ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
eiïjKscoiiiTc
buiten
Gelegenheids wetjes voor de 'hobbels'
ZATERDAG 31 MAART 2001
eidsch Dagblad
Willem-Alexander en Maxima gaan zeker niet trouwen in gemeenschap
van goederen. Om problemen bij een eventuele echtscheiding te
voorkomen, worden inkomen, eigendom en aanspraken op erfenissen
keurig gescheiden in een huwelijkscontract. Maar wie krijgt dan de
ouderlijke macht over eventuele kinderen, dus troonopvolgers? Het
huwelijkscontract van de aanstaande koning en koningin der
Nederlanden lijkt een helse klus. Of wordt het juist een eitje? „Deze
mensen zijn zo belangrijk, daar maak je gewoon steeds als het nodig is
een apart wetje voor.
Wie wil weten hoe een huwelijkscon
tract van een troonopvolger er on
geveer uitziet, kan terecht bij de
griffie van de familiekamer in de Amsterdamse
rechtbank. Daar liggen alle huwelijkse voorwaarden
opgeslagen die in de loop der jaren in het hoofdste
delijke arrondissement zijn gesloten. Dus ook de
overeenkomst tussen toenmalig prinses Beatrix en
Claus von Amsberg, gesloten op 10 februari 1966 bij
de Haagse notaris Willem Groen.
De tekst is klip en klaar: De echtgenoten zijn ge
huwd buiten elke gemeenschap van goederen. Ook
de gemeenschap van winst en verlies is uitgesloten.
Oftewel: van eerlijk delen is geen sprake. Beatrix
krijgt niks van Claus' vermogen, inkomsten en even
tuele nalatenschappen. En, belangrijker, Claus kan
bij een eventuele scheiding fluiten naar koninklijke
eigendommen die het staatshoofd heeft vergaard.
Precies zo zijn de huwelijkse voorwaarden op 14
maart 1966 ter griffie ingeschreven en ondertekend
door bruid en bruidegom. Getuigen waren jonkheer
mr. Eric Willem Roëll, particulier thesaurier van de
toenmalige koningin Juliana, en kandidaat-notaris
jonkheer mr. Petrus Adrianus van Buttingha Wi-
chers.
Op zich is het mogelijk dat het huwelijkscontract
tussen Claus en Beatrix nog nadere details kent,
maar die hoeven niet voor iedereen ter inzage te lig
gen bij de Amsterdamse griffie. Een uittreksel vol
staat. En zo zal het waarschijnlijk ook gebeuren bij
een huwelijk tussen Willem-Alexander en Maxima
Zorreguieta. De beide (familie)vermogens wor
den strikt van elkaar geschei
den.
feilde februari standp
Heaen de SR0EH, notarxs Ter
mij, na te noeme
verschenen
voor
g-Gravenbage
tuigen
H4HS T01«SKLIJK3
pSIHS'ES D SR
in tegenwoor'
„Op zich is dat natuurlijk ook geen enkel pro
bleem. Mevrouw Zorreguieta is door haar komaf
bemiddeld genoeg om ook na een eventuele
scheiding niet met niks achter te blijven", zegt de
Haagse notaris mr. Ad de Jong. De jurist van no
tariskantoor De Jong Rosenberg en Polak heeft een
jarenlange ervaring in het opstellen van huwelijk
se voorwaarden voor notabelen en andere figuren
uit Neerlands high society.
Complicaties
Zonneklaar is in ieder geval dat het huwelijkscon
tract van de kroonprins en zijn Argentijnse vrien
din buiten alle categorieën valt. Op.het eerste ge
zicht lijken dan ook tal van complicaties op de
loer te liggen voor de vervaardiging van een hu
welijkscontract. De vermogensopbouw van een
(aanstaand) vorst is uniek. Hij krijgt geen loon,
maar een uitkering, betaalt geen belasting of pen
sioenpremie. De bruid is bovendien een dame uit
een ver buitenland waar mogelijk heel andere re
gels en wetten gelden wat betreft echtscheidings
procedures, nalatenschappen en ouderlijke
macht.
„De Nederlandse huwelijkse voorwaarden wor
den niet overal ter wereld erkend en dan dus ook
niet uitgevoerd", weet mr. Loes Gijbeis, door de
wol geverfd advocaat en scheidingsbemiddelaar
bij NautaDutilh in Rotterdam. Ze doet al twintig
jaar echtscheidingszaken voor
•aigheid
B TT p-RTNSBS
eenendertig jenuar
de allerrijkste Nederlanders, waar
steevast een miljoenenvermogen in
zet is van de scheidingstwist.
Uit ervaring kent ze het gedoe dat
kan ontstaan als het buitenland om
de hoek komt kijken. Ze noemt het
voorbeeld van een vermogende cli
ënt die met zijn toenmalige vrouw
in een Europees buitenland ging
wonen. „Hij wist niet dat het de
rechter daar bij scheiding vrij
staat inbreuk te maken op de Ne
derlandse huwelijkse voorwaar
den." De man belandde in een
voor hem totaal onverwacht fi
nancieel fiasco. Waar hij had ge
rekend op de in Nederland af
gesproken 'koude uitsluiting',
waarbij de vrouw in geval van
scheiding met lege handen
zou achterblijven, moest de
man nu opeens zijn vermo
gen met zijn ex delen. „Heel
vals."
Zou dat scenario zich ook
kunnen voltrekken bij een
scheiding tussen Maxima
en Willem-Alexander,
waardoor de Argentijnse er
zo ongeveer met de Neder
landse kroonjuwelen van
door kan gaan? Notaris
De Jong en zijn mede
werkster, kandidaat-no
taris mr. Yvette Beumer
verwachten een hele rits
wetjes, speciaal voor al
le netelige kwesties die
te maken hebben met
het huwelijk tussen
Maxima en Willem-
Alexander. Te begin
nen met Maxima's
nationaliteit. Wil zij
lid kunnen worden
van het koninklijk
huis, en daarmee als
echtgenote van de
troonopvolger en
later koning aan
spraak maken op een jaarlijkse, belastingvrije 'uitke
ring' van 550.000 gulden, dan moet ze zich tot Ne
derlandse laten naturaliseren. De Jong: „Via de ge
wone procedure? Dat kan wel vijf jaar duren! En zie
je het al voor je dat ze de Vreemdelingendienst op
bezoek krijgt? Welnee, er komt gewoon een apart
naturalisatiewetje voor mevrouw Maxima. Deze
mensen zijn zo belangrijk, daar maak je gewoon
steeds als het nodig is een apart wetje voor."
Aanpassing
Zo bezien zou de rol van de huisnotaris van de
Oranjes wel eens heel summier kunnen blijken te
zijn. In notariële kringen is het een publiek geheim
dat die huisnotaris mr. Boudewijn Dyserink is, van
kantoor Buttingha Wichers in Den Haag. De rol van
de notaris is zeker beperkt waar het gaat om eventu
ele kroost van de toekomstige koning en zijn gema
lin. Normaal gesproken kan in een huwelijkscon
tract niets worden afgesproken over wat er met de
kinderen moet gebeuren in geval van een echtschei
ding. Of beter gezegd: een van de echtelieden kan
op papier misschien wel bij voorbaat afstand doen
van zijn of haar ouderlijk gezag, maar als puntje, bij
paaltje komt zal de rechter daar altijd een streep
door zetten. „Bij ouderlijk gezag gaat het om het be
lang van het kind, niet om andere interesses, zelfs
niet zoiets als het landsbelang", zegt echtschei
dingsadvocate Gijbels.
Maar ook hier valt met een apart wetje wel wat te
regelen, leert de geschiedenis. Bij wet van 10 juni
1981 neutraliseerde de regering, uiteraard met in
stemming van het parlement, handig het risico dat
Claus als natuurlijk voogd bij een scheiding of over
lijden van Beatrix 'aan de haal' zou gaan met Neer
lands minderjarige troonopvolger. Artikel 9, lid 3
schrijft voor dat de minderjarige koning niet langer
dan twee maanden in het buitenland mag zijn, ten
zij daarvoor vooraf toestemming is verkregen van
een speciale Raad van Voogdij. Die bestaat uit ne
gen toppers uit het vaderlands democratisch bestel,
onder wie de president van de Algemene Rekenka
mer, de president en procureur bij de Hoge Raad
plus de vice-president en het oudste lid van de Raad
van State.
De wet van 1981 geldt speciaal voor Beatrix. Claus
en hun kinderen. „Maar waarom niet eenzelfde wet
maken als nieuwe troonopvolgers op komst zijn?",
zegt De Jong. Op eenzelfde wijze kunnen snel aller
lei regelingen getroffen worden bij een op handen
MONTAGE FOTO'S ANP EN BUREAU DIJKSTRA
zijnde scheiding, waarvoor nu dus wettelijk nog niks
is geregeld. Krijgt de ex van de koning nu nog niks,
in tegenstelling overigens tot zijn weduwe, een aan
vullende wetje voor een uitkering na scheiding moet
met niet al te veel moeite snel door het parlement te
loodsen zijn.
Vraag
Niks aan het handje dus, geen risico's voor de Oran
jes mochten Maxima en de kroonprins het ooit voor
gezien houden? Echtscheidingsadvocate Gijbels
twijfelt. „Blijven de twee ook na een scheiding braaf
hier, dan is er vooralsnog niks aan de hand. Dan
geldt het Nederlands recht. Maar stel nou dat Maxi
ma het hier op een zeker moment voor gezien
houdt en naar Argentinië gaat of een ander buiten
land waar dan andere regels gelden, of waar een
rechter inbreuk kan maken op de Nederlandse hu
welijkse voorwaarden?"
Of Nederland een veilige haven blijft in geval van
een 'koude uitsluiting', zoals die waarschijnlijk
wordt afgesproken, is volgens Gijbels nog maar de
vraag. „Je zou kunnen aanvoeren dat één van de
twee partners ten tijde van de afsluiting van het hu
welijkscontract zich niet realiseerde wat de overeen
komst inhield. En anders kun je het gooien op 'ver
anderde omstandigheden'. Maatschappelijke ont
wikkelingen bijvoorbeeld, waardoor bepalingen uit
een contract van tientallen jaren geleden niet meer
echt opgaan. Tot nu toe blijken rechters daar niet
open voor te staan. Maar wie weet durven ze in de
toekomst wel huwelijkse voorwaarden terug te
draaien."
De Jong en zijn collega Beumer zien dat niet ge
beuren. Contract is contract en dat zal ook wel zo
blijven, is de redenering. De notarissen zien hooguit
een andere 'hobbel'. „Er moeten overeenkomsten
opgesteld worden waar beide partijen achter staan.
Man en vrouw moeten naar ons oordeel 'in goeden
gemoede' en uit overtuiging tekenen. Stel nou dat
dit niet het geval is. Dat koningin Beatrix alles bedis
seld heeft met de notaris en dat Willem-Alexander
en Maxima da opdracht krijgen om te tekenen. Als
van ze afstraalt dat ze het document voor hun neus
niet willen tekenen, dan mag een notaris de acte
dus niet passeren." Maar als dat al het geval zou
zijn, wie zal daar dan ooit achter komen?
FERDI SCHR00TEN
