'Ook dieren kennen pijn'
T
Gesprek van de Dag
Premier Sharon
Tob-comedy
Zelf doen
Dansles
Zanger De Kast
maakt parodie op Jelle
Angst
voor--
epidemieëc'
neemt toe
M,
f:
Sonunentaar
Israël kiest morgen een nieuwe premier, maar wie dat
wordt, is al weken geen geheim meer. Likud-leider
Ariel Sharon is de favoriet van de kiezer die zich op weg
naar het stemlokaal bezorgd afvraagt hoe de toekom
stige grenzen van het land eruit gaan zien. Tot die cate
gorie behoort een ruime meerderheid van de Israëli's.
Na de eenzijdige terugtrekking uit Zuid-Libanon was er
even hoop dat premier Barak zijn belofte om binnen
een jaar een volledige vrede te bereiken kon waarma
ken. PLO-leider Arafat kon de verleiding niet weerstaan
om aan het begin van de vredesbesprekingen al de sta
tus van Jeruzalem aan de orde te stellen in plaats van
aan het einde. Daarmee vervloog iedere kans op een
akkoord en werd ook het lot van Barak bezegeld.
Links doet het in de campagne voorkomen dat met de
komst van 'de slager' Sharon iedere kans op een rege
ling van het Palestijnse vraagstuk is verkeken. Die con
clusie is op zijn minst voorbarig. Links en rechts zijn
als het om vrede in het Midden-Oosten gaat betrekke
lijk inhoudsloze begrippen. De 'rechtse' premier Begin
sloot de historische vrede met Egypte en gaf veel meer
grond terug dan de 'linkse' premier Rabin later aan de
Palestijnen. En de 'linkse' premier Barak bouwde aan
zienlijk meer omstreden nederzettingen dan zijn
'rechtse' voorganger Netanyahu.
In het Midden-Oosten in het algemeen en in Israël in
het bijzonder is alles altijd anders dan het in eerste in
stantie lijkt te zijn. Het is heel goed denkbaar dat Sha
ron meer krediet heeft om een praktische invulling te
vinden voor de vredeswens die de meerderheid van het
land nog altijd koestert. Maar ook hij krijgt te maken
met een parlement waarin de Shas en enkele kleine re
ligieuze partijen een doorslaggevende stem hebben en
gewoon zijn de regering daarmee te chanteren.
Aan Sharons handen kleeft het bloed van de slachting
in de Palestijnse kampen Sabra en Chatila; aan dat van
Arafat van vele terroristische aanslagen. De heren zijn
aan elkaar gewaagd en dat kan een reden zijn om ritue
le gewapende confrontaties uit de weg te gaan en een
diplomatieke weg te bewandelen.
ele visie
Opa Bol doet de afwas, opa Van Cleejf droogt af. Harry
Stevens steekt zijn hoofd om de deur en roept: „Hallo
heren." En hup, daar klettert een bord op de grond.
Kleinzoon Sander komt de keuken binnen. „Hallo
opa's", roept hij. En watje verwacht gebeurt ook. Daar
gaat weer een bord.
We horen gelach, zodat we weten: dit was leuk.
Oppassen!!!, de langstlopende comedy van Nederland,
beleefde zaterdag een jubileum. Voor de 250-ste keer
had het schrijversechtpaar Chiem van Houweninge en
Marina de Vos - ook van Zeg 'nsAaa - geprobeerd leuk
te zijn.
Was dat gelukt? Ach, dat is een kwestie van smaak.
Aflevering250 heette 'tob-vrouw'. Een titel waaruiteen
maatschappijvisie spreekt. Eentje die je misschien niet
meteen verwacht bij de VARA
Moeder Bella de Hert-van Cleeff is journaliste en inter
viewt een vrouw die voorzitter is van de raad van be
stuur van een groot transportbedrijf Na het interview
schuift die topvrouw bij de opa's en kinderen aan tafel
voor een kop koffie en een stukje zelfgebakken appel
taart. „Dit doet me nou zo aan vroeger denken zegt ze.
„Ik heb hier nooit meer tijd voor.
En dan gaan, zomaar opeens, de sluizen open. De top
vrouw begint te huilen. En te klagen. „Mijn kinderen zie
ik nooit meer, die slapen al als ik thuiskom. Mijn huis'-
houdster past op de kinderen want mijn man is naar
zijn vriendin. En geef hem eens ongelijk. We praten
nooit meer met elkaar, we doen nooit meer iets leuks.
Ze staat op van tafel. Wat doe ik in godsnaamsnikt
ze met lange uithalen. „Ik lijk wel gek. Voor wie in
godsnaam? Voor wie?"
Dan, zomaar opeens, rukt ze haar parelketting van
haar hals. De parels rollen over tafel. Huilend loopt ze
het huis uit.
We horen gelach, zodat we wetendit was leuk.
De vrouw steekt nog een keertje haar hoofd om de deur.
„En trouwens", huilt ze boos, „ik ga zélf een appeltaart
bakken.
Er wordt alweer gelachen
En dan moet de afinaker nog komen. „Nou, dat lijkt me
wel een topvrouwtje meteen B", zegt opa Bol.
Er wordt geschaterd. Wil z'n tenen staan krom.
Dus dit is de langstlopende comedy van Nederland?
Wat een getob.
De Nieuw-Zeelandse balletgroep de Swan Lake Slappettes krijgt de laatste instructies van choreograaf War
wick Broadhead. De mannen van de gelegenheidsformatie hebben speciale balletkostuums aangetrokken
voor hun 'performance' op de jaarlijkse Homo-parade op 17 februari in Auckland.
Zanger Syb van der Ploeg van De
Kast heeft samen met Radio 538-
diskjockey Edwin Evers een parodie
gemaakt op het nummer Jelle van
hel Groningse duo Slimme Sche
mer en Tido. Jelle is weer een paro
die op het nummer Stan van rapper
Eihinem.
Het Groningse tweetal raakte de af
gelopen weken met het manage
ment van De Kast in conflict over
hun lied omdat de formatie vond
dat het nummer meelift op roem
waar De Kast vijftien jaar aan heeft
gebouwd. De rechter stelde De Kast
een week geleden in het ongelijk.
Hij bepaalde dat de parodie over
De Kast op een buitenlands lied ge
woon mag worden uitgebracht.
In de parodie op de parodie rea
geert Syb op Jelle en de mediacom-
motie die volgde op het conflict
tussen De Kast en de Groningers.
„Wat een gedoe de afgelopen dagen
om die plaat", stelt Syb in de paro
die. „Natuurlijk kan ik wel tegen
een grap, maar een advocaat is
IV
(DAA
ran
n h
duur, dus ik zit ook een beetje ,r!^'
krap." n£"
Schemer en Tido voelen zich vef!
eerd door de parodie van Syb. „I,s
is toch een compliment dat eentte
zanger als Syb een lied aan ons
wijdt", aldus Tido.
Het is niet bekend of de parodie^,
binnenkort ook in de winkel te
gen zal zijn. Ondertussen stormr
Jelle de hitlijsten in. Na drie dagP Pr
in de winkel gelegen te hebben,
heeft de single de derde plaats i^JR
top-40 bereikt.
De parodie op de hit Stan verharj
over een geobsedeerde fan die z.
ger Syb achtervolgt. In het num-° P
mer, dat de Groningse twintigen
enkele weken geleden onder het^r,
not van een fles wijn schreven, if
de 17-jarige Jelle met zijn zwan&AG
cavia Sybje het Tjeukemeer in ouijo
dat de zanger zijn mailtjes en snjevi
jes niet beantwoordt. een
nde
ANP»Je v
a de
Indiase Martin Gaus redt eerst dieren, dan mensen in aardbevingsgebied
„Niemand denkt aan de dieren, ze zijn alleen maar bezig met het redden van mensen", klaagt de Martin
Gaus van India, de gepensioneerde brigadier dr. K.V. Rappai van het Brooke Dierenziekenhuis. Vijf dagen
is hij kris kras door het aardbevingsgebied getrokken met zijn team van mede-dierenhelpers. Nu komt hij
even op adem in een luxueus hotel in de hoofdstad van de getroffen Indiase provincie Gujarat. „Veel die
ren zitten vast in het puin, ze zijn er slecht aan toe", vervolgt hij. „Ook zij hebben stenen en brokstukken
op zich gekregen."
Het team van de uit New Delhi
afkomstige Rappai, die 32 jaar
lang heeft gewerkt als dieren
arts in het Indiase leger, heeft
de afgelopen week ongeveer
vijftig dieren gered. „Veel koei
en, maar ook honden, paarden
en schapen", aldus de briga
dier. „En niet te vergeten: gei
ten."
Naast de brigadier ('mijn lieve
lingsdier is de hond') zit een
vrijwilliger van het Brooke die
renziekenhuis een kip-tikka
naar binnen te werken. „Nee,
we zijn geen vegetariërs, vlees is
gewoon lekker", aldus de jon
gen, die uitgehongerd is van de
dagenlange hulpacties in het
rampgebied. Volgens hem heb
ben de door internationale
hulpteams gebruikte snuffel
honden veel mensenlevens ge
red. Enthousiast zegt hij: „Op
nieuw een bewijs dat dieren es
sentieel zijn bij zo'n reddings
actie." Maar dat dieren redden
niet altijd zonder gevaar is,
wordt wel duidelijk als hij zijn
bebloede rechterhand laat zien.
„Gebeten door een hond", zegt
hij, op beduidend minder en
thousiaste toon.
Lang niet alle gewonde dieren
kunnen gered worden. Koeien
hebben gebroken ruggen, hon
den liggen half dood onder het
puin. „Sommigen zijn er zo
slecht aan toe, die verlossen we
uit hun lijden door een spuit
je", zegt Rappai. Tot nu toe
heeft het team zestig keer, zoals
zij dat noemen, euthanasie toe
gepast op gewonde dieren die
geen overlevingskansen had
den.
„Toen ik de televisie beelden
zag van de aardbeving dacht ik
meteen: daar moet ik naar toe,
daar ben ik nodig", zegt een an
dere dierenredster in het ramp
gebied, Geeta Seshamani, van
de dieren-hulporganisatie
Friendicoes. „Indiase steden
zitten altijd vol met dieren, met
name koeien, ezels en hon
den", aldus Seshamani. „Dus ik
wist zeker dat er onder de die
ren ook veel slachtoffers zou-
Honden helpen naar het zoeken van slachtoffers in India. Volgens dierenliefhebbers een nieuw bewijs dat dieren belangrijk zijn. Reden voor bri
gadier Rappai om speciaal op zoek te gaan naar gewonde dieren. foto epa john macdougall
den zijn. Maar het zou niet fair
zijn te verwachten dat de men
sen ter plekke ook dieren gaan
redden, dié hebben wel wat an
ders aan hun hoofd. Wij zijn
dierenredders, daar zag ik een
taak voor ons."
Seshamani is met name actief
geweest op het zwaar getroffen
platteland van Gujarat. „Ne
gentig procent van de dorpen is
volledig plat. En juist voor de
dorpelingen zijn dieren heel
belangrijk. Willen deze mensen
ooit een nieuw leven opbou
wen dan hebben ze hun vee
weer nodig."
Is het toch niet een beetje merk
waardig om dieren te redden
terwijl er wellicht vijftigduizend
mensen zijn omgekomen?
Brigadier Rappai: „Mensen en
dieren zijn allebei belangrijk.
Dieren hebben dezelfde aan
dacht nodig want ook zij ken
nen pijn en gevoel, al kunnen
ze niets zeggen. Dieren doen
geen gekke dingen zoals men
sen. Zo gaan ze bijvoorbeeld
nooit in staking. Daarom kom
ik voor hen op."
„Ik vind die vraag alleen al be
lachelijk", meent Seshamani.
„Als je mensen ziet lijden en je
bent zo gevoelig voor dieren,
dan help je natuurlijk ook men
sen. Als ik beide zie, help ik ze
allebei. Wie eerst? Nou, de eer
ste die op mijn weg komt."
Volgens Rappai kan de mens
juist nog veel leren van het ge
drag van dieren omdat beesten
volgens hem een aardbeving
van te voren aan voelen komen.
„Vogels gaan fladderen, hon
den beginnen te blaffen en
paarden proberen zich los te
breken. Dat zijn allemaal teke
nen, al snappen veel mensen
niet hoe ze zulk gedrag moeten
interpreteren."
Kan je dus een aardbeving
voorspellen omdat bijvoorbeeld
een paard op drie benen gaat
staan of een koe op een bepaal
de manier z'n staart beweegt?
„Nee, niet op zo'n manier na
tuurlijk", zegt hij. „Maar dieren
voelen zoiets gewoon. Als de
mens hen wil begrijpen, zal dat
in de toekomst veel helpen bij
het op tijd aan zien komen van
natuurrampen. Dat helpt weer
bij het minimaliseren van de
schade en zal veel levens spa
ren."
HARALD DOORNBOS
izijr
e or
io rg
Negen dagen na de ver
woestende aardbeving in
India neemt de angst voor"'
besmettelijke ziektes toe. )WEt,
Reddingswerkers zeggen awe
dat er nog altijd veel lijker,en
onder de puinhopen liggee gt
die in staat van ontbinding aj]
verkeren. Tot nu toe zijn
volgens officiële cijfers al 9
zo'n 16.000 doden gebor-je t
gen. De meeste stoffelijkete r
resten worden zo snel mo
gelijk verbrand.
De autoriteiten gaan erva^
uit dat het dodental uiteirDREC
delijk rond de 30.000 zal ech
liggen, maar in sommige BSte
schattingen worden hoge 0IT]
aantallen genoemd. Het ,n
aantal gewonden staat ojin j
dit moment op 55.000. jlne
De regering in New DelhiJna
berekende dat in totaal 3^
miljoen Indiërs op de eerv on
of andere manier schade *rcj
hebben opgelopen door c"
krachtige schok die de
deelstaat Gurjarat vorig S 1
week vrijdag trof. Een NBEB
woordvoerder zei dat ong^
veer duizend steden en ^at{
dorpen bij de beving in ajs j
meer of mindere mate ,n
schade hebben opgelope^naE
Meer dan 70.000 woninge^
zijn volledig verwoest en
ruim twee maal zoveel
zwaar beschadigd. CF
Artsen zeggen dat de kan^
op ziektes sterk toeneem^
Het krioelt van de ratten f
de puinhopen waarbovern* jg
zwermen vliegen en muglcje
gen hangen. Op plaatsen pje
v/aar reddingswerkers noln
niet bij de lijken kunnen
komen, worden chemica
liën gesproeid om het on§2U
bindingsproces tégen te
gaan. Gevreesd wordt da^^
er in de tentenkampen n^ jn
vluchtelingen ziektes als gr
malaria, cholera en diarr^n
zullen uitbreken omdat let
mensen water drinken d^er'v
is vervuild door de rottenje a.
lijken.
Ondanks dat het meeste
werk inmiddels bestaat u"1
1 zij
de:
het opgraven van lijken
het ruimen van puin, zijl
dit weekeinde toch weer
overlevenden gevonden.
Zaterdag werden een jon^ar^
gen van zeventien jaar ei\
een meisje van elf maan-jnan
den gered. iet
ivoe
De
enselijk
Het 'Zelf doen' begint met zelf eten. In een pe
riode dat het voedsel zich nog ergens in het
vage gebied tussen vloeibaar en vast be
vindt, wordt de lepel je op een kwade dag
uit handen getrokken. Zelf doen. Het vol
gende hapje dan maar, want die waar
net aan is getrokken moet met een spatel
tussen de groeven van het parket wor
den uitgepeuterd.
Het 'Zelf doenbegint als de motoriek
van zowel links als rechts (is hij wel
links of rechts?) zich nog in een
ontwikkelingsfase bevindt. Van
elke tien happen die je vindt dat
hij moet verwerken, belandt on
geveer 30 procent direct naast de
opening die de Schepper voor het
tot zich nemen van voedsel heeft be
stemd, 30 procent komt terecht in de
plastic vanglap die Prenatal heeft be
dacht om onder zijn kin te hangen en
nog eens 20 procent vind je (vaak pas da
gen later) terug op onbestemde plekken
als de spleet tussen de rugleuning en de zit
ting van de kinderstoel, als zich daar hele
nieuwe vormen van leven beginnen te ont
wikkelen. Snelle rekenaars weten nu al dat
20 procent van het voedsel uiteindelijk
wordt verwerkt via de slokdarm.
Het 'Zelf doen' verplaatst zich in latere sta
dia naar handelingen die samenhangen met de per
soonlijke hygiëne. Met zelf haar kammen valt nog te
leven. Dat is een betrekkelijk onschuldig tijdverdrijf,
waarvan de uitkomsten relatief eenvoudig onge
daan kunnen worden gemaakt. Het zelf wassen
daarentegen loopt uit op vruchteloze pogingen tot
watermanagement. Hij wast zich met de gretigheid
van een heilige hindoeman in de Ganges. En wat
weten we van de Ganges? Juist, die treedt buiten
zijn oevers. En wie kan de Ganges weer opdweilen?
Net als bij alle andere vormen van 'Zelf doenvalt er
met zelf wassen geen enkele tijdwinst te boeken. In
tegendeel. Zodra de nazaat vindt dat hij klaar is
met de wasbeurt, moet die eigenlijk nog beginnen.
Eerst met de discussie waarom dit dan wel nodig is
Clk ben al gewassen!') en daarna het feitelijke was
sen zelf.
Eén van de gevaarlijkste vormen van Zelf doenis
het omgespen van de autogordel. Zodra je die kunt
omgespen, kun je 'm ook afdoen. Om je bij 140 kilo
meter per uur tussen de voorstoelen van beide ou
ders door te wurmen om je netgemaakte tekening te
laten zien. In de auto merk je ook de uitwassen van
een andere vorm van 'Zelf doen': het zelf plassen. In
de periode dat het nog gewoon in de luier liep had
je er honderden kilometers geen omkijken naar. Nu
klinkt (bij voorkeur honderd meter na het verlaten
van het tankstation) het 'Ik moet plassen'op. De
mok waarmee ik onder het rijden in de regel koffie
krijg aangereikt dient in deze gevallen als porselei
nen steek, de urine gaat met honderd kilometer per
uur het raam uit.
Voor het zelf aankleden geldt hetzelfde als voor het
zelf wassen. Je laat het begaan en calculeert in dat
het tien keer zo lang duurt en dat het uiteindelijk
allemaal weer over moet omdat hemd en T-shirt
over de broekrand hangen en de sweater met het
ruglabel aan de buitenkant is aangetrokken. Het
huis verlaten voor een eenvoudige boodschap wordt
een hele onderneming omdat zelf de rits van de jas
moet worden dichtgemaakt en zelfde schoenen
moeten worden aangedaan. De combinatie van zelf
de broek losmaken en zelf plassen is een dodelijke.
Plassen doe je namelijk pas als je op klappen staat
en als er niemand mag helpen bij het moeizame
proces om de knoop van je spijkerbroek los te ma
ken, klap je soms voordat je de pot kan halen.
Waarna het hele ritueel van zelf uitkleden, zelfwas
sen en zelf aankleden zich weer van voren af aan
kan voltrekken.
Met de hardnekkigheid waarmee mijn zoontje alle
vormen van persoonlijke verzorging naar zich toe
trekt, draait hij stukje bij beetje zijn opvoeders de
nek om. Maar als 'Zelf doen' een onontkoombaar
onderdeel van opgroeien is, waarom maakt hij dan
op één onderdeel heel principieel een uitzondering?
De eerstvolgende keer dat hij mij na het drukken
weer zijn billen wil laten afvegen, bedien ik me van
een variant op 'Zelf doen'.
„Doe het zelf maar.
ister
•C.V
Iredt
GILBERT TRIGANO, de medeopriclfc en
van reisorganisatie Club Med, is zatfte ir
dag op 80-jarige leeftijd overleden. (arn;
Club Med zorgde voor een revolutie i in
het moderne toerisme met zijn volleLans
verzorgde vakanties in eigen vakanffrjjd
parken met privé-stranden. Trigano; die
al langere tijd ziek. De Franse prerm zo
Lionel Jospin noemde Trigano in eei'
condoleanceboodschap een 'vernieu
wende en dynamische ondernemer
sterk heeft bijgedragen aan de demyUK
cratisering van de ontspanning'. Trihd g(
no richtte in 1950 samen met de B^ute,
Gerard Blitz op het Spaanse eiland ^et E
lorca het eerste vakantiedorp van CI|)jots
Med op. Club Med heeft nu 125 valige
tiedorpen in 36 landen. dsjn,
ïrv
Een Saudische rechtbank heeft zaterdag een legerofficier veroor.
deeld tot zeventig ZWEEPSLAGEN omdat hij in een vliegtuig zijCTT
mobiele telefoon had gebruikt. De officier had tijdens het opstijr™_
geweigerd zijn gsm uit te zetten, ondanks het verzoek van het cé|nf.^
nepersoneel. Daardoor bracht hij zichzelf en de andere passagit
gevaar, aldus de rechtbank. Saudi-Arabië hanteert een zeer stril
interpretatie van het islamitische rechtssysteem. Zweepslagen
het afhakken van de hand zijn veel voorkomende straffen voor di
stal en andere vergrijpen. Het is de eerste keer dat er een lijfstraf
wordt uitgedeeld aan iemand die zijn mobiele telefoon weigerde
te zetten in een vliegtuig.
MAANDAG 5 FEBRUARI 2001
