ZapStation kan alles aan u z
Multi Media
Bochtige banen
SuSE Linux: alles in huis voor 99 piek
Komische varkensoorlog
'nux 7.0
Accenten (2)
ZATERDAG 13 JANUARI 2001
160
allernieuwste uitbreiding telt
dertig nieuwe scenario's en zes
nieuwe thema's. Het gaat om
nieuwe landschappen voor het
spel, met thema's als ruimte
vaart, middeleeuwen en winter-
wonderland. Er kunnen nu ook
anderssoortige achtbanen en
nog meer verschillende attrac
ties worden gebouwd, evenals
nieuwe winkels en kraampjes.
Om de uibreiding te kunnen
spelen moet de speler het origi
nele spel bezitten. Bochtige ba
nen is een verdere verbetering
van een spel dat al erg goed
was. Er zijn zelfs enkele nieuwe
muziekjes bijgekomen.
Min. systeemeisen: Pentium 90,
16 Mb Ram, Windows
95/98/Me. Prijs: 50 gulden. Be
schikbaar gesteld door Hasbro In
teractive.
FRANK BUURMAN
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN[.
Van cd tot mp3 en van video tot internetradio dj gfc, j
In hiina pil hiiichmiWon ctaat totron\«/nnrHio bi
R
Game Theater XPTM
Guillemot heeft via zijn merknaam Hercules een product op de
markt gezet dat een regelrechte concurrent is voor de populaire
SoundBlaster geluidskaarten van Creative Labs. Het gaat om de
Game Theater XPTM, een geluidsstation dat is bedoeld voor dege
nen die vaak spelletjes spelen op hun PC, maar ook voor de mu
ziekliefhebbers. Net zoals de Soundblaster Live! Platinum is de
Game Theater in staat tot zes luidsprekers met 3D-geluid aan te
sturen. De combinatie bestaat uit een geluidskaart en een extern
kastje. Dat kastje is tevens een USB-hub. Het bevat diverse aan
sluitingen, waaronder een klassieke spelpoort, die nu veel beter
bereikbaar is. De set werkt goed samen met een DVD-speler: ge
luid en video van DVD worden aanzienlijk verbeterd. Voor mu
ziekliefhebbers zijn er veel mogelijkheden: bijvoorbeeld een opti
sche poort en natuurlijk een MIDI-interface. De set wordt geleverd
met veel software, bijvoorbeeld voor het ophalen en afspelen van
de populaire MP3-bestanden. Prijs: 549 gulden.
Informatie: europe.hercules.com
verre op
multime-
diagebied
kenden valt
in het niet
bij de
komst van
de ZapStation,
komend voorjaar.
Het apparaat kan zo on
geveer alles afspelen wat
we op multimediagebied
kennen: van cd tot MP3
en van video tot interne
tradio. En nog veel meer.
De ZapStation is er geko
men door een samenwer
kingsverband tussen au-
diofabrikant Harman
Kardon en multimediabe
drijf ZapMedia uit Atlan
ta.
ZapStation, onthoud de naam.
Of 'ie dit voorjaar al op de Ne
derlandse markt komt is nog
maar zeer de vraag, maar dat
het apparaat een kleine revolu
tie gaat veroorzaken, lijkt wel
haast zeker. De Harman Kar
don DMC 100 (Digital Media
Center, de officiële product
naam) lijkt in ieder geval een
grote rivaal te worden van de
PlayStation2,
die zoals bekend volgend jaar
ook met extra features wordt
uitgerust.
En ook al kan de ZapStation na
tuurlijk geen PS2-games afspe
len, hij is per slot van rekening
niet bedoeld als spelletjesma
chine, hij kan wel heel erg veel.
De lijst van features is bijna on
eindig: mp3- en Windows Me
dia File-speler, mp3-jukebox,
cd-speler, dvd-speler, video
jukebox, internetradio, web-
browser (je kunt er het hele in
ternet mee afstruinen) en e-
mail, het kan allemaal. De ma
chine is voorzien van een Intel
Celeron 566 MHz-processor.
Dat lijkt wat weinig, maar be
dacht moet worden dat je deze
machine maar voor een, hoog
uit twee taken tegelijk gebruikt.
Verder is het ding voorzien van
een 30 gb grote harde schijf,
waarop in totaal tienduizend
mp3-files (zegt de fabrikant, het
zal wat minder zijn omdat de
meeste nummers al gauw lan
ger
dan drie minuten
zijn) of twintig uur video kan
worden bewaard. De ZapSta
tion is verder voorzien van usb-
poorten en een keyboard-inter
face voor een draadloos toet
senbord. Dat toetsenbord of de
afstandbediening moet een ge
makkelijke navigatie mogelijk
maken, waarbij de portal van
ZapMedia dienst kan doen als
internetstartpagina voor het
ophalen van multimedia.
De verbinding met internet kan
weliswaar via een inbelmodem
tot stand komen, maar dat lijkt
niet voldoende. Goed werkende
kabel of ADSL bieden de snel
heid die nodig is om ten volle te
kunnen profiteren van alle
features van de multimediama-
chine. Wie op dit moment over
ISDN of, nog erger, een 56K-
modem beschikt heeft vermoe
delijk te weinig aan de ZapSta
tion. Dat is een van de belang
rijkste nadelen: het apparaat is
I al de be
schikking
hebben
over een
razend
snelle in
ternetver
binding. Maar
ach, hebben we
dat over een jaar
of twee niet alle
rmal? Harman Kar
don heeft, ook in
Nederland, een goede
naam op het gebied van audio,
maar daarmee ben je er natuur
lijk niet. Belangrijk is immers
vooral ook de kwaliteit van je
eigen audio-installatie en tele
visietoestel, waarop het appa
raat immers dient te worden
aangesloten.
Aan dit alles hangt een aardig
prijskaartje van 899 dollar. Dat
is, bij de huidige koers, een klei
ne 2250 gulden. Maar tegen de
tijd dat iedereen voorzien is van
een snelle internetverbinding is
de prijs van deze Harman Kar
don vast al tot een aanvaard
baar niveau gezakt. Op de site
van ZapStation (www.zapsta-
tion.com) kan het toestel in
middels worden gereserveerd,
maar die optie geldt vooralsnog
alleen voor inwoners van de
Verenigde Staten.
GERTMEUER*
ïi
In bijna elk huishouden staat tegenwoordig een personal comj), ITn
Maar wat doen we er mee en wat kunnen we er mee? In de nil lab
PC Wijzer elke week een onderwerp voor de thuiscomputer*
Vragen en suggesties kunt u sturen naar:
internetredactie@damiate.hdc.nl
r;
VakantieReisWijzer
Prijsvergelijkingen van populaire vakantiebestemmingen zijn mo
gelijk via de nieuwe website VakantieReisWijzer. Vakantiegangers
kunnen op deze website bekijken welke vakantie-aanbieding het
voordeligst is. Tot voor kort kon dat alleen door een aantal reisgid
sen naast elkaar te leggen, hetgeen niet de makkelijkste manier is
om een afweging te maken. Op internet kunnen alle aanbiedingen
overzichtelijk naast elkaar worden gezet en vergeleken. Ook alle
extra's die de reisbureaus bieden zijn zichtbaar. De website biedt
de gegevens van omstreeks 3000 accommodaties, verdeeld over 36
landen. Het aanbod breidt zich echter steeds verder uit. De infor
matie is vooral zakelijk: afbeeldingen en verdere informatie kun
nen uit de (digitale) reisgidsen worden gehaald. Op de website
kunnen geen vakanties worden geboekt: het gaat om een onafhan
kelijke organisatie.
www.VakantieReisWijzer.nl
Spellenmaker
Chris Sawyer
was niet be
paald origineel
bezig toen hij
zijn Roller-
Coaster Ty
coon voor Mi-
croprose/Has-
bro Interactive
ontwikkelde.
Door software
huis Bullfrog
was immers al
jaren geleden
Theme Park
gemaakt, een
populaire si-
thema op een
nog leukere
manier kon
worden uitge
werkt. Roller-
Coaster Ty
coon is name
lijk een van de best verkochte
spellen van de afgelopen tijd.
Spelers overal ter wereld probe
ren het mooiste pretpark te
bouwen en dat draaiende te
houden. Er moeten immers ook
bezoekers naar de attracties
worden gelokt. De grote kunst,
en waarschijnlijk ook de grote
charme van het spel, is het
bouwen van spectaculaire acht
banen. Die kunnen zo griezelig
zijn dat de bezoekertjes er niet
eens indurven, dus enige be
heersing is op zijn plaats.
Een populair spel vraagt om
uitbreidingen en die zijn er dan
ook gekomen. Hasbro Neder
land heeft een uitbreidingsset
op de markt gebracht die
'Bochtige banen' heet. Deze
omvat overigens tevens de eer
dere uitbreidingsset 'Attracties',
dus wie Attracties nog niet
heeft doet er goed aan direct
Bochtige banen te kopen. Deze
Vanwege de varkenspest
staan varkens tegenwoordig
vooral bekend als zielige dieren
die in te kleine hokken worden
geperst en genadeloos massaal
worden afgeslacht. Dat het ook
anders kan bewijst een speletje
als 'Hogs of war', waarin var
kens schietgrage soldaten zijn
geworden. Alleen keren ze zich
niet tegen de mens, maar tegen
elkaar. Meer een variant op
Animal Farm van George Or
well dus.
Hogs of war is een komisch
schietspel, waarin de speler de
beschikking krijgt over een
groepje van vijf Muppet-achtige
varkens om eem concurrende
groep uit te schakelen. Plaats
van handeling is het denkbeel
dige werelddeel Saustralasia.
De varkens zijn min of meer
onderverdeeld in nationalitei
ten, dus de speler kan kiezen
uit de 'Sushi Swine' uit Japan,
de 'Uncle Ham Hogs' uit de VS
of bijvoorbeeld de 'Sow-A-
Krauts' uit Duitsland. Vervol
gens ontstaat er een typisch
'varken tegen varken'-gevecht
dat niet zoveel verschilt van de
spellen met gewone sol
daten in de
hoofdrol
len. Alleen
zit Hogs of
war vol met
met melige hu
mor, met verve ver
zorgd door de Engelse
komiek Rick Mayall (onder
meer Flashheart in Blackadder).
De varkens zijn vaak parodieën
op bekende figuren, zoals Ram-
bo. Bijzonder van het spel is dat
het in beurten wordt gespeeld.
De actie gaat dus niet non-stop
door, maar de speler krijgt
steeds een hoeveelheid tijd om
concurrenten te doden. Daarna
is het wachten op de aanvallen
van de tegenpartij. Geweren,
pistolen, messen en granaten
zijn de te gebruiken wapens,
maar incidenteel kan ook een
tank of een artilleriekanon wor
den benut.
Hogs of war is niet eens zo
makkelijk om te winnen van de
com
puter, en
in een net
werk tegen door
mensen bestuurde
varkens zal het nog
een stuk lastiger
zijn. Maar het
blijft een vrij simpel
schietspel, dat leuk is voor ie
dereen die er gewoon lekker op
los wil knallen, zonder dat het
allemaal erg onsmakelijk of
bloederig wordt. Deze varkens
zijn immers niet 'Bom to kill'
maar 'Born to grill', zoals op de
helmen is te lezen.
teemeisen:
Pentium II, 32 Mb
Ram, 3D-kaart, Windows
95/98/Me. Prijs: 80 gulden. Be
schikbaar gesteld door Info-
grames.
FRANK BUURMAN
Vorige week hebben we u op
deze plaats uitgelegd hoe u net
jes accenten en andere leeste
kens krijgt in een Word-docu
ment. De meesten van u zullen
echter veel vaker iets tikken in
een e-mailtje en daarvoor gaat
het verhaal van Word niet op.
Natuurlijk kunt u tekst in Word
tikken en vervolgens met knip
pen en plakken een e-mail ma
ken of een heel document er
aan hangen, maar dat is niet de
dagelijkse praktijk. Een e-mail
tje wordt meestal even snel ge
tikt, maar het staat wel zo ver
zorgd als ook dan, waar nodig,
de e is voorzien van een trema.
Dat staat een stuk netter. Stel
dat een zekere jongedame wat
krap zit en een beroep doet
op een rijke tante. Ze kan
dan twee soorten mailtjes
sturen.
Hoi tante Toos, ik heb
geld nodig. Groetjes, Mar.
Of Lieve tante Toos, de fi
nanciële continuïteit van
mijn bestaan staat onder
grote druk. Om te voorko
men dat ik tot de dégéné-
rées van de maatschappij
ga behoren, wil ik u vragen
mij te helpen. Liefs, Ma-
riëlle-José Pauëlsen.
Zal die tante Toos toevallig
oud-lerares Nederlands
zijn. Dan komt zo'n
tweede mailtje
toch een stuk
beter over. Maar
het is lastig. De
toetsencombinaties van
Word werken namelijk niet. Op
zich is dat vreemd, zeker in
Outlook (Express), want ten
slotte is dat ook een program
ma van Microsoft. Maar het is
rc
ÜB£
•jar
niet anders. Wie toch accei 'nj°
wil gebruiken, moet daaroi w
zijn toevlucht zoeken in de1 s
genoemde alt-codes om a ns
-tekens te maken. In ascii u.u
ten onder alt met een cijfer15
combinatie (numerieke tor
links op het toetsenbord, nir
de cijfers boven de letterrij
begint met Q) alle letters ei v
kens, die u maar nodig kuyVÉ
hebben.
Kwestie van de juiste coml
ties uit het hoofd leren did
...maar het zijn er zo veeL'l
cies. Dat is derhalve niet tef
doen. Wie veel tikt weet o[
gegeven moment dat alt+l|
een oplevert en dat alt+l|
goed is voor
De beste manier is een lijsj
uitdraaien met alle tekens
eentje maken met de bela]
rijkste en die binnen har
reik houden. Een smal stii
op de rand van de monito
een veel gebruikte oplossii
Op het internet vindt u div
lijsten, die gebruikt kunne
worden. Twee daarvan sta
de volgende sites:
http://www.faragon.com/ HA/
Ascii-codes.html
http://expage.com/hbaltc
Op dezelfde manier maak
accenten, enz. in de tekstv
- >-1 r~\ nn TAIrtvJ
werkers Kladblok en Word
die standaard in Window?
ten. Ook het adresboek vai
Windows kan op dezelfde
nier worden behandeld.
JAN VAN DER NAT
PC zonder Windows (1)
Het is Windows voor en Windows na
voor de meeste computeraars. Maar
voor wie de ergernis over het trage
en vaak crashende besturingssys
teem van Microsoft te veel wordt,
zijn er alternatieven. Linux neemt
daarin een belangrijke plaats in. Het
crasht vrijwel nooit, het is sneller
dan Windows, het is gratis én het
wordt snel gebruiksvriendelijker. En
als runner-up is er ook nog BeOS, ui
terst stabiel en razendsnel. Vandaag
deel een in een serie van vier: SuSE
Linux 7.0
Begin jaren negentig begon de Fin Li
nus Torvalds aan een ambitieus pro
ject: het opzetten van een nieuw be
sturingssysteem voor pc's. Enthousi
aste vrijwilligers voegden zich bij hem
en vooral de laatste jaren is Linux, zo
als Torvalds zijn systeem noemde, de
kinderschoenen in een razend tempo
ontgroeid. Er zijn inmiddels zelfs twee
Nederlandstalige versies op de markt.
Een daarvan is SuSE Linux, waarvan
inmiddels versie 7.0 op de markt is.
SuSE staat bekend als de meeste uitge
breide Linux-distributie. En met re
den. Voor welgeteld 99 gulden krijg je
vier boekwerken, waaronder een Ne
derlandstalige installatiehandleiding,
plus zes cd-roms met 1500 applicaties.
Daar zitten er een paar honderd bij
waar zelfs de meest fervente compute
raar nooit iets mee zal doen, maar met
wat er overblijft kan iedereen heel
eenvoudig een besturingssysteem in
stalleren dat precies doet wat hij wil.
Bij de installatie kan een kind de was
doen. Alle hardware wordt feilloos
herkend. Floppy erin, de Nederlands
talige instructies volgen, af en toe een
andere cd-rom in de drive stoppen
(afhankelijk van wat je aan extra soft
ware wilt installeren) en een kleine
twintig minuten later ben je klaar.
Zelfs het opnieuw indelen van de har
de schijf, een klusje waar veel compu
teraars met bevende handen aan be
ginnen, neemt SuSE uit handen. Het
aardige is dat je dan gelijk een zogehe
ten dual-bootmachine hebt: bij het
opstarten kun je kiezen of je met
Windows of met Linux aan de slag
wilt. Wie al een zogeheten bootmana
ger heeft, zoals Bootmagic of System
Commander, kan deze overigens ge
woon blijven gebruiken.
Een bootmanager is handig, want ze
ker in het begin is Linux wennen. Bo
vendien zullen de meesten een ander
modem moeten kopen om op internet
te komen, want Linux kan niet over
weg met zogeheten winmodems
(windows-modems) die vaak zijn geïn
stalleerd. Nu zijn modems niet al te
duur meer, maar wie niet weet of hij
wel echt wil overstappen naar Linux
kan zich deze extra uitgave zo voorlo
pig besparen.
SuSE levert een stuk of tien verschil
lende desktops mee, waarbij de stan
daard geïnstalleerde KDE-desktop
sterk aan Windows doet denken en in
veel opzichten ook het zelfde werkt.
Aardig is dat SuSE ook de gloednieuwe
KDE-2 desktop meelevert. Het gaat
hier om een beta-versie, maar die
werkt prima. Bovendien kun je bij
KDE Nederlands als standaardtaal in
stellen, en dat maakt het allemaal een
stuk makkelijker. Voor wie wat meer
onderscheid met Windows wil, is Gno
me een aanrader. Het kost wat meer
tijd om ermee te leren werken, maar je
hebt dan ook wel wat aparts op je pc
staan.
Het installeren of verwijderen van
software is heel eenvoudig: de setup-
tool starten en aangeven watje wilt
doen. Simpeler kan het gewoon niet.
De distributie laat ook in andere op
zichten weinig te wensen over. De in
ternetverbinding opzetten is een
kwestie van het intikken van naam en
telefoonnummer van de provi
der, waarna je met Netscape
Communicator of met de in
KDE-2 opgenomen browser
Konqueror het web
op kunt.
bijna zeker ook
de oplossing voor uw
probleem staat.
Voor de thuiswerker wordt de
nederlandstalige versie van StarOffice
5.2 meegeleverd: een compleet office
pakket dat zich in bijna alle opzichten
kan meten met MS-Office of WordPer
fect Office. Bovendien kunt u alles
desgewenst in Word-opmaak opslaan,
zodat uitwisselen probleemloos ver
loopt. Erg aardig is dat SuSE een com
plete handleiding voor StarOffice mee-
levert, ook al is die in het Engels,
fice, het officepakket van KDE, k
beter links laten liggen. Het ziet
uit, maar crasht om de haverklaj
SJAAK SMAKMAN
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. Gegraven water; 5. aanwijzend vnw.; 6. kunstschaatsterm; 8. gissen;
11. een zekere; 13. roem; 15. dwarsmast; 16. rivier in Rusland; 18. Frans voegwoord;
19. voorzetsel; 20. familielid; 21. klaar; 23. groet; 25. aldus; 26. hoofddeksel;
28. slaapgelegenheid; 29. steendruk; 32. straat (Fr.); 33. een en ander; 34. werpspies.
VERTICAAL: 1. Koninklijke aanspreektitel; 2. bijb. figuur; 3. in orde; 4. herkenningsmelodie;
7. met betrekking tot het eigenlijke onderwerp; 9. scheepsherstelplaats; 10. manier;
12. achter; 14. muzieknoot; 16. familielid; 17. gegroet; 22. muzieknoot; 24. aanwijzend vnw.;
25. persoonlijk vnw.; 27. en; 28. agrariër; 30. boom; 31. vlasafval.
Oplossing van vrijdag:
Horizontaal: 1. Bankje; 4. drama; 5. kies; 7. omdat; 8. bak; 9. kelder; 10. niksen.
Verticaal: 1. Brandplek; 2. naakt; 3. jute; 4. dronken; 6. sik; 8. bron.
HET WEER
Zonnig, maar schraal weer
Het viel gisteren - ondanks de hoge baro
meterstanden en een noord-oostelijke tot
oostelijke stroming - in de ochtend tegen
met de zon. Dit in tegenstelling tot meer
zuidelijke regio's in Nederland. De bewol
king hing samen met de restanten van een
zwakke storing, die net tot onze regio's kon
doordringen. Ondanks de bewolking viel
het met de temperaturen nog mee. In Val
kenburg werd 5.2 graden gehaald, terwijl
het in Schiphol 5.1 graden werd.
Door de oostelijke wind voelde het
schraal aan. De oostelijke stroming werd
en wordt in stand gehouden door een
krachtig en nog iets opbouwend hogedruk-
gebied, met een kem die zich vanmiddag
van het zuiden van Scandinavië tot Duits
land uitstrekt. Langs de zuid-westelijke
flank ervan wordt vandaag tamelijk koude
en tevens drogere landlucht aangevoerd.
Vandaag begint op de meeste plaatsen
zonnig en koud, maar vaak wat nevelig. In
de loop van de dag verandert het weer
beeld overigens nauwelijks. Het blijft over
wegend zonnig en droog weer. Af en toe
schuift er wat hogere sluierbewolking voor
bij, maar de zon blijft zondermeer de bo
ventoon voeren. Na een koude start met
vriestemperaturen, stijgt het kwik naar
waarden rond +3 graden. De wind waait
overigens zwak of matig uit oostelijke sec
tor, zodat het met gevoelstemperaturen on
der het vriespunt best schraal a«
Ideaal weer voor een flinke wintel
ling.
De komende nacht blijft het meest
der en koud. Bij een overwegend
oostelijke wind gaat het kwik flink
met overwegend lichte vorst. D01
aangevoerde lucht erg droog is,
mistkansen klein. Morgen en ook dei
dag blijft het zonnig en vriezend
vanaf dinsdag zou de kans op wol
den kunnen toenemen, maar ook d<
het tamelijk koud.
JOHANJAQUES METEOSERVICES
trzee
twe
nvei
ra, d
1st]
idru
in d:
:he
schal
dan
ikui
thi
ver\
te. D
Ik 1
dc
iet a
Ma
telij
ii
iden
appe
ide
:in h
iiooi
