ZATERDAG 23 DECEMBER 2000
De club profiteert van het feit dat er in Ne
derland geen fotografiecultuur bestaat, en
dat op veilingen prachtige foto's voor een
habbekrats te koop zijn.
Opvallend bij de keuze die op deze pagi
na's te zien is, is dat het gaat om foto's uit
een tijd 'dat het kind in het gezin nog niet
de baas was', zoals fotograaf/verzamelaar
Piet van Leeuwen het formuleert.
★11
★12
★13
Foto 1:
Collectie Piet van Leeuwen
„Ik heb deze foto gemaakt in de periode dat ik gedwongen was voor
mijn brood bruidsreportages te maken. Het zal 1968 geweest zijn. Ik
woonde en werkte toen in Rotterdam en kwam op een gegeven mo
ment in Feijenoord bij een huwelijk, waar ik dit treurige stukje zag
staan. Ik weet nog dat ik toen dacht: 'Dit is waar die feministen het
altijd over hebben'."
Foto 2:
Collectie Piet van Leeuwen
„De fotograaf Hans Samsom maakte deze foto in de tijd dat hij de
hele wereld overging als fotograaf voor KLM. De foto is in 1966 in Ka
meroen genomen, maar hij had net zo goed in de Bijlmer gemaakt
kunnen zijn. Heel mooi om te zien hoe voor die Afrikanen het maken
van een foto een heel serieuze zaak is. Dat idee dat de camera hen' de
ziel kan ontnemen. Je ziet de angst op hun gezichten."
Foto 3:
Collectie Luc van de Lagemaat
„Deze foto zal ergens in de jaren '20 of '30 zijn gemaakt, door de fir
ma van der Schoot in Tilburg. Ik noem hem 'De verloren zoon'. Het
is eigenlijk een omgekeerde verloren zoon. Het lijkt of hij terugkeert
naar de schoot van het gezin, maar hij gaat juist voor altijd weg. Hij is
geen zoon meer maar een Heerzoon. Hij zal voortaan zelfs door zijn
ouders met U worden aangesproken."
Foto 4:
Collectie Fons Brasser
„Ik moet even vooropstellen dat ik geen mensenfoto's verzamel, en
ze beroepshalve ook zelden maak. Maar ik heb natuurlijk wel wat
privé-foto's. Deze is voor mij persoonlijk heel bijzonder. Mijn vader
maakte deze foto van mijn moeder en mij op het balkon van mijn
ouderlijk huis. Ik was 15 en werkte als leerling-matroos bij de Hol
land Amerikalijn. Mijn moeder overleed een jaar later. Je kunt aan de
rafelige randjes zien dat ik deze foto jarenlang in mijn portefeuille
heb gedragen. Toen ik hem tevoorschijn haalde, voelde ik me toch
weer akelig. Die moeder die altijd de was deed voor vijf zonen - wat
een ellende."
Foto 5:
Collectie Jan Willem Post
„Een recente aanwinst. Ik vond op een rommelmarkt een sigarenkist
vol negatieven, waaronder glasnegatieven. Van een onbekende foto
graaf, vermoedelijk een amateur, maar dan wel een goeie. Ik vind dit
een bijzondere foto, ik denk uit ongeveer 1924. Hij is een beetje
Breitner-achtig, vanuit een laag standpunt genomen, gewoon in de
keuken. Heel indringend, dat kindje dat je zo recht aankijkt. En het is
een heel vroege teiltjesfoto, pas in de jaren '50 kwamen die echt in
zwang."
Foto 6:
Collectie Piet van Leeuwen
„Ik fotografeer sinds mijn twaalfde. Deze foto heb ik genomen toen
ik veertien was, in 1956. Mijn vader laadt de auto in, om met het ge
zin op vakantie te gaan. Veel bagage onder de voorklep en een bonk
bovenop. De imperiaal was noodzakelijk omdat we met z'n zevenen
in de auto moesten. De twee kleinsten in het achterbakkie, de drie
oudste kinderen op de achterbank en mijn vader en moeder voorin.
We gingen naar Zwitserland, waar mijn vader rustig een onverharde
weg nam over een pas die normaal gesproken gesloten was."
Foto 7:
Collectie Piet van Leeuwen
„Ik ben beroepsfotograaf, maar heb natuurlijk ook altijd privé-foto's
genomen. Deze maakte ik toen ik met mijn toenmalige schoonfami
lie naar de WK-finale in 1974 tegen West-Duitsland keek, die Neder
land verloor. De foto is genomen in de rust. Je ziet dat de vrouwen
vooral met de kinderen bezig zijn. Bij de mannen - mijn toenmalige
zwager en schoonvader - voel je de lethargie. Die houding van: 'Dit
wordt niks meer'. Mijn zoon Per, links, heeft het allemaal nog niet zo
door."
Foto 8:
Collectie Jan Willem Post
„Een heel bijzondere foto, van een onbekende fotograaf, of beter ge
zegd twee onbekende fotografen. De man is een Franse soldaat gefo
tografeerd in Duitse krijgsgevangenschap, tijdens de Eerste Wereld
oorlog. Hij heeft die foto uitgeknipt en opnieuw laten fotograferen in
een bestaande foto van zijn vrouw en kinderen! Hij heeft zichzelf dus
herenigd met zijn gezin en de foto vervolgens naar huis gestuurd. Op
de achterkant staat de naam van een Duitse fotograaf en een stempel
van het kamp waar hij zat. De foto is dus officieel gecensureerd. Ik
vind dat zó'n mooi verhaal!"
Foto 9:
Collectie Piet van Leeuwen
„Deze heb ik genomen in 1959, ik was zestien. De bovenste jongen is
Sjoerd, mijn oudere broer. Hij is nu overleden - dat geeft deze foto
voor mij een extra lading. Hij is hier zijn brommer aan het repareren
met een vriend, Wolter Wolters. Ze moesten helemaal uit elkaar want
we hadden een lange rit voor de boeg. We gingen met zijn vijven op
de brommer naar Parijs. Ik op de solex van mijn moeder. Ik herinner
me dat ik veel heb moeten lopen, in de heuvels van Noord Frankrijk.
Ik kan me in elk geval nog herinneren dat zij regelmatig ergens al een
uurtje waren, als ik nog eens kwam."
Foto 10:
Collectie Piet van Leeuwen
„Familiefeest, eind jaren '70, in de buurt van Roermond. Mijn tante
was vanuit Rotterdam naar Limburg geëmigreerd - ze vond het daar
prettiger. Op dat feest waren we met ongeveer veertig mensen. Ik
vond dit zo'n mooi beeld. Iedereen was even weg. Maar ik weet niet
waarom."
Foto 11:
Collectie Piet van Leeuwen
„Dit zijn mijn ouders in 1959. Mijn vader was net een Doe-het-zelf-
zaak begonnen met één personeelslid en werkte zich het schompes.
Hij kwam vaak pas om een uur of negen thuis - m'n moeder had dan
een tartaartje warm gehouden. Het bijzondere van deze foto is dat ik
mijn ouders er samen op staan. Ik zag mijn ouders niet zo vaak sa
men, hooguit op zondag en in de vakanties. Ik vond dat zo bijzonder
dat ik er een foto van maakte."
Foto 12:
Collectie Jacqueline Bieze
„Op deze foto, van een onbekende fotograaf, zien we een man die in
de Eerste Wereldoorlog aan het front gewond is geraakt en in het
hospitaal van Lyon ligt. Zijn familie staat naast hem. Ik vind het een
rare foto, en dat komt door het licht. Een beetje gebleekt. Het lijkt
wel alsof 'ie al dood is. Of hij al aan het overgaan is."
Foto 13:
Collectie Piet van Leeuwen
„Deze foto heb ik niet zelf gemaakt. Ik kreeg hem van een vriendin
die naar Litouwen was gegaan omdat haar moeder daarvandaan
kwam. Da's mooi voor een verzamelaar - foto's cadeau krijgen. Ik
vind dit een schrijnende plaat, dit soort foto's wordt hier niet ge
maakt. Zo n mooie, jonge vrouw, opgebaard en met haar hele boerti
ge familie eromheen. Heel bijzonder, in de open lucht - en dan dat
geposeerde op zo'n moment."
Foto voorpagina:
Collectie: Jan Willem Post
„Uit dezelfde sigarenkist als 'kindje in teiltje' (foto 5). Deze foto geeft
voor mij op en top het familiegevoel weer. Een meisje van een jaar of
vijf, zes met vader en moeder bij de kerstboom. Zo'n beetje begin
dertiger jaren. Het is overigens hetzelfde meisje als die in het teiltje."
