Lf
Paulus en de Grieken
3000.-
wijs in ontuchtzaak' Internetbedrijf wint van andere dienstverleners
O LEF
Leiden Regio
ünderverhoor geen
HORA EST
IAMRO
:lercq
M ABN'AMRO Arenthals Grant Thornton (?0deC
StTÜ«««raw™*»LeidschDagblad "VtoLcLxycVaxv Leiden
LERCQ.
HART
VOORDE
ZAAK
andeling rond 400-jarige boom
Leidsel?
Wan koophandel
wjnland
Aremhals Grant Thornton I
g?| Leiden
Praat je
LEF dar
over d'
LEIDS'
^7 fta«t««v*«
TAHT8R vam 01 m aa
mo
Arcnthal* Grant Thornton 58
account c n Adviseur,
De organisatoren van LEF
Kamsteeg accountants en adviseurs
«OTOL.A..
lensdag 10 januari 2001 to 15
Fm// Effect naar finale van LEF
Een pakkende leus hebben ze
allemaal tijdens de eerste voor
ronde van Lef, de wedstrijd
voor beginnende ondernemers
in de regio Rijnland. Tamelijk
goed doortimmerde bedrijfs
plannen evenzeer, al ontdekken
de critici in de zaal hier en daar
een zwakke plek. Maar slechts
één kandidaat kan de winnaar
zijn. De jonge ondernemers
doen dus flink hun best tijdens
de presentaties van hun bedrij
ven in de Holiday Inn.
„Wij zijn de oplossing", prijst
Max Boon van Leiden Student
Research Consulting zich aan.
„Wij zijn uniek. En erg scherp
geprijsd." De beginnende on
derneming biedt haar diensten
aan aan bedrijven die zaken
willen doen in het buitenland.
Tegenkandiaat Ludo Goudkuil
begeleidt bouwprojecten voor
aannemers, kleine bedrijven,
beheersmaatschappijen en par
ticulieren. Hij zorgt ervoor dat
het niet mis gaat met dergelijke
projecten en dat de kosten niet
onverwacht veel hoger uitval
len. „Een moet de eerste zijn",
aldus Goudkuil. De internetad-
viseurs van Full Effect, de derde
kandidaat in de eerste voorron
de, beloven bedrijven succesvol
zakendoen op de digitale snel
weg. „Gaat u stappen zetten op
internet, denkt u dan aan Full
Effect", houdt Arthur van Es
van het e-commercebedrijf de
ondernemers in de zaal voor.
De kandidaten worstelen zich
door lastige vragen uit de zaal
en van de jury. Maar uiteinde
lijk tekent zich een meerder
heid af ten gunste van de inter-
netjongens. De jury kiest una
niem voor Full Effect. En ook de
publieksprijs gaat naar Van Es
en zijn collega-ondernemer
Thomas Pril. Het duo staat op
12 juni in de finale van LEF,
voorheen bekend onder de
naam Leidse Start.
De jury is gecharmeerd van
het Oegstgeester bedrijfje om
zijn innovatieve ideeën. Full Ef
fect prijst internet niet aan als
doel maar als middel voor be
drijven om hun klanten van
dienst te zijn. „Een manier om
klanten op een brede manier
kennis te laten maken met je
bedrijf en je product", aldus de
oprichters van het bedrijf.
Verwacht van hen overigens
niet direct dat ze een site bou
wen. Ze houden zich meer be
zig met advisering aan onder
nemingen op het gebied van in-
ternetstrategieën en ze helpen
de medewerkers vertrouwd te
maken met e-commerce toe
passingen.
Ondanks de winst voor Full
Effect waarschuwt de jury. „Jul
lie naam dekt de lading niet he
lemaal", zegt de juryvoorzitter.
En: „Het idee om vanuit marke
ting iets met internet te gaan
doen is innovatief. Maar het is
ook snel na te maken."
Het zal allermaal wel goed
komen, zeker als de beginnen
de ondernemers de gratis les
van E. van der Kraan van Kam
steeg Autolease - tijdens het
juryberaad - in hun oren kno
pen. „Neem dienstwillige me
dewerkers aan. Niet iemand
met een zure kop. Hoedt u voor
meelifters en rugzakken, met
name als dat familie is. Leer,
leer, leer en innoveer. Ook be
langrijk: wees flink in de aanpak
van debiteuren." Maar vooral,
zo benadukt Van der Kraan:
„Concentreert u zich op de
klanten. Geef. Vooral warmte."
CONNIE VAN UFFELEN
obanden van het verhoor
rin twee broertjes zeggen
ueel te zijn misbruikt door
familievriend, laten zien
er 'veel tegenstrijdigheden'
un verhaal zitten. Dat vindt
ans de advocaat van de ver-
ite na het vertonen van de
den voor de Haagse recht-
c. Volgens de officier van
de tonen de beelden juist
dat de jongetjes een 'be-
vvbaar en consistent' ver
vertellen. De verdachte
ent in alle toonaarden,
35-jarige familievriend
Ier vaste woon- of verblijf-
ts wordt verdacht van on-
t met de twee Waddinx-
ise broertjes en hun vriend-
issen 29 november 1999 en
iril vorig jaar. De kinderen
in toen acht en negen jaar
Toen de vader van de
rtjes op 12 mei vorig jaar
twee vrienden verhaal ging
n, zou de familievriend met
mes hebben gezwaaid. De
ier van justitie eiste begin
ber vijftien maanden cel.
vocaat Van Roy wilde toen
expert laten kijken naar de
oren van de broertjes, om-
ïij twijfelt aan hun geloof-
digheid. De rechtbank
i dat verzoek af, maar keek
ren wel zelf naar diverse
nenten. Hierin vertellen de
etjes onafhankelijk van el-
een gedetailleerd en soort
gelijk verhaal over seksuele
handelingen die de familie
vriend meerdere keren zou
hebben gepleegd toen zij hem
bezochten.
De advocaat bepleit vrij
spraak omdat hij nog steeds
vindt dat de geloofwaardigheid
van de kinderen niet vaststaat.
Als voorbeeld geeft hij dat het
jongste broertje vertelt dat de
man - die nog een asielaan
vraag heeft lopen - naar Sad
dam Hussein moet als hij in de
gevangenis komt. De raadsman
denkt dat er sprake is van beïn
vloeding, omdat het over poli
tiek gaat en er 'tegelijkertijd'
over de moeder wordt gespro
ken. Ook vindt hij dat de kinde
ren bij cruciale vragen erg lang
moeten nadenken en dat een
tekening van een van de broer
tjes tegenstrijdig is met diens
verhaal over zijn slaapplaats bij
de man. Daarnaast zegt een van
de jongetjes dat er niks gebeur
de als zijn broertje in de buurt
was, terwijl hij wel praat over
handelingen 'met ons'.
Officier van justitie Boersma
denkt dat de verhalen niet ver
zonnen zijn, mede omdat de
jongens hun interviewer recht
in de ogen kijken en soms
moeite hebben om over be
paalde dingen te praten. Zij eist
dat de verdachte 2500 gulden
smartengeld betaalt aan het
vriendje van de broertjes.
De rechtbank doet op 23 ja
nuari uitspraak.
Leidsch DagbladAHCIHEVEN
Geurt Henk van Kooten onderzocht Griekse invloed op christendom
ANNO 1900
i
Donderdag 10 Januari
LEIDEN - In het verslag van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken komt een zinsnede voor, die aanlei
ding zou kunnen geven, dat men den directeur van
het telegraafkantoor alhier zou kunnen beschuldi
gen een maatregel ingevoerd te hebben, die terecht
tot gegronde klachten aanleiding heeft gegeven. De
dames toch, op het rijkstelephoonkantoor werk
zaam, mogen geen telegrammen per telephoon op
nemen, maar dit moet geschieden door ambtenaren
der telegraph ie. Terwijl de dames somtijds tijd over
hebben, maar de telegraphisten steeds veel arbeid
hebben te verrichten, moet dit toch aldus geschie
den, echter niet op order van den directeur alhier,
maar het Hoofdbestuur heeft dezen onpractische
maatregel ingevoerd. Er loopen vier draden van het
Centraalbureau naar het Rijkstelephoonbureau,
daaraan ligt het dus niet; maar de dames zijn niet
zoo bekend met de noodige voorschriften dertele-
graphie. Ons dunkt echter, dat het een kleine moei
te is - de dames op het Rijkstelephoonkantoor geven
blijken van uitnemend ontwikkeld te zijn - haar die
voorschriften in korten tijd in te prenten!
ANNO 1975
oudenregen bij de hoofdingang van de Hortus is dit jaar 400
Nu het winter is en het blad is afgevallen, zijn de kale tak-
s bast van de boom goed te zien. Zondag 14 januari vertelt
tijdens een uur durende wandeling over deze
aar ook over andere bomen. Deelname, inclusief de en-
de Hortus en een kopje koffie bedraagt 10 gulden. Er
n 12.00 uur begonnen op het plein voor de nieuwe winter
de Hortus aan het Rapenburg 73. Voor meer informatie:
Nieuwsgierigheid is de belangrijkste drijfveer voor de
ee tenschap. De rubriek In Onderzoek doet een willekeurige
ep uit de vele onderwerpen waar Leidse onderzoekers zich
hebben verdiept. Vandaag: theoloog Geurt Henk van
Kooten en het wereldbeeld van Paulus.
r velen bestaat nog altijd
beeld dat het christendom
kort na ontstaan, vrij van
ere denkrichtingen heeft
vikkeld. Grieks-Romeinse
jofie zou door de christe-
tijdenlang zijn afgewezen.
.beeld is echter aan vervan -
[toe. Leidse theologen me-
dat intellectuelen met
kse denkwijzen al direct
uitmaakten van het chris-
.Jom.
11 rt Henk van Kooten pro
beert op 25 januari op het
erzoek dat aan deze bevin
gen ten grondslag ligt. Hij
^■erzocht twee authentieke
ven van Paulus en twee
ven van leerlingen van
lus, en plaatste die in de
waarin ze zijn verschenen.
Griekse invloed op Paulus'
ildbeeld is onmiskenbaar",
,°®„isVan Kooten.
wereldbeeld van Paulus,
s dat in zijn brieven naar
n komt, is voor de onder-
:ers de belangrijkste reden
Griekse invloed te erken-
tenu Van Kooten: „Het gaat om
to beschrijving van "de kos-
p door Paulus zelf. Een nog-
icompliceerde verhande-
met invloed uit de Grieks-
meinse filosofie: de wereld
aat volgens Paulus uit ele-
Dten, die door bepaalde
'n het hten beheerst worden. Ty-
en 1,-Öi Griekse ideeën uit die
ode. Naast de Griekse in-
R«(b!r|d z'e je °°k j°odse sPoren.
toeslags Zulus' voorspelling over
l(jag. einde der tijden in 80 na
jstus - dat is onder meer af-
^assei istig uit het boek Daniël.
ande! :omt»neerde twee wereld
en same den. Lange tijd is gesteld:
it het l us was jood, in zijn denk-
beschi den zijn nog geen Griekse
ectuur, aanwezig- Maar dat is
inent onwaar."
rbehoo eidse conclusies betreffen
j Damn er niet alleen de ideeën
Paulus, die immers een
i ier was binnen het chris-
^^Jom. Volgens Van Kooten
üBde Griekse sfeer in Paulus'
/en voor de christenen in
ijd geen bezwaar of novi-
Hij leidt dat af uit onder-
naar twee latere brieven
,n er leerlingen, uit de periode
en 80 en 140 na Christus,
te laten zien dat de Griekse
>ed verder was doorge-
Ogen dan tot Paulus alleen,
le brieven aan de Kolos-
m en de Efeziërs nauwge
zet bestudeerd. Daaruit blijkt
dat ook latere christenen gelo
ven in de kosmos die Paulus be
schreef. Van Kooten: „De twee
brievenschrijvers blijken geen
enkele moeite te hebben met de
voor tijdgenoten evidente
Griekse invloeden. Daaruit kun
je concluderen dat Paulus niet
geïsoleerd stond in zijn gebruik
van die Griekse elementen."
Sterker: de schrijvers van de
brieven aan de Kolossenzen en
aan de Efeziërs gebruiken
Griekse motieven die we bij
Paulus nog niet tegenkomen.
De twee brievenschrijvers hin
gen verschillende standpunten
aan, die binnen de antieke kos
mologie bestonden.
De nieuwe blik op het christen
dom, waaruit blijkt dat de reli
gie niet volledig vrij ontstond -
als het ware van God gezonden
-, maar in haar prilste vorm
nauwe overeenkomsten had
met de Griekse traditie, kan
voor een bepaalde groep men
sen pijnlijk zijn. Van Kooten
hierover: „Veel christenen zien
hun geloof als iets dat geheel
van boven kwam, loodrecht op
de bestaande maatschappij, en
dat zich onafhankelijk ontwik
kelde. Dat beeld is a-histo
risch." Het christendom maakte
deel uit van een grote hoeveel
heid aan denkrichtingen, die el
kaar wederzijds beïnvloedden.
De bestaande Griekse cultuur
drukte daar een duidelijk stem
pel op.
Van Kooten kan zich voorstellen
dat niet iedereen deze bevin
dingen met evenveel gemak op
pikt. „Sommige christenen zien
de resultaten als kritiek: hun re
ligie is niet zo uniek als ze dach
ten."
Wie denkt dat Van Kooten zelf
het christendom slechts ziet als
een cultuuruiting die op verzin
sels gebaseerd is, zoals veel in
tellectuelen, heeft het bij het
verkeerde eind. De wetenschap
per hangt zelf óók het christen
dom aan. „Ik geloof. Ik bezie de
ontwikkeling van mijn religie
vanuit een historisch perspec
tief, maar tegelijk geloof ik. Dat
spreekt elkaar niet tegen, nee."
Hij ziet zijn eigen bevindingen
dan ook niet als een aanval op
zijn geloof, maar juist als een
verrijking: „Ik vind het juist heel
mooi dat het christendom niet
ruwweg op aarde is gezet, maar
dat het passend werd gemaakt
voor de bestaande wereld. Als
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een Ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 AB Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
De winnaars van de eerste voorronde van LEF: Thomas Pril (rechts) en Arthur van Es.
Opmerkelijke stellingen toegelicht
Dat zelfs een honderd procent kans nog geen
doelpunt oplevert is een treffende illustratie
van de veelgehoorde bewering 'Je weet het
maar nooit in de voetballerij'.
Stelling 13 bij het proefschrift Quantitative and
endocrine genetics of reaction norms for wing
pattern in the butterfly Bicyclus anynana waar
op bioloog Pieter Wijngaarden op 20 december
vorig jaar is gepromoveerd.
„Het zijn twee clichés uit de voetbaljournalis-
tiek. Die honderd procent kans hoor je vaak in
voetbalverslagen. Soms is er zelfs sprake van
een 200 procent kans. En dat je het maar nooit
weet, hoor je voetballers dikwijls zeggen als hen
wordt gevraagd of ze naar een andere club
gaan. Vooral wanneer het gaat over een moge
lijk vertrek naar het buitenland. Die twee uit
spraken heb ik gecombineerd. Niet met de be
doeling om de voetbalverslaggevers belachelijk
te maken, maar wel om het clichématige taalge
bruik van die mensen aan de kaak te stellen.
Het is een van de vier vrije stellingen bij mijn
proefschrift, maar er is tijdens de promotie niet
naar gevraagd. Het ging louter om de inhoud. Ik
heb in het laboratorium gekeken naar een vlin
dersoort uit Afrika, de Bicyclus anynanaHoe de
vlinder eruit komt te zien is afhankelijk van de
temperatuur waarmee je hem opkweekt. Hoe
wel de genetische informatie identiek is, vormt
hij oogvlekken die groter worden naarmate de
temperatuur bij het verpoppen hoger is. Ik heb
geprobeerd die reactie op temperatuur te ver
anderen, maar de onderliggende fysiologie
houdt dat tegen. Uiteindelijk zegt mijn onder
zoek iets over de wisselwerking tussen genen en
milieu. Niet voor niks luidt een van mijn andere
stellingen: genen betitelen als 'een blauwdruk'
is misleidend."
WASSENAAR - In het Wassenaarse Jeroenhuis werden gisteravond de prijzen van de jubileumtentoon
stelling van de pluimveefokvereniging 'Wassenaar' uitgereikt. Maar voordat alle glanzende bekers een
weg vonden naar de dierenliefhebbers werd het damescomité, dat veel werk achter de schermen had ver
richt, in de bloemetjes gezet
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 10 januari
LEIDEN - De ledenvergadering van de PSP heeft
gisteravond besloten om uit het linkse programcolle
ge van wethouders te stappen. Er werd een motie
aangenomen, waarin uitgesproken wordt, dat verde
re samenwerking met de PvdA in de gemeenteraad
geen enkel perspectief biedt. Overigens stelt de par
tij in een verklaring ook dat ze eventuele moties van
wantrouwen, die tot doel hebben om in Leiden een
afspiegelingscollege tot stand te brengen, niet zal
steunen. Door het uittreden van de PSP uit de linkse
coalitie, vervalt de principiële 19-18 meerderheid
waarop het college steunt. De ledenvergadering van
de PSP heeft met instemming kennisgenomen van
een rapport, dat onder meer was opgesteld door het
raadslid Anne v.d. Zande. Uit dit stuk blijkt, aldus
de motie, dat wethouders, fractie, bestuur en leden
van de PvdA niet handelen naar de letter en de geest
van het kernprogramma dat PvdA, PPR, PSP en
D'66 voor de verkiezingen van 1974 hadden aange
nomen. De PvdA heeft gesprekken met de coalitie
genoten over de wijze waarop het akkoord in de
praktijk werd uitgevoerd, veelvuldig gefrustreerd, al
dus de motie.
LEIDEN - Twee groepen Leidenaars zijn bij de
Kroon in beroep gegaan tegen het besluit van de mi
nister van CRM Van Doorn om aan C A toestem
ming te geven de panden Breestraat 125, 127, 129
en Langebrug 48, 50, 52 af te breken of te verbou
wen. Dat zijn een aantal leden van de Werkgroep Mi
lieubeheer aan de Leidse universiteit en leden van
de Vereniging Milieu Defensie die in de Pieters- en
Academiewijk woonachtig zijn. In een uitgebreide
brief aan de koningin komt de Werkgroep Milieube
heer tot de conclusie dat de door C A met sloop
bedreigde panden uit cultuurhistorisch en bouwkun
dig oogpunt van groot belang zijn. De suggestie van
de kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijn
land dat de winkelfunctie van de Leidse binnenstad
achteruit zou gaan is volgens de briefschrijvers niet
met voldoende gegevens onderbouwd.
Geurt Henk van Kooten. foto henk bouwman
de vroege christelijke leer in- se gedachtegoed, dan had deze
derdaad los had gestaan van zich nooit zo kunnen versprei-
het bestaande Grieks-Romein- den. Christenen hoeven dus
helemaal niet huiverig te zijn
voor dit soort nieuws, mij heeft
het juist gesterkt in mijn be
wondering voor God."
Dat uiterst elementaire ken
merken van het vroege chris
tendom nu pas worden bloot
gelegd, zou kunnen wijzen op
een gebrek aan literair-histo-
risch inzicht binnen de theolo
gie. Immers: duidelijke Griekse
invloeden in enkele van de be
langrijkste christelijke geschrif
ten bleven jarenlang onopge
merkt.
Van Kooten bestrijdt die kri
tiek. „Die Griekse invloed is nu
inderdaad goed te traceren,
maar dat is lang anders ge
weest. De opkomst van het
christendom valt samen met
een minder bestudeerde fase
van de antieke cultuur. Zo zijn
bepaalde belangrijke studies,
bijvoorbeeld naar de Griekse
invloed op het antieke joden
dom sinds Alexander de Grote
(derde eeuw voor Chr.), of naar
Plutarchus, een belangrijke
tijdgenoot van Paulus, pas in
de jaren zeventig verschenen.
Classici hebben zich nu een
maal lang niet met deze perio
de beziggehouden."
Met de toenemende belang
stelling ontstaan nieuwe in
zichten, zoals die van de Leidse
theologen. „Onder vakgenoten
is de idee dat antieke filosofie
invloed had op de vroegste
christenen inmiddels doorge
drongen. Maar het brede pu
bliek heeft nog altijd een a-his
torisch beeld van de verhou
ding tussen christendom, jo
dendom en antieke cultuur.
Die visie verdient nuancering.
Het gaat om de basis van onze
huidige cultuur."
