
Amsterdammers aan een mega-
ontbijt op de Dam. Ochtendgym
nastiek onder leiding van Angela
Groothuizen, aubades en suiker
strooien als teken van gastvrij
heid. Met enige verbazing kijkt
een Brits toeristenpaar het eve
nement aan. „Is this free?" Van
daag is het nationale plein van
Nederland officieel in gebruik ge
nomen. Bijna een jaar was het
plein een grote bouwput, het ver
keer werd volledig op zijn kop
gezet.
Van een chaotisch verkeersplein
waar auto's, trams, fietsers en
voetgangers door elkaar heen
krioelden, is de Dam veranderd in
een groot en overzichtelijk ver-
blijfsplein. Stoepen, vluchtheu
vels, tramhaltes en rijwegen en
daarmee een groot deel van het
wegverkeer zijn grotendeels ver
bannen. Het plein is nu voorna
melijk voor de voetgangers. Zo'n
drie miljoen Portugese arduinkei
tjes waren nodig om het plein
over de volle lengte en breedte te
plaveien. Omdat de keitjes teveel
bolden, moesten slijpmachines
de 18.000 vierkante meter Dam
weer afvlakken.
Inmiddels klinkt al weer de eerste
kritiek. De tramrails zijn zo goed
weggestopt tussen de keitjes, dat
voetgangers worden overdon
derd door aanstormende trams.
Zebrapaden zijn vanwege hun
rustige uitstraling nauwelijks te
vinden. De metamorfose van de
Dam kostte dertig miljoen gul
den. Daarvoor moet het plein er
zeker de eerste twintig jaar onbe
kommerd bijliggen. Het wachten
is nu al op de eerste veiligheids-
ingrepen.
Foto: ANP
de ti
ei
ee
\an.
iano
de lu nny Verbaan
1 hee}
'Ze hebben veel publiciteit gehad en daar ging het om'
heeft hij zich nooit gemaakt en ook nu de
terug is uit Ierland, blijft de Scheveningse
enk Groen de onverstoorbaarheid zelve,
-rgde zijn schip de afgelopen twee weken
ireldnieuws omdat het als 'abortusboot' de
ouwen zou helpen die hun zwangerschap
an wilden maken. De organisatie Women
is had het daartoe gehuurd van het Sche
de sportvissersbedrijf.
„Ze hebben veel publiciteit gehad en
is het hen ook om te doen", blikt directeur
roen terug. Zoon Erik, die eveneens in de
werkzaam is, knikt. „Alles is gegaan zoals
tevoren al hadden verwacht", zegt hij.
In hun kantoortje met zicht over de haven is het
deze donderdagochtend alsof er nooit iets is ge
beurd. Desondanks is het nog geen acht uur gele
den dat de Aurora terugkeerde van de meest tur
bulente reis die het schip ooit maakte. Women on
Waves heeft inmiddels plannen om ook naar Mal
ta, Portugal of Polen te gaan. Maar of vader en
zoon Groen ook dan de faciliteiten zullen leveren,
kunnen ze niet zeggen. „We hebben slechts iets
verhuurd aan een ldant, zoals anderen auto's ver
huren", aldus Erik.
Hij zal wel zien wat Rebecca Gomperts, de voor
malige Greenpeace-arts die een van de belangrijke
klachten was achter het initiatief, gaat doen.
„Maar ik ga niet op ze zitten wachten. Dat doe ik
bij niemand en ook niet bij Women on Waves".
Waarschijnlijk vandaag wordt de Aurora alweer
gebruikt voor de sportvisserij. Ook zet rederij
Groen het schip geregeld in ten behoeve van de
offshore-industrie. Gisteren ging het schip eerst
naar de scheepshelling. Daar werd de container
van het dek getakeld die de vrouwenorganisatie
had ingericht voor gynaecologisch onderzoek en
het uitvoeren van abortussen. Althans, dat had
den ze verteld aan iedereen die het maar wilde
horen.
Henk Groen wist beter. Al eerder vertelde hij dat
er beslist niet zou worden geaborteerd. Hij wilde
dat eenvoudigweg niet hebben en zou dat ook
hebben opgenomen in het huurcontract. „Bij het
vertrek hebben Rebecca en ik elkaar op de loop
plank nog de hand geschud en heb ik gezegd:
geen illegale activiteiten", aldus Groen. „Die con
tainer was alleen bedoeld om publiciteit te krij
gen".
Vader Groen biedt aan om even mee te gaan naar
de Aurora. Rebecca blijkt nog aan boord te zijn.
maar nog voordat ze iets kan zeggen komt woord
voerster Joke van Kampen de kade op gesneld. Zij
vindt het beter dat niet Gomperts, maar zij het
verhaal doet En houdt vol dat Women on Waves
wel degelijk van plan is geweest de ingrepen uit te
voeren. Het ontbreken van de wettelijk vereiste
vergunningen gooide even roet in het eten. „Ook
kregen we van de Ierse autoriteiten geen toestem
ming om met passagiers uit te varen", stelt Van
Kampen.
Zelf noemt ze de tocht 'een groot succes' omdat
de hele wereld nu op de hoogte is van de Ierse
wetgeving die abortussen verbiedt. Bovendien is
aan boord onderzoek verricht, werd er voorlich
ting gegeven en zijn voorbehoedsmiddelen en de
morning after pil verstrekt. Van Kampen schudt
haar hoofd wanneer ze met de woorden van
Groen wordt geconfronteerd: „Dat is niet zo. die
woorden zijn voor zijn rekening".
Gomperts is minder stellig: „Er is gezegd dat wij
niets illegaals mochten doen", erkent ze. „Of er
nu wel of geen abortussen zouden worden uitge
voerd, doet er verder niet toe".
COMMENTAAR
De uitlevering van Slobodan Milosevic aan het Joegoslavië-
tribunaal in Den Haag kan om meer dan één reden worden
beschouwd als een historisch moment. Met de berechting
van deze oorlogsmisdadiger, die verantwoordelijk is voor de
grootste etnische zuiveringen in Europa na de Tweede We
reldoorlog, zegeviert het recht, zij het nog altijd veel te laat.
De beslissing van de Servische regering om Milosevic, on
danks constitutionele bezwaren uit te leveren, kwam onder
zware internationale druk tot stand.
In het verleden leek het tribunaal in Den Haag een onmach
tig instituut en verloor de internationale gemeenschap aan
geloofwaardigheid in zijn streven de excessen in de Balkan te
berechten. De uitlevering en berechting van de oorlogsmis
dadiger Milosevic kan een ommekeer betekenen die verder
reikt dan alleen de schendingen van mensenrechten op de
Balkan.
Ernstige schendingen van de mensenrechten krijgen inter
nationaal terecht steeds meer aandacht en de rechtszaak te
gen Milosevic kan voor nationale regeringen en de interna
tionale gemeenschap een stimulans vormen misdaden tegen
de menselijkheid vasthoudender aan te pakken. De aanhou
ding van Milosevic is een belangrijk signaal richting dictators
en andere politieke misdadigers waar ook ter wereld dat zij
niet langer ongestraft hun gang kunnen gaan.
De uitlevering van Milosevic leert ook nog iets anders. De in
ternationale gemeenschap, die via vredestroepen dominant
aanwezig is in de Balkan, kan niet berusten dat andere
hoofdverantwoordelijken nog altijd op vrije voeten lopen.
Het blijft schrijnend dat sinistere figuren als de Bosnisch-
Servische leider Karadzic en zijn generaal Mladic nog altijd
op vrije voeten zijn. Als de internationale gemeenschap
daadwerkelijk wil afrekenen met de zwarte episode op de
Balkan, zal met de opsporing van deze oorlogsmisdadigers
ernst moeten worden gemaakt.
Beter beeld positie ziekenwagen
door Olof van Joolen
haarlem - Satellietapparatuur
aan boord van ambulances kan
het aantal ziekenwagens dat te
laat komt verminderen. Dat stelt
de vice-voorzitter van de zieken-
vervoerdersorganisatie Ambu
lancezorg Nederland, H. Groe
nendijk. Voor de tien miljoen
gulden die de apparatuur gaat
kosten wil Ambulancezorg bij
het Rijk aankloppen. Dit bedrag
komt bij de 45 miljoen die de
ambulancediensten al hebben
gevraagd om hun ergste proble
men op te lossen.
Dankzij een zogeheten GPS-
zender en -ontvanger Global
Positioning System) kunnen cen
tralisten precies zien welke auto
waar rijdt. Hierdoor is altijd
exact duidelijk welke wagens vrij
zijn. Nu moeten centralisten dit
beeld zelf helder krijgen op basis
van radiomeldingen. Dit is een
systeem dat nogal eens hapert.
Een groot voordeel van het ge
automatiseerde systeem is dat
ook wagens uit andere regio's
die toevallig in de buurt van
noodsituaties zijn direct kunnen
assisteren. Omdat centralisten
nu vaak niet van hun aanwezig
heid op de hoogte zijn, blijft de
ze capaciteit regelmatig onbe
nut. Er wordt dan een beroep op
een andere ziekenwagen uit de
eigen regio gedaan die er veel
langer over kan doen om ter
plekke te komen. Voor de chauf
feurs heeft GPS overigens ook
een ander voordeel. De weg
zoeken op de kaart behoort tot
het verleden want de appara
tuur heeft ook een navigatie-
functie.
Volgens Groenendijk, in het
dagelijks leven directeur van de
GGD Zuid-Kennemerland in
Haarlem, is in de praktijk met
het satellietsysteem flink voor
deel te boeken. „Als bijvoor
beeld een wagen van ons ie
mand heeft weggebracht naar
het Leids Universitair Medisch
Centrum kan het heel goed zijn
dat hij leeg terug langs een cala
miteit in Lisse rijdt. Dan is het
zonde wanneer de bemanning
en de centralisten dat niet we
ten. Met dit systeem komen we
ook tegemoet aan de wens van
de minister om meer over onze
grenzen te werken."
Op dit moment lopen er twee
proeven met de apparatuur, in
Zwolle en Lelystad. Met de re
sultaten hiervan in de hand wil
Ambulancezorg Nederland naar
de minister. Wat Groenendijk
betreft zou het traceersysteem
begin volgend jaar landelijk
operationeel moeten worden.
den haag/gpd - Wekenlang
dacht de 85-jarige Una van
Geest dat tegen het muurtje van
een fiat vlakbij het Vredespaleis
in Den Haag een stuk karton
stond. Tot ze er op een dag met
haar vriend langsliep. „Dat is
een bot", riep deze meteen. „En
voor een koeienbot is het veel te
groot". Hij had gelijk. Hij stuur
de het voorwerp naar het Leidse
museum Naturalis, dat het on
derzocht. 'Het stuk karton' bleek
een nekwervel te zijn van een
duizenden jaren geleden gestor
ven mammoet.
„Ik zag een paar weken geleden
hoe stratenmakers de stoep hier
openbraken", vertelt de bejaar
de mevrouw Van Geest. „Ze"
hadden dat bot kennelijk in het
zand gevonden en het tegen de
muur gezet. Ik dacht echt dat
het een stuk karton was, omdat
mijn ogen niet meer zo goed
zijn. Toen ik er een week later
met m'n vriend langs liep. stond
het er nog. Toen hij ontdekte
dat het een bot was, nam hij het
mee naar huis."
„Het is een bijzondere vondst",
zegt Irene Groenendijk van het
Natuur Informatie Centrum van
het Leidse museum Naturalis.
„Op zich komen er wel vaker dit
soort vondsten bij ons binnen,
maar niet vanuit de Haapse bin
nenstad. We hebben hier een
hoop botten liggen, maar deze
hadden we nog niet". Ze ver
moedt dat het bot afkomstig is
uit zand uit de Noordzee of de
Schelde. „Dat zand wordt vaak
gebruikt op bouwlocaties en er
zitten regelmatig oude dingen
in. Maar ook op de plek waar nu
Den Haag ligt hebben zo'n
30.000 tot 10.000 jaar geleden
mammoeten gelopen". Voor de
Haagse stadsarcheologe Corine
Bakker is de vondst echter geen
reden nu de grond waar het stuk
gebeente is gevonden te gaan
afgraven. Ze is ervan overtuigd
dat het bot uit een zandput of
uit zee komt. „Mammoeten
leefden in het pleistoceen. Als
het echt om een mammoet was
gegaan die hier heeft rondgelo
pen, had het bot nu op zo'n
twintig meter diepte moeten zit
ten".