katwijk neemt
fscheid van
en ambacht
Invloed imams in Nederland wordt zwaar overschat
De imam
en de islam
2 JUNI 2001
weekendbijlage
Leidsch
Dagblad
Pedofiel
De losse handen
van handige
Harry uit Lisser-
broek
Een Marokkaanse moskee in Alphen aan den Rijn. Nederland telt inmiddels tussen de drie- tot vierhonderd moskeeën. Foto: Hielco Kuipers Fotoprodukties
Bang om te
discrimineren
Kadootjes
Felicitas speelt
sinterklaas voor
ouders
Peenmarkt
„De Nederlandse overheid moet
eens normaal leren omgaan met
moslims." Volgens wetenschapper
Hans Jansen laten politici en be
leidsmakers hun oor te veel han
gen naar de relatief kleine groep
die hard op de islamitische trom
slaat. „Als we zo doorgaan, wor
den we straks beheerst door een
islamitische bisschop Gijssen."
door Hélène Schenk
Wie ophef over uitspraken van de
Rotterdamse imam el-Moumni, die homo
seksualiteit als een besmettelijke ziekte ziet,
is overdreven. De invloed die imams op hun
volgelingen hebben wordt volgens kenners
zwaar overschat. „De imams hebben vooral
invloed op de oudere generatie moslims",
meent islamdeskundige dr. Hans Jansen
van de Universiteit Leiden.
Neem de Mercatorplein-jeugd, die steeds
voor onrust zorgt in Amsterdam. „Die trekt
zich van niemand ene flikker aan. Dat is het
werkelijke probleem van de allochtonen in
Nederland."
Fundamentalisme een gevaar in Nederland?
„Welnee", zegt Jansen, die promoveerde op
het onderwerp fundamentalisme in Egypte.
„Fundamentalisten uit Libanon of Egypte
hebben het veel te druk met hun strijd tegen
de regimes in eigen land. Bij hun neefjes in
Nederland houden ze vakantie om bij te ko
men van de stress. Nee, die hebben de ko
mende honderd jaar nog geen plannen met
Europa."
De Leidse wetenschapper maakt zich meer
zorgen over wat hij noemt de 'slappe knie-
en' van Nederlandse politici en beleidsma
kers. „Als de een of andere malloot roept
dat er aparte klasruimten moeten komen
voor moslimkinderen om te kunnen bid
den, wordt daar direct serieus op ingegaan.
Er is geen school in de Arabische wereld die
daar klaslokalen voor reserveert. Bidden?
Daar heb je de moskee voor.
Wij zijn te bang om te discrimineren. Het
moet vooral allemaal politiek correct en
multicultureel zijn. Als je niet wilt dat meis
jes in Nederland besneden worden, dan
moet je de mensen die dat doen hier niet
binnenlaten. En als de Somalische gemeen
schap vindt dat besnijdenis moet kunnen,
omdat je vrouwen anders niet kunt uithu
welijken, laat ze dan maar naar Somalië ver
huizen."
En als een imam een mening verkondigt,
moetje die vooral voor zijn rekening laten,
meent Jansen. Achtergrond van het Neder
landse beleid is volgens hem dat de mos
lims vooral niet het gevoel moeten krijgen
dat ze achtergesteld worden. „Het effect
daarvan is dat wie het hardst op de trom
slaat, gehoord wordt. Terwijl die mensen
slechts een kleine groep vertegenwoordi
gen. De grootste groep is vernederlandst.
Die hebben helemaal geen aandacht nodig.
Die zijn ingepast in de Nederlandse samen
leving."
Schuld
De islam -is met ruim 800.000 aanhangers de
tweede godsdienst in Nederland. De meeste
moslims wonen in de grote steden. In Am
sterdam en Rotterdam is over een paar jaar
meer dan de helft van de schoolgaande
jeugd van allochtone komaf. De meesten
van hen zijn moslim. Volgens dr. Oussama
Cherribi, Tweede-Kamerlid voor de WD en
gepromoveerd op het onderwerp Marok
kaanse imams, is slechts één procent van de
moslims in Nederland fundamentalistisch.
Deze groep wil haar omgeving islamiseren
en heeft daar alles voor over. „Maar de
overgrote meerderheid past zich uitstekend
aan, zeker in vergelijking met andere Euro
pese landen."
Nederland telt inmiddels tussen de drie- tot
vierhonderd moskeeën en ongeveer zestig
ruimten die gebruikt worden als gebeds
ruimte. De grootste staat in Zaandam, de
Turkse Sultan Achmed-moskee. De meeste
moskeeën zijn te vinden in de grote steden.
Alleen al Amsterdam heeft vijftien Marok
kaanse, twaalf Turkse, een Surinaamse en
een Pakistaanse moskee. Maar ook kleinere
plaatsen in Nederland, zoals Rijen of
Weesp, hebben één of meer islamitische ge
bedsruimten.
Een toenemend aantal moskeeën verkeert
volgens Cherribi in grote financiële proble
men. De Sultan Achmed-moskee in Zaan
dam bijvoorbeeld kampt met een schuld
van anderhalf miljoen gulden. In Rotterdam
opent binnenkort de op een na grootste
moskee zijn deuren. Het gebouw heeft ne
gen miljoen gekost. Nu al is er sprake van
een schuld van vier miljoen. De eerste gene
ratie moslims in Nederland was nog bereid
een maandelijkse bijdrage aan de moskee te
leveren, maar bij de volgende generatiefs) is
die animo minder.
Gevolg is dat een toenemend aantal mos
keeën voor zijn voortbestaan afhankelijk is
van bijdragen uit het moederland. Voor
beelden daarvan zijn te vinden in Utrecht
en Helmond. De Soedanese imam van de
moskee in Helmond wordt betaald door
Saoedi-Arabië. De Binnenlandse Veilig
heidsdienst houdt momenteel een onder
zoek naar de invloed die het buitenland
heeft op islamitische gebedshuizen en isla
mitische scholen in Nederland.
Vervreemding
WD'er Cherribi vindt het een 'gevaarlijke
ontwikkeling' dat steeds meer buitenlandse
mogendheden gaan dicteren hoe de imams
in Nederland de leer moeten verkondigen.
„Dat leidt tot vervreemding van de Neder
landse samenleving."
Cherribi pleit er voor om imams in Neder
land op te leiden. „Ze worden nu gerecru-
teerd uit dorpjes in Marokko of Turkije en
komen vaak uit zeer traditioneel ingestelde
milieus. De cultuurschok is dus groot als ze
hier worden geconfronteerd met duo-plas-
zuilen, de wallen en 'gay pride'Imams in
Nederland weten helemaal niks van Neder
land en ze spreken de taal niet. Ze hebben
ook geen tijd om die te leren, want ze zitten
de hele dag in de moskee. Dus moeten er
mentors komen om de imams te begeleiden
en hen de Nederlandse taal en cultuur bij te
brengen."
Dr. Gert Hekma, sociaal wetenschapper en
gespecialiseerd in homostudies, heeft de er
varing dat grote groepen islamitische jonge
ren nauwelijks boodschap hebben aan de
voorschriften die vanuit de moskeeën op
hen afkomen. Wel constateert hij dat onder
moslimjongeren door een gebrek aan sek
suele voorlichting 'rare ideeën' leven over
homoseksualiteit en vrouwen.
„Dat leidt ertoe dat meisjes op onwelgevalli
ge wijze worden betast en homo's uit hun
huis worden verjaagd. Er moet meer aan
dacht komen voor seksuele voorlichting op
scholen."
Van de imams trekken de tweede en derde
generatie allochtonen zich volgens Hekma
niet veel meer aan. „Ze kunnen die mannen
niet eens verstaan."
Een gebedsbijeenkomst van moslims in de Al Rahman moskee in Haarlem.
Foto: United Photos de Boer/Toma Tudor
Imam is een vrij beroep. Een imam
moet weten wat in de koran staat
en hij moet erkend worden door
zijn gemeenschap. Het woord
imam betekent voorganger. De po
pulariteit van de imam wordt ge
meten aan de hand van het aantal
bezoekers. Vrouwen mogen geen
imam worden. De islam erkent niet
de gelijke rechten tussen man en
vrouw, Zo mag een man bijvoor
beeld twee keer zo veel en en als
een vrouw en komt verstoting van
de vrouw door de man nog vaak
voor in de islamitische wereld. Veel
moslimvrouwen mogen ook niet
werken.
De betekenis van het woord mos
kee is 'de plaats waar men bijeen
komt of vergadert'. In de moskee
wordt gebeden en religieus onder
wijs gegeven. Moslims moeten ze
ven dagen per week vijf maal per
dag naar de moskee om te bidden.
Uitslapen is er voor hen niet bij.
De fadjr en de sobh vinden heel
vroeg in de ochtend kort na elkaar
plaats. Tussen twaalf en twee, af
hankelijk van de stand van de
maan, wordt de Dohha gebeden.
Een uur of drie later volgt de Asr.
Het gebed rond zonsondergang
heet Magreb en het allerlaatste ge
bed, de Isha, is tussen tien en elf in
de avond. Werkende moslims mo
gen een gebed na werktijd inhalen,
maar zij moeten-dan wel apart bid
den.
De vrijdagpreek is de allerbelang-
rijkste, vergelijkbaar met de preek
op zondag voor christenen. Op vrij
dag worden passages uit de koran
geïnterpreteerd en toegelicht aan
de hand van de actualiteit.
De islam kent ook een aantal be
langrijke feestdagen. AannMn
moslims de maankalender
vallen deze dagen niet op vaste da
ta. Er zijn vier heilige dagen in de
islam. Een van die heilige maanden
is de Ramadan. De 27-ste nacht
van de Ramadan is de belangrijkste
gebeurtenis van de vastenmaand.
Die nacht wordt beschouwd als een
heilige nacht. Dan breekt de hemel
open en verschijnt een licht dat ge
luk zou brengen.
Gedurende de Ramadan mogen
moslims tussen zonsopgang en
zonsondergang niet eten, drinken
of vrijen. De Ramadan eindigt tus
sen de 28-ste en 29-ste dag met het
suikerfeest.
Een paar maanden na de Ramadan
wordt het offerfeest gevierd. Iedere
moslim mag dan een schaap slach
ten. De geboortedag van de profeet
Mohammed wordt ook uitvoerig
gevierd in de moslimwereld.
