'Generatiekloof is een mythe'
f
Gesprek van de Dag
Augusto Pinochet
Moderne monarch^
Grienden gestrand
ZATERDAG 23 DECEMBER 2000
Somnientnar
En weer heeft de sluwe vos Augusto Pinochet het voor
elkaar. Slaagde hij er eerder al in om op grond van - la
ter geveinsd gebleken - gebreken vervolging in Spanje
te ontlopen, nu wordt de oud-dictator ook in zijn ei
gen Chili niet berecht, althans voorlopig niet. De juris
ten die hem onlangs bijna in het beklaagdenbankje
wisten te krijgen hebben een gevoelige nederlaag gele
den. nu het Chileense Hooggerechtshof heeft bepaald
dat eerst maar eens moet worden vastgesteld of de ge
neraal daar geestelijk en lichamelijk wel toe in staat is.
Het is niet kwalijk als rechters zo n oordeel vellen zon
der enige druk van buitenaf. Het stinkt wel als er pres
sie aan te pas komt, en het lijkt er erg op dat Pinochets
vele vrienden in het Chileense leger die hebben uitge
oefend. De taaie kracht van de oude macht werd zicht
baar toen het leger een spoedzitting afdwong van de
Nationale Veiligheidsraad. Dat is een door Pinochet
zelf in het leven geroepen orgaan, en het enige forum
waarin de generaals zich op politiek gebied kunnen la
ten gelden.
De regering wilde van geen bijeenkomst weten, maar
boog verrassend snel toen de legerleiding liet weten
vervolging van haar voormalige boegbeeld als een ern
stige provocatie te zullen beschouwen. Wat er in die
vergadering is besproken zal wel altijd geheim blijven,
maar feit is dat de zo ferm aangevatte vervolging van
Pinochet daarna razendsnel afbrokkelde.
Eerst werd zijn huisarrest opgeheven, daarna ging het
arrestatiebevel hangende de zaak de ijskast in. en nu is
aanpak van de oud-dictator voorlopig helemaal van de
baan op grond van een veredelde vormfout. De deur is
weliswaar niet helemaal dichtgegooid, maar iedereen
weet dat de tachtiger Pinochet dankzij het oprekken
van de procedures waarschijnlijk nooit meer achter
tralies zal belanden. Sommigen in Chili weigeren die
wrange conclusie te trekken. Ze houden de moed erin,
en blijven zeggen dat het recht uiteindelijk ook over
Augusto Pinochet zal zegevieren.
Vrijwel iedereen gunt het hen, maar diep in hun hart
zullen ook deze mensen weten dat de oude generaal
de afgelopen weken heeft laten zien dat hij nog altijd
aan de es^HËIe touwtjes kan trekken als hij dat nodig
vindt. Da^^Bit alleen een trieste constatering voor
de teleurgestelde slachtoffers en nabestaanden, maar
een tik voor heel Chili en voor iedereen die de demo
cratie en de mensenrechten een warm hart toedraagt.
televisie
Zwartwit
Ziekenhuisseries, ze zijn er plenty. ER, ER Live, Ingang
Oostdof het bloed nu echt is of niet, de kwetsbaarheid'van
de mens wordt in alle roodtinten breed op ons scherm
uitgemeten. Behalve in een voor mij nieuwe serie, City of
Angels. Die speelt zich tot-in de meest stuitende extremen
afin zwartwit.
Zelfben ik wit. In deze donkere dagen soms zelfs zo wit
dat mensen wel eens ongerust komen informeren of het
wel goed met me gaat. Wees gerust: dat gaat het. Ik kan er
ook niets aan doen dat mijn bloed bij het dalen der tem
peratuur een goed heenkomen zoekt.
Ook in City of Angels zijn sommige mensen wit. Met de
nadruk op: sommige. Want dit is een programma dóór en
vóór de donker getinte mens. Een omgekeerde wereld op
de buis die op zich verfrissend zou kunnen werken. Ware
het niet dat thema, bedoeling en boodschap van deze se
rie zo verschrikkelijk plat zijn. Zwart tegen wit: het alou
de goed versus kwaad-thema, maar dan omgekeerd. De
goeien, die zijn zwart, de slechten wit. Basta.
Het hospitaal waarin de serie zich afspeelt is een niet zo
rijk maar met volop goede wil bevolkt instituut. En die
goede wil is zonder uitzondering gepersonifieerd in Afro-
americans, met hier en daar een latino erdoorheenge-
mixt. De enige blanke dokter is natuurlijk een onvervalste
slechterik, die zijn - zwarte - vriendinnetje erop uitstuurt
om zijn - zwarte - concurrent voor een hoge post van
handtastelijkheden te belasteren.
Donderdag konden we zien hoe een witte patiënt zich
puur om redenen van public relations - het was een hoge
politicus - in het armlastige ziekenhuis liet behandelen.
Daarvoor nam hij wel een even beroemde als witte chi
rurg mee, die - u begrijpt het al - de operatie met een vol
strekt ongeloofwaardige klunzigheid te lijf ging. Natuur
lijk redt de eigen - zwarte - chirurg van Angels of Mercy de
patiënt op het nippertje. Voor wie het dan nog niet door
heeft hebben de makers een leuk vormtrucje bedacht: elke
scène wordt afgesloten doordat alle kleur plaatsmaakt
voor... zwartwit.
Mijn eigen gemoedstoestand bij het zien van dit alles Iaat
zich alleen beschrijven meteen cliché. Ik viel van mijn
stoel. Wat een klinkklare Amerikaanse onzin, dit alles.
Alsof we door het op zijn kop zetten van het spectrum in
eens het ware dubbelgezicht der mensheid zouden kun
nen aanschouwen. Een zwart, dus goed gezicht. Een wit,
dus slecht gezicht.
Niet dat ik er niets van heb geleerd. Wat? Dit: dat zwarte
televisiemakers netzo slecht zijn - of netzo goed, zo u wil
- als witte. Waarvan akte.
la
Op een strand van een Nieuw-
Zeelands eiland zijn dertig
grienden gestrand. De zeezoog
dieren werden donderdag toe
vallig ontdekt door twee Engelse
biologen die een wandeling
maakten in het afgelegen ge
bied. De redders slaagden er
aanvankelijk in een aantal dieren
terug te sturen, maar de grien
den die naar de open zee waren
gezwommen, kwamen vervol
gens weer terug. Twaalf dieren
zijn op het strand gestorven. Het
drama speelde zich af op Maori
Beach, een strand op Stewart Is
land. Het is voor het eerst dat er
op dit strand walvisachtigen
aanspoelen, maar twee jaar ge
leden kwamen 288 walvissen
om op een ander gedeelte van
de kust van Stewart Island.
FOTO AFP BARRY HARCOURT
Zo openhartig als haar Belgi
sche collega zal koningin Bea
trix tijdens haar eerste kersttoe
spraak op televisie niet zijn. Ko
ning Albert vertelde vorig jaar
voor het oog van de hele natie
over de huwelijksproblemen
die hij en zijn echtgenote Paola
eind jaren zestig hadden en
verwees zelfs naar zijn buiten
echtelijke dochter.
Beatrix laat dit jaar via de Rijks
voorlichtingsdienst (RVD) we
ten dat haar eerste kerstrede op
tv een 'iets persoonlijker karak
ter zal hebben, omdat het on
der andere door de gezond
heidsproblematiek van enkele
leden van het koninklijk huis
geen gemakkelijk jaar is ge
weest'. Opmerkelijk, want nooit
eerder werden vooraf medede
lingen gedaan over de inhoud
van de toespraak die Beatrix
traditiegetrouw via de radio op
eerste kerstdag houdt. De ko
ningin spreekt dit jaar over het
thema 'Hoop' en zal onder
meer de vuurwerkramp in En
schede en redeloos geweld aan
stippen.
De 'openheid' over Beatrix' tv-
kerstrede betekent wellicht dat
haar adviseurs daadwerkelijk
haast maken met de 'moderni
sering van de monarchie', die
premier Kok vorig jaar rond de
ze tijd al aankondigde.
Beatrix kon, of ze dat nou leuk
vindt of niet, niet langer achter
blijven bij onder andere koning
Harald van Noorwegen, Albert
van België, koningin Marga-
rethe van Denemarken i
de 'stijve' Britse vorstin ap
beth, die al jaren met Ke
op televisie verschijnen,
kleine vooruitblik op de
kan bovendien geen kw er
voor de kijkcijfers, zeker in
vooraf zelfs een persooi
noot wordt beloofd.
De 'modernisering' woi jj
een multimediaal aangr
de rede wordt niet allee iü
zonden op Nederland 2 v
zal gelijktijdig op intern
vanouds op Radio 1 ziji Q<
gen. Na afloop van de g b'
ken woorden zal een de d
het door prinses Christi n
zongen 'Komt, verwon*
hier, mensen', een lied
dragen aan prinses Juli;
horen zijn.
„Wat sfeer en karakter 1
zal de kersttoespraak va
jaar niet veel verschiller
van voorgaande jaren",
RVD weten. „Omdat de
gin spreekt als staatshoi
ben de kersttoespraken
mijdelijk een zeker alge ia.
abstract karakter." Of d p
gin werkelijk concrete i b
ken zal doen over de ge
heidstoestand van prin 1'
of prins Bernhard, is du
de waag. Zelfs Juliana v t-
loofde zich slechts een ie
soonlijke 'touch' in het
1962, toen koningin Wi v
na, haar moeder, was ofn
den.
Studenten en ouders kunnen goed door één deur
Ouders van studerend Nederland gaan hun zoon of dochter met de kerstdagen lekker verwennnen. Want,
blijkt uit onderzoek, studenten kunnen uitstekend met hun ouders overweg. Bijna alle (99,5 procent!) stu
denten houden van hun ouders. Ze komen deze kerstdagen niet thuis om de was te laten doen of om het
geld. Ze reizen af naar het ouderlijk nest vanwege de gezelligheid. De generatiekloof voorbij.
Het wemelt van geluk in dit
land. Vooral ouders en hun stu
derende kinderen kunnen het
uitstekend met elkaar vinden.
Bijna negen op de tien studen
ten heeft een goede tot zeer
goede band met de ouwelui. Zo
goed zelfs dat 43,6 procent nog
weieens met de ouders op va
kantie gaat. Een mogelijke ver
klaring voor deze innige band is
dat veel (87,8 procent) van de
studenten uitwonend zijn. En
blijkbaar heeft het op kamers
wonen voordelen voor de fami
lieband.
Opmerkelijke cijfers vindt Tijs
Kramer. Hij is de initiatiefne
mer van de enquête en eindre
dacteur van het Specifiek Uni
versitair Magazine (SUM). Het
onderzoek werd uitgevoerd on
der tweehonderd studenten
van verschillende universitei
ten. Het studentenblad vroeg
enkele maanden terug om een
vragenlijst in te vulllen. De
tweehonderd respondenten
zijn, volgens Kramer, een goede
doorsnee van de hedendaagse
student.
„Het is natuurlijk niet meer dan
een indicatieve enquête", rela
tiveert hij desondanks. „Maar
er is duidelijk een nieuwe tijd
aangebroken, een tijd van min
der generatieverschillen dan
voorheen. Te verklaren uit het
feit dat de huidige studenten-
ouders de kinderen van de ja
ren vijftig en zestig zijn. Een ge
neratie die zelf soepel is opge
voed en daardoor vrijer en
ruimdenkender is dan vorige
generaties."
De situatie lijkt haast optimaal.
Toch hebben de studenten 'ge
lukkig' nog wel wat te klagen
over het thuisfront. Van 'pa
heeft een fobie' via 'simpelheid'
tot 'wonen in Brabant'. Daar
naast geven opvattingen over
seks, uitgaan, relaties en geld
nogal eens wat frictie. Ook het
omgaan met computers en de
muzieksmaak leiden hier en
daar tot herrie in de huiselijke
kring.
Jenneke van der Wal is eerste
jaars studente Afrikaanse taal
kunde. Ze woont in Leiden op
kamers, terwijl haar ouders in
de buurt van Deventer wonen.
Ze gaat twee maal per maand
naar huis. Om 'op krachten' te
komen, spelletjes te doen en
verjaardagen te vieren. „Ik was
er echt aan toe om op kamers
te gaan, want ik ben heel zelf
standig. Ik kan vrij goed met
mijn ouders overweg. Met mijn
zusje was de band de laatste
tijd wat slechter, maar nu ik
nog maar af en toe thuis kom,
gaat het veel beter tussen ons."
Van der Wal geeft haar ouders
een groot compliment. „Ze
hebben me een goede levens
stijl meegegeven en een stevige
set normen en waarden. Ook
hebben ze me geleerd op een
volwassen manier met andere
mensen om te gaan. En ik hou
mijn kamer netjes schopn en
eet gezond. Maar het fijnste
vind ik dat er een groot weder
zijds vertrouwen tussen ons is.
Bijvoorbeeld over de manier
waarop ik met geld omga."
Voor hoogleraar Meeus, die
jeugd- en adolescentiepsycho-
logie en pedagogiek doceert
aan de Universiteit van Utrecht,
is de uitslag van de enquête niet
zo bijzonder. Volgens hem be
staat de generatiekloof hele
maal niet. Sterker nog: die heeft
nooit bestaan, ook niet in de
woelige jaren zestig, poneert hij
stellig. „Het idee dat toen de
wereld tussen ouders en kinde
ren op z'n kop stond is echt een
mythe. Het leek er wel op dat
de waarden en normen van ou
deren en jongeren verschilden,
maar 80 tot 85 procent van de
studenten heeft altijd, ook in
die periode, een uitstekende
band met zijn ouders gehad."
Volgens Meeus munt de enquê
te van SUM niet uit door gede
genheid en wetenschappelijke
waarde. Zoals bijvoorbeeld de
uitkomst van de vakantie. „Het
is bekend dat hoger opgeleiden,
de groep van de ouders van de
studenten, zo'n twee a drie keer
per jaar op vakantie gaat. Als de
kinderen dan bijvoorbeeld vier
dagen mee gaan skiën, gaan ze
inderdaad met vader en moe
der wel eens op stap. Maar uit
Amerikaans onderzoek blijkt
weer dat 20-jarigen niet meer
dan tien procent van hun tijd
samen met hun ouders door
brengen."
Ook het verhaal van het geld
ILLUSTRATIE WIM STEVENHAGEN
klopt niet helemaal, stelt de
Utrechtse prof. Volgens de ge-
enquêteerden noemt 0,6 pro
cent geld een reden om naar
huis te gaan. Meeus: „Zodra
mensen economisch afhanke
lijk van elkaar zijn, zoeken ze
elkaar op. Dat is echt een alge
mene regel en geldt ook tussen
studenten en ouders. Misschien
vinden de ondervraagd
geen nette reden en lati
daarom achterwege, m
ben ervan overtuigd da
grotere rol speelt."
Neil Gouw is 24 jaar en
sinds een halfjaar 0p et
Amstelveen. Drie minu
pen van zijn ouderlijk h
student bedrijfseconon 11
de Universiteit van Amf1
(UvA) gaat zo'n drie- a
per week bij z'n ouders
Voor de gezelligheid en
te eten.
Zes jaar geleden, toen
van de middelbare schtj
kwam, dacht hij er zelf: f
over om het huis uit te
„Waarom zou ik? Als ik 0
Groningen was gaan st
was het wat anders gev e
maar Amsterdam is toe
bij. Op de middelbare s s
ging ik toch ook elke d;
de tram naar Amsterda
Uiteraard zijn er prakti jr
denen waarom hij zola
z'n ouders is gebleven,
orde van belangrijkheii
hij de voordelen van he;(
thuis wonen. Financief
zijn geval op tot duizen
den per maand), hij wak
verzekerd van een dak
het hoofd, er was struck
zijn leven en hij profite t»
de huiselijke warmte. 11S
een jaar terug voor een e
riode uit Amerika terug u
lokte de vrijheid toch.d
gon me een beetje aan
na neurotische - punct "j
van mijn vader te ergei
eens een middagje nik: d
verzon hij klusjes voor
Amerika vond ik dat bli -a
niet zo erg, daarna had
gëen zin meer in die be b,
irene nieuwenhuijse
M.
Laat ik mijn beroepsactiviteiten eens onder el
kaar zetten.
Toneelspelen. Talloze pogingen zijn onderno
men om de relevantie van dat beroep aan te to
nen. 'Het theater houdt de mensheid een spiegel
voor' lijkt nog de beste gooi. Maar of een spiegel
nou zo noodzakelijk is, behalve bij kapper of
tandarts, weet ik eigenlijk niet.
Redactiewerk voor 'Het Klokhuis'. De teksten
die binnenkomen voor sketches en liedjes moeten
worden beoordeeld en rollen moeten worden ver
deeld. Zodat repetities en opnames vlekkeloos
verlopen. Heel leuk werk maar is de onmisbaar
heid van een ti> programma ooit bewezen? Zo ja,
dan heb ik dat bewijs gemist.
Ik ben quizmaster. Van een quiz die ik zelfbe
dacht heb. Ik ben dol op spelletjes. Altijd geweest.
Mijn leren is spelen. Wat voor belang heeft een
spelletje? Het woord zegt al genoeg. Misschien
dat voetbal in Nederland een zekere maatschap
pelijke relevantie heeft. Maar zelfs daar ben ik
niet zeker van.
Ik geef soms spelles op de Academie voor Klein
kunst. Dankbaarder werk is niet denkbaar. Maar
ik leid de leerlingen wel op tot zaken die ik hier
boven beschreven heb. Dus dan weet u het wel.
Als ik twee maal met mijn fietsbel bel.
Ik schrijf columns. Deze columns. Stel dat dit
stuk niet op deze vaste plaats zou staan. Stel dat
u hier een advertentie zou zien of een mooie foto.
Was uw weekend dan bedorven? Eerlijk ant
woorden. Dat bedoel ik.
U merkt wel dat ik een actief ventje ben. Maar of
zonder mijn bezigheden de boel in de soep zou
lopen?
Jarenlang heb ik gedacht dat ik al die dingen
deed omdat ik van spelen hou. Maar ver wegge
stopt achter dat argument schuilt de ware reden:
ik heb geen zin om aan dat echte leven te begin
nen. En zolang ik thuis maar kan zeggen: ik
moet gaan acteren of ik moet les gaan geven, heb
ik weer een middag of avond uitstel van executie.
En zo stop ik mij vol met werkzaamheden. Altijd
een excuus bij de hand. Om niet naar tandarts te
hoeven of om mijn administratie te laten voor
wat hij is.
Dit alles realiseerde ik mij weer eens toen ik die
laptop aan het uitproberen was. Ook gewichtig
speelgoed natuurlijk, zo'n laptop. En volgens mij
de duurste smoes die ik ooit in handen heb ge
had.
PRINS BERNHARD JR,
de tweede zoon van
prinses Margriet en mr.
Pieter van Vollenhoven,
viert op 25 december
zijn verjaardag. Hij
wordt op eerste kerst
dag 31 jaar.
onselijk
Twee leden van de populaire Britse jongensband FIVE moe
gende week donderdag voor de rechtbank verschijnen. Zij
een café op de vuist zijn gegaan na een opmerking over hu
concurrent Westlife, zo meldde de Britse zender BBC onlai
Ritchie Neville en Jason Brown werden gearresteerd na eer
partij in een café in de Ierse hoofdstad Dublin. Beiden wor
schuldigd van verstoring van de openbare orde.
WEERWOLVEN bestaan
waarschijnlijk niet, maar ge
wone dieren blijken wel
agressiever te worden bij vol
le MAAN. Een onderzoek in
een Brits ziekenhuis heeft
uitgewezen dat honden, rat
ten, katten en paarden dan
veel vaker mensen bijten. Dat
blijkt uit onderzoek waarvan
de resultaten zijn gepubli
ceerd in het British Medical
Journal. Ook op de mens
heeft volle maan een niet al
te beste invloed. Al eerder
bleek een verband tussen het
fenomeen en het aantal mis
drijven, verkeersongelukken
en drugoverdoses.
De BABY die tijdens de h(
overstromingen in Mozam
maart van dit jaar in een E2
werd geboren, heeft deze p
een huis gekregen van de
van haar land. De redding^
inmiddels negen maandei
Rositha Chirindza was de: f
zien op tv-schermen over ip
wereld. Het meisje werd g>;
in de boom waar haar hoo i
gere moeder een veilig he i
had gezocht. Het gezin va
ha kreeg een driekamerwt
alsmede vier stuks rundve r
scheidene geiten, een plo^
vijf hectare groot stuk groi
twee bankrekeningen met'-
een kleine 3.700 gulden
Afwezig
De uitdrukking is vreselijk maar ik weet
even geen betere: Soms kom je je
zelf tegen. De vorige week schreef
ik over mijn ervaringen met
mijn nieuwe laptop. Beetje
overdreven stukje maar voor
uit. Toch duizend dingen ge
probeerd om die laptop beter
te leren kennen. Zodat mijn
columns voor deze krant mes
scherp op papier komen. Ik wil
mee met de nieuwe tijd.
Maar diep in mijn hart weet ik
beter. Ik wil afwezig zijn. Afivezig
van wat ik nu voor het gemak
maar even 'het echte levennoem.
Wat is het echte leven? Daartoe be-
al die zaken die in onze
maatschappij onontbeerlijk zijn.
Dokters, metselaars, boekhouders,
verkeersagenten, zij maken allen
deel uit van het echte leven omdat
zonder hen de boel in de soep zou
lopen. Maar ik heb nooit deel uitge
maakt van dat leven. Want ik wil af
wezigzijn.
