'Dierentuinen mogen
vaccineren tegen mkz'
'Onmenselijk nee, sober dat wel'
S:
Binnenland
EL:
Protest tegen vernietiging
Twintig jaar
celstraf geëist
voor moord
Blokkades tegen vaccinatie
Brand Dumeco 'uit de klauw gelopen'
Ombudsman: Alternatief
genezen ruimer vergoeden
=3
TERDAG 31 MAART 2001
954
5
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
irijvende kantoorwoning
Lnimo donaties Volendam daalt
)lendam Op giro 800 en het andere rekeningnummer voor de
achtoffers van de Volendamse cafébrand is zeven miljoen gul-
in binnengekomen. Volgens penningmeester Binke van de
ichting Slachtoffers Nieuwjaarsbrand Volendam wordt niet
leer dagelijks geld gestort. De eerste drie weken na de Wed-
rijd van Verbondenheid, de voetbalbenefiet van 27 februari,
vam dagelijks geld binnen. Drie maanden na de brand in het
ifé De Hemel liggen nog 22 slachtoffers in ziekenhuizen in Ne-
irland en België.
'olitie arresteert TCA-chauffeurs
iasterdam De politie in Amsterdam heeft gisteravond drie
ïauffeurs van de Taxicentrale Amsterdam (TCA) aangehouden
ndat ze bij het Centraal Station een collega van de concurrent
axiDirekt hadden klemgereden. De auto's van de TCA-chauf-
urs zijn in beslag genomen. De officier van justitie moet nu
laat eslissen of ze de wagens terugkrijgen. Volgens TaxiDirekt zei-
en de TCA-mannen tegen de concurrent dat hij niet op de
andplaats mag staan, omdat TaxiDirekt de overeenkomst over
e taxistandplaatsen niet heeft ondertekend.
'eg Wiel-pagina's
p een van de Weg Wiel-pagina's, gisteren in deze krant, zijn
ij een deel van de oplage verkeerde foto's geplaatst. Daarvoor
ize excuses.
EU betreurt gemis aan inentingsvoorschriften zeldzame dieren
Dierentuinen mogen zeldzame en bedreigde diersoorten
als de Indische olifant en de okapi inenten tegen mond
en klauwzeer. Het risico bestaat wel dat het betrokken
land dan zijn mkz-vrije status verliest, wat de export van
vee en vlees ernstige schade berokkent. De Europese
Commissie wijst erop dat iedere lidstaat in de Europese
Unie deze afweging zelf moet maken.
brussel marc peeperkorn
correspondent
Verschillende directies van die
rentuinen hebben de afgelopen
week aangedrongen op het vac
cineren van bedreigde dier
soorten. Daarmee hopen de di
recties te voorkomen dat hun
dieren ziek worden, dan wel
verplicht vernietigd om de epi
demie te bestrijden. Verschil
lende dierenparken grenzen
aan regio's waar het zeer be
smettelijke mond- en klauw
zeer is vastgesteld.
Het inenten van dierentuin
bewoners tegen mkz is echter
net als het vaccineren van run
deren, varkens, schapen en gei
ten sinds 1992 in de Europese
Unie verboden. De EU besloot
daartoe uit economische belan
gen. Een gevaccineerd dier
heeft immers dezelfde antistof
fen in het bloed als een ziek
dier. Veel vleesimporteurs ne
men dan het zekere voor het
onzekere en kiezen voor een
handelspartner die gegaran
deerd mkz-vrij is (geen ziekte,
geen vaccinatie). Alleen nood-
vaccinatie mag, waarbij de in-
geënte dieren kort daarna als
nog worden vernietigd. Neder
land is hiermee onlangs begon
nen om de epidemie in te dam
men.
Het gebrek aan aparte regels
voor zeldzame dieren brengt de
dierentuinen in grote proble
men als de gevreesde ziekte
hen bereikt. Niets doen maakt
de bedreigde diersoorten ziek
of ze worden wegens besmet
tingsgevaar later geruimd. Bij
noodvaccinatie is de vernieti
ging verplicht.
De Europese Commissie - het
dagelijks bestuur van de EU -
betreurt het gemis aan aparte
vaccinatievoorschriften voor
zeldzame dieren. De regels voor
inenting worden opgesteld
door het Internationale Organi-
bergum Leden van de Dierenbescherming hebben spandoeken neergelegd bij het destructiebedrijf Rendac in Bergum. Ze demonstreren tegen
de vernietiging van gezonde dieren die mogelijk het mkz-virus kunnen verspreiden. De symbolische blokkade werd opgeworpen voor de des
tructiebedrijf. foto anp hans steinmeier
Een 39-jarige man uit Zuidlaren
heeft gisteren voor de recht
bank in Assen twintig jaar cel
tegen zich horen eisen voor de
moord op zijn vriendin Grietje
Nagelhout. De man wordt er
van verdacht dat hij op 16 fe
bruari vorig jaar zijn levensge
zellin door wurging om het le
ven bracht.
Nadat hij 's nachts het li
chaam had gedumpt in een ri-
oolput in Hollandscheveld, gaf
hij Grietje de volgende dag als
vermist op. Ook schakelde de
man vrienden, familie en de
media in om zijn vermiste
vriendin op te sporen. Nadat de
man op 21 maart was aange
houden, legde hij na enkele da
gen een bekentenis af toen hij
was geconfronteerd met zijn te
genstrijdige verklaringen.
Tijdens de rechtszitting op 15
november werd de zaak op ver
zoek van de officier van justitie
aangehouden omdat een rap
port van het Pieter Baan Cen
trum (PBC) niet voldoende in
zicht zou geven over de gees
tesgesteldheid van de man. Een
tweede onderzoek gaf aan dat
hij. weliswaar kampt met een
persoonlijkheidsdefect, maar
dat hij volledig toerekenings
vatbaar is voor zijn daden. Een
behandeling zou geen zin heb
ben, omdat een persoonlijk
heidsdefect volgens de deskun
digen niet is te behandelen.
Het PBC was echter van me
ning dat de man lijdt aan per
soonlijkheidsstoornis en verla
tingsangst. Hij zou daardoor
verminderd toerekeningsvat
baar zijn.
De officier vindt de rol van de
man na de moord koelbloedig
en geslepen. De rechtbank doet
13 april uitspraak.
De brand bij slachterij Dumeco in Boxtel was een
uit de hand gelopen aanslag. Het was niet de be
doeling van het Dieren Bevrijdings Front om heel
Dumeco plat te leggen. Alleen de drie vrachtwa
gens waren het doel van de brandstichting.
Dat heeft een woordvoerder van de ALF Sup
porters Groep, (een steuncomité voor het Dieren
Bevrijdingsfront) telefonisch laten weten. Dat dé
negenhonderd inwoners van het kerkdorp Len-
nisheuvel moesten worden geëvacueerd, was
volgens woordvoerder Frank nooit de bedoeling.
„De brand is waarschijnlijk overgewaaid, dat was
Ruimingsgebied
satie tegen Dierziektes (OIE) in
Parijs, een club waarbij 158 lan
den zijn aangesloten. De Com
missie beloofde gisteren veran
dering van de maatregelen aan
te kaarten, maar dat neemt
maanden in beslag.
Tot die tijd adviseert de Com
missie de lidstaten alles te doen
om het overslaan van mkz naar
dierentuinen te voorkomen.
Besluit een land toch tot vacci
natie van zeldzame dieren, dan
verliest het zijn mkz-vrije sta
tus. Die wordt namelijk ver
strekt door de OIE, conform
haar regels. Het opschorten van
de status geldt voor minstens
een jaar, wat de export van vee
en vlees ernstig belemmert. De
Commissie zal de lidstaten die
tot vaccinatie in dierentuinen
overgaan, verdedigen bij de
OIE.
Gebied dat LNV geheel wil ruimen (zuidgrens staat niet vast).
In dit gebied bevinden zich ca. 1 miljoen stuks vee.
OToezichtsgebied: gebied met streng vervoersverbod.
RW houdt alle boerenbedrijven nauwlettend in de gaten.
Besmetting
GRAPHIC GPD WB
kootwukerbroek gpd
Met barricades proberen boe
ren in Kootwijkerbroek vandaag
te voorkomen dat de Rijks
dienst voor keuring van Vee en
Vlees (RW) hun vee gaat inen
ten. De massale noodenting
van de dieren had gisteren al
van start moeten gaan, maar
vanwege opstootjes, blokkades
en de grote onrust onder boe
ren stelde de RW dat uit tot
vandaag.
Tijdens een voorlichtingsbij
eenkomst 's middags probeer
den Barnevelds burgemeester
Burgering de gemoederen te
bedaren en de agrariërs te over
tuigen van de noodzaak van
ruiming, die volgens de burge
meester hoe dan ook door zal
gaan.
Gisteravond bleek echter al
dat de operatie allesbehalve
soepel van start zal gaan. Boe
ren hebben aangekondigd tot
het uiterste te gaan om de
noodvaccinaties tegen te hou
den. Ze geven aan desnoods de
boerderijen met tractoren te
omsingelen om noodenting en
de daarop volgende ruiming te
dwarsbomen.
De boeren uit Kootwijker
broek willen de blokkade mini
maal tot dinsdag rekken, wan
neer de Europese Unie weer
vergadert over het wel of niet
toestaan van inenten. Premier
Kok kondigde aan desnoods de
Mobiele Eenheid in te schake
len om de weg vrij te maken
voor de RW.
Volgens premier Kok is het
spoor van mond- en klauwzeer
in Kootwijkerbroek terug te
voeren op Oene, waar de eerste
uitbraak werd geconstateerd.
Iemand die op een besmet be
drijf in Oene is geweest, kwam
later ook op de boerderij in
Kootwijkerbroek. Kok bena
drukte dat geweld, gijzelingen
en blokkades niet de beste ma
nier zijn om met elkaar 'tot ver
standige oplossingen' te ko
men. In Oene is inmiddels het
elfde Nederlandse mkz-geval
vastgesteld. Het gaat om een
rundveebedrijf dat al verdacht
was. Het is de derde officiële
besmettingshaard in Oene.
Het Amerikaanse ministerie
van landbouw heeft gisteren
gezegd dat er geen mond- en
klauwzeer is uitgebroken in de
staat North-Carolina. Een labo
ratorium in New York onder
zocht bloedmonsters van var
kens uit deze staat, maar de uit
komsten waren negatief. De
Verenigde Staten hebben al
sinds 1929 geen geval van mkz
binnen de grenzen gehad. Was
hington besloot eerder de im
port van vee en vlees uit de Eu
ropese Unie te verbieden we
gens de uitbraken van mkz in
enkele lidstaten.
Twee verdachte biggen op
een Duitse boerderij vlei bij de
Nederlandse grens hebben
geen mond- en klauwzeer ge
had. Dat blijkt uit de eerste tes
ten op de dode beesten. De die
ren waren voor 1 februari uit
Nederland ingevoerd. Een big
kreeg hoge koorts, een tweede
blaren op zijn snuit. Ook defini
tieve tests op drie van mkz ver
dachte koeien in het westen
van Denemarken blijken nega
tief.
den haag anp
Steuncomité Dieren Bevrijdingsfront:
boxtel gpd niet verwacht. Het is een beetje uit de klauw ge
lopen." Maar hij vindt dat bepaald niet erg. „Hoe
groter de schade, hoe beter." Frank omschrijft de
brand als 'een goed geslaagde actie'. Als de da
ders worden gepakt, kan maximaal twintig jaar
gevangenisstraf worden geëist wegens brand
stichting, waarbij veel mensenlevens in gevaar
hadden kunnen komen. Dat vertelt strafrechtad
vocaat Van de Kruis uit Den Bosch desgevraagd.
Mensen mogen volgens de ALF-regels nooit in
gevaar komen. Daarom is het volgens Frank goed
mogelijk dat de brand bewust is gepland in een
periode dat er vanwege het vervoersverbod geen
mensen en dieren in het bedrijf aanwezig waren.
ken dan de wet of bestaande
overeenkomsten.
Bij de Ombudsman Zorgver
zekeringen kwamen vorig jaar
1.137 klachten binnen, een da
ling van vijftien procent ten op
zichte van de 1.344 zaken in
1999. Klachten over de accepta
tie van verzekerden (zestien
procent) en de hoogte van de
premie (veertien procent) voer
den de boventoon. In meer dan
de helft van de gevallen leverde
de inschakeling van de Om
budsman de klager een verbe
tering op.
Oud-burgemeester van Haar
lem en oud-staatssecretaris
Schmitz van justitie vervult die
functie sinds 1 februari vorig
jaar. Zij volgde oud-minister
Gardeniers op, die vier jaar lang
de post bekleedde.
Zorgverzekeraars zouden min
der terughoudend moeten zijn
de kosten van alternatieve ge
neeswijzen te vergoeden. Dat
schrijft de Ombudsman Zorg
verzekeringen in het jaarverslag
over 2000.
De Ombudsman vindt dat
zorgverzekeraars soms wat te
rigide zijn bij het vergoeden van
alternatieve behandelingen. Ze
kijken bijvoorbeeld alleen naar
de opleiding die een behande
laar heeft genoten. Het is te
recht dat er op kwaliteit wordt
beoordeeld, aldus de Ombuds
man, maar verzekeraars zou
den ook wat meer moeten kij
ken naar het voordeel dat pati
ënten van een behandeling
hebben. Ze moeten verder kij-
rusbergen paul de schipper
Je komt uit Somalië. Je bent vluchteling,
gewoon aan willekeur en straatterreur.
Aan een leven zonder stromend water of
elektriciteit. Kom je in het aanmeldcen
trum voor asielzoekers in Rijsbergen.
Registreren, een uurtje, dan met de bus
naar een eerste opvang in Mill en, een
paar dagen later, met de bus weer naar
Rijsbergen voor de verdere procedure,
die vijf dagen kan duren.
„Jij bent de asielzoeker", zegt Hans
Klunder, hoofd van het aanmeldcen
trum Rijsbergen. „Kom maar mee. We
hebben niks te verbergen."
Lange gangen van een goed katholiek
gebouw, een oud meisjesinternaat met
er aan vast een hele reeks noodgebou
wen. Zalen met enkele tientallen wach
tende mensen, zwart, blank en alle tin
ten daartussen. Jongens uit Sierra Leone
die wat bij elkaar hangen. Een vrouw
slapend op de schouder van haar man.
Opeengepakt? Vanochtend niet. Het is
een momentopname, maar de wacht
ruimten zijn maar halfvol.
„Onmenselijk, inhumaan die eerste
asielzoekeropvang", concludeerde mr. J.
Fernhout, de Nationale Ombudsman vol
emotie. „Stinkend, overvol, onveilig, on
beschofte bewakers." In Rijsbergen heb
ben ze Fernhout zelf niet gezien, wel zijn
medewerkers. Een check.
In Rijsbergen geen kerels met, geweren,
maar met papieren. Ze fouilleren je, stel
len je vragen. Je drukt je vingers op een
inktkussen. Je bent 'in procedure'. Je
moet tussendoor veel en lang wachten,
hangen op vastgeschroefde plastic kuip-
stoelen zoals je die in de transitruimte
van Schiphol ziet. Er is koffie, er is thee.
De tegels in de sanitairruimtes zijn keu
rig. Er zijn een paar douches en 23 toi
letten voor de wachtruimte, waar ge
middeld 150 mensen verblijven. Je
hangt, dommelt, wacht of kijkt video
films. Een zaal vol gelatenheid, maar
ook vol opgekropte spanning. Er zijn de
afgelopen maanden een paar zelf
moordpogingen geweest. Iemand smeet
een kruk door een spiegel en sneed zich
met de scherven de polsen door. Een
beveilingsbeambte kon het niet meer
aan en nam ontslag, ook al omdat hij
twee keer was aangevallen. „Een piek
van incidenten, en zeker niet gewoon",
reageert Klunder.
Op een stoel ligt 'The Holy Bible' en er
staat een sjoelbak als opstap naar de Ne
derlandse cultuur. Rond twaalf uur gaat
het luik open, dan kun je eten. Daarna
komen de schoonmakers de boel oprui
men. Bij het avondeten gaat het net zo.
Om 22 uur mag je naar de slaapzaal.
Voor de mannen staan daar 120 gesta
pelde bedden, het hele centrum telt er
275. Je krijgt papieren lakens en toiletge
rei. Elke avond een schoon pakket. Vol
gens de Nationale Ombudsman ruikt
het in die slaapzalen bedompt, omdat er
maar kleine ventilatieroosters in de ra
men zitten.
Je mag ook naar buiten. Er zijn 'lucht
plaatsen', vijftien bij dertig meter onge
veer. Daar kun je met de anderen, die je
niet kent, ijsberen, een sigaretje roken,
luisteren naar het lawaai van de spelen
de kinderen in de crèche. Te vol? Je reis
de zelf als een stuk menselijk vee opeen
gepakt in een auto, anderen kwamen
over de bergen of op drijvende roestbak
ken, opgejaagd, onzeker over wat je
wachtte.
Je bent opgesloten, dat wel, boodschap
pen doen in Rijsbergen is er niet bij. Ze
willen je 'ter beschikking' houden. Na
twee, drie dagen hoor je soms al of je
voorlopig in Nederland mag blijven. Dat
geldt voor driekwart van je lotgenoten,
zegt het hoofd aanmeldcentrum.
Dan mag je naar een andere wachtruim
te, geduld oefenen tot je naar het asiel-
opvangcentrum mag. Ben je eenmaal
daar. dan is er een last van je afgevallen.
Misschien hoor je bij de 45 procent die
jaarlijks een verblijfsstatus krijgen. Heb
je de boel belazerd, een verkeerde natio
naliteit opgegeven, gelogen dat je vader
en moeder en je familie zijn doodge
schoten, dan sta je eerder aan de poort
en moet je binnen 24 uur het land verla
ten. Dan hoor je bij die twintig procent
die al direct wordt afgewezen. Buiten de
poort. Daar houdt de verantwoordelijk
heid van het aanmeldcentrum op, heeft
de Tweede Kamer beslist.
In zijn werkkamer zit Klunder. Hij praat
met de journalist-asielzoeker die hij net
rondleidde, wil niet reageren op het rap
port van Fernhout. Vraag van de journa
list: „En als ik zeg: het is onmenselijk.
Wat zegt u dan?" Antwoord: „Verbaasd.
Heel, heel erg verbaasd. De stelligheid
waarmee dit gezegd is, heeft iedereen
die hier werkt, zorgvuldig bezig is, zeer
gegriefd. Onmenselijk nee, sober dat
wel. Hij toont inspectierapporten van
de GGD: „Op hygiëne, een paar kleine
opmerkingen over vuil dat aan kitnaden
kleefde, maar geen enkele reden om de
inspectie Volksgezondheid te waarschu
wen." Tegen medewerkers van de Na
tionale Ombudsman verklaarde Klun
der „Het ideale aanmeldcentrum is een
overzichtelijk gebouw dat klimatolo
gisch en qua beveiliging voor personeel
en klanten in orde is en wat er plezieri
ger uitziet dan nu. Dit gebouw is niet ge
schikt." Nu vult hij dat aan met: „De
nieuwbouw is al volop in voorberei
ding."
loutDe Rijksdienst voor de Keuring van Vee en Vlees (RW)
op zoek naar zogenaamde hobbyboeren. Een moeilijk te tra
nen groep, omdat ze over het algemeen niet als officieel vee-
idrijf geregistreerd staan. Toch kan ook die ene geit of koe die
iemand in de achtertuin staat, besmet worden met mond-
klauwzeer. De RW en het ministerie van landbouw hebben
n flauw idee hoeveel hobbyisten op kleine schaal dieren
luden. „Toch willen we ze graag allemaal registeren. We rich-
ons op iedereen die één of meer evenhoevige dieren bezit."
RW is op het idee gekomen tijdens de ruimingen bij Olst en
:ne. Tijdens hun speurtocht werden onze onderzoekers ge-
infronteerd met dieren die officieel van niemand bleken te
foerderijen mogen weer gas krijgen
haag Leveranciers van gas en andere brandstoffen mogen
:er naar boerderijen met vee toe. In verband met het verbod
boerderijen te bezoeken, mocht dat niet. Boeren van wie
it gas voor de verwarming op was, hoeven dus niet meer in de
iu te zitten. Het is één van de versoepelingen die het ministe-
van landbouw gisteravond heeft bekendgemaakt. Ook perso-
in die mestbassins aanleggen of mestzakken komen brengen,
igen weer langskomen. Verder is het vervoer van pluimvee
;oepeld.
[edertander Kuipers later de ruimte in
nhaag» De Nederlandse astronaut André Kuipers zal zeker
et voor 2007 de ruimte ingaan. Dat zei Nederlandse enige
hte ruimtevaarder Wubbo Ockels gisteren in Den Haag. Vol-
is Ockels, die in 1985 een week lang in de ruimte verbleef,
ift Europa de bemande ruimtevaart de laatste jaren laten ver-
iffen. „We hebben het initiatief te veel overgelaten aan de
nerikanen", zei Ockels in de marge van een lezing voor scho-
iren in de Haagse Hogeschool. „Ruimtevaart in het bijzonder
techniek in het algemeen zijn in Nederland te stoffig", stelt
:kels.
temlokalen uur langer open
i haag De stemlokalen zijn 's avonds voortaan een uur lan-
:r open. Kiezers hebben dan van 8 uur 's ochtends tot 9 uur 's
ronds de tijd hun politieke keuze kenbaar te maken. Het kabi-
et heeft gisteren tot de langere openstelling besloten. Minister
e Vries (binnenlandse zaken) hoopt met de maatregel de op-
>mst bij verkiezingen te verhogen. Die vertoont de laatste ja-
m een dalende lijn. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in
laart 2002 kan de burger voor het eerst een uurtje langer na-
inken.
)Orn In Hoorn werd gisteren een drijvende kantoorwoning
water gelaten. Aansluitend wordt de woning versleept naar
insterdam, waar in totaal zes van deze panden bij de nieuwe
ijk IJburg komen te liggen. foto anp hans steinmeier
lierziekten treffen makers van tasjes
Mond- en klauwzeer en de runderziekte .BSË zorgen
lor slapeloze nachten in een onverwachte hoek. De makers
m exclusieve luxe goederen, zoals Gucci en Moët Hennessy
>uis Vuitton (LVMH), zien de prijs van leer stijgen en het aan-
van kwaliteitsleer afnemen. De producenten van onder
ir dure schoenen, portefeuilles en handtasjes maken zich
irgen. De bezorgdheid onder consumenten over vlees heeft
insumptie doen afnemen. Er worden minder dieren geslacht
dus loopt het aanbod van huiden terug.
ervoersverbod overtreden
,Ort, Het vervoersverbod in verband met mond- en klauw-
ti ler is donderdag dertien keer overtreden. De Algemene In-
lectiedienst (AID) deelde tien processen-verbaal uit en gaf drie
:er een waarschuwing. De overtredingen liepen uiteen. Zo ge-
uikte iemand een paardentrailer om goederen mee te vervoe-
bei n en reed een ander op meerdere plaatsen rond met veevoer.
Baambrugge, Streefkerk en Zuiderwoude lieten de eigenaren
in een boerderij bezoekers toe.
:trou
312 eekse Bergen gaat weer open
lvarenbeek Het Safaripark Beekse Bergen gaat vandaag weer
ien. Het was gesloten in verband met een mogelijke besmet-
ig met mond- en klauwzeer in Sprang-Capelle. Inmiddels is
i ^ituatie daar volgens de directie duidelijk genoeg. Wel wor-
in bezoekers ontvangen met maximale voorzorgsmaatregelen,
i mogen bijvoorbeeld geen etenswaren meenemen. Zij kun-
;n een rondrit maken met een bus. Zij mogen ook in een boot
in het park, of er wandelen. De kinderboerderij is echter geslo-
ir 'wijfel slaat toe bij vakantiegangers
114 dschendam De onzekerheid bij vakantiegangers over het al
in niet doorgaan van hun reisje naar de Nederlandse recrea-
r' 'gebieden en Duitsland neemt toe. Volgens Toerisme en Re-
gjjj eatie Nederland (TRN) twijfelen veel mensen over het door-
tten van hun tripje. Volgens de woordvoerder valt het aantal
t i inuleringen tot nu toe mee. Maar de organisatie maakt zich
irgen omdat over twee weken de paasvakantie begint. Overijs-
l en Gelderland zijn bij uitstek recreatiegebieden.
!W zoekt 'hobbyboeren'
