Poetin stuurt aan op
verkiezingen Doema
Veeziekten terugkerende plaag in Indonesië
Portugese premier bij
rampbrug uitgejouwd
Buitenland
Aanpak broeikaseffect
kan voor weinig geld
Cheney gedotterd na
nieuwe hartklachten
Macedonië mobiliseert
reservisten na gevecht
Homo-activist poogt
Mugabe aan te houden
Op continent
nog geen mond
en klauwzeer
China blijft bij
ontkenning van
hulp aan Irak
(AG 6 MAART 2001
155
5
j boven Tallahassee
JAKARTA THEO HAERKENS
CORRESPONDENT
Het offerfeest is in delen van Indonesië - het
grootste moslimland van de wereld - gisteren
minder uitbundig gevierd dan gebruikelijk. Dat
had alles te maken met een uitbraak van milt
vuur, een uiterst besmettelijke veeziekte, die
sinds eind vorig jaar hier en daar de kop op
steekt.
De afgelopen dagen stonden in plantsoentjes in
de Indonesische hoofdstad koeien en schapen en
geiten, de traditionele offerdieren, vastgebonden
aan een paal of in geïmproviseerde stallen van
bamboe en zeil. Met 45.000 geiten en 3.000 run
deren was de aanvoer in de stad van twaalf mil
joen inwoners echter veel kleiner dan normaal.
De satéverkopers langs de straten merkten een
flinke val in hun omzet. Menigeen vraagt zich af
of het vlees op de pasar en in de supermarkt nog
wel veilig is. Argwaan ontstond nadat in het
dorpje Tajur Tapos bij Bogor, dertig kilometer
van Jakarta, twintig mensen ziek waren gewor
den na het eten van besmet vlees. Twee van hen
bezweken. Ziekenhuizen dringen aan op gratis
behandeling van patiënten om een miltvuurepi
demie te voorkomen.
Er kwam een transportverbod, meer dan 100.000
runderen en geiten werden gevaccineerd en vee
artsen bezochten slachthuizen - legaal en ille
gaal - om de aanvoer te controleren. In de Indo
nesische hoofdstad zelf zijn geen besmette die
ren aangetroffen. De uitbarsting zo kort voor het
offerfeest kwam ongelegen omdat vaccinatie die
ren twee weken lang ongeschikt maakt voor
menselijke consumptie.
Miltvuur komt vooral voor bij graseters, omdat
de ziektekiemen tientallen jaren kunnen overle
ven in de bodem. Vorig jaar deed zich op een
struisvogelfarm in Purwakarta, negentig kilome
ter ten oosten van lakarta, nog een uitbarsting
voor. Mensen worden ziek door huidcontact, het
inademen van sporen en het eten van besmet
vlees. Besmette kadavers moeten daarom min
stens vijf meter diep worden begraven.
In Zuidoost-Azië komt miltvuur geregeld voor,
net als in de landen rond de Middellandse Zee.
Indonesië kende de afgelopen 35 jaar zeven uit
braken, de laatste in 1986.
In Westerse landen openbaart de ziekte zich
soms in fabrieken die geïmporteerd leer of wol
uit verre landen verwerken. De laatste twee ge
vallen in Nederland dateren uit 1994. Infecties
kunnen met penicilline worden bestreden.
Ook andere besmettelijke veeziekten zijn in In
donesië geen zeldzaamheid. Het afgelopen jaar
stak ook hier het nu in Europa woedende mond
en klauwzeer de kop op. Gekke-koeienziekte
heeft zich nog niet geopenbaard.
Het meeste rundvlees wordt betrokken uit Au
stralië en Nieuw Zeeland, tien procent komt uit
Ierland.
Onlangs werd echter bekend dat nogal wat vlees
uit Engeland is geïmporteerd in de jaren dat de
gekke-koeienziekte er op het hoogtepunt was.
Dat was reden voor menig huishouden de Ja
vaanse specialiteit 'sop buntut', een pittige os
senstaartsoep, van het menu te schrappen.
jftSSEE Een Boeing 747 vliegt met de spaceshuttle Colum-
3EENzijn rug over Tallahassee in Florida, op weg naar Kenne-
[ce Centre. De Columbia, de oudste shuttle van de NASA-
ïs het afgelopen jaar volledig gerenoveerd, en wordt bin-
RlEifrt weer ingezet voor het ruimteprogramma van de VS.
FOTO AP CRAIC LITTEN
MÉ
xjsichaufTeur wordt vervolgd
l|n.a-gaillarde De chauffeur van de zondag in Zuid-Frank-
rongelukte Belgische bus wordt vervolgd. Hem is onvrij-
I doodslag en het onvrijwillig toebrengen van verwondin-
tgens onverantwoord rijgedrag ten laste gelegd. De bus
de in de stromende regen op de A20 bij Uzerche. Een 22-
trrouw en een 12-jarige jongen kwamen om, 29 mensen
n gewond. De 61-jarige chauffeur lijkt te hard te hebben
m, aldus het openbaar ministerie: 95 kilometer per uur
op di de maximum snelheid voor een bus in zulk slecht weer
,H. yVellicht heeft hij ook te lang achter het stuur gezeten.
Oei
ienKlux Klan adopteert stuk snelweg
3n_ï De racistische Amerikaanse organisatie Ku Klux
K) mag deelnemen aan een programma waarbij vrijwil-
jien stuk snelweg 'adopteren' en schoonhouden in ruil
fclame voor hun organisatie langs de weg. Dat blijkt uit
innis van het Hooggerechtshof in Washington. De KKK
'S stukje Interstate 55 verzorgen. Over dat traject worden
I leerlingen naar 'witte' scholen vervoerd. De staat Mis-
veigerde de KKK eerder. Het hof vindt echter dat de KKK
'Adopt-A-Highway' mag meedoen, omdat de organisa-
lers in haar burgerrechten zou worden geschonden.
ier ujnis Blok loost Raes als senator
Gin
U Roeland Raes van het extreemrechtse Vlaams Blok is
er u k(n opgestapt als lid van de Belgische Senaat. Hij gaf vorige
skund(l het vice-voorzitterschap van zijn partij op. Raes kwam
e batpraak nadat hij in het Nederlandse tv-programma Net-
i op Ivijfels over de holocaust en de Duitse vernietigingskam-
n Held geuit. Kopman Filip Dewinter van het Vlaams Blok had
aag de sancties tegen Raes aangedrongen. Dewinter vreesde
imcef.uidatingen van Raes de 'goede relatie' met de grote jood-
m (eenschap in Antwerpen, het bolwerk van de partij, in ge-
^|^uden brengen.
'ligrantenpartij Israël in coalitie
em_ï De vorige maand gekozen Israëlische premier Ariel
1 voegt nog een partij toe aan zijn brede coalitieregering.
tij van Russische immigranten B'Alia van Nathan Sha-
ging gisteravond akkoord met deelname aan de nieuwe
ig, zo meldde de Israëlische tv. Sharanski zou minister
Tkshuisvestirig worden, alsmede vice-premier. Daarnaast
partij de vice-minister van integratiezaken leveren.
en bij gevangenisopstand Brazilië
Een opstand in een Braziliaanse gevangenis door
ier 400 gevangenen heeft gisteren zeker zes levens gekost.
|s lokale mediaberichten vond de rebellie plaats in de pe-
laire inrichting van Maceio, de hoofdstad van de deelstaat
Is. De opstand werd na enkele uren beëindigd door een
Inheid van de politie. De muiters eisten de vrijlating van
(bendeleiders en een einde aan de mensonterende om-
jheden in de inrichting. Ook eind februari protesteerden
;en massaal tegen het gevangenisregime in Brazilië.
en door gevechten in Colombia
i Gevechten tussen rebellen van de linkse guirrillabewe-
RC en rechtse paramilitairen hebben gisteren in Colom-
ter 24 personen het leven gekost. De gevechten vonden
zo'n 70 kilometer ten zuiden van Medellin, zo maakte
lordvoerder van de lokale autoriteiten bekend. Veertien
lebellen zouden zijn gesneuveld, alsmede zeven leden
(verboden paramilitaire AUC. Daarnaast overleefden drie
js het gewelddadige treffen niet. Twee weken geleden
pet ook al tot zware gevechten tussen de twee partijen,
peuvelden zeker vijftig AUC-leden.
ha verhoogt defensiebudget
I De defensieuitgaven van China zullen dit jaar drastisch
li opgeschroefd. In vergelijking met vorig jaar zal 17,7
It meer worden uitgegeven aan de verdediging van de
Ipubliek, zo blijkt uit de vandaag aan het Nationaal
pngres in Peking gepresenteerde begroting. Dit jaar zal er
de minister van financiën Xiang Huaicheng een slordi-
niljard gulden aan het leger worden besteed. Veel van het
jl worden gebruikt om de strijdkrachten voor te bereiden
perne oorlogsvoering. Daarnaast is het de bedoeling de
soldaten en officieren te verhogen.
en door geweld in Atjeh
In de opstandige Indonesische provincie Atjeh zijn af-
n weekeinde bij gewelddadigheden zeker zeventien per-
bm het leven gekomen. Een deel van de slachtoffers viel
btsingen tussen veiligheidstroepen en rebellen, zo meld-
I Jakarta Post vandaag. Half februari kwamen de rebellen
(gering nog veiligheidsmaatregelen overeen die een ein-
isten maken aan het geweld dat de provincie in het noor-
n Sumatra al twintig jaar in zijn greep houdt.
pesty: vrouwen dagelijks gemarteld
Over de hele wereld worden dagelijks vrouwen en
fc gemarteld. Er bestaat een mondiale cultuur waarin
in niet dezelfde rechten hebben als mannen. Dat schrijft
Ity International in een vandaag verschenen rapport,
pn zijn niet vaker slachtoffer van marteling dan mannen,
Ie worden wel slachtoffer van 'mensenrechtenschendin-
fchen in hun vrouw-zijn treffen', aldus de organisatie,
ty noemt de thuissituatie voor veel vrouwen gevaarlijk,
a is meer dan 40 procent van de vrouwen ooit geslagen,
Ipt of seksueel misbruikt. Ook de VS worden genoemd,
tirdt 'elke vijftien seconden' een vrouw mishandeld.
|tie pakt 'rekruten' ETA op
Bilbao De Spaanse politie heeft de afgelopen nacht vijf-
Jensen gearresteerd, die ervan worden verdacht te beho-
I de Baskische jeugdorganisatie Haika. Deze club zou de
pn voorbereiden op een 'loopbaan' in de terroristische af-
Ingsbeweging ETA. Ongeveer 300 agenten verrichtten de
lidingen in tal van plaatsen in Baskenland zoals Bilbao en
len in Pamplona in Navarra. Haika ("Verrijst') is zowel in
I als in Frankrijk actief. De legale beweging is in april vorig
tstaan door een samengaan van de Spaans-Baskische
n de Frans-Baskische jeugdbeweging Gazteriak. Het ra-
tationalisme leeft met name op in Frans Baskenland. Het
separatistische manifestaties en aanslagen of andere ge
elden stijgt sterk in deze streek, aldus de politie.
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
De opwarming van de aarde
door het zogenoemde broeikas
effect kan effectief en relatief
goedkoop worden tegengegaan,
maar alles hangt af van de in
ternationale wil om de al be
staande technologieën toe te
passen. Dat zegt het Intergou
vernementele Panel over Kli
maatverandering (IPCC) in een
gisteren verschenen samenvat
ting van een rapport dat door
200 geleerden is opgesteld.
Het rapport is het derde in
een reeks van het VN-panel.
Het eerste verscheen in januari
in Shanghai, en stelde dat de
gemiddelde temperatuur op
aarde in deze eeuw met 5,8 gra
den Celsius kan stijgen. Het
tweede rapport, in februari uit
gebracht in Genève, gaf de mo
gelijke gevolgen aan: tropische
ziektes in gematigde streken,
woestijnvorming in Afrika en
smeltende gletsjers in Europa.
Het rapport van gisteren wijst
op technische mogelijkheden
om de uitstoot van zogenaam
de broeikasgassen te verminde
ren. Het gaat hierbij voorname
lijk om koolstofdioxide, dat bij
de verbranding van fossiele
brandstoffen als aardolie en
steenkool ontstaat.
Uit het eerste IPCC-rapport
in januari kwam naar voren dat
uitlaatgassen van auto's en an
dere industriële vervuiling be
langrijke veroorzakers van het
broeikaseffect zijn. Gebruik van
energiebronnen met een gerin
ge C02-uitstoot kan een be
langrijke bijdrage aan de be
strijding van het probleem leve
ren, zegt het panel nu. Als voor
beelden worden bijproducten
van bos- en landbouw, afval
van steden en industrieën,
windenergie, waterkracht én
kernenergie genoemd.
De opstellers van het rapport
geven toe dat de energievoor
ziening zeker tot het jaar 2020
zal worden gedomineerd door
relatief goedkope fossiele
brandstoffen. Ook merkt het
panel op dat arme landen
waarschijnlijk onvoldoende
middelen hebben om nieuwe
technologieën toe te passen of
gebruiken te veranderen.
WASHINGTON JOHN WANDERS
CORRESPONDENT
Met de Amerikaanse vice-presi
dent Dick Cheney gaat het weer
goed, nadat een slagader in zijn
hartstreek is gedotterd. De 60-
jarige Republikein werd gister
avond opnieuw met hartklach
ten opgenomen in een Was-
hingtons ziekenhuis. Cheney
meldde zich zelf met klachten
over pijn op de borst. Hij heeft
sinds zijn 38ste vier hartaanval
len gehad, waarvan de laatste
iets meer dan drie maanden ge
leden.
President Bush en Cheneys
naaste medewerkers trachtten
in hun eerste reactie de groei
ende twijfel over de gezondheid
van de vice-president weg te
nemen, door te onderstrepen
dat het slechts om 'een voor
zorgsmaatregel' ging. Maar de
zuinige verklaring van de presi
dent leek vooral te bevestigen
dat het bericht de nodige con
sternatie had veroorzaakt in het
Witte Huis.
Het scenario was identiek
aan de situatie van november
vorig jaar. Ook toen meldde
Cheney zich met klachten over
pijn op de borst bij de artsen.
Bush beging toen een blunder
met zijn publieke verklaring
waarin hij tegensprak dat Che
ney een lichte hartaanval had
gehad. Dat bleek echter wel de
gelijk het geval geweest.
De snelle terugkeer van Che
ney's hardnekkige hartkwaal
roept bij het Amerikaanse pu
bliek ongetwijfeld opnieuw de
vraag op of de vice-president
fysiek wel is opgewassen tegen
zijn hoge ambt. Cheney is in
politiek Washington de spin in
het web, en daarmee is hij een
van de machtigste mannen van
de wereld. Veel waarnemers
achten hem invloedrijker dan
Bush zelf. Cheney wordt om die
reden wel aangeduid als de
'premier van de VS'.
Macedonië heeft besloten alle
reservisten van leger en politie
te mobiliseren, in verband met
aanhoudende activiteiten van
Albanese rebellen in het grens
gebied met Kosovo. De span
ningen zijn gisteren verder toe
genomen door een schietpartij
tussen Albanese separatisten en
Macedonische troepen bij het
dorp Tanusevci, waarbij zondag
al drie Macedonische soldaten
waren gedood.
Een woordvoerder van de
Macedonische politie zei dat
het geweld zich niet tot Ta
nusevci beperkt, maar dat 'ter
roristen' ook in de nabije om
geving actief zijn. In verband
met de onrust heeft de regering
in Skopje spoedberaad gehou
den. Ze zal morgen bij de VN-
Veiligheidsraad aandringen op
het instellen van een bufferzo
ne aan de grens met Kosovo.
Op die manier kan worden
voorkomen dat rebellen in Kos
ovo vanuit Macedonië met wa
pens worden bevoorraad.
De guerrillastrijders zeggen in
Macedonië een bevrijdingsoor
log te willen voeren, zoals dat
ook in Kosovo is gebeurd. Van
de bevolking van Macedonië is
ongeveer eenderde Albanees. In
cultureel opzicht is deze groep
sterk verwant aan de Albanese
meerderheid in Kosovo. De af
gelopen twee weken werd er al
sporadisch gevochten tussen
leger en rebellen, die veel vrij
willigers werven.
Buurland Griekenland heeft
zijn bezorgdheid geuit over de
situatie in de voormalige Joego
slavische republiek. Minister
van buitenlandse zaken Pa-
pandreou is vandaag in Skopje
om overleg te plegen over de
toenemende spanningen.
tegenover homoseksuelen.
Tatchèll is lid van de Britse
groep Outrage', die opkomt
voor de rechten van homosek
suelen. Afgelopen najaar pro
beerde hij met twee andere le
den van de groep Mugabe ook
al aan te houden, toen bij een
staatsbezoek aan Groot-Brittan-
nië. Mugabe heeft bij veel ho
mo's woede gewekt door hen
'honden' te noemen.
Mugabe was in Brussel voor
overleg met de Belgische rege
ring en de Europese Unie over
de situatie in Congo.
De Britse homo-activist Peter
Tatchell heeft gisteren in Brus
sel geprobeerd de Zimbab
waanse president Mugabe aan
te houden. Zijn poging mislukte
doordat een lijfwacht van Mu
gabe hem tegen de grond sloeg.
Later vertelde hij het Belgi
sche persbureau Belga dat hij
de Belgische minister van justi
tie Verwilghen een brief had ge
stuurd met het verzoek Mugabe
aan te houden, en hem te ver
volgen wegens zijn opstelling
Russische president wil lastige communisten pootje lichten
De Russische president Poetin stuurt aan op nieuwe
parlementsverkiezingen. Uit tactische overwegingen wil
de door het Kremlin gecontroleerde partij Eenheid een
communistische motie van wantrouwen tegen de rege
ring steunen. Poetin kan vervolgens het parlement ont
binden.
moskou frank hendrickx
correspondent
Indien het Russische parlement
de regering volgende week weg
stemt, heeft Poetin volgens de
Russische constitutie twee mo
gelijkheden: de regering ont
slaan of het parlement ontbin
den en nieuwe verkiezingen
uitschrijven. De Russische lei
der kiest in dat geval voor de
laatste variant, aldus Eenheid
gisteren.
Leden van de Poetin-gezinde
partij rekenen op een grote ver
kiezingsoverwinning. „Bij nieu
we verkiezingen zullen de com
munisten veel minder stemmen
krijgen, terwijl 30 tot 40 procent
van het electoraat voor ons zal
stemmen", aldus fractievoorzit
ter Boris Grizlov van Eenheid.
„De president zal daardoor een
constructiever parlement krij
gen."
Eenheid voert sinds haar op
richting, bijna anderhalf jaar
geleden, naadloos uit wat het
Kremlin opdraagt. De partij
heeft nog geen definitieve be
slissing genomen over de door
de communisten ingediende
motie. Het Kremlin lijkt daar
mee de communisten de kans
te geven de motie alsnog terug
te trekken. Partijleider Gennadi
Zjoeganov lijkt dat niet van
plan. Hi| zei gisteren juist ver
trouwen te hebben in nieuwe
verkiezingen. „Het socialisme
wint overal aan kracht", aldus
Zjoeganov.
De communisten werkten het
afgelopen jaar nauw samen met
Poetin en de regering. De laat
ste weken zoeken ze echter de
confrontatie. Het economische
beleid is veel te liberaal geble
ken, meent de nog altijd groot
ste partij van Rusland. De motie
komt vrijwel zeker door de
Doema als Eenheid vóór stemt.
De nationalistische partij van
Zjirinovski zal ook tegen de re
gering stemmen als het Kremlin
dat vraagt. „Normaal steunen
we geen moties van de commu
nisten, maar als Eenheid voor
stemt, zullen wij het ook doen",
aldus Zjirinovski.
De liberale partij SPS over
weegt eveneens de regering
naar huis te sturen. De SPS
vindt het kabinet onder leiding
van premier Kasjanov niet libe
raal genoeg. Waarnemers be
twijfelen echter vooralsnog of
het Kremlin inderdaad de gok
van nieuwe verkiezingen zal
wagen. Poetin zou vooral de
communisten op hun plaats
willen zetten.
BRUSSEL-DEN HAAG ANP-AFP-Rtr
Een tweede reeks tests op de
kadavers van varkens op een
geruimd bedrijf in het Vlaamse
Diksmuide heeft aangetoond
dat de dieren niet aan mond
en klauwzeer (mkz) leden. Dat
heeft de Belgische minister van
landbouw Gabriëls bekendge
maakt. Hoewel er nog een der
de controle zal plaatshebben,
sprak de bewindsman van 'ver
lossend nieuws'.
De uitslag van de test werd
met grote spanning tegemoet
gezien. Het geruimde bedrijf in
de Vlaamse stad voerde op 9 en
14 februari twee ladingen var
kens uit Groot-Brittanië in, die
onmiddellijk aan ongeveer
twaalf bedrijven werden door
verkocht. De vrees bestond dat
de zeer besmettelijke dieren-
ziekte van het Verenigd Konink
rijk naar het vasteland was
overgeslagen.
Ook in Frankrijk blijken enke
le verdachte dieren niet te zijn
besmet, net als in Denemarken
en Duitsland. De landen hante
ren wel nog hun strenge veilig
heidsmaatregelen, of breiden
die zelfs uit. Zo worden paar
denrennen in Frankrijk waar
schijnlijk tijdelijk verboden in
verband met de mkz-crisis. Dit
liet de gokorganisatie PMU we
ten.
Londen versoepelt de draco
nische maatregelen intussen
iets. Boeren in delen van Groot-
Brittannië waar geen mond- en
klauwzeer heerst, mogen sinds
gisteren weer dieren naar
slachthuizen brengen. De auto
riteiten willen voorkomen dat
er een tekort aan vlees ontstaat.
Het aantal mkz-haarden in het
land is nu 73. Tot nu toe zijn
meer dan 53.000 dieren nood
gedwongen afgemaakt.
PEKING AFP-Rtr
China blijft ontkennen dat het
Irak hulp geeft bij het moderni
seren van zijn luchtmacht. Een
onderzoek bij de relevante in
stanties heeft dat uitgewezen,
aldus minister van buitenland
se zaken Tang Jiaxuan.
De VS beschuldigden Irak er
vorige maand van dat Chinese
technici Irak te hulp zijn ge
schoten bij de aanleg van een
netwerk van glasvezelkabel.
Daardoor is volgens Washing
ton de Iraakse luchtverdediging
aanzienlijk versterkt.
Eerder sprak Peking de Ame
rikaanse beschuldiging al tegen.
De VS vroegen China daarop
opheldering over berichten dat
in Irak Chinezen zouden wer
ken zouden aan telecommuni-
catieprojecten.
Vanuit de lucht is goed te zien over welke lengte het dek van de rampbrug is verdwenen. In het midden ont
breekt ook duidelijk zichtbaar de pijler die door de sterk gezwollen Douro is weggespoeld.
LISSABON AFP-DPA-Rtr-ANP
De Portugese premier Guterres
is gisteren uitgejouwd toen hij
de plek bezocht waar zondag
avond een brug over de rivier
de Douro instortte. Een bus en
twee auto's vielen daardoor in
de rivier. Alle 77 inzittenden
kwamen daarbij vrijwel zeker
om. Er zijn pas enkele lijken ge
borgen. Guterres aanvaardde
eerder op de dag al het ontslag
van minister van publieke wer
ken Coelho.
Een menigte van enkele hon
derden mensen schreeuwde
'moordenaars, moordenaars'
toen de premier arriveerde. De
stalen brug, in 1886 gebouwd,
verkeerde in abominabele toe
stand. De plaatselijke burge
meester had de autoriteiten al
vaker gewaarschuwd voor de
slechte staat van de oeverver
binding, maar er werd nooit
iets aan gedaan. Guterres zei
dat hij zich de woede van de
mensen 'goed kon voorstellen'.
Het ongeval gebeurde zon
dagavond even na tien uur tus
sen de steden Castelo de Paiva
en Penafiel, ongeveer 50 kilo
meter ten oosten van Porto. Het
kolkende water van de Douro
sloeg een brugpijler weg. In het
gebied regent het al dagenlang
bijzonder veel. „De brug is ge
bouwd in een tijd dat er nog
paard-en-wagens en ezelkarren
reden", aldus de burgemeester.
Tot zondagavond reden er da
gelijks 1.800 voertuigen over.
De bus en de auto's zijn mo
gelijk honderden meters door
de Douro meegesleurd. „De
stroming is zeer sterk en het is
zeer gevaarlijk voor de dui
kers", aldus Joaquim Marinha,
de coördinator van de red
dingswerkzaamheden. De Por
tugese marine heeft sonarappa-
ratuur gestuurd om te helpen
bij het zoeken naar de voertui
gen, die op een diepte van meer
dan 20 meter liggen.
