VN voorzien
nog warmer
aardklimaat
Buitenland
Byrne wil gekke koeien niet in doofpot stoppen
hilips Xenium 9891
Srebrenica-zaak door ziekte Krstic vertraagc
Kabila's zoon is één groot duister raadsel
Israël en Palestijnen
voeren weer overleg
Powell: VS gaan niet
abrupt uit Kosovo weg
et spraakherkenning
best uit de test
18 JANUARI 2001
155
7
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
>ge Rus in New York opgepakt
vork» De politie in New York heeft oud-Kremlin topman
•1 Borodin gearresteerd. Hij wordt ervan verdacht zwart geld
ebben witgewassen en smeergeld te hebben aangenomen
de Zwitserse firma Mabetex. Bern vaardigde vorig jaar een
rnationaal arrestatiebevel uit tegen Borodin, die onder pre
nt Jeltsin chef was van de financiële staf van het Kremlin. In
hoedanigheid beheerde hij de enorme bezittingen van het
irum van de Russische macht. Hij zou zich door de Zwitser-
rma vorstelijk hebben laten betalen voor de uitvoering van
ivatieprojecten in Moskou. Het Russische ministerie van
enlandse zaken heeft inmiddels officieel protest aangete-
d bij de Amerikaanse autoriteiten. Het eist onmiddellijke
ating van Borodin, die in Rusland niet wordt gezocht.
lilosevic moet zichzelf aangeven'
RADO' De Joegoslavische oud-president Milosevic zou zich
irillig moeten melden bij het Joegoslavië-tribunaal in Den
g. Dat zegt de toekomstige vice-premier van Servië, Dusan
ajloviv, in een vraaggesprek met een Servisch weekblad,
t beste zou zijn als Milosevic het voorbeeld volgt van Biljana
sic", aldus Mihajlovic. Plavsic, oud-president van de Servi-
entiteit in Bosnië, meldde zich afgelopen week in Den
Ze is aangeklaagd wegens misdaden tegen de menselijk-
volkerenmoord en oorlogsmisdaden. Milosevic is aange-
gd wegens misdaden tegen de menselijkeid en oorlogsmis-
en. De nieuwe Joegoslavische president Kostunica heeft al
malen laten weten niet van zins te zijn Milosevic aan het
uit te leveren.
ihcroft: Recht op abortus blijft
HiNGTONDe beoogde Amerikaanse minister van justitie,
lAshcroft, heeft gisteren beloofd dat hij het recht op abor-
ial handhaven. Ashcroft is een fervent tegenstander van
rtus. Hij werd aan de tand gevoeld door de Amerikaanse Se-
t, die nog moet instemmen met zijn benoeming. Democrati-
senatoren lieten doorschemeren dat zij wel zullen instem-
i met de benoeming van Ashcroft, ondanks felle tegenstand
vrouwenorganisaties en organisaties voor burgerrechten,
jeoogde minister van financiën, Paul O'Neill, vertelde de
aat gisteren dat de belastingverlaging die komend president
hwil doorvoeren het overschot op de staatsbegroting niet in
larzal brengen, en evenmin inflatie zal veroorzaken.
its Lagerhuis verbiedt vossenjacht
Het Britse Lagerhuis heeft gisteravond met grote meer-
een wetsvoorstel aangenomen dat de drijfjacht met
den op vossen verbiedt. De op het Britse platteland fel om-
den wet bleek in het Lagerhuis slechts 174 tegenstanders te
ben, tegen 387 voorstanders. De parlementariërs wezen eer
een compromis af waarbij deze traditionele jacht met een
vergunning mogelijk zou blijven. De vossenjacht wordt
en als een sport van de elite. Het wetsvoorstel moet nu naar
een groot deel door edelen bezette Hogerhuis, waar
een meerderheid tegen het verbod is. Waar
verwachten echter dat een definitief verbod daardoor
hts kan worden uitgesteld.
room voor Russische wanbetalers
De Russische regering heeft het elektriciteitsbedrijf
lommeerd de stroomvoorziening in het door hevige
getroffen verre oosten van Rusland te hervatten. Het be-
dat een monopolie op de elektriciteitslevering heeft, is
rgegaan tot het afsluiten van hele gebieden omdat er zoveel
terstallige betalingen zijn. Met name regionale overheden
abrieken betalen hun rekeningen niet. In een militair zie-
huis in het Russische Tambov is maandag een patiënt over-
in nadat het elektriciteitsbedrijf de stroom had afgesneden,
iet beademingsapparaat waaraan de man lag was uitgeval-
volgt een onderzoek, want de stroom van ziekenhuizen
in Rusland niet worden afgesneden.
irieven brug over Oresund lager
De toltarieven voor de brug over de Oresund tus-
len en Denemarken gaan omlaag. Dat hebben de ex-
gisteren bekendgemaakt. Een half jaar na de inge-
pame is de zestien kilometer lange brug nog niet populair
Per dag rijden zesduizend auto's van Zweden
of terug. Voor een gezonde exploitatie van de
die zeven miljard gulden heeft gekost, zijn bijna twee keer
gebruikers nodig. Praktisch alle gebruikers van de brug
fors minder betalen. Vanaf 1 februari betaalt een automo-
bijvoorbeeld 25 procent minder voor een retourtje Kopen-
- Malmö. Zware vrachtwagens krijgen een korting van
procent op de tot nu toe berekende prijs.
jorzitter van Weense FPÖ stapt op
en; De voorzitter van de Weense afdeling van de extreem-
itse Oostenrijkse partij FPÖ, Hilmar Kabas, treedt af. Dat
ikte hij gisteren bekend. Uit peilingen is gebleken dat de
het slecht gaat doen bij de gemeentelijke verkiezingen van
ut Kabas was verantwoordelijk voor de FPÖ-affiches van af-
pen jaar, waarop werd gewaarschuwd voor Überfremdung
feel vreemdelingen), een begrip dat rechtstreeks uit de nazi-
lijkt te stammen. De Weense FPÖ-leider raakte verder in op
lak omdat hij president Klestil voor Lump (schoft) had uit-
iaakt, en omdat bekend werd dat hij enkele jaren eerder een
leel had bezocht.
entallen boeren Colombia vermoord
>ta« Zeker 25 boeren zijn gisteren vermoord door een para-
taire terreurgroep in het noorden van Colombia, De daders
aren tot de extreemrechtse Verenigde Zelfverdedigings-
dkrachten van Colombia (AUC). President Pastrana heeft de
eddorstige moorden' fel veroordeeld. De AUC viel het dorp
jas aan omdat de bewoners een guerrillagroep zouden steu-
De AUC is een snel groeiende paramilitaire groep, die met
Je terreur poogt steun.aan guerrillabewegingen uit te ban-
Ze volgt daarmee het voorbeeld van de linkse guerrilla's
FARC en ELN, die met terreur tegen de bevolking de macht
de staat in het grootste deel van het land hebben gebroken.
istenrijk geeft miljard aan joden
ungton Oostenrijk en de Verenigde Staten hebben na lang
"trekken een overeenkomst bereikt over een schadevergoe-
voor joodse slachtoffers van nazi-misdaden in de Tweede
Bldoorlog. Woensdag kwamen de betrokken partijen in
hington een bedrag overeen van meer dan een miljard gul-
Het bedrijfsleven en de overheid in Oostenrijk storten ruim
miljoen gulden in een fonds. Dit bedrag komt bovenop de
miljoen gulden 'cash' die in oktober al was toegezegd,
ts trekt Wenen in de komende tien jaren 260 miljoen uit
bijzondere sociale uitkeringen aan overlevenden.
gram
Ure emotie I Consumentenbond
TER EN GOEDKOPER!
boe
<T5 (P
Zeeoppen'lak stijgt dan met tachtig centimeter
Als de wereldwijde uitstoot van het broeikasgas kooldi
oxide (C02) niet drastisch wordt verminderd, kan de ge
middelde temperatuur op aarde deze eeuw met maxi
maal zes graden stijgen, en niet met 'slechts' 3,5 graad.
Dit staat in een rapport van de Wereld Meteorologische
Organisatie (WMO) en de UNEP, het milieuprogramma
van de Verenigde Naties.
geneve bob kroon
correspondent
Als deze alarmerende progrose
uitkomt, zou dit kunnen leiden
tot een stijging van het zeeop
pervlak met maar liefst tachtig
centimeter, en niet hoogstens
zestig centimeter, zoals eerder
werd voorspeld. De bevindin
gen zullen worden voorgelegd
aan een internationale VN-con-
ferentie, die vandaag in het
Chinese Shanghai begint.
Delen van het WMO-UNEP
rapport, opgesteld door de In
tergouvernementele Werkgroep
voor de Ontwikkeling van het
Klimaat (IGCE), waren overi
gens al uitgelekt op de mislukte
Klimaattop in Den Haag van
vorig jaar november. Het nieu
we IGCE-stuk moet als basis
gaan dienen voor het vervolg
op die top, dit jaar in Bonn.
In het rapport wordt gesteld
dat de wetenschappelijke basis
voor klimaatvoorspellingen op
lange termijn nu meer stoelt op
feiten, en niet veronderstellin
gen. In 1995 voorspelde de IG
CE nog een globale opwarming
van de aarde van 1,4 a 3,5 gra
den voor de 21ste eeuw. Dat is
nu bijgesteld tot 1,5 tot 6 gra
den.
De bedoeling is dat de afge
vaardigden het op de VN-con-
ferentie in Shanghai eens wor
den over een 'resumé' van de in
het rapport vervatte voorspel
lingen, hetgeen allerminst zeker
is. Met name de stelling dat
zeeën, oceanen en bossen
hoogstens eentiende van de
toenemende C02-uitstoot kun
nen opnemen, kan op tegen
wind rekenen van de Amerika
nen. Zij zijn fervente voorvech
ters van het absorptievermogen
van bossen en andere vegetatie.
In wetenschappelijk opzicht
zijn de computerprojecties voor
het toekomstige wereldklimaat
de laatste vijf jaar aanmerkelijk
nauwkeuriger en betrouwbaar
der geworden. ,,Aan de mense
lijke factor in de klimaatveran
dering kan niet langer worden
getwijfeld", aldus het rapport.
Aan de hand van metingen in
ijslagen en bodems concludeert
de IGCE dat het huidige C02-
gehalte in de stratosfeer het
hoogste in de laatste 420.000
jaar is, en misschien wel in 20
miljoen jaar.
den haag anp
De Bosnisch-Servische generaal Radislav
Krstic heeft ernstige gezondheidsproble
men. Daardoor moet het Srebrenica-pro-
ces voor het Joegoslavië-tribunaal naar ver
wachting voor weken worden onderbro
ken.
Krstic liep in 1994, tijdens de oorlog in
Bosnië, op een landmijn. Een deel van zijn
gewonde rechterbeen moest worden geam
puteerd. Sindsdien bleef hij problemen
houden met de stomp en met zijn prothe-
Krstic staat sinds maart vorig jaar voor
het tribunaal in Den Haag terecht wegens
volkerenmoord na de val van de Bosnische
moslim-enclave Srebrenica in juli 1995. Bij
de zittingen moest hij herhaaldelijk verstek
laten gaan, omdat hij voor medische be
handeling naar een Nederlands ziekenhuis
moest.
Volgens zijn advocaten zijn de behande
lende Nederlandse en Joegoslavische art
sen het erover eens dat nog een deel van
het been geamputeerd moet worden. Krstic
wil liefst in Belgrado worden geopereerd,
omdat daar de communicatie met artsen
en verplegend personeel gemakkelijker is.
De verdediging probeert van de Joegosla
vische regering garanties te krijgen dat Kr:
stic na een eventuele behandeling naar
Den Haag wordt teruggestuurd. Krstic' ad
vocaten willen die garanties volgende week
aan de rechters voorleggen om toestem
ming te krijgen voor voorlopige vrijlating.
Krstic is naar verwachting twee maanden
lang niet in staat het proces te volgen, al
dus Visnjic.
kinshasa arnaud zajtman
Joseph Kabila, die naar voren is
geschoven als nieuwe leider
van Congo, is een grote onbe
kende. Over zijn politieke idee-
en weet niemand iets. Hij is in
Tanzania en Oeganda opge
groeid, en spreekt geen Lingala,
de belangrijkste taal van Congo.
Vermoedelijk wordt hij alleen in
legerkringen gesteund. Men
senrechtenactivisten denken
dat zijn regering even geweld
dadig zal zijn als die van zijn
vader. Vermoedelijk is Joseph
Kabila de laatste jaren betrok
ken geweest bij talloze mensen
rechtenschendingen.
Over het lot van zijn vader Lau
rent Désiré bestaat nog altijd
onduidelijkheid, maar volgens
berichten is hij gedood of ge
wond geraakt bij een schietpar
tij. Kabila senior had de laatste
tijd niet veel krediet meer bij de
Congolezen, maar in 1997, toen
hij opmarcheerde om het regi
me van zijn voorganger Mobu
tu Sese Seko omver te werpen,
was hij geliefd. Met zijn brede
grijns en zijn vlammende toe
spraken leek hij een charismati
sche leider. Joseph is dat niet.
De nieuwe leider van Congo is
zwijgzaam en teruggetrokken.
Volgens deskundige George
Bloch van de Internationale
Crisisgroep heeft Kabila junior
alleen in het leger een machts
basis, maar wordt hij door de
rest van de bevolking gewan
trouwd. Suliman Baldo van de
mensenrechtenorganisatie Hu-
man Rights Watch zegt dat Jo
seph deel uitmaakt van een 'bi
zar kringetje', dat betrokken is
bij talloze mensenrechten
schendingen. „Hij heeft minder
charisma dan zijn vader, dus
misschien besluit hij daarom
juist meer geweld te gebrui-
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De Palestijnse president Arafat
heeft gisteravond in de Egypti
sche hoofdstad Cairo twee uur
lang gesproken met de Israëli
sche minister van buitenlandse
zaken Ben-Ami. Volgens Israëli
sche bronnen ging het gesprek
over het terugdringen van het
geweld en het bereiken van een
raamwerk voor een vredesak
koord.
Ben-Ami zou de Palestijnse
president hebben voorgesteld
marathonbesprekingen te be
ginnen over een definitieve vre
de. Volgens medewerkers van
de Israëlische minister wil de
nieuwe Amerikaanse regering
het overbruggingsvoorstel van
scheidend president Clinton
overnemen als uitgangspunt
voor toekomstige onderhande
lingen.
In de Gazastrook is gisteren
het hoofd van de Palestijnse
omroep, Hisham Miki, om het
leven gebracht. Miki (54) zat in
een restaurant aan het strand
van Gaza-stad op een paar col
lega's te wachten, toen twee ge
maskerde mannen arriveerden
die hem in borst en hoofd
schoten. Ze gebruikten pistolen
met geluiddempers.
Een Palestijnse groepering
heeft de moordaanslag vandaag
opgeëist. De 'Al-Aksa Martela
ren Brigade' meldt in een aan
Reuters gefaxt communiqué dat
'één van onze eenheden de wil
van het volk tegen Hisham Miki
heeft uitgevoerd'. Als reden
voor de aanslag noemde de be
weging het falen van de Pales
tijnse president Arafat om cor
rupte hoogwaardigheidsbekle
ders te straffen.
Joseph Kabila op de Congolese tv, die de beelden gisteren vertoonde. In de uitzending zei hij echter niets,
zodat het ook archiefmateriaal kan zijn. foto ap
ken", aldus Baldo.
Volgens een andere deskundi
ge, Richard Comwell van het
Zuid-Afrikaanse Instituut voor
Veiligheidsstudies, heeft Joseph
in elk geval één goede eigen
schap die zijn vader niet had:
hij is intelligent. „Hij lijkt veel
slimmer dan zijn vader ooit is
geweest." Mogelijk is hij daar
door ook wat flexibeler van
geest dan zijn koppige vader.
Het mislukken van een vredes
akkoord met de talloze Congo
lese rebellengroepen in 1999
wordt op het conto geschreven
van de starheid van Kabila seni
or.
Maar wat Congo en de rest van
de wereld precies aan Joseph
Kabila hebben, is nog allesbe
halve duidelijk. Om te beginnen
is hij nog niet gesignaleerd.
Niemand weet waar de nieuwe
leider zich bevindt. Ook is zijn
hele benoeming omgeven met
raadselen. Volgens sommige
berichten is hij gewond geraakt
bij dezelfde schietpartij die zijn
vader het leven kostte. Na de
aankondiging dat Kabila junior
de macht had gekregen, werden
televisiebeelden getoond waar
de jonge Kabila op was te zien,
terwijl hij zwijgend aan zijn ba
ret zat te friemelen. Het was
niet duidelijk of dit live-beelden
of archiefopnamen waren.
washington john wanders
Colin Powell, de nieuwe Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, voorziet geen ab
rupt eind aan de Amerikaanse
bijdrage aan de vredesmissie in
Kosovo. De VS zullen hun lo
pende verplichtingen nakomen,
onderstreepte Powell gisteren
in de Senaat. Als er al sprake zal
zijn van terugtrekking van Ame
rikaanse militairen, dan zal dat
volgens hem in nauw overleg
gebeuren met de NAVO-bond-
genoten. Onlangs suggereerde
Condoleezza Rice, Amerika's
nieuwe nationale veiligheidsad
viseur, dat de regering-Bush
een snel eind zou maken aan
de Amerikaanse bijdrage aan de
vredesoperatie in Kosovo. Dat
leidde tot grote onrust binnen
NAVO en EU. „Er is geen enkele
indicatie dat Amerika zich on
der president Bush zal afkeren
van de wereld", zei Powell gis
teren. Bij wijze van illustratie
vroeg hij onder meer aandacht
voor Afrika, een continent dat
door Washington traditioneel
wordt verwaarloosd.
brussel marc peeperkorn
correspondent
De BSE-paniek houdt Europa in zijn greep: mil
joenen kerngezonde runderen worden in grote
verbrandingsovens vernietigd, en de consument
vertrouwt zijn vlees niet meer, laat staan zijn re
gering. „De tijd is rijp voor een ander landbouw
beleid", stelt Europees Commissaris David Byrne
(consumentenbescherming) daarom. „Ik ver
wacht volledige steun van de lidstaten."
Zijn eigen eetgewoonten heeft hij niet veranderd.
Byrne verorbert nog steeds vlees. Want: „Vlees is
veilig als de lidstaten de regels om BSE te voorko
men daadwerkelijk uitvoeren. Inderdaad: 'als'."
Byme heeft het ongekend druk. Veertien gekke
koeien in krap twee maanden tijd in Duitsland
brengen kennelijk meer paniek teweeg dan
180.000 Britse lotgenoten in ruim tien jaar. De
vleesconsumptie is sinds oktober gedaald met
een kwart tot de helft.
„Mensen onderschatten risico's waarmee ze ver
trouwd zijn, zoals te hard rijden of roken. Maar
bij vreemde zaken wordt het gevaar overschat",
verklaart Byme de huidige angstpsychose. „Bur
gers zouden volwassener met risico's moeten
omgaan." Maar de Ierse eurocommissaris is de
laatste om de consument als hoofdschuldige aan
te wijzen. Het zijn de nationale regeringen die
het instorten van de vleesmarkt op hun geweten
hebben. „Jarenlang hebben de overheden in
Duitsland, Italië, Spanje en Oostenrijk geheel ten
onrechte beweerd dat hun land BSE-vrij zou zijn.
De burger vertrouwt daar op. En dan, van de ene
dag op de andere dag, zijn er plotseling wél gekke
koeien. Dat ondermijnt het vertrouwen."
Dat wil niet zeggen dat Byme zijn handen in on
schuld wast. „Ik ben verantwoordelijk voor de
voedselveiligheid in de EU", verzekert hij. Dus
eist de commissaris de beste wetenschappelijke
adviezen op basis waarvan hij doortimmerde
voorstellen op tafel legt, veelal vergezeld van een
flinke zak EU-geld. Maar als de lidstaten die
plannen vervolgens frustreren, staat de Commis
sie met lege handen.
Byme verwijst naar het voorstel om de meest
BSE-gevaarlijke delen van het rund (ruggenmerg,
hersenen) verplicht te vernietigen. „Sinds 1996
heeft de Commissie hierop aangedrongen. Ruim
95 procent van het besmettingsgevaar zit in deze
risicomaterialen, maar sommige lidstaten -
Duitsland voorop - blokkeerden dit."'Pas vier ri
sicovolle jaren later staakt Berlijn zijn verzet.
„Weinig behulpzaam, deze opstelling", merkt
Byme minzaam op. „De dwarsliggers hebben de
ernst van de situatie volledig onderschat."
Weinig behulpzaam', zegt u. Is de kwalificatie
'onverantivoordelijk gedrag' voor Berlijn, Madrid
en Rome niet meer op zijn plaats?
„Laat iedereen zijn eigen conclusies trekken. Wat
ik duidelijk gezegd wil hebben is dat zaken zijn
nagelaten die gedaan hadden moeten worden.
Dat is treurig. Duitsland, Italië en Spanje wisten
al meer dan een jaar dat zij niet BSE-vrij konden
zijn. Als deze landen de regels om de gekke koei
enziekte te voorkomen hadden nageleefd, be
stond er nu geen crisis."
Als gevolg van de paniek worden nu miljoenen
runderen vernietigd, wat miljarden guldens kost.
Niet omdat het vlees besmet is maar omdat de
mensen niet meer weten waar ze aan toe zijn.
„Ik voel mij zeer ongemakkelijk bij deze massale
verbranding van dieren die waarschijnlijk kern
gezond zijn. Maar het is noodzakelijk om het ver
trouwen van de consumenten te herstellen. De
boer wordt schadeloos gesteld voor zijn dieren,
maar welke garantie krijgt de belastingbetaler?
Hij betaalt twee keen via de EU en in eigen land.
Als het goed gaat, verdwijnt BSE uit de voedsel
keten. Levert de boer die prestatie niet, dan be
taalt de burger miljarden voor niets."
De Nederlandse landbouwminister Brinkhorst en
de Duitse bondskanselier Schroder pleiten voor
een totaal ander landbouwbeleid in de EU.
„Ik deel hun zorg over het najagen van maximale
opbrengst tegen minimale kosten door Europese
boeren. Voedselveiligheid en kwaliteit moeten
weer op de eerste plaats komen. Commissaris
Fischler van landbouw en ik hebben onlangs een
gezamenlijk comité opgericht dat nagaat hoe het
systeem van Europese landbouwsubsidies aan
gepast kan worden om de productie van goed en
veilig voedsel te bevorderen. De tijd is er nu rijp
voor, dus ik verwacht volledige steun van de lid
staten."
En tot die tijd blijft de consument vertwijfeld ach
ter in de supermarkt.
„De Commissie zit ondertussen niet op haar
handen. Europese inspecteurs onderzoeken mo
menteel in alle EU-landen of en hoe de BSE-
maatregelen worden nageleefd. De eerste resul
taten geven een gemengd beeld. Tekortkomingen
zijn er overal, maar in sommige lidstaten is de si
tuatie ernstiger dan elders. Het eindrapport komt
over enkele maanden. Juist vanwege de enorme
daling in vleesconsumptie hebben de landen er
alle belang bij hun zaakjes goed te regelen.
Openheid staat daarbij voorop."
new delhi Met geweren bewapende leden van de Indiase grensbewaking, een onderdeel van het leger, oefenen met hun kamelen voor de
parade waarin ze volgende week vrijdag zullen meelopen. India viert dan de jaarlijkse Dag van de Republiek, foto reuters kamal kishore
