Nieuw loonstrookje leidt
tot veel vragen aan FNV
iologische boeren willen steuntje in de rug
Economie
Monorail voor bloemen en planten
Nederland loopt nog flink achter
Akkoord Duits parlement
over pensioenhervorming
Groei luchtreizigers 7,9 procent
De gevaren van privatisering
ffERDAG 27 JANUARI 2001
irussel onderzoekt prijsafspraken cd's
russel De Europese Commissie onderzoekt of de vijf grote
nuziekconcerns zich ook in Europa schuldig maken aan prijs-
fspraken voor cd's. Sony, EMI, Warner Music, Bertelsmann-
lochter BMG en Universal zijn in de VS al op de vingers getikt
oor het in onderlihg overleg kunstmatig opdrijven van de ca-
0 4 rijzen. Zij schikten in mei vorig jaar de zaak met de Federale
8.9 landels Commissie. Een woordvoerster van eurocommissaris
2 Jonti haastte zich gisteren te verklaren dat van een officieeel
0,4! nderzoek nog geen sprake is. De activiteiten bevinden zich
0.6 aar haar zeggen in een zeer pril stadium. Als de bewijzen kun-
7 en worden hardgemaakt, wacht de concerns een zware boete.
a ihell verhoogt benzineprijzen
'6,o yrterdam Marktleider Shell heeft gisteren de prijzen van ben-
ne verhoogd. Euro ongelood stijgt met twee cent tot 2,53 gul-
0;8 en per liter. Super plus gaat met twee cent omhoog naar 2,66
j.2j alden per liter. Diesel blijft hetzelfde op 1,818 gulden.
ara Lee: Wereldwijd 7.000 ontslagen
zoj_ Sara Lee gaat dit jaar wereldwijd 7.000 mensen ont-
en zich concentreren op voedsel, ondergoed en huishou-
j j slijke producten. Het concern heeft 154.000 medewerkers in
2 2 :ertig landen en is in Nederland eigenaar van Douwe Egberts.
e ontslagen vallen niet in een bepaald bedrijfsonderdeel maar
i het hele concern. Acht grote dochterondernemingen, waar-
!o ider Champion Europe, Sara Lee Apparel Australasia en enke-
internationale bakkerijen worden verkocht.
urinamers leven onder armoedegrens
4 ramaribo De meeste Surinamers leven ver beneden de ar-
.2 oedegrens. Dat heeft het Surinaamse bureau voor de statistiek
ikendgemaakt. Een inkomen van 655 gulden per maand geldt
6j i de grens. Ruim 85 procent van de bevolking zit echter op
f n gemiddeld maandinkomen van 355 gulden. Het bureau
ior de statistiek stelde ook vast dat Surinaamse huishoudens
middeld meer dan een derde van hun inkomen uitgeven aan
len en drinken, 14 procent aan vervoer en 8,4 procent aan ge-
6 uiksartikelen. Het is voor het eerst sinds Suriname in 1975 on-
shankelijk werd dat de inkomens en uitgaven van de bevolking
n onderzocht. Het onderzoek kon worden uitgevoerd dankzij
f n bijdrage van 3,8 miljoen gulden van de Inter-Amerikaanse
ïtwikkelingsbank.
OvAA: Bestand accountants schonen
i haag De Nederlandse Orde van Accountants- en Admini-
atieconsulenten (NOvAA) wil het bestand aan accountants in
q iderland flink uitdunnen. In het register waar alle accoun
ts staan ingeschreven, zouden alleen nog die accountants
oeten worden vermeld die het beroep echt uitoefenen. In de
le sector zou het gaan om 7.800 van de circa 20.000 accoun-
2! its. De NOvAA vreest voor de toekomst van de accountants.
9. in imago is niet goed. De NOvAA is de beroepsorganisatie
3; n de openbare accountants van wie de meesten werkzaam
d', n in het midden- en kleinbedrijf. De orde telt 6.500 leden. De
dere belangenorganisatie, het Nivra, telt 13.500 leden.
S: art koopt Portugese uitzender
0.
3. Jda» Uitzendconcern Start neemt de Portugese uiteender
2- jcontract's over. Met de aankoop zet Start voet op Portugese
5; dem. Start noemt de Portugese uitzendmarkt een kleine,
ïar snel groeiende markt. In 1999 realiseerden de 190 uit-
ïdorganisaties daar een gezamenlijke omzet van ongeveer
1 miljoen gulden. De verwachting is dat deze omzet tot 2006
:t 26 procent per jaar zal toenemen. Voor 2001 verwacht Sub-
ïtract's een omzet van 7,7 miljoen gulden en een brutowinst
i 0,5 procent.
j' M komt personeel tegemoet
Het Amerikaanse autoconcern General Motors (GM)
met zijn Europese werknemers gaan praten over de voorge-
2. nen sluiting van een fabriek in het Britse Luton. De autofa-
n' kant deed deze concessie nadat circa 40.000 van de 83.000
rknemers in Europa donderdag met korte demonstraties de
iductie van nieuwe auto's had onderbroken. Het personeel
(testeerde tegen een reorganisatie die GM eind vorig jaar
ïkondigde. Daarbij gaan zo'n 6000 banen verloren. In Luton
si ar het merk Vauxhall wordt gemaakt werken 2.000 mensen.
Amerikanen hebben het vooral in Europa moeilijk.
ibricage nieuwe Micra in Engeland
j- den» De Japanse autofabrikant Nissan gaat het nieuwe mo-
Micra in Engeland bouwen. Het concern trekt hiervoor 820
1 joen gulden uit. De productie in Sunderland gaat daardoor
i hoog van 330.000 tot 500.000 auto's per jaar. Dat levert 500
101 ra banen op. Nu zijn daar 5.000 werknemers aan de slag.
san gaf de voorkeur aan Sunderland boven de Renault-fa-
jojBken bij Parijs. De Britse premier Blair heeft Nissan een sub-
10: ie van 140 miljoen gulden toegezegd. Eerder had Nissan la-
doorschemeren te twijfelen bij zijn keuze omdat de hoge
:rs van het pond mogelijk een nadeel zou zijn.
icrosoft treft schikking met Sun
iO' f vork Microsoft en Sun Microsystems hebben een schik-
Qjg getroffen in een juridisch gevecht van meer dan drie jaar.
6 :rosoft betaalt de concurrent 52 miljoen gulden. Het conflict
aide om de door Sun ontwikkelde computertaal Java, die
pasbaar is in alle computersystemen. Volgens Sun schond
rosoft de voorwaarden door de technologie zodanig te wijzi-
dat die alleen werkte met zijn besturingssysteem Windows.
1 stapte in oktober 1997 naar de rechter. De schikking staat
rosoft toe Java nog zeven jaar te gebruiken in bestaande
ducten zoals Explorer en in producten in de testfase.
rzekeraar Legal General groeit
haag» Verzekeraar Legal General Nederland is vorig jaar
ilieuw gegroeid. De inkomsten uit premies voor nieuwe le-
sverzekeringen en koopsompolissen lagen 50 procent boven
van 1999. Vooral de ko'opsomproductie droeg flink bij aan
nkomsten. Het ging daarbij om 191 miljoen gulden. De tota-
5 Nieuwe productie was 214 miljoen. L&G onderscheidde zich
|g jaar door welgestelden minder te laten betalen voor de
1 nrlijdensrisicoverzekering.
Telefoon bij belastingsen'ice vakbond roodgloeiend
amsterdam gpd-anp
De meeste werknemers hebben het nieuwe loonstrookje
enkele dagen later in de bus gekregen dan normaal.
Meestal klopte het wel. De afgelopen dagen groeide het
aantal bellers naar belastingservice van de FNV tot zo'n
200. Gisteren stond de telefoon zelfs roodgloeiend. „Het
regent hier vragen", zegt coördinator Y. Knaap. Veel
mensen die een lager nettosalaris onderaan hun strook
aantreffen, snappen er niks van. Ze dachten dat iedereen
erop vooruit moest gaan. De FNV komt veel onvoorziene
problemen tegen.
genoeg belasting betaalt (en dat
is al snel het geval bij iemand
met een klein pensioen), moet
hij aan het einde van het jaar
een groot deel van de heffings
korting terugbetalen. „Dus
houdt het stel weinig of niks
van het voordeel over en kun
nen ze er zelfs op achteruit
gaan."
Wat de FNV vooral steekt is
dat een oud-bankdirecteur met
een vet pensioen de heffings
korting wel mag houden en een
'arme sloeber' niet. Knaap:
„Het ministerie van financiën is
op de hoogte van dit probleem,
Een schrijnend probleem duikt
bijvoorbeeld op als een man
van 65 jaar of ouder met een
klein pensioentje getrouwd is
met een vrouw die jonger is
dan 65 jaar. In het oude belas
tingstelsel viel de man in tarief
groep 3. Nu de tariefgroepen
zijn geschrapt krijgt de vrouw
een zogehete heffingskorting
uitbetaald. Per jaar gaat het stel
er dan in totaal zo'n 2.000 gul
den op vooruit.
Er zit echter een addertje on
der het gras. Als de man niet
maar de ambtenaren weten
niet of ze het op tijd kunnen
oplossen."
Veel kostwinners treffen on
deraan hun loonstrook een la
ger bedrag aan dan ze gewend
zijn. Dat gaat vooral om stellen
die getrouwd zijn en waarvan
de vrouw weinig of geen inko
men heeft. In het vorige belas
tingsysteem vielen de mannen
in een gunstige tariefgroep.
Daardoor hielden ze netto meer
salaris over. Nu zien ze dat loon
met 150 tot 200 gulden dalen.
Dat komt doordat de tariefgroe
pen zijn geschrapt. In plaats
daarvan heeft de vrouw met
geen of een kleine baan voort
aan recht op een heffingskor
ting. Dat bedrag wordt op haar
eigen bankrekening gestort en
dus niet meer verrekend met
het salaris van haar man. Wie
wil weten of het gezinsinkomen
is gestegen, moet dat bedrag
dus optellen bij het salaris van
de man. „En dan is het inko
men wel toegenomen. Veel
mensen vergeten dat", zegt
Knaap.
Ook bellen er mannelijke
kostwinners op die het sowieso
maar niks vinden dat een deel
van het inkomen voortaan
rechtstreeks naar de vrouw
wordt gestort. Ze vragen of dat
niet anders geregeld kan wor
den. „Nee dus."
Veel mensen die vervroegd zijn
gestopt met werken, worden
geconfronteerd met een pijnlij
ke fout. Knaap: „Sommige
VUT-fondsen storten een veel
te lage uitkering. Vutters krijgen
een heffingskorting uitbetaald
van 1,9 procent, terwijl die 5,6
procent hoort te zijn. „Dat kan
een flink bedrag schelen."
Het gaat hierbij om mensen
die al met de VUT gingen voor
1 januari 1999. Knaap denkt dat
de fondsen een foutje hebben
gemaakt. Mensen die na 1 janu
ari 1999 zijn gestopt met wer
ken krijgen namelijk wel slechts
1,9 procent. „Waarschijnlijk
hebben ze dat getal per ongeluk
voor alle vutters genomen."
naaldwijk Bij de bloemenveiling Holland in Naaldwijk wordt op dit ogenblik druk gewerkt aan het plaatsen van betonnen liggers als on
derdeel van een 180 meter lange overdekte brug. (Zie foto boven) De zogeheten 'oversteek' vormt de verbinding tussen het bestaande ge
bouw van de veiling en het in aanbouw zijnde Trade Pare Westland. In 2003 zullen de geveilde bloemen en planten via een monorail auto
matisch door de bovenste verdieping van de 'oversteek' naar de exporteurs worden getransporteerd. De 'artistieke impressie' hieronder
laat zien hoe de brugverbinding er uiteindelijk gaat uitzien. In het Trade Pare Westland kunnen de handelaren hun eigen kantoor- en op
slaggebouw neerzetten. De veiling zorgt voor de infrastructuur. In de eerste fase komt er voor de exporteurs 95.000 vierkante meter bij en
in de tweede fase nog eens 120.000 m2. A/let het project is voor de veiling Holland 275 miljoen gulden gemoeid. De eerste gebouwen
moeten nog dit jaar in gebruik worden genomen. fotos anp ed oudenaarden
aag cock runeveen
1 gisch boeren heeft de toe-
t. Anders was Arno Bayens
>k niet ingestapt. Bij de
tap naar een meer milieu-
delijke manier van fokken
erbouwen heeft de boer
ir wel financiële steun no-
ftfgelopen donderdag bo-
biologische boeren de
de Kamer een petitie aan
het plan de huidige
[regeling af te bouwen.
er Bayens verbouwt zijn
s al biologisch, maar dubt
ursdag ver zijn varkensbedrijf. „Ik
;st omschakelen", zegt hij.
publieke opinie is voor.
nobleem is: je moet heel
990 investeren. Meer dan een
"en gulden. Je hebt niks
35.001 achter de hand als het
1»aat. Als je er als veehou
der in investeert, is er geen weg
terug." Dat noemt hij hét kern
probleem, die enorme kosten
die de eerste twee jaar moeten
worden gemaakt zonder van af
zet verzekerd te zijn.
Riet Biemans, voorzitter van
de Vereniging Biologische Var
kenshouders, haakt gretig in.
„Je moet investeren in je stallen
om ze diervriendelijk te ma
ken", zegt de Oostwoldse. „Var
kens moeten op stro liggen,
meer ruimte hebben, daglicht
krijgen, ander voer hebben. Je
kunt nief zeggen: Ik doe van
daag dit hokje en morgen dat.
Je moet in één keer over. Als het
dan om'een of andere reden
niet loopt, heb je niks." Het is
het verhaal van de kip en het ei,
meent ze. „Supermarkten zeg
gen: wij willen het wel verko
pen, maar er is niks. De boeren
willen eerst zekerheid over af-
Biemans mag elf jaar geleden
uit ideële overwegingen zijn
overgestapt, de bank kijkt voor
al of de investering er ook uit
komt. Bayens: „Biologisch boe
ren is de enige manier om een
goed bedrijf te hebben. Groot
schalige veehouderij heeft geen
toekomst. Maar ik heb ook kin
deren. Er moet wel eten op tafel
blijven." De boeren vragen
geen structurele subsidie van
de Tweede Kamer. Ze willen
een bijdrage in de peperdure
aanpassingen, zoals de meeste
EU-landen verstrekken.
Minister Brinkhorst van land
bouw wil de huidige steunrege
ling in twee jaar tijd afbouwen.
PvdA, CDA en de kleine linkse
en christelijke partijen willen
overigens een voortzetting van
het huidige beleid. Als de steun
verdwijnt, dan kom je nooit aan
een gezonder boerenbedrijf,
vinden de betrokkenen.
Er is een groot verschil of je
een varkensbedrijf hebt, vertelt
Riet Biemans, of akkerbouw of
een melkveehouderij. „Daar
hoeft men niet zo rigoureus te
veranderen en men kan als het
niks wordt gewoon op de oude
voet verder gaan. Met varkens
heb je je kosten al gemaakt."
Bayens doet al aan biologi
sche akkerbouw. Aardappelen,
peentjes, erwten, dat soort
werk. Dat is verbouwen zonder
kunstmest en zonder chemi
sche bestrijdingsmiddelen,
maar met meer variatie van ge
was, meer arbeidsuren en meer
liefde voor de natuur. Dat is de
manier om je boterham te ver
dienen, vindt het tweetal. „Als
je er op zo'n manier mee om
gaat, geeft het ook veel meer
waardering."
Nederland heeft veel minder biologische boeren dan de om
ringende landen. Momenteel zijn er bijna 1.400 biologische
boerenbedrijven die zo'n 27.000 hectare onder hun hoede
hebben. Het betekent dat ruim één procent van de land
bouwgrond op biologische wijze wordt gebruikt. In Zuid-
Holland ligt dat percentage nog lager (0,9%)
„Nederland loopt hopeloos achter bij andere landen", zegt
Francesco Melita van het Platform Biologica. De doelstelling
is in 2010 het huidige aantal maar liefst te hebben verzeven-
voudigd tot 200.000 hectare. Dat wordt, meent hij, toch al
een gigantische klus. Maar als de Tweede Kamer alsnog de
bijdragen in de hoge investeringen zo schrappen, dan is het
eën utopie.
Toch is de laatste drie jaar sprake van een impuls. Waren
er in 1993 slechts 455 ecoboeren, sinds 1997 (op dat moment
750) is hun aantal met bijna 650 gegroeid. Dat heeft, zegt
Melita, te maken met het feit dat na Konmar ook Albert Heijn
biologische producten in het schap is gaan leggen.
berlun dpa/rtr
Het Duitse parlement is na an
derhalf jaar debatteren gisteren
akkoord gegaan met wijzigin
gen in het pensioenstelsel. De
veranderingen zijn nodig om
dat het systeem door de toene
mende vergrijzing anders niet
meer te betalen zou zijn. -
Op het ogenblik bedraagt de
pensioenuitkering 70 procent
van het laatstverdiende loon. In
2030 wordt dat 67 procent, ter
wijl in de periode tot dat jaar de
pensioenpremie omhoog gaat
van 19,1 tot maximaal 22 pro
cent. Bovendien zullen de pen
sioenen vanaf 2003 langzamer
stijgen.
Verder krijgen de Duitsers de
mogelijkheid om maximaal 4
procent van hun brutosalaris
opzij te zetten voor aanvullende
pensioenuitkeringen. Om dit te
bevorderen, biedt de overheid
belastingvoordelen aan.
De Duitse minister van ar
beid Riester sprak in het parle
ment van 'de grootste sociale
hervorming in de naoorlogse
periode'. De CDU-oppositie
daarentegen noemde het een
'bureacratisch monster'.
Analisten vinden de hervor
ming niet ver genoeg gaan. Het
is een stap in de goede richting,
maar niet de oplossing voor de
komende dertig jaar. Over vier
of vijf jaar zullen nieuwe her
vormingen nodig zijn, menen
zij.
De regering heeft ten opzich
te van haar oorspronkelijke
plannen water in de wijn moe
ten doen. Zo wilde minister
Riester aanvankelijk dat het
pensioen zou dalen tot 64 pro
cent van het salaris.
De regering heeft ook over
wogen de pensioengerechtigde
leeftijd met 2 jaar op te trekken
tot 67 jaar, maar door verzet
van de vakbonden is het daar
niet van gekomen. Duitsland
heeft een van de meest riante
pensioenstelsels ter wereld.
brussel anp
het Verre Oosten en Afrika liet
daarentegen een bescheiden
groei zien van respectievelijk
4,8 en 4,2 procent.
De capaciteit nam met een
magere 4,2 procent toe. De be
ladingsgraad van de toestellen
kwam daardoor uit op 73,5 pro-
cemt, een verbetering van het
record uit 1998 met 1,2 procent.
AEA-secretaris-generaal Neu-
meister klaagde erover dat de
luchtvaartmaatschappijen be
perkt worden in het inzetten
van extra capaciteit.
De 29 Europese luchtvaart
maatschappijen verenigd in de
AEA, hebben vorig jaar 201 mil
joen passagiers vervoerd tegen
186 miljoen in 1999. Dat komt
neer op ruim een half miljoen
per dag. De groei bedroeg 7,9
procent, nagenoeg het gemid
delde van de afgelopen negen
jaar.
Het transadantische en Euro
pese verkeer groeide iets har
der, de eerste met 8,1 procent.
Het vliegverkeer van en naar
ECONOMIE WIJZER
De NS directie ligt onder vuur.
De directeur van private buson
derneming Arriva stapt op. In
Californië valt de stroom per
toerbeurt uit. Allemaal sympto
men van problemen met de
privatisering van staatsbedrij
ven. De gouden bergen die be
loofd werden blijken molsho
pen te zijn.
Neem de situatie in Califor
nië. Het blijft goed om naar de
VS te kijken want daar zijn ze
de ontwikkelingen hier nog al
tijd voor. Het goede daarvan is
dat wij van hun fouten kunnen
leren om hen in een volgend
stadium voor te
kunnen zijn.
Wat is er de
hand? Net als
hier, maar eer
der, dacht men
in privatisering
een oplossing
voor inefficiënte
overheidsbedrij
ven te hebben.
De productie en
distributie van
de elektriciteit
werden geschei
den. Een aantal
bedrijven mocht
de elektriciteits
bedrijven kopen.
Dat werden dus
onafhankelijke
producenten die
met elkaar moesten concurre
ren om hun elektriciteit aan de
afnemers te verkopen. Tot dus
ver klopt het verhaal. Want als
je een markt wil creëren dan
moet je zorgen voor concurren
tie.
De bestaande elektriciteitsbe
drijven (de Amerikaanse Ene-
co's en NUON's) zouden voor
de distributie zorg dragen. Zij
moesten hun elektriciteit afne
men van de (onafhankelijke)
producenten, om die elektrici
teit vervolgens door te sluizen
naar de consumenten. Dat
klink nog steeds goed. Maar nu
komt het probleem. Want deze
schakel kan en wil de overheid
niet geheel loslaten. Ze wil niet
dat de klanten aan de elektrici
teitsbedrijven overgeleverd zijn.
Want elektriciteit is een cruciaal
goed.
Ook in de VS kunnen politici
niet toelaten dat elektriciteit
voor armere mensen onbetaal
baar wordt. Daarbij moeten ze
rekening houden met het be
drijfsleven. Wordt de elektrici
teit voor hen duurder dan zou
den ze misschien niet meer
kunnen concurreren met be
drijven waar de elektriciteit
goedkoper is. Daarom wil de
overheid de stroomprijzen con
troleren en zo laag mogelijk
houden.
Toen de plannen werden op
gesteld leken lage prijzen gega
randeerd. Dank zij de concur
rentie tussen producenten on
derling en mei de distributeurs
zou het allemaal toch veel
goedkoper worden. Om zeker
van hun zaak te zijn stelde de
overheid maximale prijzen voor
elektriciteit vast en liet de be
drijven vervolgens aan hun lot
over. Gevolg is dat de consu
menten nu per toerbeurt zon-
ARJO KLAMER
hoogleraar economie
Erasmus universiteit
der stroom zitten. Want wat is
het geval?
De distributiebedrijven heb
ben de afgelopen maanden vijf
tot acht keer meer moeten be
talen voor ieder ingekocht kilo
wattuur dan ze terugkregen van
hun consumenten. Dat had te
maken met beperkte capaciteit
van de producenten en hogere
grondstofkosten. De producen
ten joegen dus hun prijzen om
hoog maar de distributiebedrij
ven konden hun hogere kosten
niet doorberekenen aan de
consumenten vanwege de
maximumprijzen die de over
heid vaststelde.
De overheid
heeft steeds ge
daan alsof de
werkwijze van de
onafhankelijke
producenten niet
haar zaak is. Als
zij niet willen uit
breiden en als zij
langer dan nor
maal hun elektri
citeitscentrales
buiten werking
stellen voor on
derhoud dan is
dat hun zaak.
Maar dat is het
niet want door
die handelwijze
schieten de
stroomprijzen
omhoog, althans voor de distri
butiebedrijven.
Wat we nu zien, is een
machtsstrijd tussen de overheid
en de private bedrijven. De
laatste willen af van die maxi
male prijzen en chanteren de
overheid met hun faillissement.
Ze hopen dat de overheid de
maximale prijzen verhoogt of
zelfs helemaal afschaft zodat zij
alle ruimte hebben. De over
heid zou wel eens kunnen rea
geren door hun ruimte in te
perken en veel meer controle te
gaan uitoefenen.
Hetzelfde zien we ook in het
openbaar vervoer hier gebeu
ren. De overheid wil het bus-
en treinvervoer aan private be
drijven uitbesteden en namens
ons, de uiteindelijke afnemers,
contracten afspreken. Het voor
beeld van de markt voor elektri
citeit in Californië vertelt ons
dat ons een machtsstrijd tussen
de overheid en de private be
drijven staat te wachten.
Inzet is in dit geval niet zo
zeer de door de overheid vast
gestelde prijzen maar de subsi
dies die de overheid hen geeft
(waardoor zij hun prijzen laag
kunnen houden). Zij willen na
tuurlijk hoge subsidies en de
overheid zal die subsidies laag
willen houden. Net als in Cali
fornië zullen de bedrijven de
overheid kunnen chanteren
door te dreigen de treinen en
bussen stop te zetten als er niet
meer geld komt. Wat kan de
overheid dan? Dreigen naar een
concurrent over te stappen?
Maar die is er niet. Ja, Netelen
bos kan een Frans of Duits be
drijf binnenhalen, maar die zal
hetzelfde spelletje spelen. Het
einde van het liedje is dat de
overheid de zaak weer naar zich
toe trekt.