ATERDAG 23 DECEMBER 2000
y meats*
h(MooH- j
Y vmMb f>mi (jrtmpm
mm mti mu
i AU Mmmms mx&A
V 1W KÓM6V A\
«w. 'öAéêN - yn
lijk van de relatie die zij hebben. „De aard van de
band is bepalend. Is die goed dan kan zij beter losla
ten en is er weinig jaloezie ten opzichte van schoon
dochter of -zoon. Minder in elk geval dan als de rela
tie problematisch is.
De schoonmoeder is ook het symbool voor het
nest waaruit je partner komt. De meeste mensen
hebben de neiging bij onenigheid om hun kind te
gaan staan. Je hoort ouders bij een scheiding van
hun kind niet vaak zeggen 'ach.., onze schoonzoon
was zo goed, wat heeft ons Marietje hem allemaal
wel niet aangedaan'. En bij een scheiding is er na
tuurlijk altijd een aanvaring. Dat is maar goed ook,
vind ik. Ik geloof niet zo in die scheidingen waarbij je
als goede vrienden uit elkaar gaat. Als je met elkaar
breekt, is het immers niet gelopen zoals je wilde. Dat
is conflictueus. Want ooit was je verliefd, hield je veel
van elkaar en wilde je met elkaar door het leven
gaan. Als daar een einde aan komt, kan je dat con
flict beter aangaan opdat je na verloop van tijd kunt
bekijken wat je samen nog over hebt. Het is een
rouwproces. Ruzie maakt het makkelijker om uit el
kaar te gaan. Het is dan minder moeilijk afscheid te
nemen. Na verloop van tijd komen de positieve din
gen weer op."
~k
k k
De Wolf heeft wel een sluitende verklaring voor het
feit dat juist mannen en niet vrouwen in schoon
moedermoppen zinspelen op haar dood. „Mannen
gaan veel makkelijker met agressie om en zullen zich
dus sneller agressief uiten. Dat komt voort uit de op
voeding. Neem bijvoorbeeld de cadeautjes die aan
kinderen worden gegeven. Jongens krijgen pijl en
boog en neppistolen voor hun verjaardag, meisjes
meer poppen en knuffels. En als een jongen thuis
komt en tegen zijn ouders zegt 'ik heb er vandaag
eens flink op los getimmerd' krijgt hij een andere re
actie dan een meisje dat meldt dat ze iemand in el
kaar heeft geslagen. Het is allemaal heel subtiel,
maar het slijt er wel in. In de Verenigde Staten zie je
dat er iets aan het veranderen is op dat vlak. Ik ken
de cijfers niet exact maar de diagnose anti-sociale-
persoonlijkheid wordt daar tegenwoordig ook steeds
vaker bij vrouwen gesteld."
Tenslotte is de schoonmoeder voor de partner een
dankbaar persoon om je eigen ongenoegen op af te
wenden, legt De Wolf uit. „Dat is makkelijk want dan
heb je geen conflict met je geliefde maar met je
schoonmoeder. Je schuift de problemen die je met je
partner hebt dus af op de moeder."
Het is in feite hetzelfde verhaal als dat van de gou
vernantes van vroeger. „Dat waren volgens de over
levering allemaal beesten van vrouwen. En ongetwij
feld zal een aantal dat ook zijn geweest, maar niet al
lemaal natuurlijk. Of neem de kinderbescherming of
de voogden van vandaag de dag. Hoe vaak wordt de
schuld van problemen niet op hen geschoven. En
vergeet de verhalen over de schoonvaders niet. Die
zijn toch ook vreselijk. De eisen die zij stellen aan de
toekomstige echtgenoot van hun dochter zijn legen
darisch. Voor hun kind is toch niets goed genoeg."
MARIJN KRAMP
- Wat moet je doen als je nog
maar zes maanden te leven hebt?
- Dan moet je bij je schoonmoeder
gaan wonen, dan lijkt dat een
eeuwigheid.
k
Een man zit te wachten in de hal
van het ziekenhuis. Eindelijk komt
de dokter naar buiten. 'We heb
ben echt alles geprobeerd' begint
de arts voorzichtig, 'maar het
heeft niet mogen baten. Uw
schoonmoeder is helaas overle
den. Hoe stelt u zich de uitvadrt
voor? Wordt het begraven of cre
meren?' Antwoordt de man: 'Ik wil
geen enkei risico lopen: doe maar
allebei.'
-k
- Wat is er aan de hand wanneer
je schoonmoeder tot haar schou
ders in het beton staat?
- Dan heb je te weinig beton.
Er staat een mannetje op het
Muntplein in Amsterdam. Als er
een tram aankomt, geeft hij een
kus op de voorruit en gooit een
bos bloemen naar binnen. Lijn 26
komt voorbij: kus op de voorruit en
een bos bloemen door de deur.
Lijn 25 komt voorbij: een kus en
een bosje bloemen. Lijn 16: precies
hetzelfde tafereel. Een man aan
de overkant staat er zo eens naar
te kijken. Op een gegeven mo
ment loopt hij naar het mannetje
en vraagt: 'Wat doet u toch
steeds?' Zegt het mannetje: 'Gis
teren is mijn schoonmoeder hier
aangereden door een tram, maar
ik weet niet welke bestuurder het is
geweest.'
Schoonmoeders? Hou op schei
uit.„Dan ken je die van mij
nog niet. Die spant echt de
kroon. Ze doet het er gewoon
om. Alsof ze geen andere
bezigheden heeft dan zich met
ons bemoeien.Het zijn de
openingszetten, in de kroeg
opgetekend, van een lange
klaagzang over een van de
meest besproken onderwerpen:
schoonmoeders. Geen vrouw
lijkt zo vaak negatief besproken
als het aangetrouwde
opperhoofd.
betreft. Een man maakt dat niet mee. Hij staat daar
volledig buiten en krijgt, als alles goed gaat, pas later
een band met het kind. De functie van de vader is
dan ook het kind zelfstandiger te maken. Dat is
moeilijk. Vergelijk het maar met ëen grammofoon
plaat. De moeder-kind groef is dieper ingesleten dan
de overige groeven. Het kost dus meer moeite om
daar uit te komen."
k k
Als de geschiedenis zich herhaalt en de dochter raakt
zwanger, krijgt de moeder vaak weer een belangrijke
rol. „De eerste naar wie een dochter dan toegaat is
haar moeder. Die heeft het immers al eens meege
maakt. Moeder en dochter hebben dan weer iets sa
men waar de partner buiten staat. Daar kan hij best
jaloers op zijn. Maar ja, in een goede relatie deel je
een aantal dingen met elkaar en een aantal dingen
niet. De vraag is of er in zo'n situatie tolerantie is
voor beide partijen. Als je de enige belangrijke wilt
zijn voor je partner, tsja..., dan krijg je het heel moei
lijk.
Niet alleen de latere partner kan jaloers zijn op de
relatie tussen moeder en kind. Ook de moeder kan
de tussenkomst van een nieuwe belangrijke persoon
in het leven van haar 'bloedje' soms niet verkroppen.
Of zij haar zoon of dochter los kan laten is afhanke
en kwartiertje internetten levert een was
lijst aan moppen op. Allemaal met dezelf
de strekking en weinig positief voor
schoonmamma. Het woord schoonmoeder ingetikt
in het elektronisch archief geeft eveneens een be
hoorlijk resultaat. Tientallen krantenberichten waar
uit blijkt dat het in de praktijk van alledag vaak niet
goed afloopt met de schoonmoeder. Een hoop narig
heid en geklaag dus, maar wat is nu precies het pro
bleem met de moeder van je partner?
De Duitse professor Hans Euler lanceerde een
paar jaar geleden een wel heel opmerkelijke theorie.
Hij is ervan overtuigd dat een natuurlijke drift er
voor zorgt dat moeders hun zoons zo sterk voor zich
opeisen dat zij hen aanzetten tot vreemd gaan. Man
nen, aldus Euler, zijn geprogrammeerd tot opportu
nistisch copuleren, maar zouden soms een duwtje in
de rug nodig hebben. Hun moeder geeft dat duwtje
onbewust, met als doel de kans op voortplanting te
vergroten. Euler, een evolutiepsycholoog, hield voor
zijn onderzoek een steekproef naar familierelaties in
Duitsland. Gezien zijn conclusies zal het geen be
vreemding wekken dat de de band tussen schoon
moeder en schoondochter het laagst scoorde.
M. de Wolf, directeur van het Nederlands Psycho
analytisch Instituut in Amsterdam onderschrijft deze
theorie niet. „Het zou wel makkelijk zijn, zeg. Dat je
thuis komt en zegt 'sorry schat, maar het moest van
mijn moeder, dat is de biologie'. Nee, dat gaat er bij
mij niet in. Ongetwijfeld zullen zulke moeders wel
bestaan hoor. Want je kunt het zo gek niet bedenken
of het is er op deze wereld. Maar ik geloof niet in dit
soort driften. Dat de relatie tussen schoonmoeder en
schoondochter het laagste scoort, kan ik niet beves
tigen. Ik ken het onderzoek niet. Weet niet wat, waar
en hoe hij geteld heeft. In elk geval zie ik zijn conclu
sie niet terug in mijn praktijk."
k
k k
Hen ander opvatting, namelijk dat de oorzaak van
spanningen tussen schoonmoeder en schoondoch
ter meestal bij de zoon ligt, die er moeite mee heeft
zijn relaties met beide vrouwen af te bakenen, komt
volgens De Wolf meer in de richting. „Als je niet in
staat bent om je grenzen te trekken is dat een pro
bleem. Maar of dit nu typisch voor mannen is. Het
geldt net zo goed voor vrouwen.
Volgens De Wolf is er geen eenduidig antwoord op
de vraag wat het probleem is met de schoonmoeder,
maar zijn er diverse mogelijke verklaringen. „De re
latie tussen kind en verzorger, wat vaak de moeder
is, is een zeer fundamentele. Die hechting is heel
diep en loopt je hele leven mee. Voor een partner is
dat een mogelijke bron voor jaloezie. Zo van 'jullie
hebben iets waar ik buiten sta-."
Uiteraard hechten kinderen zich' ook aan hun va
der. zeker als die een verzorgende taak heeft. Maar,
benadrukt De Wolf, die band is wezenlijk anders
omdat die pas na de gebtiorte tot stand komt. „Een
vrouw draagt het kind lange tijd in haar buik en zet
het op de wereld. Dat maakt je als mens anders. Je
hebt als vrouw geen greep op wat er in je lichaam ge
beurt. Er groeit iets waardoor je voortdurend veran
dert. Niet alleen van vorm, maar ook wat hormonen
heb laatst een stukje grond ge-
:ht voor mijn schoonmoeder.
Oh, dat is vriendelijk van je.
i, alleen jammer dat ze er nog
It in wil.
Hollander moet zijn schoon-
eder begraven. De prijs van
kist valt hem enorm tegen,
goedkoopste dat de kisten-
iker in de aanbieding heeft, is
i grote kartonnen doos van 200
den. Maar zelfs dat vindt de
it nog te duur. De kistenmaker
:ht van zoveel Hollandse zuinig-
d en zegt: 'Dan kan ik u het
'ff ite een originele Oud-Hollandse
i'ioardebestelling aanbevelen,
ngt u uw schoonmoeder maar
dan zal ik haar van vier hand
ten voorzien.'
fzj/at te doen als je schoonmoe-
tegen het ruitje tikt?
e oven nog iets hoger zetten.
tit er een man een bar binnen,
|t de barkeeper: 'Gut meneer,
t ziet u er netjes uit.' 'Ja', zegt
rhan. 'ik heb net mijn schoon-
leder begraven.' Vraagt de
rkeeper verschrikt: 'Maar zij was
:h"nog niet zo oud?' 'Nee', ant-
prdt de man, 'dat klopt.' 'Maar
It had ze dan?' wil de barkee-
weten. 'Ze zat met haar vinger
sen de deur', antwoordt de
in. De barkeeper denkt dat hij
wordt. 'Maar daar ga je toch
emaal niet dood aan?' roept
uit. 'Dat klopt', zegt de man,
□ar het kreng ging zo tekeer dat
haar maar hebben laten af-
iken.'
