Belgrado beslist snel over tribunaal
I
Buitenland
VN-hof brengt Parijs in verlegenheid
Boze officier brengt Pinochet in het nauw
ei
ia
Roemeense communisten
willen Ceausescu opgraven
Dreigend protest
Olieschade op
Galapagos nog
niet te bepalen
Generaal lijkt
getroffen door
herseninfarct
TERDAG 27 JANUARI 2001
lair als eerste Europeaan naar Bush
:n De Britse premier Blair brengt op 23 en 24 februari als
rste Europese leider een bezoek aan de nieuwe Amerikaanse
esident Bush, hier met tweede man Cheney in het Oval Offi-
Volgens Downing Street is Blair samen met zijn vrouw Che-
door Bush uitgenodigd voor een ontmoeting op de presiden
te residentie Camp David. Het nieuwe Amerikaanse staats-
iofd koos er zelf voor om als eerste op bezoek te gaan bij zui-
rbuur Mexico, op 16 februari. De nieuwe president breekt
ermee met de traditie van zijn drie voorgangers, die als eerste
litenlandse reisdoel Canada hadden.
FOTO REUTERS LARRY DOWNING
t
obieltje oorzaak van 28 doden
lel
h<
sto iDRiD Een oproep op een mobiele telefoon blijkt de oorzaak
zijn geweest van een ernstig verkeersongeluk op 6 juli vorig
ir bij Soria in Noord-Spanje. Door het ongeluk, waarbij een
ichtauto op een bus botste, kwamen 28 mensen om het leven
raakten dertien mensen gewond. ,,De chauffeur van de
ichtwagen is naar alle waarschijnlijkheid een of twee secon-
10 n afgeleid door een telefoontje op de portable van zijn bijrij-
r. Dat was genoeg om op de andere weghelft te komen en op
dey tegemoetkomende bus te botsen", aldus het rapport over het
iciële onderzoek naar de ramp.
)ode' vrouw in lijkenzak leeft nog
ifte wuk Een oplettende begrafenisondernemer heeft in de
lerikaanse staat Massachusetts het leven gered van een ge-
nde vrouw. De vrouw was al doodverklaard, en lag in een zo-
heten lijkenzak in het mortuarium. Kort daarvoor was de
iuw bewusteloos uit haar badkuip gehaald. De politie dacht
xce n een overdosis pillen. Politiemensen en ambulanceperso-
el konden geen teken van leven ontdekken, meldt de krant
]A Today. Maar eenmaal in het mortuarium hoorde de begra-
iisondernemer een snurkend geluid in de lijkenzak. De vrouw
laar een ziekenhuis gebracht, maar lijkt kerngezond.
;Ce uitsland test jongere koeien op BSE
e ldn Duitsland heeft zijn regels voor het testen van koeien
de gekke-koeienziekte BSE aangescherpt. Alle dieren vanaf
maanden moeten voortaan worden getest op de ziekte. De
ftijdsgrens lag eerst op 30 maanden, in overeenstemming
tt Europese richtlijnen. Sinds november is in het land twintig
de gekkekoeienziekte vastgesteld. Daarvoor ging de rege-
<g ervan uit dat Duitsland BSE-vrij was. Specialisten twijfelen
het nut van vroege BSE-tests. Van de 190.000 vastgestelde
'allen van BSE in Groot-Brittannië waren slechts tachtig die-
i jonger dan dertig maanden. Dit betekent niet dat zulke jon-
runderen geen drager van de ziekte kunnen zijn, alleen kan
normaal pas later worden vastgesteld.
leven giframpen in Roemenië'
ll*l' iburCi In Roemenië hebben zich recent minstens zeven gif-
ïpen voorgedaan. Dat zegt de milieuorganisatie Greenpeace.
,ed{ :es gevallen kwamen door dam- of pijpleidingbreuken in
hrif( jbouwmijnen cyanide of giftige zware metalen in het milieu,
e de Aurul-mijn in Baia Mare, die vorig jaar per ongeluk
.000 ton cyanide in de rivieren Tisza en Donau loosde, heeft
gt Ie herfst van 2000 opnieuw gif gedumpt in de rivier. Vorig
hadden duizenden mensen wekenlang geen drinkwater, en
rven duizenden vissen en andere dieren door de giftige stof-
die in de Tisza waren gekomen. Volgens Greenpeace is de
er nog steeds niet hersteld van de gifaanslag van vorig jaar.
illiam trekt duizenden vrouwen
den De universiteit van St.Andrews in Schotland is plotse-
zeer geliefd bij vrouwelijke aankomende studenten. De re
is vrijwel zeker niet het uitmuntende onderwijs, maar de
erdfiwezigheid van de Britse prins William. De oudste zoon van
l\/\J is Charles gaat er in de herfst kunstgeschiedenis studeren.
,g(e izenden meisjes hebben zich al ingeschreven voor het nieu
wst, studiejaar. Het aantal inschrijvingen aan de universiteit is
geleken met vorig jaar met 44 procent toegenomen, meldt de
rnetnieuwsdienst Ananova. Zo'n 90 procent van de gegadig-
is van het vrouwelijke geslacht.
roatië pakt bende wapensmokkelaars
reb De politie in Kroatië heeft gisteren een bende wapen-
ikkelaars opgerold. De groep voerde wapens door naar lan-
1 in West-Europa, waaronder Nederland. De politie hield
mannen aan, die de afgelopen twee jaar voor bijna twee
joen gulden aan smokkelwaar zouden hebben verhandeld,
meeste wapens, vooral automatische geweren, granaten en
:eersystemen waren afkomstig van het voormalige Joegosla-
he leger. Ze werden gesmokkeld naar Nederland, Frankrijk,
itenrijk, Italië en Slovenië. Volgens de politie kwamen de wa-
is uiteindelijk terecht bij terroristische groeperingen.
calan dreigt met nieuwe aanvallen
jbul* De gevangen Koerdische leider Abdullah öcalan heeft
aarschuwd dat zijn PKK-strijders hun aanvallen in het zuid
ten van Turkije kunnen hervatten, als Turkije zijn campagne
rtzet om de Koerden te 'vernietigen'. „Wij willen geen oor
zei de ter dood veroordeelde öcalan in een verldaring die
:ren door zijn advocaten naar buiten werd gebracht. „Maar
:e ons te na komen zullen wij gebruik maken van ons recht-
[ige en universele recht op zelfverdediging." Nadat öcalan
1 1999 een staakt-het-vuren afkondigde, hebben 4.500 PKK-
ders zich teruggetrokken in Noord-Irak, waar de PKK altijd
ases had. Turkije heeft het staakt-het-vuren afgewezen, en
voren de PKK te zullen bevechten tot de laatste man.
;ypte komt met intifada-postzegels
ÉL; De Egyptische posterijen hebben drie postzegels ver-
id ter ere van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Op
van de zegels staat een afbeelding van een Palestijns jonge-
at waarschijnlijk door Israëlische troepen in de armen van
vader werd doodgeschoten. De afbeelding heeft veel onrust
lorzaakt, zo schrijft het regeringsdagblad Al Akhbar. De
zegels zijn gemaakt 'uit solidariteit met het Palestijnse volk',
ifbeelding van het Palestijnse jongetje is afkomstig van vi-
beelden. Op de twee andere postzegels is de Al-Aksa moskee
Ie wapperende Palestijnse vlag te zien.
eerkundigen voorspellen poolkou
)en-de bilt Twee meteorologen van de Britse investerings-
jr m t
Gele
k Salomon Smith Barney voorspellen voor de komende
e weken bittere vrieskou voor heel Europa. „In het hele
kseizoen is in deze gebieden nog geen sprake geweest van
koude lucht, maar dit gaat eind januari drastisch verande-
als de grote straalstroom over de Atlantische Oceaan en Eu-
i van koers verandert", aldus de weerkundigen in hun jong-
veekverslag. De koudegolf zal volgens hen een aanzienlijke
ere vraag naar brandstof ten gevolge hebben. Meteorologen
het KNMI zeggen dat zo'n scenario nooit is uit te sluiten,
r dat hun tiendaagse voorspelling daar nu niet op wijst.
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
OPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
De nieuwe regeringen van Joegoslavië en Servië nemen
binnen twee weken een definitief besluit over eventuele
verdere samenwerking met het Joegoslavië-tribunaal.
Dit heeft de Joegoslavische minister van binnenlandse
zaken, Zoran Zivkovic, gisteren in Belgrado gezegd.
BELGRADO-DEN HAAG AFP-ANP
Zijn uitlatingen volgen op een
driedaags bezoek van hoofd
aanklaagster Del Ponte van het
VN-tribunaal aan Belgrado de
ze week. De Zwitserse ving bot
bij president Kostunica met
haar eis tot uitlevering van ex-
president Milosevic en andere
Servische verdachten. Andere
leden van Kostunica's Demo
cratische Oppositie van Servië
(DOS) willen zich coöperatiever
opstellen, wat tot een interne
machtsstrijd heeft geleid.
Volgens Zivkovic wordt de
beslissing van de Servische en
de Joegoslavische regeringen
waarschijnlijk aan de parle
menten voorgelegd, omdat het
niet alleen om een juridische,
maar ook om een politieke
kwestie gaat. In de nog te ne
men beslissing moet er volgens
Zivkovic rekening mee worden
gehouden dat een meerderheid
van de Servische bevolking
voorstander is van berechting
voor Servische rechters. „De
openbare opinie kan ons er
echter niet van weerhouden
onze internationale verplichtin
gen na te leven", aldus Zivko
vic.
Volgens internationaal recht
is Joegoslavië verplicht ver
dachten uit te leveren aan het
VN-hof in Den Haag. Met name
de VS hebben gedreigd Belgra
do op termijn geen economi
sche steun meer te geven als
het niet meewerkt. De beroerde
Servische economie heeft bui
tenlandse hulp dringend nodig.
De Bosnisch-Servische gene
raal Krstic, een van de hoofd
verdachten in de Srebrenica-
zaak mag intussen niet naar
Belgrado om zich aan zijn been
te laten opereren. Dit besluit
hebben de rechters in zijn zaak
bekendgemaakt. Krstic staat
voor het tribunaal terecht we
gens volkerenmoord. Hij liep in
1994 op een mijn en verloor
een deel van zijn rechterbeen.
Tijdens het proces bleek dat
Krstic problemen bleef houden
met beenstomp en prothese.
Het proces is daarom onder
broken. Nederlandse en Joego
slavische artsen zijn het erover
eens dat Krstic opnieuw geope
reerd moet worden. Krstic wil
de in ex-Joegoslavië worden ge
opereerd omdat hij daar de taal
kent.
PARUS HENK GLIMMERVEEN
CORRESPONDENT
Het Franse ministerie van defensie is in
het parlementaire onderzoek naar de val
van Srebrenica in grote verlegenheid ge
bracht. Een woordvoerder van minister
Richard wrong zich gistermiddag in alle
bochten om uit te leggen dat er niets
vreemds was aan het achtèr gesloten deu
ren horen van de Franse generaal Janvier.
De voormalige bevelhebber van de VN-
troepen in Bosnië werd donderdag door
een Franse parlementscommissie aan de
tand gevoeld over de gebeurtenissen in
juli 1995. De bijeenkomst zou openbaar
zijn, en zou voor het eerst inzicht kunnen
verschaffen over het uitblijven van lucht
steun voor de Nederlandse blauwhelmen
in Srebrenica. Parijs wilde aanvankelijk
doen geloven dat het geheime verhoor
van Janvier het gevolg was van een ak
koord tussen het Franse ministerie van
defensie en het Joegoslavië-tribunaal in
Den Haag. Maar een woordvoerder van
het tribunaal liet meteen weten dat van
zo'n akkoord geen sprake was.
Na intern beraad binnen het ministerie
kwam gistermiddag uiteindelijk een offici
ële reactie van de Fransen: de generaals
zijn in het verleden door het tribunaal in
Den Haag achter gesloten deuren ge
hoord, en Parijs wenste dat de onder
zoekscommissie van het Franse parle
ment eenzelfde procedure zou volgen.
Als er al sprake zou zijn van een afspraak
tussen het ministerie en het tribunaal,
dan gold dat vooral het verhoor destijds
in Den Haag. Het is een publiek geheim
dat de Fransen aanvankelijk zeer afhou
dend tegenover het tribunaal hebben ge
staan. Pas bij het bezoek van president
Chirac aan Nederland, vorig jaar, versoe
pelde de Franse houding. Doorslaggevend
was de garantie van het tribunaal dat alle
Franse militairen die in Den Haag zouden
worden verhoord hun verklaringen achter
gesloten deuren mochten afleggen.
Het ministerie van defensie heeft die uit
spraak nu dus ook meteen maar van toe
passing verklaard op het onderzoek door
het eigen parlement. Tot nog toe heeft
overigens geen enkele parlementariër
protest aangetekend tegen de oekaze van
het ministerie van defensie. Commissie
voorzitter Loncle verklaarde gisteren zelfs
dat de parlementsleden in feite voor het
blok werden gezet: „Het was een zitting
achter gesloten deuren of het was niets."
Alleen de artsenorganisatie Artsen Zonder
Grenzen reageerde woedend. De geloof
waardigheid van de onderzoekscommis
sie is in het geding, zo verklaarde een
woordvoerder. „Het lijkt er nu op dat het
onderzoek van de parlementariërs gecon
troleerd wordt door het ministerie van de
fensie." Grote vraag is nu wat er met de
verklaring van Janvier gaat gebeuren.
Voorzitter Loncle liet weten dat wat hem
betreft 'zo veel mogelijk' van de uitlatin
gen van de generaal in het eindrapport te
recht zullen komen. Het is niet bekend
wanneer het rapport zal worden gepubli
ceerd.
BOEKAREST Rtr
Roemeense communisten wil
len oud-dictator Nicolae
Ceausescu opgraven. Zij ver
moeden dat de communisti
sche leider is gemarteld voor
dat hij elf jaar geleden werd
geëxecuteerd. „Wij willen hem
onderzoeken en hem daarna
op een christelijke manier be
graven", zei Christian Niculae,
de voorzitter van de Roe
meense Arbeiderspartij (PMR)
Hij sprak na een herdenking
bij het graf van de oud-dicta
tor. Ceausescu en zijn vrouw
Elena zijn eind 1989 door een
vuurpeleton geëxecuteerd na
een geheime snelrechtproce
dure. Het machtszieke echt
paar werd schuldig bevonden
aan volkerenmoord en andere
misdaden tegen Roemenen.
Volgens de communisten is
Ceausescu gedoopt. Zijn fami
lieleden zijn gekwetst omdat
er geen officiële begrafenis
plechtigheid, al dan niet chris
telijk, heeft plaatsgevonden.
Zij willen weten of de oud
dictator is gemarteld voor zijn
dood.
Niculae liet weten dat bui
tenlandse artsen bereid zijn
de opgegraven lichamen van
het echtpaar Ceausescu te on
derzoeken. Volgens hem kan
de opgraving van de voormali
ge dictator snel worden gerea
liseerd als de familie toestem
ming geeft. Hij zei dat Ceau
sescu's zus al heeft ingestemd
met het voorstel.
rafah-taba Honderden gewapende Palestijnen demon
streerden gisteren in Rafah op de Gazastrook voor het
recht op terugkeer van gevluchte landgenoten naar hun
geboortegrond, ook al ligt die nu vaak in Israël. De kwestie
is een van de hete hangijzers bij het vredesoverleg in het
Egyptische Taba. Israëlische en Palestijnse onderhande
laars hebben daar gisteren opnieuw geen doorbraak be
reikt, maar gezegd dat er 'veelbelovende' gesprekken wor
den gevoerd over de vluchtelingenkwestie. De Palestijnse
onderhandelaar Nabil Sha'ath meldde 'vruchtbare en zeer
serieuze gesprekken', en zei dat de partijen het bijna eens
waren over de veiligheid en de toekomstige grenzen van
de Palestijnse staat. Yossi Sarid, een Israëlische onderhan
delaar en voorzitter van de naar vrede strevende partij Me-
retz, was ook tevreden. „De gesprekken verliepen zeer
goed." Het formele gedeelte van de gesprekken werd gis
teravond aan het begin van de sabbat beëindigd. Vandaag
wordt het gesprek informeel voortgezet in Eilat, een Israë
lische plaats net over de grens. Naar verwachting zullen de
gesprekken begin volgende week eindigen. De Israëlische
delegatie staat onder druk. Vóór de premiersverkiezingen
van 6 februari moet er op zijn minst een blauwdruk voor
een vredesverdrag liggen. Alle vooruitgang dreigt echter
teniet gedaan te worden als Ariel Sharon, de conservatieve
Likud-kandidaat die in de peilingen ver voor ligt op pre
mier Ehud Barak, de verkiezingen wint
FOTO AP DAVID GUTTENFELDER
RUSWUK ANP
Het kan nog een flinke dobber
worden om de totale schade
van de olieramp bij de Galapa-
gos-eilanden vast te stellen. De
Britse wetenschapper Ken Col
lins sluit niet uit dat de effecten
ernstiger zullen zijn dan nu nog
wordt aangenomen. Hij zegt
dat in het blad New Scientist.
Collins doet onderzoek doet
naar de biodiversiteit op de
Ecuadoraanse eilandengroep.
Veel van de uit de tanker Jes
sica weggelekte olie is door een
gunstige wind van de eilanden
weggedreven. Maar een groot
aantal dieren in het natuurge
bied is nog steeds niet hersteld
van de gevolgen van El Nino in
1998. El Nifio is het klimatologi
sche verschijnsel dat de Stüle
Oceaan periodiek opwarmt, en
vergaande effecten heeft op het
weer in de rest van de wereld.
Volgens Collins zijn alle on
gewervelde dieren die zich rond
de Jessica bevonden overleden.
In New Scientist zegt hij verder
dat er nog steeds gevaar bestaat
voor tal van vogels en zeeleeu
wen. Een bijzonder risico be
staat er voor de zeeleguanen,
vooral de kleintjes. De grotere
zijn nog wel in staat zich in
diep zeewater te voeden. De
kleinere exemplaren kunnen
dat niet, en zoeken in de ondie
pe getijdegebieden naar voed
sel. „In sommige gebieden is
één jaar groei ongedaan ge
maakt, en zijn de meest kwets
bare dieren de gevolgen van de
laatste El Nino nog niet te bo
ven", aldus Collins.
In 1998 werden algen, die het
begin vormen van een voedsel
keten, als gevolg van El Nino
van de eilanden weggeblazen.
Daardoor stierven talloze zeele
guanen, krabben en anderen
dieren. De olie die nu uit de
Jessica is weggelopen zal ook
veel algen om zeep helpen. Dat
gebeurt vooral doordat de olie
licht en zuurstof wegneemt,
maar ook diertjes vergiftigt.
SAO PAULO FRANS LINDENKAMP
CORRESPONDENT
Is Augusto Pinochet echt ziek, of ge
woon ziek van de opzienbarende ont
hullingen van generaal Joaquin Lagos?
Veel Chilenen geloven het laatste. De
oud-dictator werd gisteren onverwacht
opgenomen in het militair ziekenhuis
van Santiago wegens 'problemen met
zijn gezondheid'. Ondertussen maakten
zijn advocaten de schade op van het ge
ruchtmakende tv-interview met de man
die zich heeft ontpopt als een geweldige
kopzorg voor Pinochet.
De gepensioneerde Lagos voelt zich vre
selijk genomen door zijn voormalige su
perieur. Eerder deze week verklaarde Pi
nochet tijdens zijn verhoor door onder
zoeksrechter Juan Guzman dat de ver
antwoordelijkheid voor de executies van
linkse politieke activisten geheel lag bij
de garnizoenscommandanten. Pinochet
zelf zou nooit opdracht hebben gegeven
voor executies.
Die uitleg heeft Lagos tot razernij gedre
ven. En de maat was helemaal vol, toen
een van Pinochets advocaten woensdag
in de media openlijk Lagos' naam in
verband bracht met veertien moorden.
Lagos zocht hierop de publiciteit. Tot in
de details gunde hij de tv-kijkers don
derdag een blik achter de schermen van
de moorddadige 'Karavaan des Doods'.
Deze militaire expeditie trok kort na de
coup van 1973 onder leiding van gene
raal Arellano Stark langs vijf Chileense
steden, en paste snelrecht toe op linkse
politieke gevangenen.
Dankzij de getuigenissen van Lagos (80)
beschikt Guzman over spijkerharde be
wijzen dat Pinochet het brein hierachter
was. Lagos was commandant van de
Eerste Legerdivisie in Antofagasta, toen
de Karavaan begin oktober 1973 arri
veerde. Op de televisie beschuldigde hij
Pinochet ervan veertien politieke gevan
genen achter zijn rug om te hebben ver
moord. De oud-dictator zou deze moor
den nu op zijn bordje proberen te schui
ven. „Arellano logeerde bij mij thuis, en
pas daags na zijn aankomst ontdekte ik
de gruwelijke werkelijkheid", aldus La
gos. „Het vervulde me met pijn, on
macht en woede wat Arellano en de zij
nen binnen mijn militaire rechtsgebied
achter mijn rug om hadden aangericht."
Volgens Lagos waren de slachtoffers vre
selijk toegetakeld. „Ze waren in stukken
gereten. Het leken in niets meer op
menselijke lichamen. De ogen waren
uitgeprikt. Kaken en benen waren ge
broken." Hij meldde dat de executies
niet direct, maar stapsgewijs voltrokken
waren. „Eerst schoot men op de benen,
daarna op de geslachtsdelen en dan pas
op de hartstreek. Zelfs het genadeschot
werd de slachtoffers onthouden."
Na zijn gruwelijke ontdekkingen deed
Lagos zijn beklag bij Pinochet. Hij stelde
in tweevoud een officieel document op,
waarin hij de wandaden van Arellano als
speciale afgezant van Pinochet opsomt.
Dit schrijven vormt voor rechter Guz
man nu de belangrijkste bewijslast tegen
de ex-dictator. Lagos heeft het tweede
origineel 27 jaar lang bewaard. Toen hij
Pinochet eind 1973 aanspraak over de
excessen en de wreedheden die begaan
waren tegen weerloze mensen, voelde
hij al nattigheid.
„Besef goed dat we vroeg of laat hier
voor ter verantwoording worden geroe
pen, en u als legerleider zéker", zou La
gos tegen Pinochet hebben gezegd. Die
reageerde hierop met het bevel om zijn
naam en die van Arellano uit het schrij
ven te verwijderen. Hij eiste een nieuw
clocument dat Lagos als verantwoorde
lijk garnizoenscommandant diende te
ondertekenen. „Daarmee zou ik verant
woordelijk worden voor de misdaden
binnen mijn militaire rechtsgebied", al
dus Lagos. Hij houdt vol dat Pinochet
volledig op de hoogte is geweest van wat
zich heeft afgespeeld. Dat Chili op dat
moment in een 'binnenlandse oorlog'
verwikkeld was - het veelgebruikte argu
ment waarmee de aanhangers van Pino
chet de excessen goedpraten - wijst La
gos radicaal van de hand. Guzman con
fronteerde Pinochet maandag tijdens
het verhoor met een van de originele
documenten. De ex-dictator erkende dat
de aantekeningen daarop van zijn hand
zijn. Maar het gekrabbel zou zijn ingege
ven door het feit dat Lagos hem vals be
schuldigde van de 53 executies. Guzman
heeft na het verhoor een aantal dagen
vrijaf genomen om zich in alle rust te
beraden op het wel of niet instellen van
strafvervolging. Dat Pinochet de kwade
genius achter de strafexpeditie was, lijdt
voor hem nauwelijks twijfel. Maar Guz
man zit wel in zijn maag met conclusies
van de medische onderzoeken. Die
spreken van een 'lichte tot matige de
mentie' en op grond daarvan wordt het
voor Guzman wettelijk gezien moeilijk
om de zaak niet te seponeren.
SANTIAGO AFP-Rtr
De Chileens oud-dictator Pino
chet is gistermiddag onver
wacht opgenomen in het mili
tair ziekenhuis van Santiago.
De artsen daar lieten na enige
tijd weten dat de 85-jarige Pino
chet een verminderde bloed-
toevoer naar de hersenen had,
wat duidt op een beroerte.
Ook een woordvoerder van
het leger liet weten dat de voor
malige dictator waarschijnlijk
een herseninfarct heeft gehad.
Pinochet werd per helikopter
naar het ziekenhuis overge
bracht. Volgens zijn artsen
heeft de oud-dictator al in het
najaar van 1999 enkele beroer
tes gehad. Hij leidt aan suiker
ziekte en heeft hartproblemen.
Onderzoeksrechter Guzman
onderwierp de voormalige dic
tator dinsdag aan een verhoor.
Guzman verklaarde later datTi-
nochet weliswaar oud is, maar
verder 'volkomen normaal'.
