Cultuur Kunst
Ineens onstaat er
dan iets moois
Beklemming overheerst ii:
Het Huis van Bernarda AH?
Muziekspektakel hekelt schending natuur en miliei
Titanic: grootste reizende music;
„h
Minder geld voor
Parkkunst Alphen
Verhalen en gedichten over Heft
WOENSDAG 18 APRIL 2001 941
E
Michael Jackson viert jubileum
f|
Heavy Metol wereldkampioen
leiden De dames van Heavy Metol uit Leiden zijn afgelopen
weekeinde in Barcelona wereldkampioen Pom Pon geworden.
De 36 cheerleaders met een gemiddelde leeftijd van 18 jaar
voerden een show op van vier minuten. De show was opge
bouwd rond het thema van de computerspellen van Super Ma
rio. De grote beker die de danseressen mee naar huis kregen is
niet de eerste in de prijzenkast van Heavy Metol. De groep werd
al drie keer Europees kampioen.
Regisseur Gentilomo overleden
rome» De Italiaanse regisseur Giacomo Gentilomo, die in de ja
ren '50 en '60 beroemd werd met horror- en science fiction-
films, is op 92-jarige leeftijd in Rome overleden. Gentilomo de
buteerde in 1937 met 'Sinfonia di Roma'. Tien jaar later regis
seerde hij een bewerking van het boek van Dostojevski 'I Fratelli
Karamazoff en in 1951 maakte hij 'Enrico Caruso: leggenda di
una voce" met Gina Lollobrigida. In 1964 zei hij de film vaarwel
om zich aan het schilderen te wijden.
Regionale finale Voorleeswedstrijd
leiden Tien kandidaten uit de provincie Zuid-Holland strijden
vandaag om titel 'Provinciale Voorleeskampioen 2001'. De tien
deelnemers, zitten allemaal in groep zeven of acht van de basis
school en twee van hen komen uit deze regio. Frank Sierra uit
Katwijk en Maaike Wijngaarden uit Hillegom doen vanaf 14.00
uur in 'Het.Leids Volkshuis' een gooi naar een plaats in de lan
delijke finale op 16 mei 2001.
Belcanto zoekt nieuwe stemmen
voorschoten In de hoop nieuwe leden te werven houdt ope
rettevereniging Belcanto uit Voorschoten op 8 mei open huis.
Er is vooral behoefte aan nieuwe sopranen en tenoren, maar
ook andere stemmen zijn van harte welkom. De vereniging, die
volgend jaar 15 jaar bestaat, heeft de nieuwe leden nodig om
voor dit jubileum een volledige operette op de planken te kun
nen zetten. Tijdens het open huis, dat zal bestaan uit een bij te
wonen repetitie, hoopt de vereniging zelfs oude leden opnieuw
aan zich te kunnen binden. Meer informatie op: 071-5412602 of
071-5618271.
Jazzfestival swingt de pan uit
wassenaar De Wassenaarse Jazz Club pakt op koninginnedag
flink uit met zijn jaarlijkse jazzfestival. Niet alleen New Orleans
jazz, maar ook country, blues en calypso komen aan bod. Be
halve bands als the Chickenfeed en Red Wing laten ook ver
schillende Wassenaarse orkesten van zich horen: The American
Dream Band onder leiding van Piet Haasnoot, The Liberal
Swing Formation, The Workshop Oldtimers en het jazz-op-
drift-orkest Blue Sound Swing Quartet. Het Braziliaanse loopor
kest Santola moet ervoor zorgen dat de voeten veelvuldig van
de vloer komen. De dag wordt vanaf negen uur swingend afge
sloten met een Oranje Jazz Ball in het Dorpscentrum, dat wordt
opgeluisterd door de Enkhuizense Mardi Grass Jazz Band.
new York Met een groot op
treden in Madison Square
Garden viert Michael Jack
son op 7 september, dat hij
dertig jaar als soloartiest in
het vak zit. Hoewel sterren
als Whitney Houston, Brit
ney Spears, 'N Sync, Shaggy,
Marc Anthony en Jill Scott
hun medewerking verlenen
aan de jubileumshow, zal de
meeste aandacht uitgaan
naar de hereniging van de
King of Pop met zijn broers.
De Jacksons hebben sinds de
jaren '80 niet meer samen op
het podium gestaan. In het
najaar brengt Michael Jack
son voor het eerst in meer
dan vijf jaar een nieuwe cd
uit foto ap
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling
voor de amateur-kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt
mensen die musiceren, zingen, dansen,
toneelspelen, schilderen, fotograferen of op een
andere wijze actief zijn. Vandaag: het HartKoor uit
Leiden.
et is één grote bende,
maar dan ineens ontstaat
ér iets moois." Zo omschrijft
Erik van Bruggen een repetitie
van het HartKoor, waarvan hij
dirigent is. „Er wordt hard ge
werkt, hoor. Ik sta, bijvoor
beeld, te repeteren met de bas
sen, de sopranen oefenen wat,
de tenoren staan te kletsen.
Het is een kakafonie, maar als
we allemaal samen zingen, ver
bazen we ons erover hoe mooi
het soms klinkt."
Het HartKoor is zo'n drie jaar
geleden ontstaan in Mijnheer
Jansen, het café aan de Nieuwe
Rijn. Peter Harteveld, vaste be
zoeker van het café, wilde een
koor beginnen met een schare
stamgasten die hij om zich
heen had verzameld. Hij vroeg
Erik van Bruggen, ook vaste
klant, om te dirigeren voor zijn
nieuwe koor. „Inmiddels telt
het koor dertig leden en is het
aantal stamgasten relatief afge
nomen. Maar nog steeds wordt
een repetitie-avond steevast af
gesloten met een drankje aan
de Nieuwe Rijn", vertelt Van
Bruggen.
Het koor treedt vrijdagavond
op in theater 'de X', maar echt
druk maken de koorleden zich
niet. Tijdens de repetitie wordt
druk gepraat en gelachen. Van
Bruggen: „We zijn geen con
certkoor, maar Ook geen hob
bykoor. We zitten er ergens
tussen in: een 'bij gelegenheid
koor'. Het optreden in 'de X' is
twee maanden geleden afge
sproken. We werken er niet
naartoe. W zien wel wat we te
gen die tijd hebben ingestu
deerd. Waar het om gaat, is dat
de koorleden er lol in hebben."
Het repertoire van het koor be
slaat de 'hele muziekgeschie
denis', al ligt de nadruk op re-
naissance-muziek. Dat is niet
verwonderlijk, want Erik van
Bruggen is organist in de Waal
se Kerk en speelt daarnaast ook
professioneel klavechord en
klavecimbel. Maar het koor
zingt ook hedendaagse muziek
van, bijvoorbeeld, Leonard
Bernstein. En er staat een vo
caal percussienummer op het
programma voor het optreden
in 'de X'. Hoewel het koor oe
fent in een bijruimte van de
Waalse kerk, zingt het met na
me wereldlijke muziek. „Al
sluiten we kerkelijke muziek
niet bij voorbaat uit", aldus
Drie van de sopranen van het HartKoor.
Van Bruggen. De meeste num
mers zingt het koor a-capella.
De leden van het Hartkoor zijn
overwegend onervaren zan
gers. Slechts enkelen kunnen
noten lezen. Sommigen moe
ten eigenlijk niet zoveel heb
ben van klassieke muziek. Erik
van Bruggen: „Maar dan staan
ze braaf ldassieke muziek te
zingen en vinden het nog mooi
ook. Dus het is meer een ge
brek aan kennis."
En daar probeert Van Bruggen
iets aan te doen. Een paar we
ken geleden nodigde hij de
koorleden een half uur voor de
repetitie uit bij zich thuis. Hij
liet hen muziek horen uit de
Spaanse renaissance, de
Spaanse barok en enkele stuk
ken van Monteverdi. „Ik wilde
laten horen dat klassieke mu
ziek ook uit de pan kan swin
gen." Daarnaast vertelde hij
hen iets over de achtergrond
van deze muziek. Zeker de
helft van de koorleden was
aanwezig en reageerde enthou
siast. Vanaf nu behandelt Van
Bruggen elke eerste dinsdag
van de maand een stukje mu
ziekgeschiedenis, zodat de
koorleden een plaats kunnen
foto mark lamers
geven aan de muziek die zij
zingen.
„Ondanks dat de zangers oner
varen zijn, durven ze wel iets
neer te zetten", vertelt Van
Bruggen. „We zijn een koor
zonder pretenties, maar met
ambitie. Ik sluit niet uit dat ik
binnenkort ook eens een zang
docent uitnodig om de hele
avond met stemvorming bezig
te zijn. Ons streven is om van
uit onervarenheid iets moois
neer te zetten."
esther barfoot
theater recensie
susanne lammers
Voorstelling. Het Huis van Bernarda Alba van Federico Garcia
Lorca door Het Nationale Toneel Regie: Johan Doesburg Spel
Anne-Wil Blankers. Pleuni Touw, Thekla Reuten, Mijs Heesen
e.a. Gezien: 17/4, Schouwburg, Leiden. Nog te zien: 7 en 8/5,
Stadsschouwburg, Haarlem
Tucht, reinheid en fatsoen heersen in het huis
van Bernarda Alba. Vijf huwbare dochters heeft
Bernarda Alba en ze sluit ze acht jaar op. Zo
rouwt men in een fatsoenlijk huis. Eentje mag
trouwen, de rest alleen kwijnen en verlangen.
Lorca's' stuk - geschreven in 1936, tijdens de
Spaanse Burgeroorlog - gaat over beknotten en
inperken, dichtstoppen en afknellen tot het barst
en nog verder dan dat. De politieke metafoor laat
aan duidelijkheid niets te wensen over, maar
ruim een halve eeuw later staat vooral het per
soonlijke drama voorop. Het conflict tussen Ber
narda en haar dochters heeft bijna mythische
proporties gekregen en de negen vrouwen die
deze productie van het Nationale Toneel spelen,
laten dat in al zijn huiveringwekkendheid zien.
Bernarda's wil is wet. Haar dochters moeten ge
hoorzamen, hun verlangen naar liefde, lust en le
ven inslikken. De jongste dochter rebelleert en
palmt de verloofde van haar oudste zuster in - tot
woede van de lelijkste, en haar machteloze haat
maakt alles stuk.
Beklemming overheerst. Het licht is na iet
stoeltjes zijn hard en lelijke jurken verstop; rd,
frivole onderjurkjes waar het hunkeren uit *p
Iedereen houdt elkaar nauwlettend in de|
er is geen plaats voor individuen in dit hu
choreografische omsingelingen en achten
gen versterken het gevoel dat er geen oni
ping mogelijk is aan deze collectieve hel.
De interessantste dochter is Martirio.
wekt de beknotting een gruwelijke haat
Mijs Heesen laat haar langzaam maar onal AG
baar veranderen van een aandoenlijk lief
in een wraakzuchtig monster dat zelfs haar
zusje rücksichtlos vernietigt.
Nog spannender is de rol van de huisho
die de familie haat, maar toch alles doeti en'
ondergang te voorkomen. Pleuni Touw
haar tegenstrijdige gevoelens van wraakl
mededogen mooi uit. Zij ziet en hoort wel ,acj
haar ondergeschikte positie verhindert in; ,ec
in de onafwendbare loop der dingen. j p,
Maar alles begint bij Bernarda. Anne-Wi er
kers speelt haar stijf en gevoelloos, in ea |00
kille wolk. Iets van menselijkheid sijpelt d uo
haar gesprekken met de huishoudster, Er
meer dan een bazig bitse vertrouweli se
wordt het nooit. Zij houdt tot het bittere gu_
vast aan haar gelijk. Haar ontredderde blik q j-
nog dan de kreet die haar ontsnapt na ha: sra)
ste, daverende, 'Stilte!', snijdt door merg er
leiden gpd
Anna Enquist (1945) schrijft het
Boekenweekgeschenk 2002. De
oudst bekende dichtregel in de
Nederlandse taal - Hebban olla
vogala nestas hagunnan hinase
hi(c) (e)nda thu uu(at) (u)nbida
(n) (uu)e nu - zal haar tot inspi
ratie dienen. Lees voor de uu
een w, spreek de tekst hardop
uit en je krijgt ruwweg de vol
gende vertaling van de in 1931
in de Bodleian Library in Ox
ford in een Oudengels hand
schrift gevonden Oudneder
landse regels: Alle vogels zijn
begonnen hun nest té bouwen
behalve ik en jij; waar wachten
we nog op?
Een minnedichtje? Ongetwij
feld. Je ziet de jonge monnik in
de schrijfzaal van de abdij zit
ten. Zijn blik dwaalt af, het ven
ster uit. Overal bloeit de lente.
Hij voelt een steek in zijn jonge
hart en schrijft: Alle vogels....
Bijna duizend jaar later is het
begin van zijn minnedicht mot
to van de Boekenweek: Hebban
olla vogala nestas - Verhalen en
gedichten over de liefde.
Anna Enquist kan zich wel
vinden in deze tekst die, zo zegt
ze, niet het dwingende van het
feitelijke en actuele heeft. Anna
Enquist debuteerde in 1991 met
de dichtbundel Soldatenliede
ren, waarvoor ze een jaar later
de C. Buddinghprijs kreeg. In
dat jaar verscheen haar tweede
bundel, Jachtscènes, en daar
voor kreeg ze de Lucy
C.W. van der Hoogtpriji
haar eerste roman, Het
terstuk, ontving ze de De
tenprijs 1994. Met dit b
haar volgende roman, 1
heim (1997), bereikte
groot aantal lezers. Ze
ook met grote regelmaat
sche bijdragen aan het li „n
voetbaltijdschrift Hard gr
Het boekenweekge a
2002 wordt weer gewor
novelle van 98 bladzijde
jaar was Woede van
Rushdie ruim drie keer
De schrijfster zegt geen
moeite met deze beperl e
hebben: „Ik heb geen la
mannelijke profilering
en pas me aan."
laa
zij
iha
elf
Zij
en j
im
tere
en
rR
Eco-oratorium Cry of the Earth in Hooglandse kerk
alphen aan den run coen polack
Popmuziek, theater, beeldende
kunst en film vinden elkaar dit
jaar weer op de elfde editie van
het Parkkunst-festival in park
Rijnstroom in Alphen. Het festi
val trekt steeds meer bezoekers
- vorig jaar 7000 - maar moet
het dit jaar met minder geld
doen. Toch heeft de organisa
tie, zo bleek gisteren bij de pre
sentatie, geprobeerd het pro
gramma divers te houden. Het
festival vindt zoals ieder jaar
plaats op Koninginnedag.
Volgens mede-organisator
Piet Brummer, directeur van de
Streekmuziekschool in Alphen,
is er dit jaar
op de begro
ting minder
ruimte, om
dat de orga
nisatie min
der geld heeft
gekregen van
de sponsors.
„Die komen
niet zomaar
uit de lucht
vallen en ze blijven ook niet
eeuwig aan een organisatie ver
bonden. Onze huidige sponsor
wil zijn bijdrage verlagen en we
zijn nog op zoek naar een vol
gende investeerder."
Een belangrijke verandering
die met dit krappere budget te
maken heeft, is het verdwijnen
van het tweede podium. „Dat
heeft niet geresulteerd in min
der voorstellingen", zegt direc
teur Guido Creuwels van het
Parktheater. „We hebben er
voor gekozen de groepen op
andere locaties in het park te
zetten. Aanvankelijk dachten
we aan een groot tweede podi
um, maar dat was door de ge
korte sponsoring niet haal
baar."
De rode draad in het pro
gramma van Parkkunst 2001 is
de performance van locatiéthe-
atergroep Tuig, die op een gras
veld in het park een installatie
maakt die 'Het Web' heet. Veel
touw en vuur zal eraan te pas
komen om het kunstwerk in vijf
uur tijd gestalte te geven. Elders
in het park staat de theater
groep Werkplaats Ruim met
een mobiel museum, waarin
steeds een klein groepje bezoe
kers wordt rondgeleid langs uit
afval vervaardigde objecten.
Verder zijn er voorstellingen
van theatergroep De Muzen en
de Friese dansgroep Duende.
Op het muzikale programma
staan vier bands. De aftrap is
voor Palio-Paréa, dat een com
binatie van Rembetica (Griekse
blues) en popmuziek brengt»
Daarna is de beurt aan de pop-
jazz-klassiek-
wereldmuziek
fusie van The
R'chestra.
Danny Guin-
an, die als der
de op het po
dium in het
park staat,
komt uit Ier
land en maakt
muziek die
sterk aan zijn land doet denken,
maar ook de kracht van rock
muziek heeft. De hoofdact van
het festival is de band Handso
me Harry Company, dat de
sfeer van de jump jive orkes
ten uit de jaren veertig oproept.
Zoals ieder jaar is er de markt
vol kramen waarin beeldend
kunstenaars hun werk verko
pen, afgewisseld met informa
tiestands van culturele instel
lingen. Er zijn speciale verto
ningen van de succesfilm Hi
malaya in het Parkfilmhuis en
het gebouw van het Parktheater
is ingeruimd voor verschillende
exposities.
Het festival wordt om 12.00
uur geopend door de nieuwe
Alphense wethouder De Leest
van Cultuur. Het slotakkoord
van The Handsome Harry
Company zal rond 18.00 door
het park klinken.
'Sponsors
komen niet
uit de
lucht vallen
Ruim tweehonderd zangers uit binnen- en bui
tenland vertolken zaterdag 28 april het eco-ora
torium 'Cry,of the Earth'. Het is niet de eerste
keer dat deze 'noodkreet van de aarde' in Leiden
wordt uitgevoerd. Maar de gebeurtenissen rond
de gekke koeienziekte en MKZ tonen volgens de
organiserende Stichting Leidse Koorprojecten
aan, dat dit werk sinds het ontstaan in 1990 nog
helemaal niets aan actualiteit heeft ingeboet.
Het stuk gaat over de schending van de natuur
door de mens, vertegenwoordigd door de vertel
lers Gerda Havertong in de rol van een arme Afri
kaanse landarbeidster en Nick Putz, die een rijke
Engelse zakenman speelt. Hyacinth Nicholls
klaagt hen aan in haar rol van moeder aarde. Ze
krijgen de kans om zich te verweren en sluiten
ten slotte een nieuw verbond met de aarde.
Natuur en milieu beperken zich niet tot lands
grenzen en het is daarom ook niet toevallig dat er
bij 'Cry of the Earth' gekozen is voor een interna
tionale bezetting. Behalve de al genoemde rollen
zitten in het koor jongeren uit de townships van
East London en zijn koorleden uit Nicaragua
speciaal overgekomen om mee te kunnen zin
gen. Zelfs de directie van een kostschool, Engelse
kostschoolleerlingen en Poolse studenten doen
mee.
Het muziekspektakel moet een aangrijpende
en overweldigende indruk maken op het publiek
en de mensen aan het denken zetten over hoe
het nu verder moet met hun aarde. De grote be
zetting van het randstedelijke begeleidingsorkest,
dat is aangevuld met instrumenten uit jazz- en
popmuziek, zal daartoe zeker een steentje bijdra
gen. Voorafgaand aan de voorstelling open
gemeester Postma in de Hooglandse kei
tentoonstelling over bevrijding. Veel
vluchtten voor oorlogsgeweld om zelf
veelal milieuvriendelijke ondernemingen
zetten. De stichting Vluchtelingenhulp is,
avond van het concert aanwezig om die vh
lingen steun te betuigen. Alle bezoekers
een zakje zaad ('vergeet-me-nietjes') om ze
te herinneren dat vrede, gerechtigheid en
heid van de schepping nog altijd ver te z
zijn.
De 'cast' van de Titanic met v.l.n.r Danny de Munck, Annick Boer, Hugo Haenen, Tony Neef, Bert Simhoffer, Jon van Eerd en Dick Cohen.
Met de musical 'Titanic' brengt
Joop van den Ende het komen
de theaterseizoen de grootste
Nederlandse reisproductie ooit.
Negen trailers vervoeren het
decor, dat in drie dagen wordt
opgebouwd. De première is op
22 september in het Amster
damse Koninklijk Theater Car
ré.
De musical van Maury Yeston
en Peter Stone past in de stijl
van "Les misérables' en 'Miss
Saigon'. De show beleefde na
de wereldpremière in 1997 op
Broadway meer dan 800 voor
stellingen en werd bekroond
met vijf Tony Awards, waaron
der die voor de beste musical.
Joop van den Ende, die ook in
de Amerikaanse onderneming
participeerde, brengt 'Titanic'
nu pas in Nederland omdat de
gelijknamige speelfilm nog te
veel de aandacht trok.
Bovendien zou het verhaal
van de film verkeerde verwach
tingen wekken bij het theater
publiek. Want anders dan in de
film, wordt het verhaal van de
grootste scheepsramp uit de
geschiedenis, die zich in 1912
voltrok, niet verteld aan de
hand van een liefdesgeschiede
nis. In plaats daarvan is de
show een 'komedie van het
menselijk tekort'.
Iedereen komt feestend aan
boord, denkend dat het schip
niets kan overkomen, dat de
wetten van de natuur te be
heersen zijn. Tot het schip op
een ijsberg loopt. „Daarin
schuilt de fascinatie voor dit ge
geven", aldus regisseur Eddy
Habbema. „Net zoals de men
sen zich afvragen of ze het DNA
moeten kunnen manipuleren.
Want net als in een Griekse tra
gedie blijkt, dat wie de goden
naar de kroon wil steken ten
onder gaat."
Zoals reder Bruce Ismay, die
zijn schip zo snel en comforta
bel mogelijk wil laten zijn en
scheepsbouwer Thomas An
drews, die daarom inlevert op
de veiligheid. En ook kapitein
Smith, die zich laat veii
een snellere, maar gevas t,
route te kiezen. Rollen di
den gespeeld door respe
lijk Hugo Haenen, Torn h
en Bert Simhoffer. i
hoofdrollen zijn er voor,!
Boer als een tweede klas;
gier die liever eerste 1
en Danny de Munck, i
stoker droomt van een gi
gerleven.
Speellijst o.a: Bussum 4i
september (try out), Ai
dam Carré, 19 septembi
28 oktober, Den Haag
cember t/m 6 januari, E
dam 3 april t/m 12 m
Utrecht, 29 mei t/m 9 jun
