Argentijnse
zaak tegen
Stroessner
Buitenland
Israël: Geweld Gaza en Libanon kan oorlog worden
Kinderbijslag, of de Duitsers sterven uit
Meisje levend
begraven in
steengroeve
Criminelen te kijk
'Wahid gedraagt zich of hij door God gezonden is'
Geen slaaf, wel illegaal
JÉNSDAG 18'APRIL 2001
Ad
nderzoek tegen oorlogsmisdadiger
jjbljBGi Het openbaar ministerie van Hamburg voert al sinds
jiféénonderzoek tegen de oorlogsmisdadiger Friedrich En-
die als commandant van de SS en de politie in Genua in
4 en 1945 betrokken was bij het doodschieten van honder-
nItalianen. Een militaire rechtbank in Turijn heeft Engel in
fember 1999 bij verstek tot levenslang veroordeeld wegens
moord op 246 mensen. Italië heeft Duitsland om uitlevering
zocht van de inmiddels 92-jarige Engel, die sinds de oorlog
ocht wordt en al die tijd ongestoord in Hamburg woonde. In
jrviews heeft Engel bevestigd bij de massaexecuties aanwe-
te zijn geweest. Het Hamburgse OM heeft nog niet besloten
;ngel ook in Duitsland terecht moet staan, omdat in 1969 al
zaak tegen Engel werd gevoerd die wegens gebrek aan be-
jwerd gesloten. Dat dossier is nog niet gevonden, en daar-
iis niet bekend of het in die zaak om dezelfde moorden ging
aivoor hij in Turijn werd veroordeeld.
•ila
og 27 man in Colombia vastgehouden
cota; Linkse Colombiaanse rebellen houden sinds gisteren
[27 werknemers van de Amerikaanse oliemaatschappij Occi-
j'tal Petroleum gegijzeld, zo heeft de maatschappij gemeld,
rebellen, die volgens de Colombiaanse autoriteiten behoren
tiet linkse ELN, ontvoerden gisterochtend in de deelstaat
ucazo'n honderd arbeiders van Occidental, maar lieten
slltte irvan later op de dag zo'n 75 mensen gaan. Het ELN, de
gel
eede guerrillabeweging van Colombia, heeft gezegd achter de
roering te zitten. De groepering heeft al vaker massale ont-
iringen gebruikt om losgeld te eisen of de regering onder
ikte zetten. De rebellen saboteren ook vaak oliepijpleidingen
oliemaatschappijen af te persen en te protesteren tegen de
iloitatie van de Colombiaanse olievelden door buitenlanders.
[remlin-vlieger' beboet voor diefstal
jguRG Mathias Rust, de Duitser die de wereld op 28 mei
7 versteld deed staan door met zijn Cessna-vliegtuigje op het
skouse Rode Plein te landen, is gisteren door een rechtbank
lamburg schuldig bevonden aan diefstal van een pullover
waarde van 180 mark. De 33-jarige Rust moet 10.000 mark
men alen. Het is niet de eerste keer dat Rust in eigen land in aan-
n 1? ingmet justitie komt. Al in 1989 werd hij tot 2,5 jaar gevan
gen) lisstraf veroordeeld wegens poging tot doodslag. Hij had een
Lei, kiw neergestoken die niet op zijn avances inging. De landing
Kon het Rode Plein kwam Rust in Rusland op vier jaar cel te
;r an. Diplomaten wisten er echter voor te zorgen dat de jonge
IQI itser al na ruim een jaar vrijkwam.
ij zet
oden in vluchtelingenkamp Kenya
lobi' Zeker zeven Sudanezen zijn omgekomen bij gevechten
en vluchtelingenkamp in het noorden van Kenya. Dat heeft
ninik Bartsch, woordvoerder van de VN-vluchtelingenorga-
atie Unhcr, gisteren gezegd. De gevechten braken zondag-
induit in het kamp in Kakuma. De aanleiding was volgens
:h niet duidelijk. Het kamp in Kakuma werd in 1992 opge-
voor de zogenaamde 'Lost Boys', een groep van duizenden
lanese jongens die het eigen land ontvlucht waren om aan
lurgeroorlog te ontkomen. In het kamp verblijven nu 90.000
isen. De 73 Kenyaanse politieagenten die voor de veiligheid
lesten zorgen, hebben sinds zondag versterking gekregen.
ugabe wil opnieuw president worden
ure» De omstreden Zimbabwaanse president Robert Muga-
wil volgend jaar opnieuw meedoen aan de presidentsverkie-
igen. Hij zei dat gisteren op de Zimbabwaanse televisie. Het is
lerste keer dat de 77-jarige Mugabe iets zei over de mogelijk-
d dat hij meedoet aan de verkiezingen. Mugabe, die het land
Is de onafhankelijkheid in 1980 heeft geleid, ligt in het bin-
iland en buitenland onder vuur. Het land ligt economisch in
nen de bevolking roert zich steeds meer. In een poging de
stvan de bevolking te behoudem begon Mugabe een land-
ielingsprogramma. Daartoe liet hij bendes zogenoemde
logsveteranen vorig jaar boerderijen van de machtige blanke
:n bezetten.
ississippi houdt 'racistische' vlag
son» Het embleem van de zuidelijke staten die tijdens de
erikaanse burgeroorlog tegen de afschaffing van de slavernij
iden, blijft in de vlag van de staat Mississippi staan. Dat heb-
de kiezers in deze staat gisteren bepaald. Hoewel nog niet
stemmen zijn geteld, staat de overwinning van de voorstan-
svan behoud van de huidige vlag vast. Daarmee blijft Mis-
ippi de laatste staat waarin het embleem van de zogeheten
önfedereerde Staten, die zich in 1861 van de noordelijke
ten afscheidden, prominent in de vlag prijkt. Het embleem,
blauw kruis met dertien witte sterren in de linkerhoek, -
id voor de tegenstanders voor racisme en slavernij. Nu de
gehandhaafd blijft, moet Mississippi rekening houden met
cotacties. Zwarten en anderen die zich tegen racisme keren,
ben daarmee gedreigd.
foto ap chris todd
»den door geweld in Atjeh
?ah atjeh In de Indonesische provincie Atjeh zijn de afgelo-
idagen zeker achttien mensen gedood door gewelddadighe-
i tussen ordetroepen en leden van de beweging Vrij Atjeh
:hie M). Dat hebben diverse bronnen gisteren bekendgemaakt.
1 merendeel van de slachtoffers, tien burgers en een soldaat,
'tijdens vuurgevechten tussen ordetroepen en verzetsstrij-
op verschillende plaatsen, zei een politiewoordvoerder. In
•h woedt al tientallen jaren een strijd tussen het regeringsle-
en de separatistische beweging GAM. Nadat de regering vo-
week had bekendgemaakt weer een nieuwe campagne te-
de GAM te zullen beginnen, zijn al meer dan veertig men-
iomgekomen.
oedig paasweekeinde in Tsjetsjenië
Na het bliksembezoek dat de Russische president Vla-
urPoetin zaterdag bracht aan Tsjetsjenië, hebben Tsje-
rnse rebellen bij overvallen en mijnaanslagen 28 Russische
tairen om het leven gebracht. Elf doden en dertig gewonden
en toen de rebellen zondag en maandag tientallen Russische
'tairen posten beschoten. Vijf Russische militairen en drie
ellen kwamen om bij verspreide schotenwisselingen, en de
Hge slachtoffers vielen bij mijnaanslagen op hun voertuigen.
Russische strijdkrachten hebben in antwoord op de aanval-
u stellingen van de rebellen in het zuidelijke berggebied en de
lelijke regio bestookt.
ugssmokkelaars Iran geëxecuteerd
,a(f ran_» In het oosten van Iran zijn vijf drugsmokkelaars geëxe-
fêrd, heeft het persbureau IRNA gemeld. Onder de terdood-
oordeelden bevonden zich twee mannen die vier ton opium
Afghanistan en Pakistan hadden gesmokkeld. In de zuidelij -
regio Minab kwamen vijf drugsmokkelaars om het leven tij-
•seen vuurgevecht met de politie.
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated F
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Rei
telaviv ad bloemendaal
correspondent
In Israëlische politieke en militaire
kringen wordt steeds openlijker de mo
gelijkheid besproken dat de operaties
in Libanon en in de Palestijnse gebie
den zullen uitlopen op een nieuwe oor
log in het Midden-Oosten. ,,Het wordt
er niet gemakkelijker op, eerder moei
lijker. Misschien zullen we een volledi
ge regionale verslechtering meema
ken", zei gisteren minister van defensie
Benjamin Ben-Eliezer (Arbeiderspartij).
Zijn collega van buitenlandse zaken,
partijgenoot Shimon Peres, toonde zich
minder pessimistisch. „Volgens mij
staat er geen totale oorlog voor de
deur", zei hij. „De wereld zit nu anders
in elkaar dan in de tijd van de Zesdaag
se Oorlog en de Oktoberoorlog. Toen
woedde de Koude Oorlog tussen Rus
land en de Verenigde Staten."
Feit is dat het Israëlische leger als re
actie op een Palestijnse mortieraanval
op de Israëlische stad Sderot gisteroch
tend vroeg een klein deel van de Pales
tijnse gebieden in de Gazastrook op
nieuw bezette, en het gebied opdeelde
in drie sectoren waardoor Palestijns
verkeer onmogelijk werd. Later op de
dag werd de Israëlische actie vanuit
Washington fel bekritiseerd. De Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken Powell noemde de Israëlische be
zetting 'excessief en buiten alle propor
ties' en verzocht de Israëliërs hun troe
pen terug te trekken. Daaraan werd gis
teravond laat gevolg gegeven.
Premier Ariel Sharon verklaarde 's
ochtends na de bezetting dat het ging
om 'een tijdelijke defensieve operatie',
bedoeld om de Palestijnen ervan te
weerhouden mortierbeschietingen uit
te voeren op Israëlische dorpen en ste
den. Het leger liet weten er ernstig re
kening mee te houden dat de bezetting
lang kon gaan duren, en dat de toe
stand zou kunnen escaleren. „We blij
ven hier zo lang het nodig is - dagen,
weken of maanden", zei brigade-gene
raal Yair Naveh, de commandant van
de Israëlische troepenmacht in de Ga
zastrook.
Israëls verklaringen ten spijt zijn de
Palestijnen er vast van overtuigd dat de
Israëlische militaire operaties van de
afgelopen paar dagen niets te maken
hebben met de mortierbeschieting op
Sderot. Volgens hen gebruikt Sharon
het leger om president Yasser Arafat te
dwingen zijn vredesplan te aanvaar
den. Dat plan voorziet onder meer in
een langdurige Israëlische bezetting
van zestig procent van de Westelijke
Jordaanoever, en de handhaving van
alle Israëlische nederzettingen. Arafat
noemde de Israëlische actie in de Ga
zastrook gisteren 'een onvergeeflijke
misdaad. „Het gaat Israël erom de Pa-,
lestijnen op de knieën te dwingen", zei
hij, „maar dat zal nooit gebeuren."
De gewapende arm van de islamiti
sche Harnas-beweging heeft gezegd dat
ze de beschieting op Sderot heeft uitge
voerd, maar Israël vindt dat Arafat dat
niet als excuus mag gebruiken. „Het is
duidelijk dat het Palestijnse bestuur
volgens de bestaande overeenkomsten
verantwoordelijk is voor alles wat in
zijn gebied gebeurt", zei brigade-gene
raal Ron Kitri gisteravond. Kitri is de of
ficiële woordvoerder van het Israëli
sche leger. Volgens hem probeert Ara
fat zijn verantwoordelijkheid te ontlo
pen.
„Het is onaanvaardbaar dat het Pa
lestijnse bestuur nu ontkent dat het iets
te maken heeft met de mortierbeschie
tingen en ander geweld in de Gaza
strook en op de Westelijke Jordaanoe
ver", aldus Kitri. „De Palestijnen heb
ben met ons overeenkomsten gesloten,
waarin ze verantwoordelijkheid aan
vaarden. Volgens die overeenkomsten
mogen ze 30.000 lichte wapens in bezit
hebben om terreurgroepen het hoofd
te kunnen bieden. Helaas hebben ze
niet alleen nagelaten de orde te hand
haven, maar hebben ze ook nog eens
tientallen terroristen uit de gevangenis
ontslagen. Dat is belachelijk."
Politieagenten in Duitsland
hebben een tienjarig meisje ge
red dat levend was begraven na
seksueel te zijn misbruikt. De
vermoedelijke dader is gearres
teerd. Het meisje was vrijdag
avond als vermist opgegeven
door haar ouders. De politie in
Noordrijn-Westfalen begon
meteen een grootschalige zoek
actie en zaterdagmorgen von
den agenten de step van het I
meisje in een steengroeve in
Goch. Het zwaar onderkoelde
kind zat opgesloten in een gat J
waar overheen een zware be
tonplaat was gelegd. Het meisje i
werd onmiddellijk naar het zie
kenhuis gebracht. Op haar aan
wijzingen arresteerde de politie
een 44-jarige man uit Goch, die
onder meer poging tot moord
ten laste is gelegd.
Guangzhou Verdachten van beroving uit het Zuid-Chinese Guangzhou worden voorafgaand aan hun proces in een open vrachtwagen door de
stad gereden. De vertoning van de geboeide arrestanten maakt deel uit van een nieuwe, harde overheidscampagne tegen criminaliteit. De Chine
se regering denkt met de vernedering van de openbare rondrit potentiële misdadigers af te schrikken. foto reuters
berlun peter van nuusenburg
correspondent
De schrijver Günther Grass schreef ruim
twintig jaar geleden een boek met een titel
die profetisch bleek. 'Hoofdbrekens, of de
Duitsers sterven uit', heette het werk. Grass
voorspelde erin wat een wetenschapper de
ze week in zijn rapport aan de Bondsdag
meldde. Als ze zich volgens het huidige ge
middelde (1,35 kind per vrouw) blijven
voortplanten, zijn er over vijftig jaar nog
'maar' 58,6 miljoen Duitsers, ruim 23 mil
joen minder dan nu.
Het tekort aan kleine Heinzen en Heidi's
betekent een 'dramatische verstoring van
de sociaal-economische stabiliteit', die
zelfs niet door grootscheepse immigratie
programma's kan worden opgevangen, al
dus de politicoloog Dieter Oberndörfer.
Met 300.000 immigranten per jaar kan de
vergrijzing hooguit worden vertraagd, maar
niet verhinderd, zo staat in zijn rapport aan
de Bondsdagcommissie voor demografi
sche veranderingen. En daarbij gaat hij nog
voorbij aan de politieke problemen die de
toevloed van zoveel nieuwe burgers zou
veroorzaken in een land dat nu al roept dat
'de boot vol is'.
De Duitsers zullen zelf aan de bak moeten,
is dan ook zijn conclusie. Het hebben van
meer dan 1,35 kind moet (weer) aantrekke
lijk worden gemaakt. Dat kan via een 'inno
vatieve geboortebevordering'. Dat betekent
in de eerste plaats - maar niet alleen - meer
kinderbijslag. Hoeveel laat Oberndörfer in
het midden, maar dat verzuim maakten de
politieke partijen ruimschoots goed. Vol
gend jaar vinden er verkiezingen voor de
Bondsdag plaats, en dus vindt vrijwel elke
partij dat de kinderbijslag - nu 300 mark
per kind per maand - fors omhoog moet.
De regeringspartij SPD wil een 'substantië
le verhoging', zonder zich op een exact be
drag vast te leggen. De grootste oppositie
partij, de CDU, denkt 'op den duur' aan
600 mark per maand. Maar geld alleen is
niet zaligmakend, beseffen de experts.Het
moet potentiële ouders ook praktisch mo
gelijk gemaakt moeten worden om de hob
byzolder weer als kinderkamer in te rich
ten. De naschoolse kinderopvang moet
verbeterd worden, zodat een vrouw 'kind
en carrièrre' kan combineren. De regelin
gen voor ouderschapsverlof moeten voor
haar én hem verruimd worden. En de fis
cus moet over de brug komen, als ze in de
toekomst nog voldoende belastingbetalers
wil hebben.
Begin deze maand werd de eerste maatre
gel richting 'innovatieve geboortebevorde
ring' vastgesteld. Het Constitutionele Hof
in Karlsruhe, de hoogste rechterlijke in
stantie. bepaalde dat ouders minder pre
mie voor bijzondere ziektenkosten hoefden
te betalen dan kinderloze (echt)paren.
Maar het is niet meer dan een eerste stap.
Hoofdbrekens, zoals Günther Grass het
noemde, zijn er nog voldoende.
jakarta theo haerkens
correspondent
„Ik heb niet het idee dat de
mensen hier weten wat demo
cratie is." Hij zegt het met eni
ge aarzeling. Maar professor
Kees van. Dijk, verbonden aan
de Leidse universiteit en aan
het Koninklijk Instituut voor
Taal- en Volkenkunde in Am
sterdam, maakt zich ernstig
zorgen over de ontwikkelingen
in Indonesië, het land dat hij
al ruim dertig jaar bestudeert.
Van Dijk presenteerde deze
week in de Indonesische
hoofdstad zijn boek 'Een Wan
hopig Land, Indonesië tussen
1997 en 2000', waarin hij de
turbulente ontwikkelingen van
de laatste jaren nauwgezet be
schrijft.
Van Dijk, die in Leiden doceert
over de geschiedenis van de
islam in Indonesië, is 'zeer
pessimistisch' over de toe
komst van de archipelstaat.
President Abdurrahman Wa
hid heeft ir^ korte tijd natio
naal en internationaal zijn kre
diet verspeeld. „Hij gedraagt
zich alsof hij door God gezon
den is om het land te redden,
en hij luistert naar niemand."
De groeiende groep tegenstan
ders van Gus Dur, zoals Wahid
doorgaans wordt genoemd,
hoopt dat de eerste democra
tisch gekozen president deze
zomer het politieke toneel ver
laat. De grote vraag is vervol
gens hoe het verder moet. Vol
gens de regels moet vice-presi
dent Megawati Soekarnoputri
hem opvolgen. Maar Van Dijk
ziet dat nog niet gebeuren.
Als de volksvertegenwoordi
ging de president wegstemt, is
volkomen onduidelijk wat
daarvan de gevolgen zijn.
Maar er dreigen ernstige on
lusten: in de afgelopen weken
tekenden zeker 15.000 fanatie
ke aanhangers van de presi
dent een verklaring dat ze zich
dood willen vechten voor
diens positie. „De beer is los
als dat gebeurt", vreest Van
Dijk. Temeer daar ook andere
groepen er eigen milities op na
houden. De manschappen van
Megawati hebben eveneens
herhaaldelijk met bloed beze
gelde beloften gedaan.
De militante Wahid-aanhang
uit Oost-Java wil nog deze
maand naar de hoofdstad Ja
karta voor actie, in het geval
wordt aangestuurd op een vol
gende etappe in de afzettings
procedure. „Maar", tekent
Van Dijk aan „ik weet niet of
Megawati wel zin heeft het
roer over te nemen." De doch
ter van de zeer welbespraakte
eerste president van het land,
Soekamo, is minder goed van
de tongriem gesneden. „Ze
voelt zich ongemakkelijk, denk
ik."
Haar zwijgen beschouwt hij
als een uit de nood geboren
tactiek die in de verkiezingspe
riode een machtig wapen
bleek. „Om te regeren schiet
ze ernstig tekort: Megawati
schuwt het debat. Het blijft de
vraag in hoeverre zij de demo
cratisering bevordert, want
meningsverschillen worden in
Indonesië niet openlijk be
sproken, maar opgekropt tot
ze tot uitbarsting komen. Dat
is een belangrijk verschil in
westerse en Aziatische waar
den." Het wegvallen van het
centrale gezag in Jakarta en de
nieuwe opstelling van het le
ger, dat officieel geen taak
meer heeft in handhaving van
de binnenlandse orde en vei
ligheid, leidde tot bloedige af
rekeningen in Kalimantan.
Dayaks keelden er honderden
Madurezen en verdreven tien
duizenden anderen. „Het ge
dwongen samengaan van ver
schillende bevolkingsgroepen
werd alleen door de harde
hand van Soeharto afgedwon
gen", brengt de hoogleraar in
herinnering. „Godsdienst, et
niciteit, ras en de onderlinge
verhoudingen waren in zijn
tijd taboe-onderwerpen in de
pers."
De introductie van meer auto
nomie, een rommelig proces
dat nog gaande is en bedoeld
was om de separatisten de
wind uit de zeilen te nemen,
vervult Van Dijk eveneens met
de nodige zorg. „Het lokale
bestuur bestaat straks uit au
tochtonen die zich niets gele
gen zullen laten liggen aan de
nieuwkomers."
Uitlevering ex-dictator Paraguay gevraagd
Een Argentijnse rechter heeft Brazilië gevraagd om de
uitlevering van Alfredo Stroessner, de voormalige dicta
tor van Paraguay. De magistraat heeft daarnaast Chili
verzocht het gewezen hoofd van de geheime politie, Ma
nuel Contreras, aan de Argentijnse justitie over te dra
gen.
BUENOS AIRES Rtr
Volgens rechter Rodolfo Cani-
coba speelden beiden in de ja
ren zeventig een belangrijke rol
in een samenwerkingsverband
van militaire dictaturen in La-
tijns-Amerika. Dat had de be
doeling linkse tegenstanders
van de alleenheersers in Argen
tinië, Chili, Paraguay, Uruguay
en- Bolivia op te sporen en uit
de weg te ruimen.
Canicoba beschuldigt Stroes
sner en Contreras van samen
spanning, waarop straffen
staan van drie tot tien jaar. Ca
nicoba doet onderzoek naar de
verdwijning van vijf Paraguay-
anen en Chilenen tijdens de
militaire dictatuur in Argentinië
(1976-1983). Stroessner, die in
Paraguay wordt beschuldigd
van minstens 900 verdwijnin
gen, woont sinds zijn gedwon
gen aftreden in 1989 in Brazilië.
Hij had Paraguay sinds 1954 als
dictator bestuurd.
Contreras, hoofd van de in
lichtingendienst onder generaal
Pinochet (1973-1990), verliet in
januari de gevangenis na een
straf van zeven jaar te hebben
uitgezeten voor zijn betrokken
heid bij een autobomaanslag in
archieffoto
1976 in Washington. Hij staat
evenwel nog steeds onder huis
arrest.
Nadat Stroessner in 1989 van
het toneel was verdwenen, do
ken in Paraguay bijzonderhe
den op over het 'Condor-plan',
een geheim akkoord uit de ja
ren zeventig tussen Zuid-Ame
rikaanse dictaturen om gevan
genen en informatie uit te wis
selen. In die periode werden
duizenden linkse militanten,
studenten en vakbondsleiders
ontvoerd en vermoord.
cotonouEen kind aan boord
van het vermeende kindslaven
schip 'Etireno' kijkt slaperig en
angstig om zich heen. Het schip,
dat gisteren afmeerde in de haven
van Cotonou in het West-Afri
kaanse Benin, had 23 kinderen
aan boord, maar die waren in het
gezelschap van hun ouders. Wel
bleken er 20 alleen reizende jon
geren te zijn. In totaal bevonden
zich 145 personen aan boord. Zij
hadden geprobeerd langs illegale
weg het relatief rijke Gabon te
bereiken, maar daar werd hen de
toegang geweigerd. Na de stop in
Gabon heette het dat het schip
enkele honderden kindslaven aan
boord had, bestemd voor met na
me de cacaoplantages van Ivoor
kust. Er volgden speuracties en
arrestatiebevelen voor onder an
deren de kapitein. Gisteren bleek
echter dat er geen kindslaven aan
boord waren. De minister van so
ciale zaken van Benin bleef vast
houden aan de slaventheorie en
verklaarde gisteren dat de Etireno
waarschijnlijk verward is met een
ander Nigeriaans schip, dat op
dezelfde dag als de Etireno de
toegang tot Gabon was gewei
gerd. Ongeveer 200.000 kinderen
per jaar worden in West- en Cen-
traal-Afrika het slachtoffer van
dwangarbeid, zo schat het kinder
fonds van de Verenigde Naties
Unicef. De kinderen komen vooral
uit Benin, Togo en Mali en wor
den over land en zee naar Gabon,
Nigeria en Ivoorkust vervoerd. De
meesten van hen zijn verkocht
door hun ouders. Op de plaats
van bestemming worden de jon
gens voornamelijk ingezet op ca
caoplantages, terwijl de meisjes
in het huishouden te werk wor
den gesteld.
foto ep a francis ahouadi l
