uur Kunst
'Geld, geld, geld is het grootste kwaad
i moest eerst mijn hoogtevrees overwinnen' Van 1 Hek ziet overal fruitvliegjes
clichés bij
trodans' Polderkolder
Ilse DeLange kiest voor
uitgekauwde patronen
Ode aan Brahms
O'Donnell speelt heroïsche bergbeklimmer in vertical limit
odij
vort
isleii
ssist Donnell heeft alle reden trots te
Dk ld zijn hoofdrol in Vertical Limit,
ben omdat dit drama over een
jsexpeditie in de Himalaya zo
agwekkend goed is. geslaagd,
pzonder is dat de 30-jarige acteur
(tswanden moest beklauteren en
»gs affreuze ijswanden omhoog-
terwijl hij zijn leven lang last
lad van hoogtevrees,
inell vertelt hoe hij voor deze rol
id af te rekenen met zijn eigen
Ik moest natuurlijk allereerst te-
amen en daarvoor ben ik inten-
H trainen. Het belangrijkste was
?ren je op je gemak te voelen en
^BP luwen op je gereedschap. Ik heb
I zeer angst gehad voor het klim-
lf, tegen een rots op of zo. Maar
In boven kwam en naar beneden
op an sloeg mijn hart een paar keer
nen bioest ik moeite doen niet in pa-
I raken. Dat moest ik leren be-
ti, omdat ik anders een risicofac-
[zijn voor de klimmers die mee-
om mijn veiligheid te garande-
idan had ik dus nooit deze film
jdoen."
bste keer dat Chris O'Donnell
1 deed spreken was met de film
f a Woman, waarin hij de scho
eide die een blinde Al Pacino
begeleiden tijdens een trip naar
fk. Daarna had hij mooie rollen
jr meer Altmans Cookie's Fortu
ne en als de jonge Hemingway in Atten-
borough's In Love and War. De enige
echte kaskrakers van O'Donnell waren
de twee Batman-films waarin hij Robin
speelde, het jongmaatje van de fameuze
vleermuisman. Maar hij verzekert ons
dat we hem niet meer zullen terugzien
als Robin. Het succes van Vertical Limit
in Amerika betekent dat hij voortaan se
rieus wordt ge
nomen als 'lea
ding man' voor
gespierde films.
Maar het heeft
hem een hoop
bloed, zweet en
tranen gekost.
„Het zwaarst
is toch die trai
ning geweest. Ik
was 'n keer met
mijn instructeur
bezig met de be
klimming van
zo'n steile piek
zoals je wel eens
ziet in magazi
nes. We zaten op een hoogte van 50 me
ter en het ging loodrecht omhoog. De
instructeur had me aan een koord dat
hij goed had gezekerd. En ik viel niet
echt, maar mijn voet verloor houvast en
ik schoot even weg. Ik wist mezelf vast te
grijpen en weer op te hijsen. Het is alsof
je hart ontploft en je voelt hoe ineens
het bloed door je armen en vingers
wordt gepompt. Je vraagt je af of het
koord het zou hebben gehouden. En je-
Chris O'Donnell.
denkt: Wat doe ik hier? Haal me hier
weg! Het was vreselijk!"
„Maar ik wilde die rol zo graag en ben
van mijn angst losgekomen. Tijdens de
opnamen zelf had ik alleen nog moeite
met de dagelijkse helikoptervluchten
naar de set en terug. Verder was het zo
slecht niet. Ik had weinig last van de
kou. Ik kom uit Chicago en daar ben je
best barre win
ters gewend. Ik
had zelfs meer
last van hitte.
Want we moes
ten aldoor ge
kleed zijn alsof
het ijzig koud
was terwijl dat
enorm meeviel.
Dus ik zweette
als een otter."
Vertical Limit
werd dan ook
niet op de echte
K2 opgenomen
maar in Nieuw-
Zeeland waar je
bergen hebt die op de Himalaya lijken
maar veel toegankelijker zijn. O'Donnell
had zijn zwangere echtgenote meegeno
men en werd halverwege de opnamen
vader van een dochter, die Lily Anne
werd gedoopt.
Als de beste mentale voorbereiding op
zijn rol noemt O'Donnell het lezen van
Jon Krakauers beroemde boek Into Thin
Air: „Dat maakte een zo diepe indruk
dat ik daarna nog zekerder wist dat ik
deze rol niet door mijn handen mocht
laten glippen. Verder heb ik documen
taires gezien en gekeken naar diashows
van onze instructeurs die meerdere ke
ren K2 en Mount Everest hebben be
dwongen. Dat waren fenomenale opna
men en wat ze er bij te vertellen hadden,
maakte het helemaal adembenemend.
Je ziet bijvoorbeeld een piepklein tentje
op een smalle richel tegen een vrees
wekkende rotswand. Maar je schrikt pas
echt als je hoort dat ze daar vijf dagen
hebben vastgezeten om te wachten tot
een storm was uitgeraasd."
Wat klimmers bezielt om zichzelf zul
ke dingen aan te doen, kan de acteur
nog steeds niet invoelen, hooguit afstan
delijk begrijpen. „Het beklimmen van de
K2 is gekkenwerk. Van de mensen die
ooit de top hebben gehaald, kon vijftien
procent het niet navertellen. Waarom
doen ze zulke dingen? Het heeft te ma
ken met de stoot adrenaline die je krijgt,
de kick. Maar ook het idee van strijd te
gen de natuur en het verleggen van je li
mieten. Na elke berg, willen ze een nog
hogere en als ze de hoogste hebben ge
had, willen ze het nog eens overdoen
maar dan zonder zuurstofmaskers. Het
is krankzinnig. Ik ben nu gevraagd om
deel te nemen aan een van die 'eco chal
lenges' die tegenwoordig zo populair
zijn op tv. Het onbewoonde eiland en de
tocht door de jungle hebben we gehad
en nu wil men bergen beklimmen. Het
leek ze extra leuk als er een beroemd
heid bij zat. Ik heb beleefd voor de eer
bedankt. Ik ga echt liever golfen."
MUZIEK RECENSIE
RUUD BUURMAN
Voorstelling: 'De wereld draait door',
van Youp van 't Hek. Gezien: 8/2,
Stadsschouwburg, Utrecht (première).
Niemand anders dan Youp
van 't Hek beheerst het kunst
je van Youp van 't Hek. Al
twintig voorstellingen trekt hij -
van leer tegen de waanzin om
ons heen en zijn publiek
stroomt masochistisch met
duizenden toe om op zijn kop
te krijgen, te worden be
schimpt vanwege de onver
schilligheid en het kuddedie
rengedrag dat het in zijn ogen
vertoont.
De boodschap, zo is na het
zien van Van 't Heks nieuwste
programma 'De wereld draait
door' duidelijk, verandert niet
meer. Wie naar Youp gaat,
krijgt wat-ie verwacht. De
kunst is die boodschap span
nend te verpakken in een ver
haal, dat hem de ruimte biedt
zijn ironische kijk op de
mensheid te ventileren en als
altijd met de eerste rijen in de
zaal te dollen.
'De wereld draait door' gaat
over twee mannen. Voor de
pauze een lifter die hij 'op weg
naai- het theater' heeft opge
pikt en die alles achter zich
heeft gelaten om eindelijk
eens echt te gaan leven. Na de
pauze zijn oude vriend Willem
die hij 'vandaag' heeft begra
ven. Allebei types die op een
manier tegen het leven aankij
ken die ook Van 't Hek aan
hangt en die hij laat schoppen
tegen alles wat niet deugt en
zijn publiek verheugt.
Een betekenisvolle rol is
weggelegd voor het fruitvlieg-
je. Een beestje dat afkomt op
het eerste stadium van bederf,
dat opduikt nog voordat ie
mand in de gaten heeft dat
dat zich al heeft ingezet. En
Van 't Hek ziet overal fruit
vliegjes, onze wereld is aan
bederf onderhevig.
De veertigers die op zon
dagmiddag in een museum
rondsjokken en die zo'n uitge-
neukte indruk maken, ver
pleegsters die we tegenwoor
dig in Afrika moeten ronselen,
de gekte rond de Endemols-
how 'Ja ik wil een miljonair',
de alternatieve begrafenishy-
pe, de Postcodeloterij waar
aan we allemaal meedoen
'omdat het voor het goede
doel is', je uitgebluste leven,
ziekte, oorlog, honger en
angst die tot handel zijn ver
worden... je kunt er op reke
nen dat Youp van 't Hek je een
feest der herkenning bezorgt.
Maar helpt het allemaal, wat
hij nu al jaren vanaf het podi
um staat te roepen? Verandert
er iets als Youp van 't Hek
avond aan avond die kudde
mentaliteit van de Nederlan
ders bespot? „Als iemand zin
loos werk doet, bent u het wel,
meneer van 't Hek, u zegt al
jaren hetzelfde, iedereen luis
tert, maar als ze de zaal uit lo
pen grijpen ze naar hun gsm-
metjes om de beurskoersen te
controleren", zegt de lifter.
Kortom: als iemand zou moe
ten vinden dat zijn leven een
mislukking is, is het Youp zelf
wel.
Maar Youp van 't Hek vindt
dat een leven niet kan misluk
ken, omdat een leven ook niet
kan lükkeh. Dus, zo is ook nu
slotsom die de Youp-kenners
bekend in de oren zal klinken:
hou toch eens op met zeuren.
'Pak alles met negen handen,
zonder zeuren gewoon blij.
Drink de dag met volle teu
gen, want opeens is het voor
bij, Niks geen waakvlam, Lich
terlaaie, leef niet laf, maar
mooi en groot, ja want mor
gen, ja want morgen, ja want
morgen ben je dood.'
Dat was Youp, aflevering
twintig. Een degelijk stuk
werk, maar niks verrassends.
bAG 10 FEBRUARI 200194023
DANS RECENSIE
MAARTEN BAANDERS
tig: 'Polderkolder' door Intro-
jmble voor de Jeugd. Gezien 9/2
Leidse Schouwburg.
jr in Holland toch veel te
J Klompen, draaiorgels,
j Delfts blauw. Het zijn
ere|jk clichés, maar als je ze
in porbijtrekken i'n een
als 'Pol-
Ier' van Introdans, dan
r toch weer met een fris-
pering tegenaan,
karjjeugdvoorstelling omvat
nogin zes choreografen en
er|ige is dat de 'volwassen
ve an deze choreografen
n raidelijk te herkennen is,
opp dat het om dans voor
ch )g publiek gaat. 'Clogs'
ins van Manen bijvoor-
is een groepsdans op
jn, uitgevoerd op een
iet een keurig patroon
t ^kante stukken vloerbe-
j. De vrolijke helderheid
maïe iedere danser zijn
ma|tjes en pasjes maakt op
it zijn stukje vloerbedek-
I kenmerkend voor Van
i Af en toe doen de dan-
s wat lijkt op een Oud-
:err4 boerenpansje of op de
I manier waarop men
hi klompen loopt. Dit is
jjje humor, die goed aan
n besteed blijkt,
Ook in 'Pop' van Patrizia van
Roessel is de hand van de
maakster te herkennen. Drie
danseressen gedragen zich als
poppen. Ze worden opgepakt,
neergelegd en rondgedraaid
door drie soepele, stoere dan
sers, totdat ze zelf tot leven ko
men en hun eigen bewegingen
maken, die heel pop-achtig
zijn, maar ook zwierig kunnen
worden. Een leuk gegeven, dat
merkbaar aanslaat bij de kinde
ren.
Dat geldt ook voor 'Pretpiere-
ment' van Nils Christe, waarin
een draaiorgel het toneel wordt
opgereden. De choreografie
lijkt geïnspireerd door de hou
ten poppen op een pierement.
De lieflijke, lichte dans is door
spekt met grappige hoofdknik
jes, hamerende armbewegingen
en vrolijke sprongen. De dan
sers van Introdans voeren de
stukken met kwaliteit uit en ge
ven de voorstelling extra kracht
door hun uitstraling en soepel
heid.
Het slotnummer 'Tulips' van
Jorma Uotinen bijvoorbeeld, is
daardoor een puur genot om te
zien. De kleurige tulpen staan
eerst een klein beetje scheef in
de wind en bouwen daarna hun
eigen sprookjesachtige wereldje
op. Met hun zwierige huppel
dansjes doen ze in charme niet
onder voor kabouters.
jtesten in Manchester tegen Eminem
Postmen slaan met cd 'Revival' nieuwe wegen in
maar krijgt als aanvulling pret
tige zwierige Hammondpartijen
mee. DeLange blijft minder dan
voorheem bij de country han
gen en kiest voor een behoorlijk
aantal stijlen die toch allemaal
de penetrante lucht van het
middle-of-the-roadgenre bij
zich dragen. Het poppy 'Ride
the wind to me' valt op door de
felle maar vooral uitgekauwde
gitaarsoli. De lijnen van gitarist
Martin Verdonk klinken alle
maal mooi op de vierkante me
ter, nergens komt echter een
spatje inventiviteit bovendrij
ven. Ilse loopt zich stevig voor
bij bij met de twee John Hiatt-
covers. 'Riding with the king' is
al zo'n modelstampertje maar
'Inside job' mist ook nog eens
broodnodige spanning en
wordt vreselijk uitgemolken.
Wanneer treft Ilse eens een
producer die haar muziek eens
een lekker scherp oorspronke
lijk randje geeft, vraag je je af.
Nu kwamen we met al haar
babbeltjes en praatjes een beet
je op haar verjaardagsfeestje.
Eentje waar de gastvrouw te
weinig zorgde voor de brood
nodige verrassing. Met de
prachtige ballad 'I still cry' en
het mooie, enkel met de gitaar
van Rob Crosby begeleide,
'When we don't talk' in de ach
terzak denk je te snel al aan de
rit naar huis.
~[hfster Betogers hebben in Manchester hun ongenoegen
aar gemaakt over de teksten van de Amerikaanse rapper
jem, die in Engeland drie concerten geeft. Volgens de circa
lerd demonstranten zijn de teksten op de cd 'The Marshall
iers LP' kwetsend voor homo's en vrouwen. De teksten zijn
iger onderwerp van discussie.'Zo verkracht hij in zijn songs
hoeder en vermoordt hij zijn vriendin.
ncert Limp Bizkit en Jethro Tuil
Irdam De populaire Amerikaanse rockformatie Limp Biz-
jëëïtwoensdag 16 mei in de Heineken Music Hall in Am-
am. Op 12 juni speelt de symphonische rockgroep Jethro
;n het Urechtse Vredenburg. De groep bestaat uit de oor-
celijke leden Ian Anderson, Martin Barre en uit drie nieu-
ien. De voorverkoop voor beide concerten begint van-
issandro Safina in Music Hall
|rdam De Italiaanse tenor Alessandro Safina geeft woens-
april een concert in de Heineken Music Hall. Zijn album
Ue a Te' staat al acht weken op nummer 1 in de album
pO. De voorverkoop voor het concert begint vandaag.
tex-model in Londens museum
Hij was al een jaar klaar maar nu is hij eindelijk uit: 'Re
vival', de nieuwe cd van Postmen. Reggae is het richt
snoer, maar de muziek is veel complexer dan een luie
beat alleen. Pop, soul, hiphop, latin. Er komen zelfs vio
len aan te pas. Frontman The Anonymous Mis: „Ik wil
geen gemakkelijke liedjes op een traditionele manier."
„Jullie hebben van die lekkere
wollen mutsjes op met dread
locks en alles, jullie zijn vast
van die rasta-boys die blowen.
Dat dehken mensen vaak. Maar
wij zijn geen rastas. Wij zijn een
nieuwe generatie met een
nieuw geloof." Geef The Ano
nymous Mis (25) een micro
foon en hij zal zeggen wat hij
vindt. Zijn visie op het leven.
Hoe het anders moet.
Mis, de artiestennaam van
Raymond Stotijn, is de spin in
het web van Postmen, de groep
die met het debuut 'Docu
ments' in 1998 snel furore
maakte. Hun melodieuze mix
van reggae en hiphop sloeg een
stevige brug tussen hitparade
en underground. Ze wonnen de
Heineken Crossover Award, de
Zilveren Harp, een TMF Award
en de Popprijs van 1999.
Het credo dat je aan een suc
cesformule niet moet sleutelen,
is aan Mis absoluut niet be
steed. Op 'Revival' slaat de
groep nieuwe wegen in door de
muziek te mengen met stijlele
menten uit andere genres.
„Men verwacht vaak van ons
dat we meer de reggae-kant op
gaan, maar daar vecht ik hard
tegen. Ik wil geen gemakkelijke
liedjes op een traditionele rpa-
nier."
Samen met G-Boah en Rolla-
rocka vormt The Anonymous
Mis de muzikale kem van Post
men, maar tijdens concerten
staat de groep met zo'n tien
man op het podium. Koortjes,
blazers, extra percussie en
soms een gastzanger als Def
Rhymz, met wie ze vorig jaar
'De Bom' de toptien in joegen.
Mis is een perfectionist. „Te
erg soms, ik ben nooit tevre
den". En een workaholic. „Het
liefst zou ik niet meer hoeven
eten en slapen". Maar hij kan
ook een dictator zijn, vult hij
zelf het lijstje aan. „Na 'Docu
ments' dacht ik: nu hebben we
de kans om onze naam in één
keer neer te zetten. Dus ik zei:
yo, jongens, werken! Het heeft
er ook mee te maken dat de
mogelijkheden voor ons als ge
wone burgers beperkt zijn. Als
ik door muziek mezelf kan ont
wikkelen en deuren kan ope
nen, dan ga ik door. Soms over
mijn eigen grenzen heen."
Naast zijn werk met Postmen
heeft Mis de afgelopen jaren ze
ven albums van anderen gepro
duceerd en het Social Life pro
ject opgezet, waarmee ze via
workshops kansloze jongeren
proberen te motiveren. In het
kantoortje van Social Life in
Amsterdam hangen de wanden
vol met foto's en hoesjes van
bevriende muzikanten. Daar
The Anonymous Mis: „Wij zijn geen rastas. Wij zijn een nieuwe generatie met een nieuw geloof."
foto anp jacob van essen
tussen prominent twee grote
foto's van Bob Marley. Reggae-
legende, voorbeeld en inspira
tor.
„Voor ons is Marley heilig.
Zijn ideëen, de manier waarop
hij zich heeft opgeofferd voor
het volk. Ik ken al zijn platen, al
twintig jaar lang, en toch ont
dek ik steeds weer iets nieuws.
Het komt voor dat ik iets mee
maak en dan Marley in een
nummer precies hoor zeggen
hoe het is. Dat komt zo per
soonlijk over. Het lijkt net een
bijbel, die muziek van hem. Een
gids voor het leven."
De identificatie met Bob Mar
ley gaat zo ver, dat Mis zijn er
fenis wil voortzetten. Niet door
klakkeloos zijn ideëen over te
nemen, maar door zijn gedach-
tengoed voort te laten leven in
een eigentijdse visie. „Onze we
reld groeit steeds meer in el
kaar, op den duur zijn er geen
aparte nationaliteiten meer.
Dat zie je nu al op straat in on
ze gekleurde samenleving. Het
betekent ook dat onze geloven
multicultureel moeten worden.
In plaats van oorlogen voeren
moeten we eikaars geloof res
pecteren en ervan leren. Eén
liefde, één God. Ik weet zeker
dat er een dag komt waarop
mensen dat snappen."
Terugkerende thema's in de
raps van Postmen zijn werk
loosheid, criminaliteit, eensge
zindheid en zelfrespect. „Als je
gevangenissen langsgaat, kom
je mensen tegen die helemaal
vastgelopen zijn in het systeem.
De geldende normen en waar
den willen er bij hen niet meer
in. Daarom schreeuwen wij om
revolutie en verandering."
Een systeem omverwerpen is
één ding, maar wat komt ervoor
in de plaats? Socialisme, meent
Mis stellig. „Kapitalisme, geld,
geld, geld, dat is het grootste
kwaad in de wereld." Een beet
je dóórfilosoferend komt hij tot
de opmerkelijke conclusie dat
hij zelf de politiek in wil. Lijst
trekker, ja, stel je voor! Hij moet
er zelf om lachen.
„Wij hebben onze idealen,
maar van de andere kant ben ik
ook realistisch genoeg. Als ik zie
dat iets niet kan, dan zeg ik:
weg met die droom!" Dat de
idealen van de hippies in de ja
ren zestig zijn uitgelopen op
een desillusie weerhoudt Mis
niet van zijn strijdlust voor een
betere wereld. Hij denkt dat het
toen fout is gegaan door te veel
drugs. Die fout zal hij zelf niet
maken. Aan het eind van een
lange, lange stress-dag wil hij
nog wel eens een jointje op ste
ken. Om gedachteloos in slaap
te kunnen vallen. „Ik rook niet
om inspiratie op te doen, ik wil
helder blijven. Al die ganja
verlamt alleen maar. Begrijp me
goed, ik ben niet tegen legalise
ren, maar het is een genotmid
del. Je moet het alleen gebrui
ken voor ontspanning.
Postmen staat op 23 februa
ri in De Boerderij, Zoetermeer;
3 maart Kasteel, Alphen a/d
Rijn; 8 maart, Patronaat,
Haarlem; 22 maart, Melkweg,
Amsterdam; 23 maart, Night-
town, Rotterdam; 24 maart,
Tivoli, Utrecht.
MUZIEK RECENSIE
HANS KEUZERS
Concert Ilse DeLange met Joost Vergoos-
sen - gitaar, Wil Maas - piano, Peter Tie-
huis - gitaar, Martin Verdonk - percussie,
Mart Vergoossen - drums, Theo de Jong -
bas. Gezien: 9/2, Stadsgehoorzaal, Lei
den.
Amsterdam Het Nationale Ballet brengt tot
en met 7 maart een ode aan de muziek van
Johannes Brahms. In het ballet wordt ge
speeld met de 4de symphonie van Brahms.
Óp de foto het stuk 'Choreartium' van de
Russische choreograaf Leonide Massine
(1895-1979). Tatiana Leskova, de voormali
ge soliste van Les Ballets Russes de Monte
Carlo, kwam speciaal naar Amsterdam om
het werk van Massine in te studeren. De
voorstellingen zijn de komende weken te
zien in het Muziektheater in Amsterdam, het
Lucent Danstheater in Den Haag en in de
Rotterdamse Schouwburg.
foto wfa frank van rossum
Het klonk allemaal zo mooi
voor Ilse DeLange. Eerst
'mocht' ze van die grote platen
maatschappij Warner in Neder
land doorbreken en daarna zou
het grote avontuur in Amerika
volgen. Dat werd een aardige
koude douche. Wie echter
425.00 cd's verkoopt, mag in
ons kleine kikkerlandje bepaald
niet mopperen. Met Rob Cros
by schreef Ilse een aantal num
mers voor haar debuutalbum
'World Of Hurt' en de songwri
ter verzorgt voor de Nederland
se tournee het voorprogramma.
Nummers schrijven is één, die
zelfde songs op een oorspron
kelijke manier vertolken is an
dere koek. Crosby heeft een
aardige, niet opvallende stem
en zijn gitaarspel is verzorgd. Il
se DeLange is zo vriendelijk een
nummertje met de Amerikaan
mee te zingen.
'Good thing' is de binnenko
mer van Ilse Delange en het
lichte countrynummer bezit
een heerlijke, gevarieerde
klankkleur. 'Naked Heart' ont
beert het Ierse randje van de cd
Een vier meter hoog model van een Tyrannosaurus
recht in de ogen van een Londense scholiere, in het
History Museum. Het model, bijna zo groot als in wer-
het geval was, heeft een bewegende kop en tong. De
speciaal voor het museum in Japan gemaakt, foto ap
