NOOR
IP*
tP
Toerisme
su, VAN MAK
HANZETIJD
EIERLEEFT
SLOOM
Skiën
tot in
mei
LAMMETJE TOT DODELIJK MONSTER
TERDAG 17 FEBRUARI 2001
Noorwegen
Wie wil overnachten in houten hotels met uitzicht over
fjorden en watervallen of wenst te dineren bij het
haardvuur kan in Noorwegen terecht bij het samenwer
kingsverband De Historiske Hotelier. In deze coöpera
tie verenigden zich 34 hotels die zijn gebouwd in de
periode 1690-1939. De historische restaurants wer
ken samen in De Historiske Spisesteder.
Meer informatie over beide ketens:
telefoon (0900) 899.11.70.
Internet: www.noorsverkeersbureau.nl
I (s
15
4-4
kbe ,e week vond een Nederlandse
rsporter de dood nadat hij
een lawine was overvallen. Hij
elaas niet de laatste zijn. Die
onschuldige witte helling
bij een verkeerde inschatting
dg ers een gruwelijk monster blij-
Lawinekunde is onmisbaar
wie de veilige pistes wil verla-
'5. Haar welke Nederlander be-
RC' rt daarover?
litgestrekte, witte helling. Maag-
Onbereden, geen sporen, geen
ƒ1 ien, niets! Helemaal alleen voor
l rer weg van de skipistes vol toe-
5 fe i die in lange rijen wachten voor
i. Rust, ruimte. Jij die de eerste
:n mag trekken. Het einde,
daad, soms is het letterlijk het
want diezelfde, maagdelijke
gg iw kan zeer, zeer verraderlijk
iefst 150 mensen vinden jaar-
Ie dood in een lawine in de Al
kaak de oorzaak van menselijk
door overschatting of het ne-
van een verkeerde beslissing. Al-
d in Oostenrijk waren er vorig
8 ongevallen, waarbij 260 men-
etrokken waren. Daarbij vielen
leva wonden, 139 mensen werden
ibe,lven onder de sneeuw en 39
Nil en overleden. Dat velen zichzelf
iblemen brengen door over-
v ting, staat daarbij vast.
1 igen eind november acht Duit-
i het Oostenrijkse Obergurgl
op pistes die gesloten waren.
:ht, skileraren in opleiding, ne-
len de lawinewaarschuwing, de
en liften en oranje waarschu-
3 lichten, omdat ze dachten vol-
le ervaring te hebben. Ze ver
akten een lawine, waardoor er
iet ongeluk niet na konden ver-
1 vanuit de groep speelt hierbij
as Jeroen Offermans van het
lovense Alpintreff (Berg- en ski-
De zeven Hanzesteden langs de IJssel
laten deze zomer het verleden herleven.
Acteurs, die per schip over de rivier rei
zen, geven tachtig openluchtvoorstel
lingen in de stijl van de laatmiddel
eeuwse Commedia dell'arte. Snelle kos
tuumwisselingen, veel vaart, humor en
een knipoog naar het heden moeten
voor spektakel zorgen. De organisato
ren tuigen deze 'Dukatenkoorts, oftewel
de wonderbaarlijke reis van Arlecchino'
op met meerdaagse arrangementen. De
vele middeleeuwse monumenten in
Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem,
Kampen, Zwolle en Hasselt figureren als
decor. In het handelsverbond de Hanze
werkten tussen ruwweg 1100 en 1500
een groot aantal steden in het Noord-
zee- en Oostzeegebied nauw samen.
Zestig ervan, waaronder twintig Neder
landse, worden op smakelijke wijze
voorgeschoteld in het 'Internationaal
Hanzekookboek', dat in de loop van dit
jaar verschijnt. Naast honderden recep
ten staan er ook stedenportretjes en we
tenswaardigheden in.
In de Hanzetijd ging de voorkeur uit
naar gerechten met sterke smaken. De
koks waren niet zuinig met pas ontdekte
specerijen als kaneel, gember, foelie,
kruidnagel en peper. Op het menu ston
den vooral gevogelte, varkensvlees en
wild. Zuidvruchtert waren een delicates
se, maar voor groenten haalden de mid
deleeuwers de neus op. Populaire nage
rechten waren zoetigheden als koek,
taart en suikerwerk. Ook Hollandse ka
zen werden gewaardeerd. In de Hanze
steden langs de IJssel gunnen 24 restau
rants nog steeds een kijkje in deze spe
ciale keuken. Op het menu staan ge
rechten als parelhoen met pepers, stok
visrolletjes met luxe sauzen, nonnen-
scheetjes, hete bliksem, raasdonders
met speksaus, rattenstaartjes en soe
penbrij met krenten. Het smaakt lekker
der dan de naam soms doet vermoeden.
De recepten zijn aangepast aan de hui
dige smaak.
Meer informatie:
telefoon (0570) 61.52.77.
Haarlem
Ook dit jaar begeleiden VW-gidsen wandelingen in de
binnenstad van Haarlem in combinatie met een be
zoek aan vijf restaurants waar de deelnemers een ge
recht krijgen voorgeschoteld. Het arrangement kost 99
gulden per persoon. De wandelingen (van 12.00 tot
17.30 uur) zijn gepland op 4 maart, 1 april, 5 mei, 2
juni, 2 september, 7 oktober, 27 oktober en 17 no
vember.
Meer informatie: telefoon (023) 571.22.62.
Wolf
In het Nationaal Natuurhistorisch Museum in Leiden
is tot en met 16 april een overzichtstentoonstelling te
zien van het oeuvre van Joseph Wolf. Wolf wordt gezien
als de belangrijkste vernieuwer van dierillustraties in
de 19de eeuw. Het museum is dagelijks geopend van
10 tot 18 uur behalve op maandag.
Kogge
Bij het Scheepvaartmuseum aan het Kattenburger
plein in Amsterdam ligt tot en met 10 april 'De Kogge',
een replica van een middeleeuws schip uit 1336. Be
langstellenden kunnen het schip zowel boven- als be-
nedendeks bekijken. Het schip vervangt tijdelijk het
VOC-schip Amsterdam dat voor groot onderhoud in
Den Helder in het dok ligt. Schepen als 'De Kogge'
werden in de 13de en 14de eeuw gebruikt door reders
en kooplieden uit de zogeheten Hanzesteden zoals
Kampen, Zwolle en Deventer. Het Scheepvaartmuse
um is geopend van dinsdag tot en met zondag van 10
tot 17 uur.
Mambo
Louisiana
De Amerikaanse staat Louisiana heeft zich aangeslo
ten bij Deep South USA. Dit is een informatiebureau
voor de zuidelijke staten Tennessee en Mississippi.
Reizigers kunnen gratis een informatiepakket krijgen
over Louisiana met New Orleans als grote attractie.
Meer informatie: telefoon (030) 692.53.53.
E-mail deepsouth@targettravel.nl
Reisplanner
Sinds kort is het mogelijk om via de KLM-website
www.klm.nl overnachtingen te boeken voor in totaal
35.000 hotels. Het boekingsprogramma is bereikbaar
via de 'button' 'Reisplanner'. De klant vult bij een boe
king enkele persoonlijke gegevens in en vermeldt het
creditcardnummer als boekingsgarantie. Het is de be
doeling dat de klant via e-mail een bevestiging krijgt.
De betaling van de overnachting(en) moet bij het hotel
plaatsvinden. De service is alleen beschikbaar in de
Engelse taal. Maar volgens een KLM-woordvoerder zul
len Nederlands, Frans, Duits, Spaans en Italiaans
spoedig volgen.
In Artis laatst nog even speciaal bij de reuzenschildpadden
langs gegaan. Deed ik nooit eerder. Ik vond het nogal slome
beesten. Weinig aan. Maar sinds het januarinummer van 'Artis',
het magazine dat door de Amsterdamse dierentuin zes keer per
jaar aan abonnementhouders wordt toegestuurd, kijk ik plotse
ling anders tegen die dieren aan.
Dat komt door het berichtje waarin wordt gemeld, dat ze zijn
gewogen. Met de heren ging het uitstekend. Dank u. De zwaarste
- door tien man op de weegschaal geplempt - was in vier jaar
34 kilo aangekomen en woog nu 234 kilogram; de lichtste
kwam 20 kilo bij en liet de wijzer stilstaan op 169,5 kilo.
Met het vrouwtje ging het helaas een stuk minder. Woog ze in
1996 nog 82,5 kilo, nu was dat 81 kilo. Komt door beide man
nen die het arme wicht voortdurend achterna jagen. Ze willen
met haar naar bed, maar daar heeft de gepantserde schone geen
z trek in. Ze vindt haar belagers veel te
groot en vlucht voortdurend het water
2 in. Waar ze niet kan eten.
o Ook een manier om aan liefde te sterven.
z Overigens kijkt Artis momenteel rond of
er in andere dierentuinen misschien een
wat forser geschapen dame
o beschikbaar is.
Afgelopen zomer kozen 120.000 Nederlanders
voor Noorwegen als vakantiebestemming.
Aanzienlijk meer dan in de winter als slechts
10.000 landgenoten naar het noorden trekken.
Merkwaardig, want ook in die periode is
Noorwegen met al zijn skipistes en
langlaufsporen een aantrekkelijk land. Zeker als
het bezoek in april plaatsvindt of zelfs in mei.
Nergens immers duurt het skiseizoen zo lang.
4 mei wintersporten? De po-
üre Alpenlanden schieten
a 3 dat betreft te kort. Maar in
rvvegen zijn er ook in die
ng nd nog veel mogelijkheden.
Bartelds, woordvoerder
tiet in Amsterdam gevestig-
P^Joors Verkeersbureau Bene-
,Van december tot februari
R het er erg koud en donker
Maart en april zijn eigen-
Ie beste maanden. Er ligt
gegarandeerd veel sneeuw,
vordt steeds langer licht en
sniet zo koud."
er skiën wordt in Scandina-
I leel iets anders verstaan
in de Alpen. Naar Frankrijk,
IR! tenrijk en Zwitserland ga je
een groot deel voor de lol;
R Noorwegen ga je voor wei-
inders dan voor de sport,
wintersportvakantie daar
kent skiën, een sauna ne
en je ontspannen in een
fortabel en ruim vakantie-
e. Bartelds: „Er zijn over
dgemeen ook meer off-pis-
igelijkheden dan in de Al-
Er is geen lawinegevaar."
ju haast denken dat Noor-
-f in een ideaal wintersport
ers. Maar Bartelds geeft toe
irook nadelen zijn. „Met
e a indering van Hemsedal is
b|i Noorwegen minder vertier
in de Alpen. Skihuur en
issen zijn relatief goed-
maar het prijsniveau van
iven ligt wat hoger. Verder
omvang van een gebied
ysil voor Alpen-begrippen
iescheiden middenmaat-
lis het grootste aaneenge-
n skigebied van Scandina-
5 Liften (waarvan 20 sle-
ontsluiten 63 skipistes
jen totale lengte van 73 ki-
ter (18 kilometer 'zwart'),
n twee snowboardparken
lalfpipe. Opvallend is dat
1,1 ten op woensdag en zater-
m d vanaf 's ochtends 7.00
"werken'.
-l er zijn meer aardige win-
Su ortbestemmingen in
2dg wegen zoals Hemsedal,
-39
/29i
3w
Geilo, Lillehamer Ski Resorts en
de Peer Gynt Skiregio. Hemse
dal ('De Scandinavische Alpen')
ligt zo'n 220 kilometer bij Oslo
vandaan en wordt gezien als de
'hipste' wintersportlocatie van
Noorwegen. Er zijn veel moge
lijkheden voor off-piste, snow
board (vooral dankzij een 600
meter groot snowboardpark
met halfpipes) ijsvissen, ijs-
klimmen en sneeuwscootersa
fari. In Hemsedal zijn 17 skilif
ten (12 slepers). Van de 32 pis
ten behoren er 7 tot de zwaar
ste categorie. De langste afda
ling is 4 kilometer.
Bereikbaar
Geilo ligt 240 kilometer van Os
lo en is een familiebestemming.
Het is gemakkelijk bereikaar
want het ligt aan de spoorlijn
Oslo-Bergen. Er is een verlichte
curling- en schaatsbaan. De 35
skipistes zijn samen 28 kilome
ter lang (zes zwarte pistes) en er
zijn 18 liften (vier stoeltjesliften)
De langste afdaling is slechts
twee kilometer lang. De skige
bieden Hafjell, Kvitfjel, Skei en
Gala Lillehammer vormen sa
men Lillehammer Ski Resorts.
Olympische ski-afdalingen zijn
mogelijk in Hafjell en Kvitfjell
(in 1994 waren hier de Olympi
sche Winterspelen). Het gebied
is vooral geschikt voor degenen
die de wintersport willen com
bineren met culturele uitstap
jes. Langlaufers kunnen op eén
kwartier reizen van Lilleham
mer terecht in Sjusjoen/Nord-
seter. Daar hebben de loipes
een totale lengte van 350 kilo
meter.
De plaatsen Espedalen, Fefor
en G&lè ten slotte behoren tot
de Peer Gynt Skiregio. Er zijn 10
liften, waarvan 9 slepers. Van
de in totaal 20 kilometer aan
skipistes is 1 kilometer zwart. In
dit gebied ligt het grootste aan
eengesloten langlaufgebied van
Noorwegen. Het is 630 kilome
ter lang.
Een 31-daagse rondreis door Nepal, een 14-daagse
rondreis door Zuid-Frankrijk (waarbij de deelnemers in
de Gorges du Verdon klimmen, wandelen en fietsen)
alsmede gletsjer-reizen in het Mont Blanc-gebied. Zie
daar een greep uit de trips die zijn opgenomen in het
'Pittige Reizen'-programma van reisorganisatie Mambo
Outdoor Travel.
Informatie: Oad Reizen verzorgt tot 1 april met
de Deense luchtvaartmaatschappij Cimber Air
vliegreizen vanuit Nederland naar de Noorse
plaats Fagernes. Vanaf het vliegveld zijn er bus
transfers naar onder meer Geilo, Al en Hemse
dal. Er zijn ook arrangementen via de luchtha
ven Oslo Gardermoen naar accommodatie in
onder meer Trysil en Lillehammer. Een 8-daa|-
se vliegreis met huur van bungalow is er vanaf
619 gulden per persoon. De Jong Intra Vakanties
heeft een 6-daagse reis met de eigen auto naar
Lillehammer met hotelverblijf vanaf 683 gulden
per persoon (op basis van een 2-persoonska-
mer). Color Line verzorgt dagelijks een afvaart
vanuit Kiel naar Oslo en terug.
Meer informatie: Noors Verkeersbureau Bene
lux: 0900-899.11.70 (fax: 020-679 88 86) en inter
net: www.visitnorway.com
temet) en van de weersvoorspellin
gen.
Vooral de weersvoorspellingen zijn
van groot belang, omdat sneeuwval,
wind en temperatuur de belangrijkste
factoren zijn bij de vorming van een
lawine-gevaarlijk gebied. Lange pe
riodes van sneeuw, afgewisseld door
lange periodes van zon zijn bijvoor
beeld gunstig. De zon smelt de
sneeuw deels, waardoor deze (meer
water) zwaarder wordt en zich beter
zet. Zeker als er 's nachts weer vorst
overheen gaat. Te veel zon kan het
sneeuwdek echter ook te nat maken,
waardoor deze zwaar wordt en van
de helling begint te glijden. Is het aan
de andere kant te koud, dan zet de
sneeuw zich niet.
De wind op zijn beurt bepaalt de hel
ling waarop geskied kan worden.
Komt deze uit het westen, dan blaast
die de losse sneeuw over een bergtop
naar de oosthelling. Hier komt dus
een grote ophoping van losse
sneeuw, die bij belasting naar bene
den kan komen.
Het inschatten van lawinegevaar blijft
een kwestie van het interpreteren van
het weerbericht, het nader bekijken
van de reeds gevallen sneeuw en het
luisteren naar de ervaringen van ski
ers die al langer in het gebied zijn.
Maar met de juiste kennis van deze
gegevens, kan de kans op ongelukken
teruggebracht worden tot slechts een
paar procènt.
JOHNKRAUENBRINK'
Alpintreff Berg Ski Sport organiseert op
10 maart een Basiscursus Lawines Vei
ligheid. Kosten: 95 gulden, (telefoon
040.290.33.25). De Nederlandse Klim- en
Bergsport Vereniging organiseert berg
sportcursussen gericht op klimmen en
wandelen. Deze cursus duurt een week.
Prijs vanaf 800 gulden, (telefoon
0348.40.95.21).
Meer informatie: telefoon (020) 471.33.51.
Internet: www.niambo.nl
sport-organisatie) vaak een belangrij
ke rol. „Op de laatste dag van de va
kantie bijvoorbeeld, wil iedereen toch
nog even gaan skiën, zelfs als er een
lawinewaarschuwing geldt. Binnen
de groep slepen ze elkaar dan mee,
met alle gevolgen van dien."
Een andere veel gemaakte fout is off-
piste (buiten de pistes) gaan skiën in
de mooie poedersneeuw achter een
bergkam. Deze sneeuw is door de
wind vaak achter de kam geblazen en
is te koud en te beschadigd om zich
goed te zetten. Skiën in zo'n gebied
leidt onherroepelijk tot een lawine.
Boerenverstand
Probleem is dat iedereen die de Al
pen in wil, de Alpen in kan. Controle
op vaardigheden en gebiedskennis is
onmogelijk. In plaats daarvan wordt
een beroep gedaan op het boerenver
stand. Je brengt immers niet alleen
jezelf in gevaar, maar ook anderen.
Wie bijvoorbeeld boven aan een berg
een lawine veroorzaakt, kan daarmee
wandelaars halverwege de berg in le
vensgevaar brengen.
Wie weg wil van de overbevolkte pis
tes en zelfstandig off-piste wil skiën,
wil klimmen of lange wandeltochten
wil maken, doet er dus goed aan om
zich te verdiepen in de lawinegeva
ren. „Tochtenplanning is in de winter
zelfs noodzaak om te overleven",
vindt Martijn Schell, winter berg-
sportgids en cursusleider 'Lawines en
Veiligheid' bij Alpintreff. Die voorbe
reiding begint al thuis met het lezen
van gidsjes over en het kopen van
een goede kaart van het gebied en het
volgen van het lawinebericht (via in-
In de Alpen vinden elk jaar zo'n 150 mensen de dood door een lawine, foto gpd
