Lucht voor een nieuw leven
Gezondheid
Column
Kankerbestrijding steekt
12 miljoen in onderzoek
Bloeddrukmeter aan modernisering toe
Oorontsteking
Stralingsrisico
Reactie
Griepvirus tegen
baarmoederhalskanker
Plaats bevruchting eicel van belang
gDAG 5 FEBRUARI 2001
160
Een vriend vroeg mij of ik veel reacties kreeg op
mijn columns in de krant. Ik zei van niet. Soms
word ik op straat wel eens herkend en heel af en toe
schiet iemand mij aan. Laatst belde voor het eerst
iemand op, naar aanleiding van mijn column over
i pleinvrees. De man wilde mij vertellen hoe zijn
pleinvrees was ontstaan, wat hij voelde als hij zich
op straat begaf en wat hij tot nu toe had gedaan om
er van af te komen.
Hij vroeg zich af of zijn geval mij bekend voorkwam
en hij vertrouwde mij een geheim toe in de hoop
een verdere verklaring te kunnen vinden voor zijn
speciale geval van pleinvrees. Een psycholoog had
hem al eens uitgelegd dat de wortel van zijn vrees
gezocht moest worden in het onbewuste. Hij had
met behulp van dezelfde psycholoog ontdekt, dat
vrouwen hem met alle geweld op een bepaalde plek
wilden aanraken. Hij was er niet zeker van of zijn
pleinvrees door deze ontdekking helemaal ver
klaard kon worden, want tegelijkertijd was hij er
ook trots op dat de vrouwen hem begeerden en wil
den aanraken. Er was dus meer, en zei hij trots: het
wees erop dat hij een aantrekkelijke jongen was.
Dat was mooi meegenomen.
De beller hoopte dat ik zijn verhaal later, voor een
andere column zou kunnen gebruiken en hij be
dankte mij voor het gesprek, dat hij plezierig had
gevonden. Ik vond het gesprek uiteindelijk ook ple
zierig, maar in eerste instantie maakte een gevoel
van dreiging zich van mij meester, toen hij onver
wachts opbelde. Ik ben huiverig geraakt voor reac
ties aan huis van onbekenden, sinds ik eens telefo
nisch met de dood ben bedreigd, omdat ik naar ie*
mands oordeel in een tv-programma verkeerde
dingen had gezegd. Iedere columnist is blij met de
reacties die hij krijgt voor zijn schrijfsels, maar dit
soort reacties kunnen er gemakkelijk toe leiden dat
je je huis niet meer uitdurft.
De vraag is waarom reacties op mijn columns in het
algemeen uitblijven. Zouden zij te technisch zijn en
de lezer niet aanspreken of staat er te weinig lezens
waardig in, vroeg ik mij af. Ik weet het antwoord
i niet, maar een vriendin, die zelf psychiater is, zei
mij dat zij mijn schrijfsels saai vond. Zij legde mij
uit dat zij er mijn gebruikelijke levendigheid en cre
ativiteit in miste. Het mocht van haar wel wat frivo
ler. Daar kwam bij dat zij de columns door de ogen
van een psychiater las en dat is, zo verzekerde zij
mij, echt heel anders dan door de ogen van een
leek. Als bewijs voor deze stelling voerde zij haar
vriend op, die geen psychiater is, maar wel columns
schrijft, en mijn columns wel schijnt te waarderen.
Het was een schrale troost.
Ik beloofde haar een niet-saaie column, maar wist
niet precies hoe ik dat zou moeten aanpakken. Ik
besluit deze column daarom met een mop:
Een man met vliegangst besluit voor het eerst in
zijn leven op vakantie te gaan. Hij gaat naar een
reisbureau en vraagt welke bestemming hij het bes
te kan kiezen. De medewerker van het reisbureau
raadt hem aan voor 'n eerste keer en met zulke ang
sten niet te ver van huis te gaan en adviseert hem
rustig met de boot naar Engeland te gaan. De man
sputtert een beetje tegen. Hij ziet er tegen op, om
dat hij geen Engels spreekt. De medewerker van het
reisbureau stelt hem gerust: 'als u heel langzaam
praat lijkt het net Engels en verstaan ze u wel'. De
man laat zich overtuigen en boekt de reis.
Eenmaal op de boot trekt hij na enige tijd de stoute
schoenen aan, overwint zijn schroom en vraagt aan
de barman: 'barman-heeft-u-voor-mij-een-bier-tje?
De barman antwoordt: 'ja-wel'. 'Dat gaat goed',
denkt de man en hij doet nog een paar keer een be
stelling. Het lukt steeds weer, hij krijgt wat hij heeft
besteld. 'Niets aan', denkt hij en na enig dralen
vraagt hij de barman: 'waar-komt-u-van-daan?' De
barman antwoordt: 'uit-Ant-
wer-pen'. De man zegt: 'waar-
om-pra-ten-wij-dan-En-gels?
Geheel van slag trok de ang
stige man zich terug in zijn
hut en ik bleef achter met de
vraag of deze column geinig
genoeg is. Ik hoop er nog iets
over te horen.
WOUTER VAN EWIJK,
psychiater
Isidies van de Nederland-
kerbestrijding/Koningin
mina Fonds (KWF) aan
chappelijk kankeronder-
ïdragen dit jaar ruim 112
gulden. Daarnaast be
tiet KWF 6 miljoen gul-
ti onderwijs en opleiding
Ige artsen en onderzoe-
Dorlichting en patiënten-
iding krijgen een kleine
oen gulden.
ikerbestrijding heeft be-
emaakt, dat het grootste
in de subsidies voor kan-
(erzoek, 79,6 miljoen gul-
lar 350 onderzoekspro-
gaat. Ongeveer de helft
ze projecten richt zich op
staan en het voorkómen
nker. Verder bestrijken
de projecten de gebieden dia
gnostiek, behandelmethoden,
voorlichting en begeleiding.
Onderzoekers besteden veel
aandacht aan defecten aan het
genetische materiaal in kanker
cellen, meldt het KWF. „Deze
defecten veroorzaken het afwij
kende gedrag van kankercellen
en beïnvloeden ook hun gevoe
ligheid voor medicijnen en be
straling." Vergroting van de
kennis van afwijkingen aan bij
voorbeeld chromosomen kan
volgens het KWF leiden tot be
tere behandelmogelijkheden,
preciezere diagnoses en een
nauwkeuriger afstemming van
de behandeling.
Ze is 46 jaar, maar deze maand
vierde ze de eerste verjaardag.
Ze voelt zich herboren sinds ze
in januari 2000 twee nieuwe
longen heeft gekregen. Jinny
van Rheenen vierde de verjaar
dag met een bijzonder feest
maal: zuurkool met worst en
champagne. „Sauerkraut", zegt
ze, „doet me denken aan Duits
land. De man of vrouw van wie
ik de longen heb, kwam uit
Duitsland. Meer weet ik niet,
maar ik vind het wel belangrijk
die persoon op de een of ande
re manier erbij te betrekken."
Jinny van Rheenen uit Uden is
nog steeds enorm onder de in
druk van de transplantatie.
„Kinderen krijgen is een won
der, maar dit is niet te beschrij
ven", zegt ze. Het gaat heel
goed met haar. Ze kan weer
wandelen, fietsen, zwemmen.
Ze doet aan fitness en badmin
ton. En ik kan het huishouden
weer helemaal zelf doen. Ik had
nooit gedacht dat ik nog eens
fluitend de ramen zou lappen."
Dat zag er enkele jaren geleden
wel anders uit. De laatste
maanden voordat ze werd ge
opereerd kon Jinny van Rhee
nen nog nauwelijks enkele me
ters lopen. Ze zat 24 per etmaal
aan de zuurstof. „Ik zat aan een
slang van achttien meter. Zo
kon ik ook nog in de tuin ko
men."
Jinny had longemfyseem. Die
ziekte ontstaat wanneer de
longblaasjes worden aangetast.
Het proces verloopt langzaam
maar leidt uiteindelijk tot ern
stig zuurstofgebrek. Jinny van
Rheenen weet nu dat haar
zwakke longen een gevolg zijn
van een onvoldoende functio
nerende lever. Haar lever maakt
niet het eiwit dat belangrijk is
als beschermende factor voor
de longen.
„Ik heb het nooit geweten, tot
zes jaar geleden. Ik rookte toen
zelfs. Omdat ik het benauwd
kreeg, ben ik gestopt, maar die
benauwdheid bleef. In de hete
zomer van 1994, ik zal hèm
nooit meer vergeten, kon ik de
ene voet nauwelijks nog voor
de andere zetten. Na een on
derzoek door een longarts bleek
dat mijn longen nog maar voor
een kwart werkten. Ik bleek lon
gemfyseem te hebben. Normaal
komt dat voor bij mensen die
met asbest werken of bij oude
ren. Maar het is erfelijk, dat we
ten veel mensen niet. Rond je
dertigste krijg je er echt last
van."
In Zweden staan 2800 mensen
op een wachtlijst voor long
transplantatie. Zweden is de
bakermat van deze ziekte. Lon
gemfyseem is in 1963 bij een
Zweedse familie ontdekt.
„Waarom heb ik het dan",
dacht ik. „Later bleek dat de
ziekte ook voorkwam in een
deel van Afrika. Mijn ouders
zijn Indonesisch, maar vader
heeft Afrikaanse voorouders."
Eenmaal onder behandeling,
wist Jinny van Rheenen als vrij
gauw dat transplantatie het
laatste redmiddel zou zijn. De
longarts begon er al snel over.
„Ik schrok, want ik was nog niet
toe aan een beslissing. Maar hij
maakte me duidelijk dat het
lang duurt voordat je op de
wachtlijst voor transplantatie
staat en dan moet je nog eens
twee tot drie jaar wachten. Ik
had het moeilijk. Vooral met de
gedachte dat er eerst iemand
moest sterven voordat ik nieu
we longen kon krijgen. Ik dacht
zelfs dat dat een klein kind
moest zijn omdat ik zelf ook
nogal klein ben. Maar de zie
kenhuispsycholoog maakte me
duidelijk dat iemand die zijn
organen beschikbaar stelt voor
anderen, dat echt wil. Het is
een geschenk datje gerust mag
aannemen."
„Watje ook tegenhoudt, is dat
je weet dat je een dag na de
operatie dood kunt zijn. Als je
niets doet, ga je ook dood, maar
dat kan nog wat duren. Op een
gegeven moment heb ik de
knop omgezet. Ik dacht, als ik
morgen uit bed stap kan ik uit
glijden en met mijn hoofd op
het nachtkastje vallen en dan
kan het ook over zijn. Als je
moet gaan. ga je toch."
Na een uitgebreide serie onder-
Er worden in Nederland nu per jaar ongeveer twintig long
transplantaties uitgevoerd. Even veel mensen sterven elk
jaar,terwijl ze op de wachtlijst staan voor een transplantatie.
Er staan ruim 60 mensen op de wachtlijst.
Van de mensen die geopereerd worden, overlijdt ongeveer
twintig procent tijdens of direct na de transplantatie, vijftig
procent sterft binnen een jaar. Dertig procent leeft langer.
Het Academisch Ziekenhuis Groningen is op dit moment
het enige ziekenhuis waar longtransplantaties worden uit
gevoerd. Sinds 1990 zijn er ruim 150 mensen geopereerd.
Wegens een gebrek aan chirurgen kon midden vorig jaar in
Groningen slechts één patiënt in vijf maanden worden ge
holpen.
Deze maand gaat de capaciteit omhoog als ook het Hart-
longcentrum Utrecht samen met het Academisch Zieken
huis Rotterdam gaat transplanteren. Het streven is dit jaar
twaalf transplantaties uit te voeren.
zoeken kwam ze uiteindelijk op
de wachtlijst en op 18 juni 1999
kreeg ze in Groningen haar pie
per mee. Die ging een keer per
ongeluk af. „Op dat moment
dacht ik: geef mijn portie maar
aan fikkie. Ik was er nog niet
klaar voor." Toen werd het 11
januari 2000. Ik had een heel
raar gevoel die dag. Ik heb de
kapper laten komen en ik heb
wat mensen gebeld en gezegd:
mijn longen komen er aan." De
volgende dag ging om kwart
over vijf 's morgens de pieper.
Om half zes lag Jinny van Rhee
nen al in de ambulance, om
half acht was ze in Groningen,
om negen uur ging ze onder
narcose, om tien uur begon de
operatie, om vijf uur 's middags
lag ze op de intensive care.
Drie dagen na de zware ingreep
kon Jinny van Rheenen al op ei
gen kracht ademen. Het licha
melijk herstel ging goed, emo
tioneel had ze zware dagen.
Toen het bijvoorbeeld tot haar
doordrong dat ze zelf blij was,
maar dat er elders een familie
was die verdriet had. „En dan
komen de momenten dat je
voor het eerst iets kunt doen,
stofzuigen, fietsen. En iedere
keer kwamen de waterlanders.
Ook toen ik hardop meezong
met een liedje op de radio. Ik
had jaren niet meer gezongen,
alleen in mijn hoofd, maar niet
echt."
Geschikte longen zijn moeilijk
Onderzoekers van de Engelse uni
versiteit van Newcastle hebben sa
men met geneeskundigen van en
kele omliggende ziekenhuizen een
nieuw soort sfygmomanometer,
ook wel tonometer genoemd, ont
wikkeld. Dat is een instrument om
bloeddruk te meten. Belangrijkste
winst van is dat de nieuwe meter
onder de ruigste omstandigheden
met grote precisie zijn werk doet.
De meter is Greenlight-300 ge
doopt, omdat hij groen licht uit
straalt, afkomstig van in een cirkel
geplaatste dioden (led's: light
emitting diodes) die vanaf meters
afstand zichtbaar zijn. De dioden -
het zouden er 300 zijn - geven de
boven- en onderwaarden aan van
de gemeten bloeddruk.
Onveranderd is de wijze waarop
met behulp van een oppompbaar
luchtkussentje om de bovenarm
wordt gemeten. Door het oppom
pen wordt de bloedstroom korte
tijd geblokkeerd. Om de maximale
(ook wel: systolische) en de mini
male (diastolische) druk te meten
laat men langzaam lucht uit het
kussen weglopen. De arts luistert
ondertussen met een stethoscoop,
gedrukt op een armslagader, wan
neer het bloed weer gaat stromen
(de systolische druk) en wanneer
de druk na de 'opstopping' weer
in evenwicht (diastolisch) is. Het
verschil (amplitude) tussen deze
twee waarden noemt men de pols-
druk. Bij de Greenlight-300 wor
den de waarden gelezen door een
microprocessor.
„De polsdruk is uitermate belang
rijk om snel uit te kunnen maken
in welke conditie een patiënt ver
keert," zegt professor Alan Mur-*
ray, hoofd van de afdeling Me
disch en Natuurkundig Onderzoek
van het Freemanziekenhuis in
Newcastle-upon-Tyne, onder
wiens leiding het nieuwe apparaat
werd ontwikkeld. „En dan heb ik
het over bijvoorbeeld verkeers
slachtoffers. Dat is waar de Green-
light bij uitstek voor is bedacht.
Slachtoffers zitten beklemd: er is
veel lawaai rondom en te midden
van al die herrie moet een arts een
nauwkeurige polsmeting tot stand
brengen om snel de globale condi
tie van een slachtoffer te kunnen
bepalen."
„Onder die omstandigheden is
nauwgezet luisteren met een ste
thoscoop vaak een crime. Hoeveel
is niet precies bekend, maar er ko
men onder dat soort omstandig
heden nogal wat diagnosen tot
stand die achteraf fout blijken te
zijn. Dat kan levens kosten. De
Greenlight ondervangt dat pro
bleem geheel."
Murray verwacht dat zijn Green
light-300 dit voorjaar op de markt
verschijnt. De prijs is nog niet be
kend.
BEN APELDOORN
te vinden, het zijn kwetsbare
organen die bij ongelukken
vaak beschadigd worden. Ge
schikte longen zijn ook nog
geen garantie dat alles goed
gaat. Bijna iedere patiënt krijgt
te maken met afstotingsver
schijnselen en infecties.
Afstoting dreigde bij Jinny van
Rheenen twee keer. Medicijnen
moeten dat tegen gaan, patiën
ten moeten ze hun verdere le
ven slikken na een transplanta
tie. Die hebben soms nare bij
verschijnselen, maar vergeleken
bij wat Jinny van Rheen vóór de
operatie meemaakte, valt dat
mee. „De maanden voor de
operatie was ik 24 uur per et
maal aan een zuurstoffles ver
bonden, met een lange slang
van 18 meter. Daarmee liep ik
de hele dag door het huis. Zon
der zuurstof kon ik nog geen
twee meter meer lopen.
Nu voelt ze zich letterlijk herbo
ren. Om het half jaar gaat ze
naar Groningen voor een, wat
ze zelf noemt, APK-keuring. Ze
is ook al op een 'transplante
rendag' geweest om de anonie
me donoren te gedenken. Ze
denkt vaak aan haar donor.
„Een dag voor de eerste verjaar
dag van mijn nieuwe leven heb
ik een kaarsje laten branden,
want het was toch ook haar of
zijn sterfdag."
REDACTIE: RIEN POLDERMAN 023-5150265
Kinderen die vaak midden
oorontsteking hebben, kun
nen baat hebben van toe
diening van bepaalde bac
teriën, de zogeheten alfa
streptokokken, in het mid
denoor. Deze bacteriën be
strijden een aantal notoire
veroorzakers van midden
oorontsteking, zoals Strep
tococcus pneumoniae en
Haemophilus influenzae,
schrijft K. Roos (Lundby
Ziekenhuis, Gothenburg) in
het medisch vakblad British
Medical Journal. Van de
kinderen die hij op deze
manier behandelde was na
drie maanden 42 procent
nog steeds zonder midden
oorontsteking. Van de niet
met bacteriën behandelde
kinderen was 22 procent
ontstekingsvrij.
De dosis röntgenstraling tij
dens een CT-scan kan bij
kinderen met een factor
vier tot vijf verlaagd wor
den, zonder dat dit de
nauwkeurigheid van de
beeldvorming ongunstig
beïnvloedt. Voordeel van
een lager dosis is dat het ri
sico op het ontstaan van
kanker door de röntgenstra
ling minder wordt. Dit stelt
L Donnelly (Children's
Hospital, Cincinnati) in het
vakblad American Journal
of Rontgenology. Tot op he-
den worden voor kinderen
dezelfde stralingsdoses bij
CT-scans gebruik als bij
volwassenen. Donnelly ge
bruikte twee jaar lang lagere
doses, zonder dat hierdoor
verkeerde diagnosen wer
den gesteld.
Koud water drinken als je
niet dorstig bent verlaagt de
reactiesnelheid, meldt het
wetenschappelijk tijdschrift
New Scientist. P. Rogers
(universiteit Bristol) testte
bij zestig personen de in
vloed het drinken van een
glas koud (10 graden C) wa
ter. Tot zijn verrassing zag
Rogers dat bij dorstige
mensen de reactiesnelheid
hierdoor met ongeveer 10
procent toenam, terwijl bij
niet-dorstige mensen de re
actiesnelheid met 15 pro
cent afnam.
Onderzoekers van de Rijksuni
versiteit Groningen en het Aca
demisch Ziekenhuis Groningen
willen nagaan of met behulp
van een onschadelijk gemaakt
griepvirus baarmoederhalskan
ker succesvol kan worden be
handeld. Het onderzoek gaat
vier jaar duren en naar ver
wachting wordt in het derde of
vierde jaar een groep van tien
tot twintig vrouwen met het
nieuwe medicijn behandeld.
Baarmoederhalskanker, na
borstkanker de belangrijkste
aan kanker gerelateerde doods
oorzaak bij vrouwen, wordt ver
oorzaakt door een virusinfectie.
Het onderzoek richt zich op het
versterken van de afweerreactie
tegen twee virale eiwitten die
verantwoordelijk zijn voor de
ongebreidelde deling van deze
kankercellen. Deze eiwitten
worden in het laboratorium ge
maakt en 'verpakt' in een on
schadelijk gemaakt griepvirus.
Toediening van dit griepvirus
zal er dan voor zorgen dat er af-
weercellen worden gemaakt die
kankercellen kunnen herken
nen en doden.
Onderzoekster Toos Daemen
zegt dat studies bij muizen al
hebben aangetoond dat door
het opwekken van een im-
muunreactie dit soort tumoren
kan verdwijnen.
Alan Murray met de nieuwe bloeddrukmeter Greenlight-300.
FOTO c PD
De plek waar tijdens de be
vruchting de zaadcel binnen
dringt in de eicel blijkt van be
lang voor de verdere ontwikke
ling van het embryo. Exact op
deze plaats zal de bevruchte ei
cel zich vervolgens in tweeën
delen. De cel die het 'penetra-
tiepunt van de zaadcel' erft zal
hierna als eerste verder gaan
met delen. Dit concludeert K.
Piotrowska (universiteit Cam
bridge) in het wetenschappelijk
tijdschrift Nature op grond van
experimenten met muizenem
bryo's.
Tot dusver was niet bekend dat
het iets uitmaakte waar de
zaadcel de eicel binnenkomt.
Mogelijk heeft deze ontdekking
gevolgen voor ICSI, de techniek
waarmee een eicel bevrucht
wordt.
Jinny van Rheenen werkt in een fitnessruimte verder aan haar conditie.
FOTO CPD VAN ASSENDELFT FOTOGRAFIE
U
oord-min-een
it gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat
etters van het gevraagde woord in dezelfde volgorde min
(B.v. Omschrijving "dierenverblijf". Antwoord zou zijn
maar ingevuld moet worden "sta"of "tal". Welke van die
et moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
ntaal: 1Echtgenote; 4. met elkaar; 7. land in Europa;
Vallei; 10. Engelse titel; 11. knaagdier; 13. vogel;
brig; 17. kanaal; 18. rijstbrandewijn; 19. verdragen;
bouwer; 24. waterplant; 26. laag; 27.- ogenblik;
ïrdeel; 30. straathandelaar; 32. vertrek; 33. zuidvrucht,
al: 1. Voorts; 2. diepte; 3. pletrol; 4. eerlijk; 5. klap;
ëmens; 7. traag; 11. orgelregister; 12. bron; 13. gedwee;
tseling; 16. bosgod; 17. afwas; 19. reistas; 20. loofboom;
nnenweefsel; 23. met ruiten; 25. kledingstuk; 27. cijfer;
tingraadje; 30. beroep; 31. rondedans.
HET WEER
Oplossing van zaterdag:
HORIZONTAAL: 1Horig;
5. rio; 6. del; 8. error; 11air;
13. ato; 15. nt; 16. elp;
18. of; 19. Ie; 20. op; 21. aa;
23. ace; 25. na; 26. mui;
28. kim; 29. duplo; 32. wei;
33. Eos; 34.etter
VERTICAAL: 1. Hier; 2. oor;
3. ido; 4. Gera; 7. aanname;
9. rel; 10. hofdame; 12. it;
14. to; 16. eea; 17. Poe;
22. au; 24. .cap; 25. ni;
27. idee; 28. koor; 30. uit;
31. lee.
Zachte lucht definitief terug
De veldslag die arctische en subtropische
luchtmassa's tijdens het afgelopen week
einde boven onze omgeving uitvochten
ging gepaard met zeer veel neerslag. Vooral
zondag overdag zijn er grote hoeveelheden
gevallen. In Hoofddorp werd 's avonds een
etmaalsom van 19, in Nieuw-Vennep 21
millimeter afgetapt. Over het hele weekein
de, van vrijdagavond tot zondagavond, viel
er op Valkenburg 32, Nieuw-Vennep 31 en
in Hoofddorp 27 millimeter.
Een deel van de neerslag viel zaterdag in de
vorm van sneeuw (Noordwijkerhout en
Leiden 4, Zandvoort 9 centimeter
'plaksneeuw'), gisteren draaide het hoofd
zakelijk om (ijs)regen. Doordat het front,
dat de overgang tussen beide luchtsoorten
markeerde, over onze regio heen en weer
schoof kwamen we afwisselend in zachte,
dan weer in koude lucht terecht. Ook qua
neerslagvormen waren er op betrekkelijk
korte afstand grote verschillen. In Leiden
sneeuwde het zaterdagochtend 1,5 uur
lang, 13 kilometer verderop in Wassenaar
viel alleen maar regen. Op zaterdagmiddag
breidde de zachte lucht zich uit. In de loop
van zaterdagavond meldde Valkenburg bij
een westenwind ruim 5, Wassenaar 6 gra
den, op Schiphol schommelde het kwik
rond nul graden. Vervolgens keerde in de
nacht de koude lucht weer terug maar zon
dagmiddag kwam de zachte lucht definitief
terug. Om 18 uur was het op Valkenburg
3,4, om 19 uur 9,1 graden. In het noorden
van het land was de situatie 'ouderwets'
winters: 'rokende' sneeuwduinen tot wel 1
meter hoog en wegen die door de stuiven
de sneeuw onbegaanbaar waren. De maxi
male sneeuwhoogten in het noorden en
noordwesten kwamen uit op 20 tot 21 cen
timeter.
De komende nacht en morgen dringt een
nieuwe golf subtropenlucht tot onze stre
ken door. Het kwik loopt op naar 10 tot II
graden en de komst van de zeer zachte
lucht gaat gepaard met flink wat regen en
motregen. De wind waait uit het zuidwes
ten en is aan de kust krachtig tot hard.
