Beiden Regio
'Plannen Haagweg
zijn niet haalbaar'
Een lichtmast als bijzettafel op zes hoog
Provincie draagt
miljoenen bij aan
milieuproj ecten
Bangs niet betrokken bij opzetten Pilgrim-archief
Zoeken naar het evenwicht van een appelboom
Begrafenis 'oma Van Dam'
wordt imposante gebeurtenis
Glaswerk!
HEfliB
I^JiYÉ
ISDAG 21 FEBRUARI 2001
13
LEIDEN
ROBBERT MINKHORST
De provincie Zuid-Holland
trekt vier miljoen gulden uit
voor regionaal milieubeleid. De
Leidse regio, de Rijnstreek en
de Duin- en Bollenstreek heb
ben samen de komende vier
jaar ruim anderhalf miljoen
gulden te verdelen.
Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland maakten gisteren
de extra uitgaven bekend. De
gemeenten moeten het geld be
steden aan projecten en onder
zoeken die de regionale samen
werking op de terreinen van
milieu en water versterken. Dat
is dan weer goed voor het mi
lieu, denkt de provincie.
Hun eigen ambities hebben
gedeputeerde staten verwoord
in het Beleidsplan Milieu en
Water. Dat plan moet zorgen
voor een omslag in het denken
van bestuurders. Zuid-Holland
wil een nieuwe koers varen: de
sanering en beheersing van mi
lieuproblemen via het verstrek
ken en handhaven van vergun
ningen is niet het enige waar
provincie, regio's en gemeenten
zich op moeten richten.
Vrouw breekt neus
LEIDEN
Een 21-jarige vrouw uit Leiden
is gisterochtend op het Sta
tionsplein aangereden door een
bus. Zij fietste daar langs de
standplaats voor bussen rich
ting de fietstunnel en kreeg
geen voorrang. De vrouw viel,
brak haar neus en liep schaaf
wonden op.
De provincie wil vooruitlopen
op maatschappelijke ontwikke
lingen. Wat doe je met inwo
ners die, na Volendam en En
schede, in het geweer komen?
Die zich verzetten tegen opslag
van gevaarlijke stoffen in de
buurt? En: vooruitlopen op ver
anderingen in de natuur. Waar
komen waterbuffers?
Omdat zulke ontwikkelingen
gemeentegrenzen vaak overstij
gen, en in regionaal verband
worden besproken, subsidiëren
GS de regio's. Het geld gaat
naar milieudiensten daar waar
er milieudiensten zijn, en an
ders naar de samenwerkings
verbanden. Milieudienst West-
Holland, het Samenwerkings
verband Duin- en Bollenstreek
en het Rijnstreekberaad krijgen
elk tot 2004 ieder jaar 130.000
gulden.
Zo bezien blijven Alkemade
en Voorschoten verstoken van
dat geld. Beide gemeenten ne
men niet deel aan de regionale
milieudienst. Voorschoten om
dat het geen geld heeft, Al
kemade omdat het bij regionale
samenwerking onvoldoende de
belangen van zijn tuinders ziet
behartigd.
Ruit kapot? Bel: 589 88 87
S- EN SCHILDERWERKEN
irval op bloemenkiosk
Een nog onbekende man heeft gistermiddag de bloe-
- josk aan de Beatrixstraat overvallen. Hij kwam de winkel
ld in, dreigde met een mes en eiste geld. De 21-jarige mede-
ster opende de kassa en gaf de overvaller een klein geldbe-
*e Hen zoekactie van de politie leverde niets op, maar van de
75 palier is een goed signalement bekend.
rage door aanrijding
ij Drie personenauto's zijn gisteravond zwaar beschadigd
in aanrijding op het Lammenschansplein. Een 27-jarige
uit Delft reed richting Voorschoterweg, maar belandde in
Icht op de linkerrijstrook. Daarbij raakte hij een auto naast
Die kwam op de rijbaan voor het tegemoetkomend ver-
erecht en botste op een andere auto. Twee chauffeurs, een
rdorper (19) en een man uit Noordwijkerhout (22), zijn
iet ziekenhuis gebracht. De auto's zijn weggesleept. Door
was de weg van negen tot half elf afgesloten.
LEIDEN WIM KOEVOET
Wethouder Pechtold (D66/cultuur) wil niet sa
menwerken met de Leidse Amerikaan J. Bangs bij
het opzetten van het Pilgrim Archief. Van As
(ChristenUnie/SGP) en Vlasveld (LWG/DeGroe-
nen) drongen daar gisteravond tevergeefs op aan
in de raadsvergadering. Zij vinden het een gemis
te kans dat Bangs, die als particulier een klein Pil
grim-museum aan de Beschuitsteeg runt, buiten
de gemeentelijke plannen wordt gelaten.
Vlasveld en Van As wezen op de grote expertise
van Bangs en memoreerden, dat hij in het verle
den al eens een Pilgrim-archief heeft opgezet.
Van As zei ook dat hij het geen goede zaak vindt
dat het archief, dat deels digitaal wordt en deels
een tentoonstellingselement krijgt, gaat concur
reren met Bangs' museum. Maar wethouder
Pechtold hield vol dat het archief en het museum
van Bangs elkaar 'aanvullen'.
De wethouder zei ook geen voorstander te zijn
van het op één plek samenbrengen van het ma
teriaal van Bangs en de gemeente. Dat zou de in
druk kunnen wekken 'dat dat dan alles is'. In de
stad wemelt het volgens Pechtold van de plekken
waar de Pigrims hun sporen hebben nagelaten.
Pechtold trok Bangs' ervaring en kennis niet in
twijfel, maar hij meent dat ook zijn eigen mensen
van het gemeentearchief aan de Boisotkade wat
dat betreft hun mannetje staan. „Zij zijn geheel
ingevoerd in het Pilgrim-dossier."
Op het raadslid Vergeer van de SP na durfde
niemand de eigenlijke reden van het op afstand
houden van Bangs te noemen. Het is een publiek
geheim, dat de gemeente zich groen en geel er
gert aan de informatie die Bangs op internet ver
spreidt over Pilgrim-monumenten en de wijze
waarop Leiden daarmee omspringt. Volgens
Bangs wist Leiden alle sporen van de Pilgrims uit.
Directe aanleiding voor de slechte verstand
houding zijn de muurresten van de vroegere
Vrouwekerk, die volgens Bangs van grote beteke
nis was voor de Leidse Pilgrim-gemeenschap. De
gemeente bestrijdt dat en is juist van plan de
muurresten te slopen.
Bangs verspreidt op internet gepeperde kritiek
op het Leidse gemeentebestuur. Hij suggereert
onder meer, dat de muurresten in het gebied van
het Aalmarktproject liggen. De invloed van de
campagne van Bangs is zo groot dat Albert Heijn,
met zijn Amerikaanse belangen, kopschuw werd
om te investeren in het nieuwe winkelcentrum.
Het Pilgrim Archief is dan ook mede bedoeld
om het imago van Leiden in Amerika op te vijze
len en 'misverstanden' uit de wereld te helpen.
SP-voorman Vergeer drukte zich wat minder di
plomatiek uit. „Met het archief wil de gemeente
tegengas geven aan die rare meneer Bangs, die
desinformatie verspreidt." Bangs zat op dat mo
ment boven Vergeer, op de publieke tribune.
Projectleider NS Vastgoed waarschuwt:
Door het aantal woningen op het terrein tussen Haag-
weg en Telderskade van 400 terug te brengen naar 200
kan het zogenaamde project Stad Milieu wel eens on
betaalbaar worden. Dat zegt R. van Hövell, die als pro
jectleider voor NS Vastgoed nauw betrokken is bij de
plannen voor het gebied aan weerszijden van de spoor
lijn Leiden-Utrecht (het voormalige Van Gend Loos-
-terrein).
bied. „Ik durf haast te zeggen
dat het project met deze uit
gangspunten onuitvoerbaar is
als er niet behoorlijk wat geld
wordt bijgelegd."
De raadscommissie ruimtelij
ke ordening buigt zich morgen
avond over de plannen. Daarin
is niet alleen het aantal wonin
gen naar beneden bijgesteld
maar ook het aantal plekken in
de parkeergarage: van 1500
naar 1000. Het aantal woningen
is verminderd op aandringen
van de omwonenden. Die zijn
verenigd in een zogenaamde
In het project zijn ook een on
dergrondse parkeergarage en
een nieuwe verkeersontsluiting
opgenomen. Volgens Hövell is
het financiële draagvlak voor
die planonderdelen nu te smal
geworden.
Hij doet deze en andere uit
spraken in een speciale nieuws
brief, die de gemeente Leiden
aan Stad Milieu heeft gewijd.
Volgeris de NS-man heeft de
gemeente te veel ingezet op de
ecologische waarde van het ge-
Initiatiefgroep. Dat er minder
plekken voor auto's in de gara
ge aan de Haagwegkant van het
gebied komen, is uit angst voor
grote verkeersproblemen op
diezelfde Haagweg. Deskundi
gen beweren dat een grote par
keergarage in combinatie met
verkeersstromen van en naar
het nieuwe winkelgebied bij de
Aalmarkt filevorming en vertra
ging in de hand werken. Vooral
de aansluiting Haagweg/Rijn-
zichtbrug wordt als 'knelpunt'
gezien.
Alleen de aanleg van een
nieuwe brug en een nieuwe
weg langs het spoor in de
Transvaalwijk bieden volgens
een ingehuurd bureau soelaas.
In Transvaal moet daarvoor
niet nader genoemde bebou
wing worden gesloopt. De ge
meente ziet af van zo'n zware
ingreep en schrapt liever in het
aantal parkeerplaatsen.
De begrafenis van 'oma Van Dam', die vorige
week vrijdag op 113-jarige leeftijd overleed,
wordt morgen in Leiden een imposante gebeur
tenis. De lijkkist wordt vervoerd in een zwarte
koets met vierspan. Een deel van de familie be
vindt zich in twee volgkoetsen. De stoet wordt
vooraf gegaan door een ere-escorte van de mo
torpolitie Hollands Midden, dat in een V-vorm
rijdt. De politie denkt dat veel Leidenaars zich
bij de rouwstoet aansluiten en verwacht de no
dige verkeersproblemen.
Rond het middaguur vertrekken de koetsen
van het rouwcentrum Van der Luit aan de Wil
lem de Zwijgerlaan naar de Groenoordstraat,
waar mevrouw Van Dam tot haar dood woonde.
Daar wordt de kist op de koets gedragen en ver
trekt de stoet rond 12.30 uur. Via de Haarlem
merweg, Maresingel, Oude Herengracht, Lange-
gracht, Klokpoort, Hooigracht, St. Jorissteeg, Le
vendaal, Korevaarstraat, Breestraat (bij het stad
huis wordt even stilgehouden), Noordeinde,
Haagweg en Dr. Lelylaan komt het gezelschap
uiteindelijk op begraafplaats Rhijnhof aan. Daar
wordt in de aula om twee uur een afscheids-
dienst gehouden, waarna de teraardebestelling
plaatsvindt.
yi WIM WEGMAN
i deden ze nog wel. Meer
uitbundig zelfs. Maar
en leverden de ffuitbo-
bij boerderij De Slaagh,
iderkomen van wijkbe-
i stadsdeel West, nauwe-
leer op. Tientallen jaren
itallig of verkeerd uitge-
onderhoud hadden hun
iist. „Drieënhalve appel
J mandje peren, dat was
n beetje wat we jaarlijks
i oogsten", zegt teamlei -
vi Rasser van wijkbeheer
Ijl Jadat een snoeibeurt van
idse groenmedewerkers
hts uitpakte besloot Lei-
7 een specialist bij te ha-
ide Betuwe natuurlijk,
fruitbomen liggen een
verscholen achter de kin-
rderij bij De Slaagh aan
;e Morsweg. Nu hun tak-
al zijn, vallen ze eigenlijk
lijks op. Toch is het een
Ier plekje, maakt Rasser
jk. Tussen de geknotte
en de stal van het kin-
rderijtje aan de Lage
ïg bevindt zich namelijk
n de oudste boomgaar-
n Leiden.
:r: „Boerderij De Slaagh
- iveer een eeuw oud. Net
1 boerderijen uit die tijd
e een kleine boomgaard
el t enkele tientallen appel-
en pruimenbomen. Al-
voor eigen gebruik. De
01 rij is zo'n vijftien jaar ge-
Sj ioor de gemeente ge-
van toenmalig eigenaar
loogaard. Die was op dat
nt al een tijdje gestopt
bedrijf. De boerderij en
mgaard waren een beet-
illen geraakt."
gemeente knapte De
grondig op, waarna de
g groen - die later opging
beheer - er in trok. De
fard liet Leiden lange
mst, totdat de gemeen-
groenwerkers besloten
steeds verder dichtgroei
bomen hard aan een
„;urt toe waren. „Er wa-
Jan van Bruchem snoeit de boomgaard bij boerderij De Slaagh, onder toeziend oog van Arwi Rasser van Wijkbeheer. foto marklamers
ren gewoon veel te veel fruit-
dragende takken. Dat leverde
weliswaar veel fruit op, maar
het merendeel van de vruchten
bleef heel klein. Ze waren ei
genlijk oneetbaar. Het was ge
woon te veel voor de bomen. Er
moest wat gebeuren."
De medewerkers van wijkbe
heer probeerden eerst de bo
men zelf onder handen te na
men. Maar een jaar na hun
werk bleek dat het snoeien van
fruitbomen een vak apart is - en
dat de gemeente-ambtenaren
dat helaas niet in de vingers
hadden. „De bomen ontwikkel
den allemaal waterloten", zegt
Rasser. „Dat zijn van die steil
omhoog groeiende scheuten.
Niet mooi om te zien en vruch
ten leveren ze ook niet op."
Via via kwam de gemeente bij
het Tielse hoveniersbedrijf
Donker terecht, gespecialiseerd
in het op orde brengen van ou
de fruitbomen. Medewerker Jan
van Bruchem is nu al twee da
gen bezig om de bomen nieuw
leven in te blazen. „Met de ap
pelbomen is de gemeente in
derdaad iets te rigoureus bezig
geweest. Ze hebben vooral tak
ken aan de bovenkant wegge
haald, kennelijk met de bedoe
ling de boel wat meer licht te
geven. Maar ze hadden daar
best kunnen blijven zitten. Een
beetje uitdunnen misschien. Ze
hadden beter aan de onderkant
kunnen snoeien. Wat naar be
neden hangt, daar heb je niets
aan. Maar goed, die waterloten
die er nu zijn gekomen, daar
maak ik nog wel wat van. Ik
haal er een paar weg, kort er
een paar in en over een tijdje
komt daar wel weer vrucht
aan."
Van Bruchem legt uit dat ze
ker bij het snoeien van fruitbo
men haastige spoed zelden
goed is. „Ze hebben hier in één
jaar willen doen wat eigenlijk in
drie jaar had moeten gebeuren.
Maar als je een boom sterk
snoeit, gaat hij ook heel sterk
reageren. Hij ontwikkelt takken
die razendsnel groeien, maar
die pas na lange tijd vrucht dra
gen. Het is beter om een boom
een beetje te pesten. Hier en
daar wat takken weghalen en
de vruchtknoppen flink uitdun
nen, zodat hij al zijn energie in
de overgebleven knoppen kan
stoppen. Het is de kunst om dat
precies goed te doen: om de
boom meer licht te geven en te
gelijk zijn nieuwe groei een
beetje in te perken. Je moet
daar een evenwicht in zien te
vinden."
Al dit jaar moet het werk van
Van Bruchem letterlijk vruch
ten afwerpen. Wat er met die
hogere opbrengst gaat gebeu
ren, weet Rasser nog niet. „De
medewerkers hebben er wel be
langstelling voor, denk ik. Maar
de boerderij is er ook voor de
wijk. Misschien dat we straks
iets voor de omwonenden orga
niseren. We zien wel."
totaal heeft LTV Merenwijk acht ba
nen, die ingeklemd liggen tussen een
flat - de Merendonk - en de Griffioen-
wal. Tussen het buitenste hek van de
tennisbaan en de achtertuin van de
familie De la Rie aan de Griffioenwal
zit slechts één meter ruimte.
„Toen ik bij de tennisvereniging pro
testeerde tegen de komst van nog
meer lampen, kreeg ik te horen dat
veel werkende mensen lid zijn van de
tennisvereniging. Die zouden 's
avonds willen ontspannen op de ten
nisbaan. Maar wij werken ook. En wij
vinden het ook lekker om 's avonds te
kunnen ontspannen. In ons eigen
huis", zegt De la Rie verongelijkt.
A. Huizer, technische man van LTV
Merenwijk en aanvrager van de bouw
vergunning, begrijpt de commotie,
maar meent ook dat alle zorgen onge
grond zijn. „Er is een aantal voor
schriften waar zulke lampen aan moe
ten voldoen. Omwonenden mogen
bijvoorbeeld niet in de lampen kun
nen kijken en er zijn normen voor de
lichthinder. Daar zullen we ons aan
houden." En wat betreft die lichtpun
ten op baan acht? „Dat is voor de toe
komst. Als we daar dan ook verlichting
willen hoeft niet de hele baan op
nieuw te worden opengebroken. Maar
we weten nog niet wanneer we voor
die baan een vergunning aanvragen."
Gemeetevoorlichter Tjeerd Roosjen
bevestigt dat de aanvraag binnen is,
maar benadrukt dat die nog niet is
goedgekeurd. „Er ligt nu een bouw-
aanvraag voor vier lampen op baan
vijf en zes. Over een maand of twee
wordt die aanvraag pas behandeld.
Tot die tijd kunnen buurtbewoners
hun visie op de plaatsing van nieuwe
lichtmasten geven. Die standpunten
worden in het gemeentelijk besluit
meegenomen. Bezwaar aantekenen
kan pas nadat de vergunning is ver
leend."
„In 1995 werd al mondeling beloofd
dat er geen verdere uitbreiding van de
verlichting zou komen. Maar dat ge
beurt nu alsnog. En baan acht zal dus
ook niet lang meer duren. Ik vraag me
er al weken 's nachts wakker
n dan moet de echte ellende
ia de la Rie en haar buurtgeno-
g beginnen. De Leidse Tennis-
ging Merenwijk is aan het ver
in en er komen vier nieuwe
lasten bij. Twee praktisch in
chtertuin en twee aan de over-
re tot 's avonds laat haar woon-
'erlichten. „Ja, het is zo stom,
er bijna van in de lach schieten,
n feite is het diep triest. We
n nu onze slaapkamer naar de
kant van het huis verplaatst,
ivat het resultaat in onze tuin en
Dnkamer wordt, valt nog maar
en."
gt bijval van haai' 'overbuur-
Ans Vrage. Die woont met
ivee kleine kinderen aan de an-
ant, op de zesde verdieping van
Merendonk. „Dat wordt nog
g", zegt Vrage. „Die nieuwe-
asten worden zo'n vijftien me-
>g. Die kan ik straks vanaf m'n
mmm
Ria de la Rie en Ans Vrage, met zoontje Leon op de arm. „Die nieuwe lichtmasten
worden zo'n vijftien meter hoog." foto hielco kuipers
af wat het woord van de tennisvereni
ging eigenlijk waard is", aldus De la
Rie. „Ik heb sterk de indruk dat onze
mening helemaal niet telt en dat alles
eigenlijk al beklonken is. De grond is
eigendom van de gemeente. Dat ver
klaart waarschijnlijk een heleboel.
Vreemd, want ik heb altijd gedacht dat
de gemeente er voor al haar inwoners
was."
TIMOTEUS WAARSENBURG
balkon als bijzettafel gebruiken."
Eigenlijk begon alle ellende al in 1995.
LTV Merenwijk wilde toen verlichting
voor vier banen. „En daar was de
buurt niet blij mee," vertelt De la Rie.
„Na lang bakkeleien is er uiteindelijk
een overeenkomst getekend door de
buurt, de gemeente én de tennisver
eniging. De lampen zouden op be
paalde dagen niet aangaan en op
doordeweekse dagen zou de verlich
ting tot uiterlijk half elf 's avonds
branden. Maar de man die zich toen
zo hard maakte voor die overeen
komst, was nog niet verhuisd, of de
lampen bleven langer aan. En nu ko
men er dus vier lichtmasten bij op
baan vijf en zes. En bij baan acht zijn
ook al verlichtingspunten aange
bracht."
Op zich is een tennisbaan met verlich
ting geen vreemd verschijnsel in ons
land. Waar staan ze niet? Maar een
kleine beschrijving van de omgeving
verduidelijkt veel aan de bezwaren. In
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt, Is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Pablo Cabenda .en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 439
