Gedroogde peulvmchten uit de gratie
Smaak
Australië sterk in opkomst als wijnland
Restaurantgids
onder koksvuur
fo
DONDERDAG 25 JANUARI 2001
REDACTIE: RIEN POLDERMAN 023-5|
Buiten de deur eten wordt
steeds belangrijker, en daar
mee ook de invloed van res
taurantgidsen. Voor het eerst
is er oorlog tussen koks en
een redactie. Het blad Lekker
is de boosdoener.
Revolutie in eetland: de koks
zijn in opstand. Wat in dit
land in de culinaire geschie
denis nog niet vertoond is,
gebeurt nu. De professionele
kokers en restaurateurs zijn
het beu om geslachtofferd te
worden op het altaar van de
journalistiek. Of beter ge
zegd, op het altaar van het
blad Lekker, de een keer per
jaar verschijnende gids die de
700 'beste restaurants van
Nederland' pretendeert aan
te wijzen.
Initiatiefnemer is Jon Sister
mans, eigenaar van De Ma-
riënhof in Amersfoort, een
etablissement dat gewoonlijk
tot de top van het land wordt
gerekend. Dat werd het ook
door Lekker, maar De Ma-
riënhof duikelde in één jaar
van de 13e naar de 100ste
plaats in de rangorde, 'En u
mag van ons aannemen dat
minimaal twee rapporteurs
dat nog te veel eer vinden',
aldus Lekker.
De beschrijving van de Ma-
riënhof is een doffe klaag
zang, in de vorm van een
brief. Een voorbeeld: 'Nog er
ger is dat uw cheffin (de 35-
jarige Mandy de Jong) soms
een pijnlijke voorkeur voor
Allerhande-receptuur aan de
dag legt. In een viergangen
menu bleek de haas van tra-
bantkwaliteit en de tempura
van kreeft een bedonderd
stukje, gefrituurd op het ni
veau van zmlk-onderwijs...'
Ook tal van andere restau
rants krijgen er in de gids
flink van langs, maar kop van
jut Sistermans voelde zich
dermate aangesproken dat
hij een stichting oprichtte,
'Lekker Beest', die tot doel
heeft de collega's ervan te
weerhouden in Lekker te ad
verteren. De oproep leidde
tot een vloed aan steunbetui
gingen.
Restaurantbesprekingen zijn
populair bij restaurantbezoe
kers. In kranten en tijdschrif
ten worden ze met graagte
gelezen, vooral als het over
een bedrijf gaat dat je kent.
Dat leidt tot vermaak, maar
vaak ook tot verontwaardi
ging. Gasten schrijven daar
om nogal eens boze brieven.
De echte slachtoffers echter
zelden.
,,In de vijftien jaar dat ik mijn
kritieken publiceer, heb ik in
totaal niet meer dan tien re
acties van restaurateurs ge
had", zegt Johannes van
Dam, die onder andere
schrijft voor Het Parool en
voor Elseviers Magazine.
Meestal houdt men het dus
blijkbaar bij het oude adagi
um 'als je geschoren wordt,
moet je stil blijven zitten'.
Kees Loogman, sinds 1 de
cember van het vorig jaar
hoofdredacteur van Lekker,
gaat in op de stormachtige
erfenis die hij heeft gekregen.
„Misschien is er in de laatste
editie te veel op de man ge
speeld. We gaan in ieder ge
val de woordkeuze wat aan
passen. Maar we blijven even
kritisch. Kijk, iedere keer als
een restaurant kritiek krijgt,
horen we dat er zo geploe
terd wordt door hardwerken
de mensen. Dat je aan hun
inkomen komt. Maar de res
taurants die we prijzen, en
die door ons dan dus een
omzetstijging zouden krijgen,
hoor je niet. De heer Sister
mans heeft jarenlang zeer
positief in ons blad gestaan."
Sistermans houdt het erop
dat Lekker slecht in elkaar
wordt gezet en dat de rappor
teurs niet competent zijn.
Lekker meldt zelf dat het om
ongeveer 45 personen gaat,
'ex-koks, culinair journalisten
en mensen uit het bedrijfsle
ven', die ieder gemiddeld
zestien restaurants bezoeken.
Anoniem. Dat gebeurt één
keer per jaar, tenzij uit brie
ven van lezers, eigen bevin
dingen of ander nieuws blijkt
dat er iets aan de hand is, ten
goede of ten kwade. De rap
porteurs zijn vrijwilligers, die
per restaurantbezoek 250
gulden declareren. Gezien
het prijsniveau van de be
sproken bedrijven moet daar
bijna altijd (flink) op toege
legd worden.
Sinds de commotie rond Lek
ker begonnen is, hoor je geen
kritiek meer op de gids der
gidsen, die van Michelin.
Binnenkort verschijnt de edi
tie Benelux weer. Michelin is
de enige organisatie die in
specteurs in volledige dienst
heeft en alle kosten vergoedt.
Om inspecteur te worden
dien je hotelschool te heb
ben, plus meerdere jaren er
varing in het restaurantvak.
Intensief overleg en samen
op stap gaan met andere in
specteurs, ook in het buiten
land, moet leiden tot een
uniforme beoordeling. Zo'n
geldverslindende aanpak kan
geen enkele concurrent in
Nederland zich veroorloven.
„Wij maken dan ook duide
lijk dat onze beoordelingen
subjectief zijn", vertelt Ga-
briëlle Stein van lens Inde
pendent Index, een onlangs
voor de tweede keer uitgege
ven restaurantgids voor Am
sterdam. Rotterdam is inmid
dels voor het eerst versche
nen, en er zijn plannen voor
andere grote steden. „We zet
ten alle echte kritiek tussen
aanhalingstekens, ten teken
dat het zo door onze rappor
teurs of briefschrijvers ge
zegd is."
lens roept in de gids en op
hun website op rapporteur te
worden. Iedereen die vijf
proefformulieren invult,
krijgt de volgende editie gra
tis. Dat is nodig ook, want in
de gids van 2001 zijn zeer
veel beschrijvingen letterlijk
hetzelfde als in die van 2000.
De Culi-Gids van Elle en Elle
Eten en de Quote Eetgids zijn
beide afkomstig uit de kanto
ren van Quote Media, maar
komen onafhankelijk van el
kaar tot stand. „Onze rappor
teurs? Dat zijn wij zelf', zegt
Lotje Deelman van Elle Eten.
„Plus andere mensen van het
bedrijf, in wiens oordeel we
vertrouwen hebben." Bianca
Daniëls van Quote vertelt
eenzelfde systeem te hante
ren, maar hier doen brief
schrijvers ook mee, en er
staat in de gids een oproep
om proever te worden.
De meeste restaurantgidsen,
inclusief Lekker, komen dus
tot stand op basis van de er
varingen van 'amateurs'.
Maar die amateurs zijn wel
gewone klanten of, zoals dat
in de horeca heet, gasten. Dat
zij opschrijven wat ze mee
maken is precies waar het om
gaat. Wat is er dan mis met
dat ongeschoolde oordeel ten
aanzien van restaurants?
Blijkbaar is het allemaal niet
zo erg, totdat de invloed van
de publicatie te groot wordt.
Lekker heeft een oplage van
rond de 150.000, en is daar
mee bij de doelgroep van de
duurdere restaurants uiterst
belangrijk. lens, Quote en El
le zijn nog maar kort bezig en
leggen weinig gewicht in de
schaal. Daarbij komt dat Lek
ker zeker in de laatste editie
koos voor een gepeperde ma
nier van schrijven. Leuk voor
de lezer, jammer soms voor
de restaurateur.
Jon Sistermans weet zich ge
steund door vele collega's
wanneer hij zegt: „Er is be
slist ruimte voor een restau
rantgids die écht goed is.
Waarom betrekt een uitgever
ons er niet bij? Als alle restau
rants van een beetje niveau
200 exemplaren afnemen,
komt zo'n gids er wel."
Het is een beetje onrealis
tisch idee. Want elke gids die
zich zo openlijk associeert
met de restaurants is eerder
ongeloofwaardig dan 'echt
goed'. Nee, het zal allemaal
wel uitwoeden. In ieder geval
heeft Sistermans Lekker een
grote hoeveelheid onver
wachte publiciteit bezorgd.
Maar of dat in de volgende
editie beloond wordt?
ONNO H. KLEYN
Gedroogde peulvruchten heb
ben in ons land eeuwenlang,
vooral 's winters, een vooraan
staande plaats op ons menu in
genomen. In de vorige eeuw is
daarin verandering gekomen
omdat andere hoogwaardige
voedingsmiddelen, zoals het
vlees van slachtdieren, binnen
het bereik van de meeste Ne
derlanders waren komen.
Hoewel de peulvruchten deze
eeuw wel zullen overleven, zal
de consumptie ervan tot een
minimum teruglopen. Vergele
ken met de jaren vóór het uit
breken van de eerste wereld
oorlog eten we vandaag de dag,
bijna honderd jaar later, nog
geen tien procent van hetgeen
er destijds werd geconsumeerd.
Gedroogde peulvruchten bevat
ten hoogwaardige eiwitten. De
adviezen van voedingskundi-
gen uit de jaren 1940 en '50, om
bij gerechten met peulvruchten
vooral melk te drinken of er een
zuivelprodukt (kaas) bij te eten,
blijkt achteraf onzin te zijn ge
weest. Ons lichaam neemt de
plantaardige eiwitten van ge
droogde peulvruchten net zo
gemakkelijk zonder melk of een
ander zuivelprodukt op.
Naast de hoogwaardige eiwit
ten bevatten gedroogde peul
vruchten ook een royale hoe
veelheid vitaminen van het B-
complex. Die hoeveelheid
wordt gehalveerd wanneer de
gedroogde en vervolgens ge
weekte peulvruchten in een
snelkookpan worden gaar ge
maakt. Voor het koken van
peulvruchten in een snelkook
pan kunnen de tijden die in re
cepten zijn aangegeven meestal
worden gehalveerd.
Gedroogde peulvruchten moe
ten altijd, op linzen van de
meest recente oogst na, in ruim
water worden geweekt. Voor de
*0
Gedroogde linzen
zijn in allerlei verpakkingen
(doosjes, plastic zakjes, etc.) en in diverse
kleuren te koop. archieffoto united photos de boer
meeste soorten kan men stellen
dat een weektijd van 12 uur
ruim voldoende is. Er zijn soor
ten die een nog langere tijd om
te weken vragen. De kooktijden
liggen rond een uur; voor som
mige soorten iets korter en voor
andere juist iets langer.
Gedroogde peulvruchten be
hoeven niet, zoals men vroeger
wel deed, in het weekwater te
worden gekookt. Het toevoegen
van zout aan het kookvocht is
eigenlijk niet juist. Door het
zout wordt het garingsproces
vertraagd waardoor de kooktijd
altijd wat langer is dan wanneer
men het zout er niet bij doet.
Het zout - het is eigenlijk on
misbaar r kan er het best vlak
voor het opdienen over ge
strooid worden.
Gedroogde peulvruchten heb
ben als voordeel boven de
reeds gaar gemaakte peul
vruchten uit pot of blik dat die
welke men zelf weekt en daarna
kookt, niet kapot gekookt be
hoeven te worden. Dat is vaak
wel het geval met de peulvruch
ten die kant-en-klaar uit de pot
of het blik komen.
Tot de favoriete gerechten die
met gedroogde peulvruchten
worden bereid, behoort de erw
tensoep, die als een nationaal
gerecht wordt beschouwd. He
lemaal terecht is dat niet, want
in vrijwel alle landen in de
noordelijke helft van Europa
kent men dergelijke maaltijd
soepen die met groene erwten
worden bereid. Ook met andere
gedroogde peulvruchten kun
nen voortreffelijke voedzame
soepen worden bereid. De brui-
nebonensoep met uien, toma
ten en gebakken spekjes is er
een voorbeeld van.
Van alle gedroogde peulvruch
ten die bij ons op tafel komen,
worden er nog slechts enkele
soorten, zoals groene erwten, in
ons land gekweekt. Tot die
soorten behoren ook de kapu
cijners en de grauwe erwten.
Beide soorten zijn alleen in ons
land en in een deel van Vlaan
deren bekend. Met kapucijners
stelt men het z.g. captain's din
ner samen, waarbij de peul
vruchten, rechtstreeks uit het
kookvocht, worden gecombi-
Kapucijners met gefruite uien, rozemarijn en mosterdsaus met spekjes
Kapucijners zijn evenals de nauw verwante
grauwe erwten typisch Nederlandse peul
vruchten, die elders in Europa niet of nau
welijks bekend zijn. Wanneer jonge verse
kapucijners in potten en blikken worden
geconserveerd, dan levert het een product
op dat wat de smaak betreft anders is dan
dat van gedroogde en daarna geweekte en
gekookte capucijners. Dit gerecht kunt u
eventueel ook uitvoeren met die uitgelekte
jonge kapucijners uit een pot of blik. Het
weken en koken van de kapucijners komt
dan te ven/allen.
Spoel de peulvruchten enkele malen in ruim
koud water. Laat ze even uitlekken. Laat ze
ten minste 15 uur in ruim koud water we
ken. Stort ze op een zeef en laat ze opnieuw
uitlekken. Zet ze daarna op met ruim koud
water. Voeg het laurierblad toe. Kook de
kapucijners in ongeveer anderhalf uur gaar.
Laat de peulvruchten daarna uitlekken. Ver
wijder het laurierblad.
Laat 40 gram boter in een al verhitte pan
heet worden. Fruit de uien er zo lang in, tot
ze een goudbruine kleur hebben gekregen.
Strooi er rozemarijn en wat zout en peper
over en schep de uitgelekte kapucijners er
door. Houd alles warm.
Laat, voor de saus, eerst 20 gram boter heet
worden. Schep de spekreepjes erdoor en
bak ze goudbruin en knapperig. Laat de
spekreepjes op keukenpapier uitlekken.
Roer de bloem door het achtergebleven vet.
Voeg twee deciliter water (of bouillon) toe
en blijf daarna zo lang roeren tot een ge
bonden saus is verkregen. Laat de saus vijf
minuten zachtjes sudderen. Roer daarna de
mosterd erdoor en voeg wat zout en peper
toe. Klop de saus met een garde even flink
op. Roer de peterselie en de helft van de
uitgebakken spekjes erdoor.
Presentatie: Verdeel de kapucijners met de
uien over voorverwarmde borden. Strooi de
rest van de spekreepjes erover. Schep over
elk gerecht één tot twee eetlepels saus.
Geef de rest van de saus er apart bij.
Tip: Bij een dergelijk gerecht behoren tafel-
zuren zoals augukjes, uitjes en eventueel
wat fijngeraspte verse mierikswortel, waar
aan een lepeltje van het vocht uit het potje
met augurkjes is toegevoegd.
Benodigdheden
voor vier eters:
400 gram gedroogde kapucijners;
1 groot laurierblad; 60 gram
boter; 400 gram uien, grof
gesnipperd; anderhalve theelepel
fijngesneden verse
rozemarijnnaaldjes; zout; zwarte
peper uit de molen; 150 gram
spekreepjes; 20 gram bloem,
gezeefd; 2 eetlepels Zaanse
mosterd; 1 eetlepel fijngehakte
peterselie.
Australië is 'hot'. Als wijntrend,
wel te verstaan. Het werelddeel
'down under' mag zich in een
forse belangstelling van wijn
drinkers verheugen.
John Duval, wijnmaker bij Au-
stralië's wijngigant Southcorp
(onder meer Penfolds, Lin
demans, Seppelt, Wynns) en
vooral verantwoordelijk voor
het grote succes van de zoge
noemde Bin Range met labels
als Bin 389 en Bin 128, is een
tevreden man. Sinds een jaar of
twee is Australië het meest
trendy land onder wijnkenners.
Als vakantieland steekt zijn va
derland de grote concurrent VS
stevig naar de kroon. Wereld
wijd neemt bovendien de be
langstelling voor de nogal curi
euze, tamelijk grove Australi
sche keuken (kangoeroevlees)
flink toe.
De vraag naar 'zijn' product,
wijn, is wereldwijd zó groot, dat
de nieuwe oogsten in enkele
maanden volledig zijn uitver
kocht. Dat de vorig jaar in zijn
land gehouden Olympische
Spelen daartoe een steentje
hebben bijgedragen, zal duide
lijk zijn. Maar met een brede
smile geeft hij me twee andere
voorbeelden die aangeven hoe
de zaken soms in je voordeel
kunnen uitpakken.
„Toen koning Rama van Thai
land ernstig ziek werd, ver
scheen in de Thaise kranten het
bericht dat hij op advies van
zijn artsen elke dag twee glazen
Australische wijn moest drin-
Australische wijnboeren hebben de laatste jaren alle reden tot lachen.
foto gpd michael collins
ken. In een mum van tijd stort
te de hele Aziatische wijnmarkt
zich op ons. En toen karate-ac-
teur Jackie Chan, een groot
wijnliefhebber, in één van zijn
films na een avontuur in Au
stralië met 316 magnums Gran
ge Hermitage van Penfolds naar
Hongkong terugkeerde, was het
hek helemaal van de dam. Azië
is onder meer dankzij die twee
gebeurtenissen nu één van on
ze belangrijkste markten". De
wijnindustrie in Australië lijkt
eindelijk te beseffen wat ze de
afgelopen vijftien jaar heeft los
gemaakt en vooral: wat daarvan
de consequenties zijn. Met in
drukwekkende ijver en intelli
gentie hebben de wijnmakers
in dat werelddeel zich een weg
gebaand naar de top van deze
industrietak. En hoewel minder
dan een schamele vijf procent
van de totale mondiale wijn
productie uit Australië komt,
liggen namen van bedrijven en
ideeën van hun wijnmakers nu
op ieders lippen.
Duval sprak ik al weer een tijdje
geleden tijdens een proeverij in
Amsterdam. Het was ronduit
een wonder dat deze vriendelij
ke Australiër zomaar wat tijd
kon vrijmaken om op 'toernee'
te gaan. Australische wijnma
kers zijn op dit moment mis
schien wel de drukst bezette
mensen in de hele wijnwereld.
Niet alleen hebben ze hun han
den vol aan de productie van
hun wijnen, uit alle delen van
de wijnwereld stromen bij hen
ook de verzoeken binnen om te
komen adviseren. Zelfs de arro
gante Fransen vragen nog wel
eens een adviesje aan Duval.
„Vooral bedrijven die wijnen
willen maken die jong al op
dronk zijn, willen weten hoe we
dat doen", vertelde Duval.
Kleintjes bestaan in Australië in
elk geval haast niet meer. Elk
familiebedrijf, van oorsprong
dikwijls Duits, wordt opgeslokt
door giganten als Mildara Blass
en door een ander fenomeen
van ongekend formaat, Orlando
genaamd. Het bekendste pro
duct van dat laatste bedrijf is
Jacob's Creek en dat staat hier
in de schappen van elke zich
zelf respecterende supermarkt.
Jacob's Creek is zelfs de best
verkopende wijn in Engeland,
waar Orlando met het label aan
zijn opmars begon. De wijn is
vernoemd naar een klein zijri
viertje van de North Para River,
in een gebied dat we nu kennen
als de Barossa Valley. De Duitse
immigrant Jacob Cramp legde
daar rond 1880 de basis voor
wat nu een ongekende wijnreus
is.
Daar zetelt nu ook het hoofd
kantoor van Orlando, overigens
geheel in handen van het Fran
se Pernod Ricard. Dat hyper
moderne bedrijf maakt miljoe
nen flessen wijn en ze zijn bijna
allemaal van goede tot uitste
kende kwaliteit. Het is dan ook
geen wonder dat supermarkten
als Albert Heijn, afhankelijk van
bedrijven die volume kunnen
neerd met uitgebakken (rook)
spek, gehaktballetjes, runder
stoofvlees en gefruite en rauwe
uien. Daarnaast komt er tafel-
zuur (augurken, uitjes), mos
terd en piccalilly op tafel.
Grauwe erwten at men vroe
ger met rozijnen. Het was
een specialiteit uit de kop
van Noord-Holland en
West-Friesland. Daar
naast zijn er ook rozijnerw
ten met een rood-bruin ge
marmerd velletje erom. Ze
komen voor op traditionele
menu's in Friesland en Noord-
Holland. Bijzonder en tegen
woordig vrijwel onbekend zijn
de strogele varianten van de
bruine bonen. Ze werden veel
in Friesland, Groningen en
Drenthe gegeten.
In Noord-Holland kende men
een andere variëteit: citroenbo
nen. Een boon die nog wel in
ons land, zij het op beperkte
schaal, wordt gekweekt, is de
kievitsboon. Het is een bruinge-
vlakte soort, die fijner van
smaak is dan de gewone bruine
boon en bij het koken altijd
heel blijft.
Bruine bonen worden in ons
land voornamelijk buiten de
Randstad gegeten. In sommige
delen van ons land geeft men er
uitgebakken spek, gefruite uien
en warme stroop (waardoor
een klontje boter wordt ge
klopt) bij.
Tot de gerechten met bruine
bonen die net als de erwten
soep tot een min of meer natio
naal gerecht kan worden be
schouwd, behoort de Vijfschaft,
een gerecht waarin bruine bo
nen worden gecombineerd met
(winterwortelen, uien, aardap
pelen, zure appels, rookworst
en rookspek.
HANS BELTERMAN
Gedroogde linzen behoeve
niet te worden geweekt,
aan is wel de voorwaarde
bonden dat het linzen van
meest recente oogst dienen,
zijn. De al wat oudere
linJ.34
kan men het beste twee to
drie uur in ruim water lat
weken. Linzen bevatten ve
eiwitten die gemakkelijk vi
teerbaarzijn. De kooktijd®
van linzen kunnen van soc
tot soort en van jaargang
jaargang verschillen van 3
60 minuten en soms nog'
wat langer. Spoel de linzi
enkele malen in ruim kou
water. Neem eventueel aai
wezige verontreinigingen
weg. Laat de linzen even
lekken. Kook de linzen in
water in ongeveer 35 - 40
nuten gaar. Halveer de to
ten en de paprika. Verwijd F
de kernen, het zaad en het nn
vocht Snijd het vruchtvlr"^
minuscule blokjes. Laat
kookte linzen even uitlek
Doe ze daarna terug in de
waarin ze werden gekookt 07
Schep tomaten- en papriln
blokjes erdoor. Voeg er w
zout en peper aan toe.
Schep daarna de kookrooi
men met de bosuitjes doo
linzen. Laat alles, onder v
durend omscheppen, doo 21
door warm worden.
Presentatie: Dien het gere
op in een voorverwarmdi
schaal. Strooi de basilicu
draadjes er over.
Tip: Geef er sneetjes licht
roosterd ciabattabrood bi
een karafje met olijfolie
vergine) op tafel,
t
F
(16 l
l\
DO
(si
Benodigdheden
voor vier eters:
350 - 400 gram
gedroogde grauwe
(groene) linzen; 3 grote
tomaten, ontveld; 1 rod
paprika, bij voorkeur
ontveld; 4 eetlepels
kookroom (ongeveer 2(
procent); zout; zwarte
peper uit de molen; 2
bosuitjes, met veel groe
ragfijn gesnipperd;
verse basilicumblaadjes,
in uiterst smalle reepjes
(draadjes) gesneden
DO
^RSUA
Jan
4 fi
;ram
1sch,
uit2
kom
akm
leveren, graag zaken me
lijke bedrijven doen. On zjgt
idee te geven, Orlando p mer]
ceert de volgende labels
het genoemde Jacob's C
St. Hugo, St. Helga, Jaca
Rich en (na de aankoop
Wyndham Estate in Hur
ley) Richmond Grove, H
Estate, Saxonvale, Mont
Graigmoor.
Om aan de enorme vraa
wijn te kunnen voldoen,
duceerde het land drie j,
leden 'The 2025 strategy
de saaie titel van het zee
tieuze aanvalsplan om p
tie en kwaliteit in 25 jaai
te verhogen. Het plan v<
onder meer in het bijpla
van veertigduizend heet
druiven en er zal bovem
harder dan ooit in reger nq
kringen worden gelobbt j
een oplossing van een pRe
bleem dat vestiging van j h0
wijnbedrijven nu nog in
staat: water. m5
Australië heeft weliswaa j n
tienduizenden hectaren
kende wijnbouwgrond I
liggen, maar wat heb je
aan als er geen water in
buurt is? De aanleg van j
reservoirs vergt 'down i
een nauwelijks te bevatlj
vestering en die is sinds)
senheugenis vrijwel daj
onderwerp van grote m
verschillen in de Austraj
politiek. j
PETER VAN DER HOEST
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1 Vluchtige stof; 3. deel van de week; 6. landbouwwerktuig; 9. bijwoord;
10. Atlantisch bondgenootschap; 12. rivier in Spanje; 14. lichaamsslagader; 16. deel van een auto;
19. Chinese afstandsmaat; 20. gulden (afk.); 21. hondensoort; 26. nonsens; 27. smart, 29. delfstof;
31 emeritus; 32. Frans voegwoord; 33. vochtig; 34. groente.
VERTICAAL: 1Plaats in Italië; 2. Turkse titel; 4. vis; 5. gloed; 7. gevaar; 8. eb of vloed; 11specerij;
13. edelsteen; 15. regeringsreglement; 17. op de manier van; 18. Engels bier; 21. dwalen; 22. larve;
23. soort slee; 24. bloei; 25. Jamaïcaanse stroming; 28. en meer andere; 30. moment.
Oplossing van woensdag:
Horizontaal: 1. Opstap; 7. twist; 8. raket; 9. komma; 10. bron; 11. plasma; 12. Petrus.
Verticaal: 2. Petra; 3. tikker; 4. proton; 5. stuk; 6. mismaakt; 10. bars; 11. pap.
HET WEER
Buien
Het weerbeeld wordt dezer dagen bepaald
door een complex en omvangrijk lagedruk
gebied tussen de Britse eilanden, IJsland en
het zuiden van Groenland. Rond het sys
teem circuleren onstabiele luchtmassa's
waarin gebieden met buien tot ontwikke
ling komen.
Een randstoring, waarvan de intensiteit
steeds wisselend wordt ingeschat, trekt op
zaterdag over het noorden van Frankrijk en
de Ardennen richting Oostzee. Het neer-
slaggebied van de storing dringt ook tot on
ze omgeving door. Vervolgens gaan de
hoogtewinden uit het noordwesten waaien
waardoor nieuwe storingen via de Britse ei
landen en de Kanaalregio naar het zuidoos
ten trekken. Dat betekent dat we volgende
week soms wel, soms niet met neerslag te
maken krijgen.
Mocht er enige neerslag vallen dan kan dat
ook sneeuw zijn. De hogere delen van de
atmosfeer koelen namelijk sterk af. Ook op
'leefniveau' gaat de temperatuur naar be-
nedèn. Begin volgende week is het overdag
nog maar 4 a 5 graden, in de nacht en och
tend is er kans op lichte vorst. Dat laatste
gebeurt vooral in nachten waarin het wat
langer opklaart en er nauwelijks wind staat.
Er zijn, op grond van de laatste weerkaar
ten, nog geen aanwijzingen dat we aan de
vooravond staan van een nieuwe vorstpe
riode. Net als vandaag is het ook morgen
meest bewolkt en kan er uit het wo
plaatselijk wat regen of een bui vall
temperatuur komt in de middag ui
geveer 7 graden en er waait een ma
de kust enige tijd een krachtige tot
zuid- tot zuidwestenwind.
Na de regen van gisternacht - in Hd
viel 15, in Nieuw-Vennep 12 milliml
bleef het overdag op de meeste plaJ
droog. Bovendien kwam de zon er
aan te pas en nam de wind tijdens
de helft van de middag af. Opmerk!
ge temperaturen worden de laatste!
waargenomen in het oosten van Sp!
Murcia werd het woensdagmiddagi
graden.
TVI
Re|
NO
TVI
Hoi
TVI
Re|
NO'
TVI
Re(
Hoi
Uitl
TVf
Ref
Nac
NO!
TV'
Wei
Mu;
ove
kun
Filrr
ovei
Jac
TV
NOS
TV
Film
TV V
NOS
TV V
Muz
Wee
Herl
Wee
