«s
China en VS
botsen weer
Buitenland
VS moet China dulden in eigen speeltuin
oledo wint eerste ronde
eruaanse verkiezingen
Iraanse leider Khatami
veroordeelt arrestaties
Karadzic
gaat voor
Nobelprijs
'Bosnië niet
op de knieën
voor Kroaten'
Schreeuw voor persvrijheid
Operatie Siamese tweeling duurt voort
In Singapore was vanochtend
de operatie om een elf maan
den oude Siamese tweeling te
scheiden, na 68 uur nog altijd
aan de gang. Toch benadruk
te een ziekenhuiswoordvoer
der dat de operatie om de
met hun hoofden aan elkaar
vergroeide tweeling te schei
den, niet slecht ging. Zowel
de chirurgen als de anesthe
sisten zijn tevreden over de
conditie van Ganga en Jamu-
na Shrestha, twee Nepalese
zusjes.
De meisjes delen dezelfde
schedelholte en hun herse
nen lopen in elkaar over. Eer
der maakte het ziekenhuis
bekend dat elkaar afwisselen
de teams van artsen, onder
wie een neurochirurg en een
plastisch chirurg, de com
plexe operatie 'nauwgezet en
stapje voor stapje' uitvoeren,
aldus de woordvoerder.
De meisjes, genoemd naar
heilige rivieren in India, ko
men uit Sallyan, een kleine
plaats in Nepal. Hun ouders
zijn arm en de chirurgen wer
ken voor niets. Volgens de
arts die de operatie leidt,
Keith Goh, komt het zelden
voor dat Siamese tweelingen
aan het hoofd zijn vergroeid.
AANDAG 9 APRIL 2001
kse hongerstakers overleden
rum» De al maanden durende hongerstaking in Turkse ge-
mgenissen heeft het afgelopen weekend twee levens gekost,
ehongerstaking heeft nu drie mensen het leven gekost. In
iaart stierf de eerste gedetineerde. De Turkse mensenrechten-
rganisatie IHD en andere mensenrechtenorganisaties wijzen
op dat meer dan honderd actievoerders in kritieke toestand
irkeren. De gedetineerden begonnen vorig jaar oktober aan
>n hongerstaking uit protest tegen plannen om de cellen te
jrkleinen. Ondanks de oproep van de internationale organisa-
linde je Human Rights Watch om de hongerstaking op vreedzame
inqe njze te beëindigen, laat de Turkse regering weten niet toe te ge-
aan de eisen van de gevangenen.
Nederlandse drugskapitein gevangen
h, udrid De Spaanse douane heeft voor de kust van West-Afrika
;en Brits schip opgebracht dat drie ton cocaïne naar Europa
'a iervoerde. De Nederlandse kapitein en zes andere bemannings-
ke ir> ^en zijn aangehouden. Het Britse vaartuig Barthon Queen is
inisa sterdagmorgen op volle zee door de Spaanse douane geënterd.
0 Ie actie werd uitgevoerd in samenwerldng met de Britse autori
tten. De onder Britse vlag varende Barthon Queen werd in de
en gehouden sinds het eind vorig jaar de haven van Gibraltar
re9i irliet. Het schip heeft waarschijnlijk in Panama de enorme la-
vak ling cocaïne aan boord gekregen van Colombianen.
ij lulgaarse ex-koning richt partij op
kre ofjAi De verbannen Bulgaarse koning Simeon II heeft gisteren
e e partij Nationale Beweging voor Simeon II opgericht om op
1 7juni mee te doen aan de parlementsverkiezingen. De inmid-
iels 63-jarige Simeon II leefde de afgelopen jaren in Spanje en
'ie iezocht Bulgarije slechts af en toe. Eerder dit jaar is hij weer in
anit ijn kasteel getrokken, dat is teruggegeven aan de koninklijke fa-
wee nilie. De koning was nog een kind toen een referendum in 1946
n u: :en eind maakte aan de Bulgaarse monarchie. De communis-
>n verdreven Simeon II naar het buitenland. Hij wil als politi-
'a us de Bulgaren 'een beter leven bieden'.
liscotheek in Auschwitz van de baan
Er komt geen discotheek bij het voormalige concen-
iekamp Auschwitz. De prefect van de Zuid-Poolse regio Kra-
'OjeJow heeft de inrichting van de uitgaansgelegenheid in een
va nods waar in de Tweede Wereldoorlog gevangenen werkten
Trboden, meldde de krant Rzeczpospolita zaterdag. Het stads-
estuur van Oswiecim, de Poolse naam voor Auschwitz, had vo-
gjaar het groene licht gegeven voor de vestiging van een dis-
[CB^oiheek. Dat leidde tot vele protesten van de internationale
;e gemeenschap, overlevenden van het kamp en nabe-
iden van slachtoffers.
'alestijn doodgeschoten in Beitunia
rüzalemEen 40-jarige Palestijnse burger is doodgeschoten in
eitunia, op de Westelijke Jordaanoever. Volgens een arts werd
eman in het hoofd geschoten. Getuigen zeiden dat de ambu-
nce er een uur over deed om het slachtoffer te bereiken. Vol-
:ns het Israëlische leger beschoten Palestijnen een Israëlisch
I orn gerkamp bij Beitunia, waarna de soldaten terugschoten. Het
ger is een onderzoek gestart naar de dood van de Palestijn,
inds vorig jaar september de strijd tussen de Israëliërs en de
'sstijnen weer oplaaide, zijn minstens 370 Palestijnen, 71 Is-
liërs en dertien Israëlische Arabieren om het leven gekomen.
^opstuk Real IRA gepakt dankzij VS
De Ierse politie is er eind vorige maand in geslaagd en-
Ie kopstukken van de Real IRA, een afscheiding van het Ierse
uiblikeinse Leger (IRA), op te pakken dankzij een Amerikaan
in de Ierse terreurbeweging was geïnfiltreerd. Dit meldt de
rftse krant The Sunday Times. De Amerikaan in Britse dienst,
rid Rupert, had zich bij de Real IRA gepresenteerd als moge-
donor. Hij won het vertrouwen van de Ierse terroristen en
vergaderingen van het militaire commando bij te wonen,
ikzij de door Rupert vergaarde informatie kon de Ierse poli-
Michael McKevitt, de vermoedelijke leider van de Real IRA,
ïzijn kompanen oppakken. De Real IRA wordt onder meer
erantwoordelijk gehouden voor de bloedigste aanslag in de
burgeroorlog, die in 1998 in Omagh 29 mensenlevens eis-
'rouwenhandelaren Italië opgepakt
)MEi De Italiaanse politie heeft vandaag meer dan honderd
ersonen aangehouden die ervan worden verdacht dat zij vrou-
en uit Oost-Europa en Latijns-Amerika hebben gedwongen in
achtclubs en op straat als prostituee te werken. De aangehou-
enen komen niet alleen uit Italië, maar ook uit Albanië en an-
ere landen, zo meldt de Italiaanse krant La Repubblica. De
endeleden zouden zeker twee vrouwen, een Poolse en een
ussische, hebben vermoord, omdat zij niet met hen wilden sa-
lenwerken. Andere vrouwen zouden zijn verdwenen.
Oden bij gevechten op Borneo
üarta» Gevechten tussen Indonesische veiligheidstroepen en
itochtone Dayaks hebben dit weekeinde op het Indonesische
iel van Borneo, Kalimantan, negen levens geëist. De slachtof-
rs zijn drie politiemannen en zes burgers. De gevechten bij de
ad Sampit begonnen toen de politie probeerde een groep
ayaks te ontwapenen. Kalimantan is ruim een maand het to-
eel geweest van gevechten tussen Dayaks en immigranten die
m het eiland Madura komen. Bij de stad Sapit vielen meer dan
inderd doden. Een aantal van hen werd onthoofd. Het geweld
Kalimantan heeft ertoe geleid dat duizenden Madurezen hun
uizen hebben verlaten.
y
In totaal konden de vijftien
miljoen stemgerechtigde Peru-
econoom Alejandro Toledo anen kiezen uit acht kandida-
'ft gisteren de eerste ronde ten om een opvolger aanwijzen
de Peruaanse presidents- voor de vorig jaar door het par-
dezingen gewonnen, zo lement afgezette autocratische
h uit de eerste uitslagen, president Alberto Fujimori, die
'dat hij geen absolute meer- in november naar Japan uit-
heid heeft gehaald zal er week. Daarnaast moesten zij
>d mei of begin juni een 120 leden voor het congres kie
lde ronde moeten komen, zen. De stemming in het land is
win Toledo het waarschijn- door de enorme corruptie en de
zal moeten opnemen tegen politieke strubbelingen gedrukt
'resident Alan Garcia, een en er heerst veel woede tegen-
se populist. over de heersende elite,
ip basis van de uitslagen van Toledo, die gepromoveerd is
'rocent van de kiesdistricten aan de Stanford University in
aaide Toledo 36 procent de VS, is een 'cholo', het Peru-
de stemmen, Garcia 26 aanse woord voor een kruising
tent en Lourdes Flores, een tussen een indiaan en een blan-
'rvatieve advocate en ke. Zijn campagne stond in het
nalig parlementslid, 24 teken van zijn carrière bij de
tent, maakte een verkie- Wereldbank en speelde in op
r'inctionaris bekend. Een de afkeer van de elite van Euro-
lebbende organisatie pese afkomst. Aan het einde
controle op de verkiezin- van de campagne onderstreep-
kwam op basis van een en- te zijn echtgenote, de Belgische
te bij de stembureaus tot antropologe Eliane Karp, die de
A geveer dezelfde verhouding. indiaanse taal Quechua
Vandaag is Peru de winnaar, spreekt, nog eens het anti-eli-
hebben een grote overwin- taire karakter van de campagne
Ügeboekt", zei Toledo tegen van Toledo. In een felle uitval
'derden aanhangers in Li- naar 'de kleine blanken' van Li-
We hebben gewonnen met ma zei Karp dat de 'cholo-rege-
"nen en in democratie, ook ring er komt, of zij dat willen of
'ebben we de 51 procent niet niet'.
f s
J 'ebber
laald."
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Pre$s
OPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
China is een grote defensiemacht,
maar dan vooral in kwantiteit, niet in
kwaliteit. Het technische vernuft van
de strijdkrachten staat nog steeds op
een laag peil. Maar wat niet is kan ko
men, en als het aan Peking ligt zal het
komen ook. Dat is de achtergrond
van de botsing tussen het Amerikaan
se spionagevliegtuig en de Chinese ja
ger boven de Zuid-Chinese Zee en de
daaropvolgende diplomatieke rel.
China probeert zich te ontpoppen tot
een militaire macht in de regio van de
Zuid-Chinese Zee, maar de Amerika
nen en Taiwan heersen daar al, en dat
willen ze ook blijven doen.
Uit een nog geheime studie die de
Amerikaanse minister van defensie
Rumsfeld heeft laten uitvoeren, is uit
gelekt dat het meest waarschijnlijke
strijdtoneel voor toekomstige militai
re operaties het gebied van de Grote
Oceaan zal zijn. Amerikaanse troe
pen, vliegtuigen en schepen zullen
moeten verhuizen van Europa naar
China's achtertuin.
Het Amerikaanse EP-3E Aries II spi
onagevliegtuig dat vorige week zon
dag tegen een Chinese F-8 jager bots
te, is een goed voorbeeld van de Ame
rikaanse suprematie boven de we
reldzeeën. De US Navy kan met het
vliegtuig de communicatie opvangen
die schepen met elkaar en met bases
aan land hebben.
De EP-3E die de onfortuinlijke bot
sing had met de wat al te opdringeri
ge Chinese F-8 vlieger, observeerde
waarschijnlijk Chinese oefeningen
met een door Peking van Rusland ge
kochte Sovremenny-klasse torpedo-
bootjager. China heeft twee van deze
schepen gekocht. Ook heeft Peking
vier Kilo-klasse dieselelektrische on
derzeeboten van Rusland gekocht.
China heeft een grote landmacht
(2,4 miljoen soldaten), maar in de
competitie met de Verenigde Staten,
gaat de aandacht van de Chinezen
vooral uit naar de uitbouw van de
marine en de luchtmacht. Niet om de
suprematie van de Zevende en Derde
Vloten van de US Navy te betwisten,
maar om een regionale macht rond
Taiwan te zijn. Met de twee Sovre
menny-klasse schepen heeft China
voor het eerst volwaardige marine
schepen, uitgerust met de SS-N-22
'Sunburn' supersonische anti-
scheepsraketten. Peking besloot deze
schepen te kopen nadat de Ameri
kaanse marine in 1996 op bevel van
president Clinton met twee vliegdek
schepen naar de zeeën rond China's
rivaal Taiwan was gevaren en de Chi
nezen de varende dorpen niet hadden
kunnen vinden. Niet dat de twee tor-
pedobootjagers of de Kilo-onderzee
boten een militair gevaar zijn voor de
Amerikaanse marine, maar ze zorgen
er wel voor dat Washington altijd re
kening moet houden met Chinese
presentie én eigen verliezen. Zoals het
Pentagon twee jaar terug in een rap
port stelde: 'China wil de belangrijk
ste Aziatische macht worden door zo
veel militaire kracht uit te stralen dat
geen andere natie een belangrijke mi
litaire operatie kan inzetten zonder
dat de Chinese belangen in ogen
schouw worden genomen'. Een Ame
rikaanse president moet weten dat als
hij Taiwan te hulp wil komen, hij dat
niet zomaar kan doen. China is er
ook. En na 'Allied Force' meer dan
ooit.
Operatie Allied Force' in 1999 en
de recente botsing tussen de Ameri
kaanse en Chinese vliegtuigen heb
ben alles met elkaar te maken. Peking
heeft zich na 'Allied Force' - de
NAVO-operatie tegen Joegoslavië -
gerealiseerd dat de Amerikanen zon
der het strijdperk te betreden genade
loos nauwkeurige aanvallen kunnen
uitvoeren met hun raketten en vlieg
tuigen. En dus moeten de Amerikaan
se schepen en vliegtuigen ver weg
worden gehouden. Zo ver dat ze, om
effectief te kunnen zijn, binnen de
'defensieomtrek' van de Chinezen
moeten komen.
China is nog lang geen grote regio
nale militaire macht. De nieuwste Su-
27 jagers vallen uit de lucht, het land
heeft onvoldoende waarschuwingsra
dars en in de lucht kunnen de Chine
se toestellen niet bijtanken, maar de
regering-Bush weet nu ook dat ze een
rivaal heeft in zeeën die tot voor kort
een Amerikaanse speeltuin waren.
sarajevo» ap
De hoogste internationale be
stuurder van Bosnië, Wolfgang
Petritsch, heeft zaterdag gezegd
zich niet te zullen onderwerpen
aan de 'heerschappij van gang
sters' en een dialoog met Kroa
tische separatisten uit te slui
ten.
Petritsch deed zijn uitspraken
een dag nadat invallen van
SFOR en de VN-politie bij het
hoofdkantoor en filialen van de
Hercegovacka Banka in het
zuidwesten van Bosnië tot ge
welddadige protesten van radi
cale Kroaten hadden geleid.
Daarbij raakten 21 SFOR-solda-
ten lichtgewond en werden me
dewerkers van internationale
organisaties geslagen.
De bank zou de financiële ba
sis vormen van de radicale,
Bosnische tak van de Kroati
sche Democratische Unie
(HDZ). De Bosnisch-Kroatische
extremisten streven naar de op
richting van een Kroatische mi-
nistaat in het zuidwesten van
Bosnië, waarmee ze zich los
zouden maken van de Bosni
sche moslims.
Een zichtbaar kwade Pe
tritsch zei zaterdag dat de aan
stichters van de gewelddadig
heden van vrijdag gearresteerd
en zwaar gestraft zullen wor
den.
SFOR heeft zaterdag de be
waking van wapenopslagplaat
sen van het Bosnische leger op
gevoerd, om te voorkomen dat
er wapens in handen vallen van
de Kroatische extremisten. Ne
derlandse SFOR-soldaten haal
de de wapens weg uit kazernes
in Vitez en Busovaca in mid-
den-Bosnië. De kazernes wor
den sinds een aantal dagen be
zet door Kroatische oorlogsve
teranen. De Nederlandse solda
ten konden echter ongestoord
hun gang gaan.
De hervormingsgezinde presi
dent van Iran, Khatami, heeft
geen goed woord over voor de
arrestaties van leden van de
progressieve en liberale opposi
tie. Hij zei de aanhoudingen te
betreuren en niet in te zien wat
het islamitische systeem en het
Iraanse volk hiermee opschie
ten, zo meldt de BBC.
De Iraanse justitie verrichtte
de veertig aanhoudingen zater
dag in de hoofdstad Teheran en
verschillende andere steden. De
arrestanten worden ervan be
schuldigd het islamitische regi
me omver te willen werpen. Het
was de tweede golf van arresta
ties sinds maart, toen dertig le
den van de oppositie werden
opgepakt. Van deze groep zit
ten er nog 21 vast.
„Ons land heeft behoefte aan
niets anders dan vrijheid, voor
uitgang en gegarandeerde rech
ten. Toenemende intolerantie
in de maatschappij zal de intel
lectuelen mismoedig maken",
aldus de president, die zelden
zo direct reageert op de onder
drukking van hervormers. Kha
tami zei dat Iran niet gebaat is
bij een situatie waarin de lei
ders hun gedrag naar het volk
toe niet kunnen rechtvaardi
gen.
Onder de arrestanten bevin
den zich de voormalig minister
van binnenlandse zaken Ha-
chem Sabaghian en de voorma
lige burgemeester van Teheran
Mohammad Tavassoli. Ook
twee invloedrijke leden van de
vorige maand verboden oppo
sitiepartij Nationale Bevrij
dingsbeweging van Iran (MLI),
Khosro Mansourian en de 84-
jarige oud-minister van justitie
Ahmad Sadr, zijn opgepakt.
Hun woningen zijn doorzocht.
De kantoren van de MLI zijn
gesloten. Een rechtbank in Te
heran had in maart de activitei
ten van de partij verboden om
dat die erop zouden zijn gericht
het islamitische regime in Iran
omver te werpen.
sarajevo Rtr C
1
De voormalige Bosnisch-Servi- c
sche president Radovan Karad- k
zie denkt dat hij voor de Nobel-
prijs voor de Vrede in aanmer- ei
king komt. Hij heeft dat in een
met geheimzinnigheid omge
ven interview met het Bosni- t
sche weekblad Danas gezegd. vj
In het vraaggesprek zei de door r
het VN-Tribunaal wegens oor- 1
logsmisdaden aangeklaagde
Karadzic dat hij nooit of te nim- ij
mer naar de gevangenis zal d
gaan. o
Volgens Danas is Karadzic, 1
ex-psychiater, bezig met een
autobiografie, die later dit jaar i
bij een westerse uitgever ver- 'i
schijnt. Daarin werpt hij moge- u
lijk nieuw licht op de rol van de e
Joegoslavische ex-president v
Milosevic. „Ik zal hem nooit r
vergeven dat hij grenzen heeft g
gemaakt tussen Servüi en de v
Bosnische Serviërs." w* ii
Karadzic had een verslagge-
ver van Danas voor het gesprek i'
uitgenodigd, dat in een niet na- n
der genoemd dorp in het zui- 1
den van de regio Herzegovina v
plaatshad. De journalist werd er
geblinddoekt heengebracht,
hoewel Karadzic benadrukte
zich niet verborgen te houden.
„Ik verstop mij niet, mijn men
sen verbergen mij. Ik loop ge
woon vrij rond, ik heb contac
ten met mijn vrienden en mijn
soldaten. Ik ben laatst zelfs in
Sarajevo geweest." Als hij zeker I
zou weten dat zijn overgave in
het belang zou zijn van het Ser
vische volk, zou hij zich meteen
overgeven, stelde Karadzic.
„Maar het zou absurd zijn om
je over te geven aan degenen
die Servische kinderen en ou-
deren hebben gedood. En het
zou nog stompzinniger zijn te
geloven dat het tribunaal niet
bevooroordeeld is."
Piloot wilde vliegtuig neerschieten
Intensief diplomatiek overleg heeft nog steeds niet geleid
tot de vrijlating van de bemanning van het Amerikaanse
spionagevliegtuig, ruim een week nadat het vorige week
zondag na een botsing met een Chinese straaljager een
noodlanding moest maken op het eiland Hainan. Een
andere Chinese piloot heeft na de botsing toestemming
gevraagd de machine uit de VS neer te schieten. De Chi
nese autoriteiten wezen het verzoek af.
washington-peking ap-dpa
Dit meldt de South China Mor
ning Post, een krant die in
Hongkong verschijnt en zich
beroept op Chinese bronnen.
De piloot zag met eigen ogen
hoe zijn collega verongelukte
en wilde daarom het Ameri
kaanse toestel neerhalen.
Maar volgens de krant hiel
den de Chinezen op de grond
het hoofd koel gaven ze geen
toestemming. Wanneer het toe
stel van de Amerikanen zou zijn
neergeschoten, zou dat de
dood hebben betekent van de
24 inzittenden. Het toestel
maakte na de botsing een
noodlanding op het Chinese ei
land Hainan en staat daar nu
nog steeds.
Gisteren had de bemanning
voor de derde keer een ont
moeting met Amerikaanse di
plomaten. Na afloop zeiden de
diplomaten dat de 24 beman
ningsleden het goed maken en
snel naar huis willen.
De Chinese regering blijft
echter eisen dat het Witte Huis
formele verontschuldigingen
aanbiedt voor het incident, dat
door het Amerikaanse toestel
zou zijn uitgelokt. De Amerika
nen weigeren en zeggen dat het
vliegtuig door de Chinese jager
werd geraakt. President George
Bush heeft zijn medeleven be
tuigd wegens de vermissing van
de Chinese piloot, maar Peking
vindt dat niet genoeg en eisen
verontschuldigingen. De Ame
rikaanse vice-president Dick
Cheney verzekerde dat de VS
dat niet zullen doen. Minister
van defensie Powell waar
schuwde dat de stemming in
het Congres aan het omslaan is
en wees op de beslissing die
daar genomen moet worden
over een wet die de handel met
China regelt. Voorts wees de
minister op de beslissing die
Bush binnenkort moet nemen
over de verkoop van geavan
ceerde wapens aan Taiwan.
Ook dit is een gevoelig onder
werp in de relatie tussen de
twee landen, omdat Peking Tai
wan als een afvallige provincie
ziet.
Powell zei dat in het Congres
het beeld ontstaat dat 'China
niet op een verantwoordelijke
en redelijke manier handelt'.
Mogelijk zal het Congres op
veel grotere wapenleveranties
aandringen dan Bush van plan
is.
De Chinese minister van de
fensie Chi Haotian haalde za
terdag fel uit naar Washington
en zei dat het incident aanlei-
sint petersburg Een demonstrant wuift een Russische vlag tijdens een
demonstratie in St. Petersburg tegen de overname van de enige onaf
hankelijke televisiezender in Rusland, NTV, door het staatsgasbedrijf
Gazprom. In totaal waren in St.Petersburg en Moskou zeker 10.000
mensen op de been. NTV heeft zich in het verleden herhaaldelijk uiterst
kritisch uitgelaten over het bewind van president Vladimir Poetin. Te
genstanders van de overname vrezen dat als de overname doorgaat het
is gedaan met de persvrijheid in Rusland.
FOTO REUTERS ALEXANDER DEMIANCHUK
De Chinese president Jiang Zemin, links op de voorgrond, wordt rondgereden op een paardenkar bij zijn bezoek gisteren aan een boerderij in de
buurt van Buenos Aires. Ondanks de smeulende crisis met de VS over de botsing tussen een Chinese jager en Amerikaans spionagevliegtuig,
blijft Jiang de komende dagen in Latijns-Amerika.
ding moet zijn voor het verster
ken van de Chinese strijdkrach
ten. In de krant van de strijd
krachten werd gisteren opge
roepen de Amerikaanse be
manning 'diepgaand te onder
zoeken'. De in sterke bewoor
dingen gestelde oproep wordt
gezien als een nieuw bewijs dat
de legerleiding uit is op een
confrontatie en niet akkoord
wil gaan met concessies.
Naar verluidt zouden de mili
tairen de bemanning pas willen
laten gaan als er meer zeker-
FOTO AP Dl EGO GIUDICE
heid is over het lot van de ver
miste Chinese piloot. Die is na
enkele dagen zoeken nog steeds
niet gevonden.