Gouden Eeuw herleeft op het Hollandse stadsorge Alice Deejay trekt weinig Zoeterwoudenaars Terug naar de oude werel Cultuur Kunst Bijzondere Leidse kaarten op Book Print Fair 'Byron was een psychopaat Oude film Tommy Cooper ontdekt Archetypische punkheid 9.5 Miljoen in tweede subsidierond Belvedère DINSDAG 17 APRIL 2001 941 Madonna mijdt Nederland los angeles Tijdens haar komende wereldtoernee komt Ma donna niet naar Nederland. Dat blijkt uit het toerschema op de officiële website van de Amerikaanse zangeres. Het is voor het eerst sinds acht jaar dat de 'Material Girl' weer wereldwijd gaat optreden. Madonna opent The Drowned World Tour op 5 juni met een concert in Keulen. Tot 27 juni blijft ze in Europa voor optredens in achtereenvolgens Barcelona, Milaan, Berlijn of Frankfurt, Parijs en Londen. Vanaf 21 juli vervolgt ze haar toer- nee in de Verenigde Staten. Haar laatste optreden staat gepland voor 9 september in Los Angeles. Pulitzerprijs voor Miami Herald new york De krant The Miami Herald is gisteren met een Pulit zerprijs onderscheiden voor artikelen over het Cubaanse jonge tje Elian Gonzalez. Na een lange juridische strijd keerde hij in gezelschap van zijn vader terug naar Cuba. The New York Ti mes kreeg een Pulitzer voor een reeks artikelen over de raciale verhoudingen in de Verenigde Staten. Redacteur David Cay Johnston van de krant werd onderscheiden voor zijn stukken over de ongelijkheden in het Amerikaanse belastingsysteem. De New York Times heeft inmiddels 81 keer een Pulitzerprijs gekre gen. Een gouden eeuw zonder muziek, dat kan niet, dacht de gerenommeerde organist Gustav Leon- hardt bij een bezoek aan een tentoonstelling over dit bijzondere tijdperk. Hij nam contact op met zijn collega's, onder wie Leo van Doeselaar, en niet lang daarna was het idee voor de 'Gouden Eeuw in Klank' een feit. De Pieterskerk in Leiden, de Nieuwe Kerk in Amsterdam, en de Grote Sint Laurenskerk in Alkmaar vormen van 11 tot en met 20 mei het decor voor het gelijknamige mu ziekfestival, dat jaarlijks in mei zal terugkeren. Top-ensembles als Die Himlische Cantorey, Teatro Lirici en organisten uit Europa verzorgen een uitgebreid programma, waarbij het Holland se stadsorgel geheel centraal staat. Naast Spaan se religieuze muziek bevat het programma ook 17e eeuws werk van Duitse, Franse en Neder landse bodem. Stadsorgels werden tot ongeveer 1800 ge bouwd in opdracht van stadsbesturen. De steden waren de eigenaars van deze vaak monumentale instrumenten. Vaak werd er een speciale organist aangewezen, die het instrument als enige be speelde. De drie kerken die aan het programma meedoen zijn verenigd in Stichting het Hollandse Stadsorgel. Op 14, 15 en 16 mei doet het festival de Pieters kerk aan. Cappella Amsterdam, Gesualdo Con sort Amsterdam en Bruce Dickey spelen op deze drie dagen muziek van componisten als Swee- linck, Tollius, Schuyt en Hacquart. In de 17e eeuw was het gebruikelijk dat orgel- en ensembl- emuziek met elkaar werden verbonden. Daarom zullen ook bij dit festival alle optredens worden begeleid door orgelmuziek. In de Leidse Pjfl kerk worden de toetsen en pedalen van he( roemde Van Hagenbeer-orgel bespeeld doi organisten Reitze Smits, Bernard Winsemn Jan Willem Jansen. Behalve muzikale optredens worden er le gen gegeven over bijvoorbeeld kwab-ornai ten, orgelluiken en de voorstellingen van). Campen op Amsterdamse orgelkasten. Ook den er verschillende stadswandelingen geoi] seerd. Het volledige programma is te vindt het internet (www.goudeneeuwinklank.nl). Joey Ramone: 1951-2001 Joey Ramone, de zanger van de Amerikaanse punkpio- niersband de Ramones, is eer ste Paasdag in een ziekenhuis in New York overleden aan lymfklierkanker. Hij was 49 jaar. Met hun rauwe en ongepolijs te stijl vormden de Ramones de inspira tiebron voor veel punkgroe- pen in Eu ropa, zoals The Clash en de Sex Pistols. In Nederland kreeg de navolging in vrouwe lijke vorm gestalte middels de Rotterdam se formatie de Ramon- a's. Huidige vooraan staande punkbands als Green Day en Offspring zijn eveneens schat plichtig aan de Ramones. De als Jeffrey Hyman op 19 mei 1951 in New York geboren Joey Ramone richtte samen mot drie vrienden in 1974 de Ramones op. De band debu teerde in 1976 met een elpee vol ultrakorte, nihilistische songs, die in twee dagen was opgenomen en maar 6.200 dollar had gekost. „Ze hebben de muziekwereld veranderd. Ze hebben de rock roll gered van de pretenties en de onnodige versiering," luidt het oordeel van Arturo Vega, de manager van de Ra mones. Hoe invloedrijk de Ramones ook waren, de grote door braak bleef uit. Hun grootste hit hadden ze in ons land met 'Roek 'n' Roll High School', de titelsong van de gelijknamige, uit 1979 stammende film van Roger Corman, waarin de Ra mones ook een rol speelden. Joey Ramo ne gold toen allang, met zijn wilde haren, leren jassen, ge tinte zonne brillen, en altijd ge scheurde spijkerbroe ken, als de archetypi sche punk- held. Een tournee door Zuid- Amerika markeerde midden ja ren '80 het dieptepunt in de ge schiedenis van de Ra mones. Fans raakten zo verhit door de energieke muziek, dat er zelfs met pistolen werd ge schoten. Tijdens een concert in de Braziliaanse stad Sao Paulo kwamen drie bezoekers om het leven en raakten dertig menseri gewond. De Ramones hielden er in 1996 mee op, na het laatste studio-album 'Adios Amigos' en een afscheidstournee, in clusief bezoek aan het lang van te voren uitverkochte Pa- radiso. In 1997 kwam nog een laatste live-album uit, 'We're Outta Here!'. Sindsdien heeft Joey Ramone gewerkt aan een so lo-album, dat nooit is uitge bracht. zoeterwoude ron favier „Mensen moeten meteen uit hun dak gaan, want na een half uur zijn we weer weg", zei Ju dith, lead-zangeres van Neder lands bekendste dance-act Ali ce Deejay ooit in een interview. „Langzaam opwarmen om tot een apotheose te komen is er bij ons niet bij. Wij moeten di rect vlammen en dan zijn we weerweg." Zaterdagavond op het Groen en Hard Popfestival in Zoeter- woude maakte Alice Deejay die belofte helemaal waar. Kenne lijk omdat ze dezelfde avond nog een optreden in den lande op het programma hadden staan, beet Alice Deejay direct om negen uur al het spits af van het festival in de feesttent, die dit hele weekend opgesteld stond op het parkeerrterrein bij het gemeentelijk zwembad. Direct al een top-act aan het begin van de avond. Hoewel de tent 800 bezoekers zou kunnen bergen, maakten slechts 300 bezoekers van de gelegenheid gebruik om de verrichtingen van de drie succesvolle meiden te zien. In de loop van de avond wordt het volgens een aantal vrouwelijke bezoekers gewoon gezelliger met de Veronica Dis co Show en de Sun Club. „Dat was gisteren al zo", zeggen ze. Dat de organisatoren van Uto pia kosten noch moeite hebben gespaard om Alice Deejay naar Zoeterwoude te krijgen, lijkt de meeste Zoeterwoudenaars nau welijks te interesseren. Zij gaan voor de lol en niet echt voor de kwaliteit. Vanaf een uur of elf wordt het pas echt gezellig. Feestvieren, dat kunnen ze wel in Zoeterwoude, maar ze Judith van Alice Deejay: „Direct vlammen en dan weer weg." laten zich niet zo gauw gek ma ken door een populaire mei dengroep. Misschien omdat ze het gewoon als een eendags- vliegje zien. Maar de liefheb bers die er al direct vanaf het begin zijn willen het onderste uit de kan. Buiten regent het pijpestelen, maar binnen is het droog en stroomt het overtolli ge bier gewoon in de goot. Op de eerste klanken van de tran ce-house hit 'Better off alone' van Alice Deejay komen de be zoekers nog wat schuchter naar voren, om al direct bij het twee de nummer op het asfalt uit hun dak te gaan. Net een In een schuurtje is een film uit december 1950 gevonden met een optreden van de legendari sche Britse komiek Tommy Cooper. Voor zover bekend was dat de eerste keer, dat Coopers acti viteiten op toneel op film zijn vastgelegd. Het gaat om een optreden van de toen 27-jari- ge grappenmaker bij de opening van de Lime coen polack/gpd Tussen alle manuscripten, landkaarten, prenten en boe ken op de 22ste European Anti quarian Book Print Fair, op 26, 27 en 28 april in de Amster damse RAI, is dit jaar bijzonder Leids materiaal te vinden. Het IJmuidense antiquariaat Ascher biedt een collectie van 20 kaarten en prenten van Lei den ter verkoop aan. In Leiden geïnteresseerde bezoekers van de beurs kunnen prenten van de stad in vroeger tijden aan schaffen voor bedragen tussen de 300 en 45.000 gulden. Voor dat laatste bedrag is er het top stuk uit deze verzameling: een grote wandkaart van Christiaan Hagen uit 1670, waarop de toenmalige skyline van Leiden te zien is. Ascher biedt ook een kleine wandkaart aan van Christiaan Hagen (10.500 gul den). Verder is er een verzameling van 19 publicaties van de Leid se Raadhuispers, die versche nen tussen 1578 en 1609. Lei den was de enige stad in Hol land met een drukpers op het stadhuis. De uiteenlopende, vaak officiële, onderwerpen van de publicaties bieden een re presentatief beeld van het leven in Leiden rond 1600. De uitgaven van de Raad huispers kenmerken zich door elegante letters, fraaie opmaak en goede papierkwaliteit. De documenten zijn octrooien, keuren en pamfletten en be handelen onderwerpen als het bakken van brood, regels voor schoenmakers, en de betaling van brandweerlieden. Ook zijn er verordeningen bij van de Schout en de Schepenen van de stad. Van sommige van deze publicaties is naast het exem plaar bij Ascher alleen een exemplaar in het Gemeentear- De ramp met het kruitschip in 1807 volgens Visser-Bender. chief Leiden bekend. Deze uit gaven zijn op de beurs te koop voor prijzen tussen de 1.700 en de 3.350 gulden. Een ander topstuk op deze beurs is in handen van Piet van Winden van het Leidse antiqua riaat Aioloz. Voor de prijs van een goede middenklasse auto is een speciale uitgave van de ro man Villa des Roses van Willem Elsschot te koop. Vraagprijs: 18.000 euro ofwel 39.650 gul den. Dat is een recordbedrag voor een Nederlandstalige ro man. Het boek is één van tien ge nummerde exemplaren die C.A.J, van Dishoeck in 1913 in een zogeheten 'kopoplage' liet vervaardigen voor de schrijver en relaties. Het bevindt zich in een met rozenmotief bedrukte cassette. Het deksel is van ve- lijnpapier, perkament bereid uit de huid van nuchtere kalveren. Het gaat om een bijzonder exemplaar dat ooit aan Elsschot zelf toebehoorde. Hij schonk het, voorzien van een opdracht, weer aan Anna van der Tak, een collega van het Rotterdamse kantoor waar Elsschot om- PUBLICITEITSFOTO streeks 1910 werkte. Zij was het die Elsschot (peudoniem voor Alphons de Ridder) tot schrij ven aanzette. De auteur las haar het manu script van Villa des Roses hoofdstuk voor hoofdstuk voor. Later zou hij beweren dat hij aan Van der Tak, een voormali ge onderwijzeres, zijn vlekkelo ze Nederlands te danken had. schoolfeestje van vroeger. Lead-zangeres Judith vestigt alle aandacht op zich, terwijl Angel en Mrs. Ray steeds wat op de achtergrond blijven. Wel veel snelle bewegingen op het podium, maar verder weinig choreografische verrassingen van de drie meiden. Tijdens het FOTO HENK BOUWMAN nummer 'Celebrate our time' is het publiek in opperste extase en kan Judith doen met het pu bliek wat ze wil. Jammer dat dan het half uurtje top-house er alweer bijna op zit. Maar met de disco die daarna volgt weten de Zoeterwoudenaars zich ook prima te amuseren. Het rijk trekt dit jaar 9,51 joen gulden uit voor proj ten op het gebied van rn telijke ordening en culm historie. Het gaat om tweede subsidieronde in kader van de Nota Belvéd uit 1999. Het speciale jectbureau heeft dat li weten. Met de subsidies wil kabinet cultureel erfgoed schermen tegen, maar benutten in ruimtelijke i wikkelingen. Tot 12 kunnen plannen worden gediend bij het Cfl (Cent Financiën Instellingen) Zoetermeer, een agentsd van het ministerie vanl derwijs Cultuur Wei schap. In de eerste ronde zijc projecten met 5,5 müj gulden gesteund. Er wj 179 aanvragen binnenge men voor bij elkaar 251 joen gulden. Het kabl heeft tot en met 2009 miljoen gulden geresera voor de uitvoering van Nota Belvédère van de nisteries Onderwijs, bouw en Ruimtelijke 0 ning VROM. Per project wordt maal 75 procent gesub eerd met een maximui een half miljoen (provi plannen) of 150.000 g voor de andere project! Grove-studio's. De film wordt later dit jaar ver toond in het Britsq nationale museum voor foto grafie, film en televisie in Bradford. De boomlange Cooper stierf in 1984 tijdens een optreden. Ook in Nederland was hij populair met Zijn woordgrappen, zijn steevast mislukken de goocheltrucs, die desondanks van een grote vakkundigheid getuigden, en zijn bulderende lach. Flairck speelt morgenavond in Wassenaar wassenaar frans doeleman Gitarist Erik Visser richtte in 1978, samen met Peter Weekers, Flairck op. Hij vormt nog altijd de spil van het mu ziekgezelschap dat morgen met 'Symfonie van de Oude Wereld' in Wassenaar te beluisteren is. „Het was een wens om ooit eens de traditionele muziek van Europa nader onder de loep te nemen. Hoewel we altijd akoes tische muziek hebben gespeeld, hebben we nooit echt traditio neel materiaal ter hand geno men. Voor dit programma, 'Symfonie van de Oude We reld', hebben we vier goede musici uit de vier uithoeken van Europa erbij betrokken. De daaraan gekoppelde muziek, waar die mensen ieder op hun beurt in uitblinken, is als basis genomen voor deze symfonie", verklaart Erik Visser. „In de toekomst kan dit even tueel doorgezet worden met het formeren van een orkest waarin akoestische musici van over de hele wereld met ons meedoen. Dit is daar een eerste aanzet toe. In de loop der jaren heb ben we wereldwijd muzikanten leren kennen. Dit is de eerste stap, met een flamencogitarist, een Roemeense cembalonspe- ler, een Finse violiste en een doedelzakspeler." „Ik heb tien jaar in Ierland gewoond en ken verschillende bespelers van dat vreemde in strument, de uillean-pipes, maar kreeg daar het advies om voor dit project de Nederlander Roelof Rosendal te benaderen. Eric Vaarzon Morel is natuurlijk ook een Nederlander, maar maakte binnen de flamenco- muziek zo'n naam en heeft ja ren in Spanje rondgehangen." Het programma bestaat uit vier delen - noord, oost, zuid en west - en een vijfde deel, de fi nale, waarin de stijlen samen gebracht worden. „We begin nen met het westen, waarin Ro sendal de boventoon voert. Dan gaan we naar het oosten en komt Marius Preda erbij, een bijzonder virtuoze cem- balonspeler. Rosendal speelt ook percussie en neemt dan een begeleidende rol over. Zo bouwen we het op. Met het uit breiden met iedere solist blijft de vorige zitten en wordt bege leider. Na de pauze komt het noorden met de Finse violiste Mirella Pirskanen aan bod en tenslotte het zuiden met Eric Vaarzon Morel." „De volksmuziek staat vaak op een hoog peil doordat die mensen zo'n smal pad bewan delen en daar heel ver in ko men. Als je generaties lang op gegroeid bent met die muziek, ontstaat er een heel eigen stijl van spelen en versieringen die voor buitenlanders bijna niet meer na te doen zijn." Doordat 'Symfonie van de Oude Wereld', met een onder breking van een jaar, voor het tweede seizoen wordt gespeeld, heeft Erik Visser wel te maken gekregen met wisselingen in het gezelschap. Zo zijn er nu een nieuwe bassist en een flui tiste en neemt de balonspeler ook de accoi voor zijn rekening. Ben vas Berg, met Erik componist de symfonie, heeft Flain zo'n zeven jaar verlaten, doordat iedere muzikant i haar eigen verhaal meeh openen die wisselingen mij mogelijkheden om eet aardige veranderingen do voeren." „Overigens ben ik er in gelopen 23 jaar wel aan dat er iemand vertrekt. Ik| dat we met zo'n dertig kanten gewerkt hebben blijft interessant om een jaren met ons mee te dn maar ook om weer eens w ders te gaan doen. Daar h alle begrip voor.Voor on n mende programma Cira roen Bosch blijft de groep tendeels hetzelfde, inclua vier gastsolisten. Aan die stelling, onze grootste pr tie tot op heden, werkfl acrobaten mee. Projectie werken van Jeroen Bosch men het decor voor dit nj Middeleeuws aandoende s[ cus." „'Symfonie van de Oudi reld' is voor ons een goed j: gramma geweest om te i J, omdat we sinds jaren we DQ ruggekeerd zijn naar de certvorm. Het is gewooi concert met een aantal vil muzikanten, zoals we vi ooit begonnen zijn. Flairck, woensdag 18 ap Warenar, Kerkstraat 75, senaar. De legendarische Engelse dich ter Lord Byron, in zijn vader land geliefd en bekritiseerd we gens zijn excentrieke gedragin gen en uitspraken, was eigenlijk een psychopaat. Tot die con clusie is de Ierse psychiater Mi chael Fitzgerald gekomen na een diepgaande studie van het leven van Byron. George Gordon Byron (1788- 1824) werd beroemd door zijn romantische gedichten en zijn satires. Berucht werd hij door zijn losbandige manier van le ven, drank- en drugsgebruik, een mislukt huwelijk, geruch ten over buitenechtelijke kinde ren, relaties met talloze vrou wen en grote schulden. Letterkundigen hebben By ron omschreven als een ge kweld genie met aanvallen van depressie. Fitzgerald komt tot een minder romantisch klin kende diagnose: de dichter was een psychopaat. Byron heeft als dichter mogelijk voordeel ge had van zijn psychische proble men, zegt Fitzgerald. Als kind vertoonde hij al symptomen van beginnende psychopathie, zegt Fitzgerald. Hij had de gewoonte te liegen, was dol op sensatie, had gebrek aan respect voor anderen, spij belde en gaf zich over aan wreedheden. Hij werd van de de kostschool Harrow ge- lit omdat hij geen gezag 2 teerde en verliet Cambrii snel om in Londen een lofko dig leven te gaan leiden, was er volgens Fitzgerai )r Byron al sprake van echte int chopathie. 'ut Nadat hij op 24-jarige le id beroemd was geworden its zijn gedicht Childe Harold d grimage, ging hij zich vo rp de beschrijvingen uit die r nog meer te buiten. Uiteifl dt verliet hij in 1816 Engelac k een mislukt huwelijk voor ibi Hij vestigde zich. in Italië, aai hij tal van affaires met vrfl had. Hij overleed op 36^ leeftijd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 14