Belgrado levert Bosnische
Serviër uit aan tribunaal
Buitenland
Bejubelde militairen Argentinië snel in vrije val
Kosovo roept rebellen
op de strijd te staken
Crises overschaduwen
EU-top in Stockholm
P
Europese reus
Oprichter van Greenpeace
omgekomen bij ongeluk
Hip in China: corrupte
politici online doden
RDAG 24 MAART 2001
i meer neonazi-sites op internet
Het aantal Duitse websites met extreem-rechtse propa-
het afgelopen jaar meer dan verdubbeld tot circa acht-
•d. De meeste Duitstalige sites staan bij servers in de Ver-
de Staten geregistreerd. De Duitse justitie staat daardoor
hteloos. De linkse partij PDS had de regering om het onder-
igevraagd. Volgens de Duitse regering moet er internatio-
wetgeving komen die het aanzetten tot haat op internet
baar maakt.
la Mobutu in de verkoop
Een landgoed in Zwitserland van de voormalige Zaïrese
Mobutu Sese-Seko mag verkocht worden. Met de op-
igst kan het huidige Congo een deel van het geld terughalen
de in 1997 overleden leider uit de staatskas staT. De Villa les
jettes in Savigny, ten oosten van Lausanne, telt dertig ka-
Het landgoed was 5,4 miljoen gulden waard toen de Zwit-
regering er in 1997 beslag op legde om te voorkomen dat
iutu zijn tegoeden Zwitserland zou uitloodsen. Bij de ver-
zullen onderhoudskosten en belastingen worden inge-
len.
ze dolfijn mogelijk gestroopt
iy_. De autoriteiten van Macau onderzoeken de dood van
gisteren aangespoelde zeldzame roze dolfijn. Het karkas
ontdaan van de darmen. Deskundigen schatten dat er nog
r duizend roze dolfijnen in leven zijn. De autoriteiten van
au, de voormalige Portugese kolonie die vorig jaar aan Chi-
rerd overgedragen, vermoeden dat vissers het dier hebben
aan van de darmen. De twee meter lange dolfijn had geen
re wo
Rtesi
thuis
Tientallen mensen hebben gisteren voor het ministerie
ransport in Parijs gedemonstreerd tegen de voorgenomen
tning van de Mont Blanc-tunnel tussen Frankrijk en Ita-
^,ct is zaterdag twee jaar geleden dat bij een brand in de
iel 39 mensen omkwamen. De organisatoren van het pro-
er kj onder andere Greenpeace en het Wereldnatuurfonds, voe-
n B aan dat bergtunnels gevaarlijk zijn voor mens en milieu.
(10 estaanden van de slachtoffers houden vandaag een herden-
sbijeenkomst in Chamonix, aan de Franse kant van de tun-
bova
wonden.
t tegen Mont Blanc-tunnel
irruptie kost Rusland miljarden
:ou» De wijdverbreide corruptie in het land kost Rusland
ijks ongeveer 37 miljard gulden. Dat heeft procureur-gene-
Oestinov gisteren gezegd. Justitie en politie zijn er niet in
kill agd een eind de maken aan grootschalige witwaspraktij-
zei Oestinov op een conferentie van medewerkers van
relso [banken en veiligheidsdiensten. De corruptie is doorge
er igen in bijna ieder deel van de samenleving. De douane en
■n U* >erspolitie vragen vaak smeergeld, maar ook leraren, pro-
leve ren en artsen maken zich er schuldig aan bij het verstrek
te ran een diploma of medische zorg.
|utjes in vijf Franse kerncentrales
In het noodkoelcircuit van vijf Franse kerncentrales is
ionstructiefout gevonden. In geval van een ongeluk zou de
[gevolgen kunnen hebben voor het functioneren van de
«rstemen. De fout is aangetroffen in de centrales van Belle-
■Cattenom, Golfech, Nogent en Penly. Onderzoekers van
Transe stroombedrijf Electricité de France (EdF) hebben dat
ren meegedeeld.
fpositie Uganda betwist verkiezingen
De Ugandese oppositieleider Kizza Besigye is naar het
gerechtshof gestapt om de uitslag van de verkiezingen van
ïart aan te vechten. Besigye beschuldigt de herkozen presi-
Museveni ervan dat hij heeft geknoeid met de uitslagen,
hst dat die ongeldig worden verklaard door de opperrech-
n het land.
itorola schrapt vierduizend banen
jmburg Motorola gaat nog eens vierduizend banen
ippen, heeft het bedrijf gisteren bekendgemaakt. Motorola
i sinds december de opheffing van in totaal 22.000 arbeids-
sen aangekondigd. Bij de nieuwe reorganisatie wordt het
Jjezet in de netwerkensector van Motorola, die producten
Ivoor breedband- en draadloze communicatie. Het bedrijf
at de reorganisatie nodig is om te kunnen blijven concurre-
Na de inkrimping van het personeelsbestand werken er we-
vijd nog ongeveer 125.000 mensen bij Motorola.
30-2*
toiiitserse abortuswet opgehouden
trk jo. Het Zwitserse parlement heeft gisteren besloten abor-
donl 3t in de twaalfde week van de zwangerschap toe te staan,
en hristelijke Volkspartij, een van de vier regeringspartijen,
tgi» ligde echter direct aan dat ze de benodigde 100.000 hand-
ïingen zou verzamelen om een referendum over de kwestie
)HR r dwingen. Dit betekent dat de nieuwe wet waarschijnlijk
J )ver enkele jaren, na de volksraadpleging, van kracht zal
den.
geland heeft natste jaar ooit
ÜNi In Engeland en Wales is de afgelopen twaalf maanden
°red regen gevallen dan in enig ander jaar sinds er gegevens
eifs het weer worden bijgehouden. Dat heeft de Britse meteo-
- gische dienst gisteren bekendgemaakt. Tussen 1 april vorig
en 20 maart dit jaar viel er in Engeland en Wales gemiddeld
centimeter regen. Het vorige record stamt uit 1872, toen er
icentimeter viel. Ook de maand april was met 14,3 centi-
ir regen de natste uit de geschiedenis. In de herfst viel er
itimeter neerslag. Dat is eveneens een record.
Jeni
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
Voor het eerst 'vrijwillige' uitlevering van oorlogsmisdadiger
De van oorlogsmisdaden verdachte Bosnische Serviër
Milomir Stakic (39) is gisteravond overgebracht naar de
gevangenis van het Joegoslavië-Tribunaal in Schevenin-
gen. De arts werd donderdag door Servië uitgeleverd.
Het is voor het eerst dat Servië een Bosnische Serviër
heeft uitgeleverd aan het tribunaal.
BELGRADO/DEN HAAG AFP/AP
Tegen Stakic, oud-burgemees
ter van de plaats Prijedor in
Noordwest-Bosnië, liep een ge
heim arrestatiebevel wegens
wreedheden gepleegd tussen
april 1992 en januari 1993. Bij
Prijedor lagen de beruchte
kampen Omarska, Keraterm en
Trnopolje, waar Bosnische Ser
viërs in 1992 duizenden mos
lims en Kroaten opsloten. In de
kampen werden niet-Serviërs
gemarteld en vermoord.
Het tribunaal eist al jaren dat
Joegoslavië verdachten uitleve
rt. Onder ex-president Milose
vic weigerde Belgrado het VN-
tribunaal te erkennen. Zijn op
volger Kostunica staat onder
zware internationale druk om
wel samen te werken. De VS
dreigen financiële hulp stop te
zetten als Belgrado niet voor
het einde van de maand laat
zien dat het wel samenwerkt.
„Wat het hof betreft is dit een
concreet teken van medewer
king van de autoriteiten in Bel
grado", zei tribunaalwoord
voerder Jim Landale. Hij zei te
hopen dat de aanhouding van
Stakic wordt gevolgd door de
arrestatie van alle voortvluchti
ge verdachten van het tribunaal
die in Joegoslavië wonen. De
ministers van Justitie van Servië
Toulouse Gisteren werd in een hangar van de Europese vliegtuigfa
brikant EADC in Toulouse de nieuwe Airbus A340-600 gepresen
teerd. Airbus gaat met het nieuwe vliegtuig, dat bijna 400 passagiers
kan vervoeren, de concurrentie aan met de Boeing 747. De A340-600
heeft een lengte van 75 meter en een spanwijdte van 63 meter.
foto epapascal pavani
skopje «anp/afp/rtr
De politieke leiders van Kosovo
hebben de etnisch-Albanese
guerrilla's van het Nationaal
Bevrijdings Leger (U£K) opge
roepen de wapens neer te leg
gen. De Macedonische strijd
krachten zetten hun offensief
tegen de rebellen gisteren
voort. Het leger vuurde met ar
tillerie op stellingen van de
U£K in de heuvels rond Tetovo.
In de verklaring van de voor
aanstaande politici uit Kosovo
vragen de gematigde Albanese
leider Rugova en de voormalige
commandanten van het Kosovo
Bevrijdings Leger Thaci en Ha-
radinaj, de 'extremistische
groepen in Macedonië vreed
zaam naar hun huizen terug te
keren'.
Verder roepen zij de Macedo
nische regering op tot meer te
rughoudendheid bij hun offen
sief tegen de rebellen. Ook wil
len de Kosovaarse kopstukken
dat de klachten van de Albane
zen langs vreedzame en demo
cratische weg worden opgelost.
In een buitenwijk van deze
stad woonden vrijdag ongeveer
driehonderd etnische-Albane-
zen de begrafenis bij van de
taxichauffeurs Razim (60) en
Ramadan (37) Koraci. Die wer
den donderdag door Macedo
nische veiligheidstroepen
doodgeschoten tijdens een
controle, nadat een van hen
een handgranaat probeerde te
gooien naar de soldaten. De ce
remonie verliep in een gespan
nen sfeer, maar het bleef rustig
na afloop.
Na de NAVO schieten nu ook
Rusland en Oekraïne Macedo
nië te hulp in zijn strijd tegen
de rebellen. De NAVO-landen
Duitsland, Frankrijk en de VS
versterken troepen en vooral
materieel van de NAVO-vredes-
macht KFOR in Kosovo. Rus
land zegde Skopje gisteren
'concrete hulp' toe, maar mi
nister Sergejev van Defensie in
Moskou zei niet wat deze pre
cies inhoudt. Sergejev wil ont
wapening van de rebellen en
uitte kritiek op het westen dat
dit niet voldoende is gebeurd.
Oekraïne droeg gisteren op de
luchthaven van Skopje twee ge
vechtshelikopters van het type
MI-24 over aan Macedonië.
hamburg/amsterdam
anp/dpa/rtr
De Canadees David McTaggart,
een van de oprichters van de
milieuorganisatie Greenpeace,
is gisteren door een auto-onge
luk in de buurt van de Italiaan
se stad Perugia om het leven
gekomen. Hij botste in Castig-
fione del Lago tegen een andere
wagen. McTaggart is 68 jaar ge
worden.
De Canadees, die op 24 juni
1932 werd geboren in Vancou
ver, was van 1979 tot 1991 voor
zitter van de internationale mi
lieubeweging.
Hij verliet op 17-jarige leeftijd
de middelbare school. Hij ging
vervolgens werken in de bouw
en richtte later zijn eigen bedrijf
op.
In 1972 werd McTaggart ac
tief voor de milieubeweging
toen hij in een krant las over
protesten tegen bovengrondse
atoomproeven van Frankrijk in
de Stille Zuidzee.
Onder McTaggarts leiding
groeide Greenpeace uit tot een
van de bekendste milieuorgani
saties ter wereld. Tijdens zijn
bestuursperiode van Green-
foto epa-greenpeace
peace International kwam er
onder meer een verbod op het
afzinken van kernafval in zee en
een stop op de exploitatie van
grondstoffen in Antartica.
'Srebrenica-overlevenden in mijnen'
DEN HAAG ANP
Mogelijk zitten Bosnische
moslimmannen die de massa
slachting in Srebrenica heb
ben overleefd, nog steeds vast
in Servische gevangenissen of
worden gedwongen te werken
in Servische mijnen. De nieu
we Joegoslavische president
Kostunica moet uitsluitsel ge
ven over het lot van Bosniërs
die onder zijn voorganger
Milosevic naar Joegoslavië zijn
meegenomen.
Dit heeft de hoogste geeste
lijk leider van de Bosnische
moslims Ceric gisteren gezegd
tijdens een informeel bezoek
aan het Joegoslavië-Tribunaal
in Den Haag. Verhalen dat
moslims uit Srebrenica naar
Servië zijn meegenomen, zijn
al eerder opgedoken. Volgens
Ceric moet dat eindelijk eens
worden uitgezocht. Hij pleit
voor druk op Kostunica om
onafhankelijke onderzoekers
toe te laten.
en Joegoslavië brachten deze
week een bezoek aan het tribu
naal om de samenwerking te
bespreken. Zij riepen alle ver
dachten van het tribunaal in
Joegoslavië op zich over te ge
ven. Het gaat om ongeveer vijf
tien personen, onder wie oud
president Slobodan Milosevic
en vier van zijn naaste mede
werkers.
stockholm anp
De tweedaagse top van Europe
se staatshoofden en regerings
leiders in Stockholm stond gis
teren op de eerste dag vooral in
het teken van de mkz-crisis en
het conflict in Macedonië. Het
formele hoofdthema, een reeks
maatregelen om de Europese
economie te versterken, moest
daardoor tussen de bedrijven
door worden besproken.
Premier Kok waarschuwde
voorafgaande aan de bijeen
komst dat het niet begrepen
zou worden als de EU-leiders
aan de recente uitbraak van
mond- en klauwzeer in diverse
lidstaten voorbij zouden gaan.
Maar een discussie over het
herinvoeren van preventieve
vaccinatie, zoals onder meer
Nederland wil, zal volgens Kok
pas mogelijk zijn als de huidige
mkz-crisis voorbij is. Europa wil
dan ook praten over een gron
dige hervorming van het land
bouwbeleid.
Ook wat betreft de geweldda
digheden in Macedonië kon
digden de EU-leiders geen con
crete stappen aan. De in Stock
holm aanwezige Macedonische
president Trajkovski kreeg wel
veel steunbetuigingen en soli
dariteit toegezegd. Ook spraken
de EU-leiders de hoop uit dat
de multi-etnische samenleving
in het Balkanland in stand
blijft.
De Russische president Poe-
tin, die ook was uitgenodigd in
Stockholm, uitte nauwelijks
verholen kritiek op de westerse
aanpak van het conflict in Ma
cedonië. Hij trok een vergelij
king met de situatie in Tsjetsje
nië een aantal jaren geleden.
Het 'robuuste optreden' van
Rusland daar was volgens hem
noodzakelijk om te voorkomen
dat het conflict zich zou uit
breiden naar buurland Dage
stan. Met zijn opmerking be
antwoordde Poetin de kritiek
van de EU op het Russische
harde optreden in Tsjetsjenië
met een tegenaanval.
De top in Stockholm is eigen
lijk bedoeld als een vervolg op
een soortgelijke bijeenkomst in
Lissabon een jaar geleden.
Toen werden afspraken ge
maakt om de Europese econo
mie een zetje in de rug te ge
ven, onder meer door te inves
teren in moderne communica
tietechnologie en door het libe
raliseren van Europese mark
ten.
De EU-leiders willen de 'Lis-
sabon-agenda' jaarlijks evalue
ren om druk op de ketel te hou
den. Ook willen de leiders in
Stockholm enkele nieuwe pun
ten toevoegen.
Het belangrijkste daarvan is
de vergrijzing. Die dreigt ertoe
te leiden dat de pensioenen
over ongeveer vijftien jaar on
betaalbaar worden in een aan
tal lidstaten. Nederland vindt
dat de lidstaten jaarlijks moeten
aangeven hoe ze de financie
ring van de oudedagsvoorzie
ning in de toekomst denken te
regelen. EU-landen die er een
potje van maken kunnen dan
ter verantwoording worden ge
roepen. Of deze wens in de
slotconclusies wordt opgeno
men, zal vandaag moeten blij
ken. De EU- top wordt rond de
middag afgerond.
ruswuk »anp
een vierde heeft zelfmoord ge
pleegd.
De redactie zette het spel
twee weken geleden online om
een serie artikelen over corrup
tie te promoten. Het Chinese
Volkscongres kondigde toen
harde maatregelen aan om de
corruptie binnen de overheid te
bestrijden.
Het is niet het eerste spel dat
de website online zet. „Een vo
rig spel waarbij mensen Falun
Gongleider Li Hongzhi virtueel
konden ophangen, leverde in
een week tijd twee miljoen hits
op", aldus de woordvoerder.
Dat spel bleek echter te omstre
den, zodat de redactie het van
de website moest halen, bekent
hij in de Hongkongse krant.
„Het anticorruptiespel komt in
ieder geval meer overeen met
het beleid van de Communisti
sche Partij."
Virtueel corrupte politici af
schieten blijkt een schot in de
roos voor een Chinese website.
Het spel is zo populair dat de
server de grote aantallen bezoe
kers af en toe niet meer aan
kan, aldus een woordvoerder
gisteren in een Chinese krant.
Wie het spel op de website
van de Chinese nieuwssite
www.FM365.com opent, ziet
vier corrupte ambtenaren het
scherm binnenvliegen. Ze heb
ben tassen bij zich, pakketjes
dollars of een blonde maïtresse.
De slachtoffers spuiten bij elke
voltreffer bloed en vallen met
een ijzingwekkende schreeuw
naar beneden.
De vier politici in het spel le
ven ook in werkelijkheid al niet
meer. Drie van hen zijn onlangs
wegens corruptie geëxecuteerd.
jkse
al E
in film over het dagelijks leven van
vnI inen en drie dochters van tijdens de
re dictatuur verdwenen ouders,
Jlvan publicaties en met een grote
a komst in een stadion in Buenos Ai-
rdenkt Argentinië vandaag de 25ste
von< dag van de staatsgreep van 1976.
v an oor middernacht op 24 maart 1976
634 'e Argentijnse president Isabel Pe
et een helikopter van het regerings-
op om naar haar residentie te gaan.
ikopter landde echter een paar mi-
Y later op een militaire basis. De we-
van de populistische leider Juan Pe-
)Q gearresteerd, en de militairen
Ml generaal Jorge Videla namen de
jGlover.
rijdkrachten, een onontkoombare
vervullend, hebben de leiding van
at op zich genomen. Dit besluit
lit het voornemen een einde te ma
tn het wanbeleid, de corruptie en de
sieve plaag", aldus het communi-
n de coupplegers. Heel Argentinië
opgelucht adem. Een kwart eeuw
inkt dan ook niemand aan Isabel.
sinds 1981 in Madrid, waar on-
ps"ksrechter Garzon haar lastig heeft
:n over de vele Spanjaarden die on-
)ïl
ep
1 isli
ndrn
der haar presidentsschap verdwenen in
Argentinië. De aanvankelijke opluchting
was begrijpelijk. Verdwijningen, terreur,
bomaanslagen, guerrilla-aanvallen en
allerlei politiek gemotiveerde misdaden
waren aan de orde van de dag in het
midden van de jaren zeventig. De eco
nomie lag vrijwel stil door stakingen, en
de inflatie was zeker 600 procent. De
schrijver Jorge Luis Borges verwoordde
het eerste gevoel over te coup door te
zeggen dat het land 'eindelijk door he
ren wordt geregeerd'. Minder dan een
maand later zaten hij, de schrijver Er
nesto Sabato en enkele andere culturele
kopstukken met Videla aan tafel voor de
lunch. Sabato zei destijds dat er over 'de
transformatie' van Argentinië werd ge
converseerd, en dat Videla zo'n goede
indruk had gemaakt. Tal van politici van
verschillende politieke signatuur lieten
zich tot ambassadeur benoemen.
Vrijwel niemand bevroedde dat de mili
tairen die dit keer de macht grepen, met
grootste plannen rondliepen voor een
'Proces van Nationale Reorganisatie'.
Dit plan zou leiden tot zo'n driehonderd
geheime foltercentra, boekverbrandin
gen en de dood of verdwijning van dui
zenden Argentijnen. Een waarnemer
stelt in het dagblad El Clcirin dat de
staatgreep van 1976 'de meest militaire
was die het land in de 20ste eeuw had
gekend'. De coupplegers schoven reso
luut de hele politiek opzij. Ze begonnen
hun heilige oorlog tegen 'de subversie'.
Dat was alles wat misschien links of pe-
ronistisch was. Tal van hoge officieren
dachten aan een strijd van leven op
dood van de christelijke beschaving te
gen over het monster van het commu
nisme.
Terwijl deze 'Derde Wereldoorlog in Ar
gentinië' losbarstte, lieten de militairen
belangrijke economische zaken over aan
prominenten die een radicale liberalise
ring wilden. Die leefden in hun eigen
wereld, met hun eigen fanatieke strijd,
de strijd om de economie te liberalise
ren. De toenmalige minister van land
bouw bijvoorbeeld, Mario Cadenas
Madariaga, legde pas nog uit waarom hij
toen een post in Videla 's regeringsploeg
nam: „Ik aanvaardde Landbouw omdat
werd afgesproken de wisselkoers te laten
zweven en geleidelijk de exportbelastin
gen af te schaffen. Bovendien kreeg ik de
vrijheid mijn eigen team samen te stel
len." Het was Cadenas Madariaga die
Jorge Zorreguieta, de vader van Maxima,
op die manier in de regering haalde.
Typerend is dat Cadenas Madariaga de
regering eind 1978 niet verliet omdat hij
iets te weten was gekomen over de re
pressie van zijn militaire werkgevers. De
reden was puur economisch: „De infla
tie steeg weer. Ik stelde eind 1978 voor
bepaalde overheidsbedrijven te privati
seren. De directeur van de Centrale
Bank lag dwars. Bovendien zei minister
Martinez de Hoz dat de strijdkrachten
die privatiseringen niet wilden. Het was
daarom voor mij tijd om op te stappen
en Zorreguieta volgde me op."
De zeer radicale privatiseringspolitiek
van Martinez de Hoz-heeft overigens
toch een groot deel van de ondernemin
gen naar een bankroet gedreven. Na
twee jaar van militaire en economische
voorspoed zonk het regime weg in
schulden en hyperinflatie, en kreeg de
bizarre repressie steeds meer bekend
heid en kritiek. De in diskrediet geraakte
militairen gaven, in 1982 vernederd op
de Falklands, het landsbestuur in 1983
op.
Argentijnse soldaten houden studenten
onder schot in de straten van Buenos Aires
na de staatsgreep van de militairen op 24
maart 1976, vandaag precies vijfentwintig
jaar geleden. archieffoto epa
