De autoritaire
gentleman van de BV
Rijn Veenstreek
ZATERDAG 10 FEBRUARI 2001
haten. Of zelf twee extreme oordelen over
hem hebben. Zoals hotelier Cees Toor, die
Van der Veen Meerstadt al kende ruim
voordat hij wethouder werd. „Als privé-
persoon mag ik hem graag. Diederik is een
leuke vent, die alijd voor iedereen klaar
staat. Hij bezoekt ons restaurant regelmatig
en is behoorlijk populair bij het personeel.
Vaak loopt hij even de keuken in voor een
praatje met de medewerkers, of vraagt hij
een serveerster hoe het thuis met de kinde
ren gaat. Altijd attent en galant, zonder on
derscheid te maken tussen mensen."
Als wethouder is hij precies het omgekeer
de, meent Toor. „Hij onderscheidt twee
groepen: vrienden en niet-vrienden. Wan
neer je in het eerste kamp zit, is alles moge
lijk. Maar voor de mensen in kamp twee
doet hij eenvoudig de deur op slot en ge
beurt er helemaal niets meer."
De wethouder hanteert volgens Toor een
autoritaire bestuursstijl. .Management by
fear, als je niet doet wat hij zegt dan kom je
in kamp twee terecht en ben je dus de klos.
Wij zijn daarin al jaren geleden terechtge
komen. Dat heeft Hotel Toor inmiddels
miljoenen guldens schade opgeleverd", al
dus de hoteleigenaar die al tijden probeert
om toestemming te krijgen voor uitbrei
ding.
Voert Van der Veen Meerstadt in Alphen
een schrikbewind? Volgens velen is dat een
te hard oordeel. Maar dat hij weinig diplo
matiek is, daarover is vriend en vijand het
eens. Het zachtjes masseren om anderen
langzaam maar zeker op andere gedachten
te brengen, is niet aan hem besteed. Ha-
bermehl heeft het als wethouder van dicht
bij meegemaakt. „Hij zet zich door dik en
dun in voor een zaak, maar op een niets
ontziende manier. De hordeloper die alje
hordes opzijschopt. Want hindernissen zijn
er voor hem om met een grote klap te ver
nietigen. Zijn bezetenheid van de goede
zaak gaat ten koste van een goede omgang
met mensen."
Met zijn onvoorwaardelijke inzet weet hij
ondanks of misschien wel dankzij zijn ge
brek aan tact veel voor elkaar te krijgen in
Alphen. Zo wordt de voortvarende manier
waarop de afgelopen jaren het stadshart is
aangepakt aan hem toegeschreven. Verder
is de werkgelegenheid in Alphen fors toege
nomen door zijn inspanningen om ruimte
te scheppen voor nieuwe bedrijven.
Dat Van der Veen Meerstadt
daarbij nogal eens op het
randje van het toelaatbare ba
lanceert, spreekt wat hem betreft voor zich.
In het belang van de vooruitgang moeten
knellende regels soms overboord worden
gezet. Zo begint houthandelaar Jacob Sprey
eind 1995 alvast met de bouw van een
nieuwe houtloods, terwijl de vergunningen
De machtigste man van de Rijn
streek gaat niet graag op va
kantie. Want stel je voor dat er
tijdens de afwezigheid van ingenieur W.
Diederik S. van der Veen Meerstadt in Al
phen een trein uit de rails loopt of een gro
te brand uitbreekt. Dan moet de grote roer
ganger op zijn post zijn om leiding te geven
aan de stad in nood. Het jaarlijkse uitje van
de loco-burgemeester bestaat uit vier da
gen fietsen tijdens de Laura. Drieënhalve
dag daarvan zijn oké. Dan rijdt Van der
Veen Meerstadt door de dorpen rond Al
phen, terwijl hij op luide toon verkondigt
wat er allemaal mis is in die gemeenten
waar hij het niet voor het zeggen heeft. Al
leen de dinsdagochtend is een ramp. Dan
zit de fietsende loco-burgemeester te knar
setanden. Zijn collega-bestuurders zullen
tijdens de wekelijkse vergadering op de
vierde verdieping van het Stadskantoor
toch geen al te domme besluiten nemen?
Zeven jaar is de tropisch landbouwkundige
Van der Veen Meerstadt inmiddels de be
langrijkste wethouder van Alphen aan den
Rijn. Zeven jaar waarin hij zich de benen
uit zijn lijf heeft gelopen voor zijn stad.
Waarin hij veel voor de stad voor elkaar
heeft gekregen. En waarin hij - als we het
ondernemersblad Rijnstreek Business mo
gen geloven - is uitgegroeid tot de machtig
ste man van de Rijnstreek.
Dat zijn politieke carrière nog eens zo'n
hoge vlucht zou nemen, kon elf jaar gele
den niemand vermoeden. In 1990 wordt
Van der Veen Meerstadt door het afdelings
bestuur van de WD stilletjes op een zij
spoor gemanoeuvreerd. Na acht jaar in de
raad - waarvan hij het eerste half jaar nota
bene fractieleider is - moet hij genoegen
nemen niet een onverkiesbare plaats op de
kandidatenlijst. Het merendeel van de par
tij pikt zijn rechtse opvattingen en zijn bral
lende optredens niet meer.
Maar vier jaar later staat hij er ineens weer.
Op aandringen van de ledenvergadering
wordt Van der Veen Meerstadt op de kan
didatenlijst op nummer vier gezet, direct
achter oud-wethouder Gerard van As, die
een jaar eerder na interne twisten in het
college het veld moest ruimen. De herintre
der valt daarmee met zijn neus in de boter.
Doordat de leden van het vorige college el
kaar letterlijk de tent uit vochten, is ieder
een het er over eens dat er nieuwe mensen
moeten komen. Van der Veen Meerstadt
wordt de eerste man van de grootste partij.
En zo wordt de kersverse wethouder direct
eerste loco-burgemeester naast Martien
Paats, die door zijn falende optreden in de
crisis rond de Coupé-polder aan gezag
heeft ingeboet en eigenlijk alleen nog maar
een ceremoniële functie bekleedt.
De nieuwe wethouder houdt zich in de po
litieke arena aanvankelijk nogal kleintjes.
„In die begintijd was Diederik erg onze
ker", herinnert de toenmalige leider van de
SP-gemeenteraadsfractie Gerard Harmes
zich. „Volgens mij kwam dat doordat Van
As toen nog in de raad zat. Hij was beducht
voor Van As, die politiek zijn meerdere was.
Hij keek sowieso op tegen ervaren raadsle
den en hij liet zich geregeld op argumenten
terugfluiten. Dat zou later anders worden."
Diederik van der Veen Meerstadt wordt op
19 oktober 1946 geboren in Alphen aan den
Rijn. Zijn vader bekleedt als één van de
twee notarissen in het dorp een belangrijke
positie. Zijn moeder is de dochter van de
omstreden Karei Lotsy, die in 1942 aantrad
als voorzitter van de KNVB. Diederik de no
tariszoon is al van jongs af aan iemand om
wie je niet gemakkelijk heen kunt.
„Hij manifesteerde zich nadrukkelijk", her
innert CDA-raadslid Henk-Jan Habermehl
zich uit zijn lagere schooltijd. De Leidse
oud-wethouder Tjeerd van Rij zat bij zijn
Alphense tegenvoeter in de klas op het
Leidse stedelijk gymnasium. „Hij was een
traditioneel notariszoontje die in de tweede
klas al in een blazer rond liep. Een beetje
een macho mannetje, en zeker niet de
slimste van de klas. Hij heeft het gym in elk
geval niet afgemaakt."
Uiteindelijk komt Van der Veen Meerstadt
via de HBS op de Rijks Hogere School voor
Tropische Landbouw terecht, waar hij af
studeert op economie en voorlichting in de
derde wereld. Hij wordt uitgezonden om in
Afrika een plantage te beheren en komt pas
weer naar Nederland als zijn kinderen naar
school gaan. Hier werkt hij in het zakenle
ven voor diverse werkgevers. Maar keer op
keer blijkt Van der Veen Meerstadt niet in
de wieg gelegd om voor anderen opdrach
ten uit te voeren. Hij begint voor zichzelf
met 'Veen Import Export Worldwide'
(VIEW), een bedrijf dat zich ondermeer be
zighoudt met de bevordering van de
bloembollenexport.
Intussen is de sportfanaat, in de voet
sporen van zijn grootvader, opge
klommen tot voorzitter van het
KNVB-district Leiden. Hij toont zich een
bevlogen bestuurder, die er niet voor terug
deinst om in het belang van zijn district
flink tegen het bondsbestuur in Zeist aan te
schoppen.
Hoewel hij als zelfstandig ondernemer niet
slecht boert, offert Diederik van der Veen
Meerstadt zich in 1994 volledig op voor de
publieke zaak. Hij wordt wethouder in een
stad die door schandalen en politieke twis
ten bijna onbestuurbaar is geworden. Voor
het geld hoeft hij het absoluut niet te doen,
zo laat hij luidruchtig weten. „Van het sala
ris van een wethouder kan ik niet leven. Ik
kan er maar net mijn auto van betalen."
Een jongensdroom gaat in vervulling. „Het
was altijd zijn wens om één van de belang
rijke mensen van Alphen te worden", weet
Altijd staat hij vooraan om op
luide toon zijn mening te
verkondigen. Nu zit de Alphense
WD-wethouder Van der Veen
Meerstadt al een week stilletjes
teruggetrokken in het
Stadskantoor. Hij bezint zich op
zijn verweer tegen de
beschuldiging van
belangenverstrengeling en grote
onzorgvuldigheid. Een commissie
van raadsleden onderzocht zijn
handelwijze bij de toewijzing van
een villa aan zijn dochter. De
onderzoekers constateerden dat
de wethouder, die vaak op het
randje balanceert van wat is
toegestaan, dit keer te ver ging.
Alphen wacht met spanning op
de ontknoping van het
koningsdrama. Aanstaande
donderdag verdedigt hij zich
tijdens een speciale
raadsvergadering. Werd hij
overmoedig door de vele
successen die hij voor Alphen
bereikte met zijn zakelijke
aanpak? Was hij naïef? Een
portret van een autoritaire
charmeur.
door SASKIA BUITELAAR en RUUD SEP
zijn bevriende partijgenoot Wim van.der
Ziel. „Bobo zijn, daar geniet hij van." Als
heer van stand is hij present bij elke ófficië-
le gebeurtenis, van de opening van een
sjiek kantoorgebouw tot de onthulling van
een nieuwe wipkip. Bij dit soort gelegenhe
den is de wethouder de jovialiteit zelve.
Maar de immer correct in Engelse stijl ge
klede gentleman kan ook een ander gezicht
tonen. 'Een regenteske bestuurder', noemt
Van der Ziel hem dan. Een autoritaire lom
perik, vinden anderen.
Het is die combinatie van uitersten die
maakt dat mensen dol op hem zijn of hem
Van der Veen Meerstadt denkt overal mee weg te komen
1:1
