c
Rob Otten laat zijn doel niet onbeheerd achter
Sport
sportpsychologie:
alleen het
hier en nu telt
UI
Oranje?
1DAG 24 MAART 2001
35
Het gezicht van Saturnus stopt als keeper en wellicht ook als voorzitter
iten van Otten zijn niet nieuw. Hij
jaren het sportbeleid van de ge-
Leiden. hij kampt met een gebrek
bij Saturnus en hij moet vechten
isitie van de handbalsport in een
"Als hij voorbeelden aanhaalt,
lij oprechte boosheid - zonder zijn
verheffen of druk te gebaren - af
lische glimlachjes. De bierkaai is
jtste vijand.
jporthallen in een stad als Leiden
in te weinig. Wij moeten voor som-
'iningen uitwijken naar Katwijk
izaalhuur nog lager is ook. Ons on-
achter de Vijf Meihal is er sinds
in 1997 op vooruit gegaan, maar
is er al weer sprake van achter-
iderhoud. Het is een veredelde
waar je de toevoeging 'veredeld'
ig kan halen. Ach, we hebben ooit
jin Leiderdorp geïnformeerd of we
n konden verhuizen. Wie weet
it plan nog eens tot uitvoering."
L latiek klinkt het niet, maar Otten
in de twaalf jaar dat hij Saturnus
Iiooit een typische clubbestuurder
Hij heeft zijn eigen stijl en zegt
t op staat. „Ik ben in het bestuur
iwndat plotseling andere mensen
in. Dat ilc het zo lang heb volgehou-
mt gedeeltelijk doordat er niet di-
i ander klaarstond, maar er moet
jr bestuurlijke steun komen, wil ik
(gemene ledenvergadering komend
og langer doorgaan."
is een rustige, innemende en op-
lange kerel, die al sinds zijn tiende
js van Satumus. Alleen in zijn stu-
erruilde hij het handbal voor roei-
jet voorzitterschap van studenten-
pg Catena. Tijdens zijn afwezigheid
[eerste team in korte tijd uit de on-
[gionen naar de landelijke tweede
(Bij terugkeer ontdekte ik plotseling
en hele uitdaging lag. Ik had nog
i hoog gekeept. Dat is nu precies
jwr geleden. Vorig seizoen haalden
pogste klassering ooit met een der-
in de eerste divisie. Het is nog al-
genot om een zaal vol brullende
penose die vooraf vanaf de kant go-
|rkingen maken, muisstil te krijgen.
Leeftijd speelt voor een keeper
Ider een rol dan voor een speler. In
[pische finale tussen Rusland en
Inadden de Russen ook iemand van
In de goal. Je bent wat stijver en
}r, maar dat compenseer je door
Ik ben er altijd plezier in blijven
|maar ik geef toe dat ik ook zo lang
«1 ben blijven staan omdat er geen
ef was. Nu is er een 24-jarige, Kas
ba, die het over gaat nemen. Ik
r mijn ervaring misschien nog wel
|meer tegen dan hij, maar ik loop
wikkeling voor de voeten als ik nu
(doorgaan.
ir regelmatig de vraag: 'spelen
euker dan voorzitter zijn. Waarom
an niet als voorzitter gestopt? Nou,
erste team zijn zelfs de héél ervaren
jonger dan ik en de echte jonkies
FOTO DICK HOGEWONINC
Hij is al meer dan een decennium het gezicht van het Leidse handbal. Rob Otten (42) staat onder de lat en hanteert de voorzittershamer bij
Satumus. Hij heeft een eigen softwarebedrijf]e opgezet (Est8, zeg: esteet), en dat laat zich niet langer met die dubbelfunctie combineren. Voor het
rood-wit gestreepte doel heeft hij een vervanger gevonden. De doelen die hij zich als voorzitter heeft gesteld, wil hij nog niet verlaten. Maar ook
dat afscheid komt eraan. „Ik heb een interview met mij uit '95 bewaard en je kunt het net zo goed overschrijven want problemen met kader, jeugd
en accommodatie zijn er nog steeds. Als je iemand tien keer wat vraagt en het gebeurt nóg niet, en je moet voor de elfde keer aankloppen, dan
word je een oude zeur. Dan is het tijd om de verantwoordelijkheid over te dragen. Laat iemand anders maar eens tegen die muur oplopen", aldus
Otten. Morgen trekt hij in de Vijf Meihal voor het laatst zijn eigen muur op.
door LOMAN LEEFMANS
hebben het over meisjes en McDonald's.
Die hebben een heel andere belevingswe
reld en daartussen voel ik me niet meer op
mijn plaats. Voor de functie van voorzitter
ligt dat anders. Op oud-gedienden die bij
de club wat wilden doen, hebben we de
laatste jaren al een zware wissel getrokken.
Die moesten soms nog het eerste team op
vullen, bij de begeleiding helpen of als
scheidsrechter dienst doen, terwijl ze na
tuurlijk ook gewoon een gezin hadden.
Geen wonder dat er geen mogelijke nieuwe
voorzitter opstond en daarbij komt dat als
je het zo lang doet, je nu eenmaal een zeke
re kennisvoorsprong heb opgebouwd."
Die voorsprong had voor- en nadelen.
,,Op een gegeven moment liep alles over
mij. Zelfs over onderwerpen als het al of
niet doorgaan van een training werd ik ge
beld in plaats van de trainer of de aanvoer
der. Dat ging te ver. Dat slaat initiatieven
van anderen dood. Inmiddels is dat een
stuk beter geworden. Mensen die zich wil
len inzetten, worden direct 'gearresteerd'
en zo is er een enthousiaste vrouwengroep
ontstaan die helpt bij de jeugd. Ook de
dubbelfunctie van voorzitter en speler
heeft bijwerkingen. Je merkt toch iets van
een belangenverstrengeling. Ik moet als
voorzitter een trainer aanspreken op zijn
manier van werken terwijl ik zelf een van
de spelers in de groep ben. Dat is ook een
keer fout gelopen."
Aan gedrevenheid heeft hij nog altijd
geen gebrek, maar Otten geeft ruiterlijk toe
dat hij geen alleskunner is. Zeker voor ver
koper is hij niet in de wieg gelegd. Voor de
software die hij ontwikkelt, heeft hij een
ander in de arm genomen om het aan de
man te brengen en ook aan het aanklam
pen van potentiële sponsors voor zijn club,
heeft de Leidenaar een hekel. „Software
uitontwikkelen en een mooi pakket maken,
dan kan ik. En een geïnteresseerde sponsor
duidelijk maken wat hij voor de vereniging
kan betekenen en wat we hem te bieden
hebben ook. Maar ik heb er een enorme
hekel aan om bijvoorbeeld tijdens het
sportcafé iemand als Henny Wiggers - die
al van alle kanten lastig wordt gevallen - te
benaderen om een balletje te schenken. We
hebben drie goede sponsors voor drie jaar
vastgelegd en dan ben je af van de sores
van balletje hier, bordje daar. Vroeger haal
den we 30.000 gulden aan contributie op
en daarvan konden we direct 20.000 inleve
ren voor zaalhuur. Door de sponsors heb
ben we wat meer lucht en hebben we zelfs
een jeugdbudgetje. Ik geloof dat ik mijn be
drijf tot een succes kan maken, maar je
moet je capaciteiten en je beperkingen
kennen. Ik kan een website bouwen, maar
ik ben slecht in sjacheren."
Een goede doorstroming en aanvulling
van de jeugd, is het belangrijkste onder
werp waarvoor hij zijn capaciteiten wil
aanspreken, maar ook op dat punt weigert
hij in conflict met zijn geweten te komen.
„Als we nog een paar jonge spelers voor het
eerste erbij krijgen, kunnen we weer tien
jaar vooruit. Ik heb er wel een aantal op het
oog, maar wat doe je als je een jongen be
nadert terwijl je weet dat zijn team in dui
gen valt als hij naar Saturnus overstapt. Dat
kan ik niet maken."
Morgen om klokslag 13.00 uur begint hij
aan zijn laatste partij, net als teamgenoot
Nico Mooren. „Óf er iets voor ons is gere
geld? Nee, want dan had ik dat zelf moeten
doen en daar heb ik ook niet zo'n behoefte
aan. De vrouwen en de veteranen zijn ge
promoveerd en daar heb ik wél een klein
feestje voor georganiseerd. Gedronken
wordt er dus toch wel. Nee, in een lager
team keepen lijkt me niks, hoewel het
tweede wel toevallig een doelman nodig
heeft. Voor je het weet zijn die ook weer af
hankelijk van die ene verenigingsgek."
Nederlandse ploeg voor de Olympische
sn in Sydney was geen plaats ingeruimd
een psycholoog. In Athene zal dat anders
)e snelle opmars van de sportpsycholoog.
Door VINCENT R0NNES
eotype beeld, het voor-
klopt weer eens volko-
sportpsycholoog be-
zelf ook topsport op
enoe|niveau. Tafeltennis, de
arvan elke leek meent
dat het psychologisch
er zo'n grote rol bij
ortom, Rico Schuijers
i/G 2 al met zijn toekomstige
voordat hij ook
an dacht om psycholo-
an studeren, laat staan
chologie. Niet waar,
n heitico Schuijers in zijn
uimte. Dat getreiter en
rmelfin de tafeltennistafel is
hij als sportpsycho-
net niets mee te ma-
ebben. „Noem het dan
iek of zoiets."
rt er nou eenmaal
et spelletje, maar niet
verk. Over psychologi-
Jogsvoering heb ik
:lden. Zolang het bin-
iek van het spel ge
ld ik het wel prima,
zou ik het een spor-
rie ik praat, willen afra-
je de ander psycholo-
zijn evenwicht pro
rijgen, dan ben je niet
z jezelf of je eigen spel
ben je met die ander
zal dat ten koste gaan
in en spel. Vaak is het ge-
l» dat je zelf ook afgeleid
je wint misschien
je presteert niet opti-
in dat laatste zit 'm
ie opdracht van de
holoog: zorgen dat de
kker jn vel zit en
r vermogen presteert,
is één van de nog wei
nige sportpsychologen die offi
cieel bij NOC*NSF staan geregi
streerd. De bowlingfederatie
was een van de eerste die een
beroep op hem deden. Schuij
ers'hielp bij de mentale begelei
ding van de nationale teams.
Nu heeft hij contacten met
veertien verschillende bonden.
„Of ik kennis moet hebben van
al die sporten? Ik moet op zijn
minst weten wat de regels zijn.
Ik moet weten wat de belangrij
ke momenten zijn en ik moet
de taal van de sporter kennen.
Belangrijk is dat ik weet wat de
mentale eisen zijn. Bij ijshockey
ligt dat heel anders dan bij de
marathonloper."
Schuijers is veel betrokken bij
sporten waarin het goed kun
nen mikken belangrijk is: bow
len, darten, schieten. „Daar win
je door dezelfde taak heel vaak
precies hetzelfde uit te voeren.
Dat is heel anders dan voetbal.
Daar mag het wel eens anders.
Sterker nog, daar kan het juist
heel goed zijn als je plotseling
een beweging heel anders uit
voert."
Het doel in topsport, zegt
Schuijers, is het hier en het nu.
Concentratie dus. Waardoor
wordt die vaak afgeleid? „Dat
kan door gedachten in de toe
komst: 'Als ik deze maak, dan
heb ik gewonnen.' Als je zoiets
denkt, verkramp je en dan mis
je. Zo ook met gedachten in het
verleden. Zo van 'Toen ging het
mis.' Bijvoorbeeld bij voetbal:
'Heerenveen uit, altijd lastig.'
En een derde factor van aflei
ding is als je een oordeel gaat
geven. Goed of fout, maakt niet
uit. Als je denkt 'Goh, dat gaat
Rico Schuijers: „Als je de ander psychologisch uit zijn evenwicht probeert te krijgen, dan ben je niet goed
met jezelf of je eigen spel bezig. Dan ben je met die ander bezig en zal dat ten koste gaan van je eigen spel."
lekker', dan is de volgende
mis."
„Topsport vereist een be
paald gedrag. Dat stelt hogere
eisen dan normaal aan iemand.
Zo kan het zijn dat iemand zegt:
'Topsport hoeft voor mij niet
meer, want het eist zo veel van
me dat ik het plezier erin ver
lies.' De vraag is dan of er ie
mand is die hem of haar daarin
kan ondersteunen. Maar als ie
mand bijvoorbeeld relatiepro
blemen heeft, kan ik hem niet
helpen. Natuurlijk, zeg ik dan,
ik kan je wel helpen met het
concentreren in de sport. Maar
voor je relatieprobleem moet je
naar een relatietherapeut."
„Een sporter moet zich een
nieuw zelfvertrouwen eigen
maken als hij op een nieuw ni
veau gaat presteren." Debutan
ten, zegt Schuijers, zijn daarom
vaak zenuwachtig. „Dat is geen
probleem, dat is normaal. Maar
als je je daartegen kunt wape
nen, duurt die periode van ze
nuwachtigheid misschien veel
korter. Je moet je realiseren dat
de entourage heel anders is ge
worden, maar dat het kunstje
hetzelfde is gebleven. De pro
blemen van de overgang naar
een nieuwe situatie herken je
vaak als een sporter van de ju
nioren naar de senioren gaat."
De overstap naar de wereld
der senioren blijkt een moment
te zijn dat ook andere proble
men zich kunnen openbaren.
Dan ineens moet bijvoorbeeld
het grote talent zich maar eens
gaan waarmaken. „Maai' het
eeuwige talent blijkt niet ge
leerd te hebben dat het moet
trainen. Bij tennissen zie je dat
nogal eens: de jongen of het
meisje won door zijn natuurlij
ke aanleg toch altijd wel van
zijn of haar leeftijdsgenoten.
Echt trainen, ze weten ze niet
FOTO CPD BERT BEELEN
wat dat is. Maar op een gegeven
moment kom je op een niveau
dat je meer tegenstand tegen
komt. Dan red je het niet meer.
Heel vaak zie je dat toppers in
hun jeugd helemaal niet zo
goed waren. Die hebben toen
wél geleerd te trainen."
Is de sportpsycholoog dan
een werktuig in handen van de
topsportmachine Holland BV?
„Voor een deel misschien wel.
Maar aan de andere kant voel ik
me verantwoordelijk voor de
sporter. Ik steun de topsporter
onvoorwaardelijk. Dat kan een
coach niet zeggen. Die zegt:
voor het team is het beter dat ik
je niet opstel."
Soms kan een goede sport-
psychologische begeleiding wel
eens leiden tot het besluit om te
stoppen met topsport. „Dan
stapt hier een gelukkig iemand
naar buiten. Maar in de top
sport zie je 'm niefmeer terug."
Tegen Andorra, van
avond, en Portugal,
woensdag, moet het
Nederlands elftal al
les uit de kast halen
om zich te plaatsen
voor het WK in Japan
en Korea. Gaat dat
lukken?
Ton Arroyo, trainer van Fore-
holte:
„Er is kwaliteit genoeg. De
spelers zaten even in een
vormcrisis, maar ik denk dat er
weinig voor nodig is om het
weer de goede kant op te laten
gaan. Tegen Andorra flink uit
halen, een goede over
winning op Portugal
en binnen twee, drie
wedstrijden hoort Ne
derland weer bij de
topfavorieten. Louis
van Gaal had even tijd
nodig. Bij Ajax heeft
hij ook vrij lang nodig
gehad om de boel op
de rails te zetten, bij
Barcelona ook. Maar
de spelers moeten dat
hautaine gedrag eens
kwijtraken. Je moet
eerst Europees of we
reldkampioen worden
voordat je je hautain
mag gedragen. Bij de
ze lichting is het an
dersom."
CD Spits Marcel de Bruin
Qvan Voorschoten '97
(za), leider van het
topscorersklassement
in het LD:
„Ik denk niet dat Ne
derland van Portugal
wint. Portugal is op dit
moment een goede
ploeg. Die wordt ook
eerste in de poule. Wij zullen
wel tweede worden, en dan
halen we het nét, zoals altijd.
Als Nederland zich niet kwali
ficeert, kan ik daar niet wakker
van liggen. Maar ik zou het wel
heel slecht vinden als het niet
zou lukken."
Rob van der Zanden, redac
teur van het voetbalmaand
blad Johan, dat een Oranje-
enquête hield onder honderd
'voetbalprofeten', van wie er
68 dachten dat Nederland het
WK zou halen:
„Opvallend was dat 76 mensen
zeiden dat Van Gaal mocht
blijven als Nederland zich niet
zou kwalificeren. Maar ik heb
het persoonlijk helemaal ge
had met Van Gaal. In een in
terview in Het Parool zei hij
maandag dat het missen van
het WK in 2002 geen drama is,
omdat we dan' hooguit een
leermoment missen. Dat vind
ik zó belachelijk. Als 2002 een
leermoment is, is dan in 2006
meedoen belangrijker dan
winnen? We zijn geen ontwik
kelingsland. Zo ontneemt hij
het WK alle waarde, hij dekt
zich in voor het geval we ons
niet kwalificeren. In dat inter
view zei hij ook dat wij in Ne-
derlarid niet begrijpen waar hij
mee bezig is. Nou. ik begrijp
het inderdaad niet. Hij is ook
niet scherp. Hij heeft Ierland
en Portugal verschrikkelijk on
derschat. Maar Nederland zal
wel gelijkspelen tegen Portugal
en dan kan het nog lukken via
de tweede plaats in de poule.
Zoals het altijd gaat. Ik zou het
wel erg vinden als Nederland
het niet haalt, ja. Deze genera
tie heeft nog één kans om we
reldkampioen te worden en
dat zou ik wel willen zien."
Alfred Hortensius, barkeeper
en mede-eigenaar van café De
Egelantier in Hazerswoude-
Dorp:
„Buiten het feit dat ik voetbal
liefhebber ben. is het ook voor
een café belangrijk dat Neder
land zich plaatst. Niet alleen
omdat er tijdens de wedstrij
den op grote rondes meer ge
consumeerd wordt, ook van
wege de gezelligheid in de
aanloop naar die toernooien.
Dan wordt er veel over voetbal
gesproken en dat zorgt voor
een bepaalde binding en ge
zelligheid. Voetbal is voor een
barkeeper een goed onder
werp om een- praatje aan te
knopen met iemand die je niet
zo goed kent. En tijdens het
toernooi, als het Nederlands
elftal eenmaal in de tweede
ronde zit, dan gaat het Oranje
gevoel echt leven. Dat willen
de mensen dan ook met elkaar
delen. Maar het zal moeilijk
worden. Ik denk dat het scoren
tegen Portugal ze zal opbre
ken.
Oranje-supporter Carlo Köl-
ker uit Alphen aan den Rijn:
„Ik ben altijd positief, dus ik ga
er zeker vanuit dat we het weer
gaan halen. Bij elk toernooi
gaat het moeizaam. Maar ik
heb er vertrouwen in. Van
Louis van Gaal ben ik een gro
te fan, sinds hij Ajax formida
bel liet voetballen met goed
aanvalsspel. Het zou wel erg
zijn als Nederland het niet
haalt, want wij zijn van plan
om naar Japan te gaan. Vier,
vijf jaar geleden zijn we met
een vriendengroepje begon
nen met sparen. We zijn ook
naar Frankrijk, Engeland en
naar het EK in Nederland ge
weest. Het zou zeer jammer
zijn als Nederland zich niet
plaatst, ook omdat het Neder
lands elftal er gewoon hóórt."
TEKST: JANET VAN DUK
