Leiden wordt centrum van genomics-kennis Leiden Leiden Regio dialed eidse bedriegster moet rie maanden de cel in Van Hogendorpstraat wil betere informatie Kakkestoelemeie RIJDAG 11 MEI 2001 17 ïklJKLADDER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken, uit de buurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt naar stadsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden ^gestuurd naar Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden. Fax: 071-5321921; e-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl MIDDEN TERSWUK Addo Stuur, auteur van computerboeken zoals onder 1 >er 'Internet en e-mail voor senioren' geeft maandag 21 mei van al )0 tot 12.00 uur een presentatie over computergebruik voor seni- llt en, waarbij de nadruk zal liggen op het gebruik van internet en [nail. De entree voor deze lezing, die bij boekhandel de Kier aan Breestraat 161 wordt gehouden, is gratis. Reserveren is echter il noodzakelijk, telefoon 5120885. v )0RDVEST In het verenigingsgebouw van de Chr. Muziek owband Concordia aan de Langegracht 61 kan morgen om ,00 uur bingo worden gespeeld. NOORD teil 4de vakbondscafé wordt donderdag 17 mei gehouden in het 'tu bondscentrum 'De Schans'. Het thema, de loonmatiging, A rdt besproken door een bestuurder van FNV Bondgenoten en docent van de Vrije Universiteit Amsterdam. Aanvang 20.00 J de zaal gaat om 19.30 uur open. Het vakbondscentrum is wfrestigd aan de Perzikweg 7. leel Nederland zijn morgen tijdens de Nationale Molendag de lens vrij toegankelijk. Vanaf Molen de Put bij de Morspoort ^Trt een gratis waterbus tussen molen De Heesterboom en molen Valk. De boot vertrekt voor de eerste keer om 12.00 uur en vaart 16.00 uur heen-en-weer over het Galgewater en de Morssingel, len De Heesterboom aan de Haagweg is een houtzaagmolen uit 4, molen De Valk, een korenmolen, werd in 1743 gebouwd en en De Put is een replica uit 1987 van een 18e eeuwse nderdmolen. P(%TEN DEKKER >st (b lag, i maanden gevangenisstraf. sanctie werd een 28-jarige ASSf Ise gisteren door de rechter andPen ^aa8 opgelegd, omdat i sar^"e jaar geleden duizenden hei lens van haar toenmalige 3esd nd had gestolen. De vrouw zelf niet aanwezig bij de !C u itszaak, haar ex-vriend wel. )ehc e man lichtte de zaak toe te- Dan Dver de rechter. Hij was tot zijn oren verliefd geweest le Leidse. Ze kreeg van hem lang tot zijn bankrekening I kocht daarna zonder zijn ^temming voor duizenden lens aan luxe artikelen. De Ie maakte hem blind voor werkelijkheid. Het toppunt toen de vrouw hem vertel- iwanger te zijn geweest van andere man en brutaalweg I vroeg voor een doodskistje r de doodgeboren baby. 5 dat stond hij toe. Pas toen bleek dat haar moe der nog in leven was, terwijl ze hem even daarvoor nog om geld had gevraagd voor het ko pen van een krans voor de zo genaamd overleden vrouw, be sloot de man dat de maat vol was. De relatie werd verbroken en pas op dat moment besefte hij dat hij een tijdlang was bedro gen. Hij vroeg gisteren om te ruggave van 46.000 gulden. De rechter wilde echter niet verder gaan dan 20 a 25.000 gulden; de som van de bedragen die de vrouw aan boodschappen deed met de pinpas van de man. De rest van het bedrag kan de man in een proces bij de burger rechter proberen te verhalen. Wat hij ermee opschiet, valt echter te bezien. Uit de stukken bleek dat de vrouw niet of nau welijks over kapitaal beschikt. „En van een kale kikker valt na tuurlijk weinig te plukken", zei de rechter daarom. dcOUTKWARTIER In de Leidse Hout is vanuit bezoekerscentrum it Koetshuis een Lentepad uitgezet; een route met opdrachten, ervoor kan de bundel met opdrachten worden opgehaald op e" ndag van 14.00 tot 14.30 uur en op woensdag van 13.00 tot 15.00 iUTKWARTIER De afdeling Rijnland van de Nederlandse vereni- gvan Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen ver- rgt woensdag 16 mei een bijeenkomst met toeristische tips voor Itrips in Nederland, maar ook in het buitenland. Leden van de i eling tonen dia's van museumspoorlijnen, landschappelijk aan- ckelijke gebieden en verre reisdoelen als Canada en de V.S. De- bijeenkomst van de NVBS wordt gehouden in de Connexxion- al, Rijnsburgerweg 1. Aanvang 20.00 uur. De toegang is voor le- 1(j|n drie gulden, niet-leden betalen een gulden meer. (v< Zij JORDERKWARTIER In dienstencentrum De Rondedans is elke cigeen 'open eettafel' waar ouderen uit de wijk naartoe komen p i gezamenlijk de warme maaltijd te gebruiken. Dit kan natuur- a, alleen gerealiseerd worden met hulp van vrijwilligers, die het e n serveren, maar ook - met gebruik van afwasmachine - voor de 102 ras zorgen. Voor de teams van maandag en donderdag worden 1 it spoed nieuwe vrijwilligers gevraagd, die van 11.30 tot 13.30 ai reen handje kunnen komen helpen. Tevens worden er mensen ocht die in de vakantie willen invallen. Voor meer informatie worden gebeld met Annette Driessen, telefoon 5233210. Het ïrthuis staat aan de Julianastraat 74. re RENWUK In buurthuis Op Eigen Wieken is morgen een bingo r ebr volwassenen. De zaal in het buurthuis aan het Valkenpad 5 1 om 19.00 uur open, om 20.00 uur wordt er begonnen. Infor- <1 tie: 5212893. ;Pr KOOI In buurthuis De Kooi aan de Driftstraat 49 kunnen 55- 1 b ssers woensdagmiddag 16 mei om 14.00 uur bingo spelen. De na 1 is om 13.00 uur open. Tijdens de bingo mag er niet worden M ookt, maar voor rokers worden wel pauzes ingelast. pjKOOI Op het plein van basisschool de Springplank vindt don- iag 17 mei van 16.30 tot 19.30 een voorjaarsfestijn plaats, als uiting van het schoolproject waarvan het thema is 'de wereld', s een tentoonstelling van werkstukken die door de kinderen tij- s het project zijn gemaakt, er zijn line-danceoptredens en er is 'Ifcimelmuziek. Verder is er een grote loterij en een sponsorloop, school staat aan de Sumatrastraat 195. vijf kUOENOORD In de Groenoordhallen is morgen en zondag van isd D tot 16.00 uur een snuffelmarkt. De Groenoordhallen zijn te kti den op de hoek van de Willem de Zwijgerlaan en de Gooimeer- ALGEMEEN HERMAN JOUSTRA De informatievoorziening over de toekomstplannen voor de Van Hogendorpstraat en de Kemperstraat kan een stuk be ter. Met name woonstichting Portaal zou een stuk duidelijker kunnen zijn. Maar ook de ge meente mag nog wel het een en ander verbeteren aan haar voorlichting. Dat is althans de mening van een groot deel van de bewoners van de Van Ho gendorpstraat en de Kem perstraat in Leiden-Noord, zo blijkt uit een enquête die bewo ners in hun eigen wijk hebben gehouden. In totaal deden 84 bewoners aan het onderzoek deel, wat neerkomt op 55 pro cent. Iets meer dan de helft van de ondervraagden is 'zeer ontevre den' over de informatievoorzie ning, bijna tien procent 'rede lijk ontevreden' en ongeveer een kwart 'niet tevreden en niet ontevreden'. Zo'n zeventig pro cent zei op de hoogte te zijn van de toekomstplannen van de gemeente. Van de plannen van Portaal was dat nog minder dan vijftig procent. Het wijk ontwikkelingsplan van de ge meente voorziet in sloop van de Van Hogendorpstraat. Willem de Zwijgerlaan, Van Limburg Stirumstraat en Van der Duyn- straat, terwijl Portaal uitgaat van sloop van het gehele com plex, inclusief J.W. Frisostraat, Amaliastraat, Mauritsstraat en Kemperstraat. Sloop met daarna nieuw bouw is de beste oplossing om de huidige gebreken aan de huizen te verhelpen, vindt bijna tweederde van de bewoners van de Van Hogendorpstraat. In de Kemperstraat is dat maar twintig procent, de bewoners van laatstgenoemde straat zijn ook meer te spreken over de huidige woonsituatie: 56 pro cent is redelijk tot zeer tevre den, terwijl dat percentage in de Van Hogendorpstraat op 36 procent ligt. LEIDEN PETER GROENENDIJK In hoog tempo ontwikkelt zich in Leiden een concentratie van kennis en technologie op het gebied van medische genomics. Die term slaat op de erfelijke basis van ziekten. De ambitieu ze plannen in de nota Genomics en gezondheid, die de Universi teit Leiden en het Leids Univer sitair Medisch Centrum (LUMC) gisteren presenteer den, zullen die ontwikkeling al leen maar stimuleren. Tijdens een toelichting op de plannen (180 miljoen investe ren in vijf jaar) benadrukte pro fessor Gert-Jan van Ommen (LUMC) woensdag dat het plan vooral een intensivering bete kent van wat al gebeurt. „Als het gaat om medische geno mics heeft Leiden nu al een vooraanstaande rol. Het funda menteel onderzoek aan de uni versiteit en het LUMC is van hoog niveau, en de samenwer king met bedrijven in het Bio Science Park is van groot be lang. Met deze forse injectie kunnen veel onderzoeken wor den uitgebreid, en is de moge lijkheid om nieuwe onderzoe ken te beginnen aanwezig." De 180 miljoen gulden die volgens het plan vrij moet ko men, zal vooral worden geïn vesteerd in meer en beter on derzoek naar de rol van erfelijk materiaal in ziektes, en in mo dem materiaal voor dergelijk onderzoek. Maar ook het on derwijs in deze tak van weten schap moet een lift krijgen: de opleiding Life Science Tech nology, die de Universiteit Lei den verzorgt met de TU Delft, zal onder meer worden verrijkt met een 'training centre' waar in de beste studenten met be hulp van moderne apparatuur worden klaargestoomd voor een loopbaan bij universiteit, LUMC of één van de vele bio- science-bedrijven. En ook het stimuleren van ondernemer schap is onderdeel van het plan. De positie die Leiden al heeft als concentratie van bio- science-bedrijven moet worden behouden en versterkt, onder meer door het ondersteunen van beginnende ondernemers op dit vlak. Er komen meer mo gelijkheden voor financiële steun en huisvesting. Een grotere rol voor medi sche genomics past in de we tenschappelijke tijdsgeest. De kennis van het menselijk ge noom groeit sterk, en experts verwachten dat deze nieuwe kennis een grote rol kan gaan spelen in het behandelen en Twee weken geleden beschreef ik een spelletje dat in Bergen op Zoom kakkestoelemeie werd ge noemd. Twee meisjes (want het was een echt meisjesspelletje) pakten kruiselings eikaars hand, zodat er een soort stoeltje werd gevormd. Op dat stoeltje nam een derde meisje plaats, dat vervol gens niet al te zachtzinnig werd gewiegd en ge jonast. „Niet alleen in Bergen op Zoom heette dat spelletje kakkestoelemeie" schrijft Anneke Bink, „in Leiden noemden we het ook zo. We zongen er een liedje bij: 'kak kestoelemeie, er zit er een te breien, er zit er een te poepen, van je een, twee, drie.' Bij het laatste zinnetje schommelde je met je handen heen en weer en bij drie liet je je handen los. Het kind dat geschommeld werd viel dan hard op de grond. De moeders van de kinderen uit de buurt vonden dat niet leuk, want: 'Als je op je stuitje viel, dan kon je blind worden.' Wij vielen vaak op ons stuitje, maar ik ken geen kind dat er blind van is geworden. Ook dat spelletje 'ketting rijgen' werd in mijn jeugd op straat ge speeld. Het liedje dat daarbij hoorde ging als volgt: 'Ik wou zo graag een ketting rijgen, maar ik kon de draad niet krijgen. Ha, ha, Victoria. Driemaal in de rondte van je hopsasa.' Hebben Leidse meisjes een voorkeur voor breien, vroeg-u zich af. Nou, van een voorkeur kun je nauwelijks spreken. De Leidse meisjes uit de ar- beidersldasse gingen al vroeg naar de fabriek om te werken. Vaak kwamen ze terecht in de wolfa- brieken waar ze te werk gesteld konden worden in de breierijen. Omdat het werk nogal eentonig was, werd er flink wat afgepraat en gezongen. Vandaar het gezegde: Meissies uits Leie, kenne praatse en brreie. Mijn moeder overigens was zo'n breimeisje en ik heb haar vaak horen praten over het werk in de breierij. Ook vertelde ze dat de meisjes in de kor te pauzes met elkaar speelden. Gewoon, kinder spelletjes. Niet zo verwonderlijk als je weet dat de kinderen al op 12-jarige leeftijd moesten gaan werken." De oude, echt-Noordwijkse, buren van Angeli- que van der Zalm uit Noordwijk gebruiken alleen het laatste deel van 'de meisjes van Leie kunnen praten en breien": 'je moet praten en breien tege lijk'. „Ze bedoelden hiermee dat we tijdens het werk (breien), in mijn geval ging het om bollen- pellen, wel mochten kletsen, maar dat het werk gewoon door moest gaan." Wil de Heeten-van Leeuwen herinnert zich nog een ander straatspelletje: beeldengooiertje of beel denmannetje, maar ze weet niet meer precies zelfs voorkomen van erfelijke ziekten. Met genomics, zo stel len wetenschappers, kunnen medische doorbraken worden afgedwongen. In Leiden moet dit zorgen voor tastbare bijdra gen rond zes thema's: vaatziek ten, kanker, infectieziekten, ge wrichtsziekten, neurologische ziekten en stemmings- en angststoornissen. De forse investering van de Universiteit Leiden in medische genomics mag opvallend wor den genoemd. Want terwijl voor dit terrein een fors bedrag vrijkomt, wordt op andere ty pen onderzoek juist bezuinigd. De faculteit Wiskunde en Na tuurwetenschappen moet ko mend jaar elf miljoen gulden bezuinigen op een budget van 75 miljoen. „De concentratie op medische genomics gaat ten koste van andere takken van onderzoek", geeft Loek Vrede voogd, voorzitter van het Colle ge van Bestuur van de universi teit, toe. „Er is nu eenmaal geen stapel met geld waar wij vanaf kunnen plukken. Het één gaat ten koste van het ander." De universiteit en het LUMC zullen de benodigde 180 mil joen uiteraard niet alleen op hoesten. Gerekend wordt onder meer op investeringen vanuit het bedrijfsleven ter waarde van zestig miljoen gulden. Van Om men: „De combinatie met het bedrijfsleven is essentieel. Lei den is daarvoor een uitstekende plaats, met de aanwezigheid van ruim 40 bedrijven op het vlak van bioscience." Een be langrijk onderdeel van het plan is het sneller omzetten van on derzoeksresultaten in daden, zoals het ontwikkelen van nieu we geneesmiddelen. „Daarvoor heb je bedrijven nodig", zegt Van Ommen. „De bedrijven op hun beurt hebben weer baat bij het onderzoek dat in het LUMC en de universiteit plaatsvindt. De splitsing tussen de universi teit en het bedrijfsleven begint in deze tak van wetenschap te slijten." Een andere belangrijke inves teerder in het plan moet de overheid worden. Ook vanuit die hoek rekenen de Leidse plannenmakers op een bedrag van 60 miljoen gulden. Vrede voogd: „Vanuit de landelijke overheid is al meermalen gewe zen op het belang van dit type onderzoek voor de nabije en verre toekomst. Daarom, en ge zien de kennis en expertise die nu al aanwezig is in Leiden, maken wij een goede kans dat dit bedrag vanuit de overheid inderdaad vrijkomt." hoe het werd gespeeld*. „Iemand stond tegen de muur en telde in zichzelf af. Hij of zij draaide zich op een willekeurig moment abrupt om en dan moest iedereen in een rare houding staan. Hield je dat niet vol, dan moest jij de 'teller' zijn. Ook werd je bij een spelletje in een gekke hou ding 'gegooid' en dan moest je zo blijven staan." Wout Bodrij beschrijft in zijn boek 'Een stem uit de achterbuurt' een wipspelle- tje. „Er was een biezen touw te koop voor een cent. Die touwen zaten destijds om sinaasappel- kisten. Was het touw groot ge noeg, dan ging je wippen onder de visbanken op de Vollers- gracht. Je wierp het touw over een ijzeren dwarsstang en de wip was klaar. Bleek het touw te kort, dan maakte je een wip aan een lantaarnpaal die op de Ou de Vest langs de waterkant stond. Het was een sensatie om steeds over het water te slinge ren. Brak het touw, dan kwam je op straat of in het water te recht. Met een kort touw kon je ook een wip aan de straatdeur maken, vastgemaakt aan de scharnier en de grendel waarin het slot paste. Je mocht om de beurt wippen. Er werd een lied je bij gezongen: Oesie, Kadoesie, wat heb je in je zak. Een glaasje jenever, een pruimpie tabak. Hoor wat een leven, buurman is dronken. Hij loopt op zijn klompen. Hij loopt op zijn meulen. Sara, Marie van een, twee, drie. Een harde stoot dan kreeg je weereen duw) die toebehoort. Zoete melk met roggebrood. Laat drijven die kloot {dan werd je niet meer ge duwd). Laat drijven die kloot. Een hele, een hele harde stoot dan kreeg je weer een duw). Die toebehoort, die toebehoort. Van een, twee, drie." Ik zou dit spelletje overigens nooit wippen noe men, maar schommelen. Wat u? Maar lekker spannend lijkt het me wel. Ik heb geen idee wat die toebehoort betekent. Die 't verdient? HANS HEESTERMANS Reacties en tips voor deze rubriek kunt u stu ren naar de redactie van deze krant, postbus 54, 2300 AB Leiden, onder vermelding van de rubrieksnaam 'Leids dialect'. E-mailen naar de auteur kan ook: heestermans@inl.nl Leidsch DagbladARCMIÏVEïV ANNO 1901 Zaterdag 11 Mei PERSOVERZICHT - In Sluit Schiedam, het orgaan voor drankbestrijding, leest men: 'De Hollander heeft een dorstige keel. En het is niet enkel water, wat hij drinkt. Aan jenever, brande wijn en andere soorten van sterken drank gebruikt hij jaarlijks 60 millioen volle kruiken-, in één rij ach ter elkander gelegd, de hals van de een tegen den bodem van de andere, zouden zij een keten vormen, die de halve aarde omspande. Een enkele kruik, groot genoeg om al dat gedistilleerd te bevatten, zou zóó reusachtig van afmetingen zijn, dat de Utrecht- sche dom er een kind bij geleek en de Keulsche er ternauwernood boven uit zou steken. Een kanaal van 4 M. breedte en 3 M. diepte zou ongeveer een uur gaans lang moeten zijn, om haar te kunnen bergen. De som, aan al dien drank besteed, is berekend op 80 millioen gulden. De Hollandsche arbeider drinkt zijn evenredige portie van al dien drank op. En dat alles ten koste van zijn kracht en zijn gezondheid - zijn eenige ka pitaal; ten koste van het voedsel en de kleeding voor zich en zijn gezin. ANNO 1976 VOORSCHOTEN - De start van de dorpsfestivitelten en de plaatselijke sportreal (recreatiesport) kreeg de volledige medewerking van alle weergoden. 'Leven is bewegen' was het motto. Op de Voorstraat was een kinderruilbeurs. Ongeveer 70 kinderen speelden 'winkeltje'. Foto: Archief Leidsch Dagblad Dinsdag ll mei VOORSCHOTEN - De buurtvereniging 'Recht door Recht' (Donklaan e.o.) heeft fel gereageerd op de plannen van het Voorschotense gemeentebestuur om te komen tot de vestiging van een klein woonwa genkampje vlak aan de Papelaan ter hoogte van de provinciale opslagplaats. Zo fel was de totale afwij zing van deze buurt, dat de gemeenteraad het voor stel tot locatie-bepaling niet eens in behandeling heeft willen nemen. Tijdens de behandeling van de plaats van het woonwagenkampje kwam de vraag aan de orde of te gemoet gekomen moet worden aan de eis van de buurt om elders naar een plaatsje te zoeken. De hamvraag was.- 'Mag een gemeentebestuur zwichten voor een afwijzing van een buurt terwijl het gemeen tebestuur meent dat de plannen juist zijn?' De achtergrond is, dat geen enkele buurt in Voor schoten graag een woonwagenkampje vlak bij de deur wil hebben, de ervaringen met het vroegere woonwagenkamp op de Molenlaan liggen vooral bij de oudere Voorschotenaren nog goed in het geheu gen. Diezelfde Voorschotenaren begrijpen ook heel erg goed dat juist de Papelaan allerminst geschikt is als terrein voor een woonwagenkamp. Het gemeen tebestuur zou dan de klok weer terug gaan zetten naar de periode kort na de laatste wereldoorlog Tot aan 1945 hield het bestuur van Voorschoten praktisch op bij de spoorwegovergang in de Pape laan en het bestuur van Wassenaar bij Den Deyl. De Papelaan, hoewel bestuurlijk onderverdeeld in een stuk Wassenaar en Voorschoten, was een soort nie mandsland. Het gebeurde dat zelfs de vuilniswagen het stuk Voorschotense Papelaan (Donklaan en omgeving) helemaal vergat, om over de andere gemeentedien sten maar met te praten. De dorpsroddel zorgde er wel voor dat de hele Papelaan als onveilig gebied werd beschouwd. Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dogen na plaatsing een Ingevulde cheque (geen oversehrijvlngskaart) ter waarde van rijf gulden (voor een exemplaar van 13 Dij 18 in zwart wit) op te Muren naar liet leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54. 2300 AB Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch ;blad aan de Rooscveltstraal 82. U ontvangt de foto binnen drie w De Van Hogendorpstraat. Volgens het merendeel van de bewoners is nieuwbouw de beste oplossing. Foto: Hielco Kuipers

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 17