Warmond
stopt met
advies Baks
De jacht op de legionella-bacterie is geopend
Wegens
Regio
I dansen stijgen voor
ubsidie Grote Polder
Witte kerst bij Duinrell
Aftershave en banketstaaf voor engelen van begraafplaats
iTERDAG 23 DECEMBER 2000
proef met autodelen in Poelgeest
est Bewoners van Poelgeest kunnen volgend jaar mee-
ien aan een proef met autodelen. Gedurende een jaar staat
in auto voor meerdere gebruikers klaar op een speciale par-
eerplaats aan de Jac. P. Thijsselaan. Een begin dit jaar gehou-
en enquête van de gemeente Oegstgeest wees uit dat weinig
ewoners van Poelgeest voelen voor gezamenlijk autogebruik,
lechts zeventien huiseigenaren, op een totaal van 250, reageer-
en positief op de vraag of ze belangstelling hadden. Omdat
oelgeest een 'milieuwijk' is wil de gemeente haar project toch
de praktijk testen. Ze hoopt dat de belangstelling op termijn
oeneemt.
Lcht maanden cel voor bedreiging
en haag/leiderdorp Een 48-jarige Leiderdorpse vrouw moet
an de Haagse rechtbank in totaal acht maanden de gevangenis
wegens bedreiging van haar ex. De officier van justitie eiste
erder zeventien maanden cel wegens poging tot doodslag, be-
reiging en vernieling, maar de rechtbank achtte niet bewezen
at de vrouw haar ex met messteken om het leven probeerde te
rengen. De vrouw zocht na het uitzitten van een andere straf
aar ex op voor een slaapplaatsje, maar werd onder invloed van
Icohol agressief toen zij na twee dagen moest vertrekken. Ze
akte daarop een mes waarmee ze stekende bewegingen naar
aar ex maakte en prikte met een glasscherf het waterbed lek.
tuildag postzegelvereniging Oegstgeest
Postzegelvereniging Oegstgeest houdt woensdag 27
ecember haar jaarlijkse ruildag in multi-functioneel centrum 't
root Proffijt aan het Boerhaaveplein. Verzamelaars kunnen
in 10.00 tot 16.00 uur in het gebouw terecht.
Verhuizing rubrieken
gioVanwege de feestdagen vervalt de rubriek randverschijn-
;len, die normaal dinsdags verschijnt, de komende twee we-
in. Tien tegen een, onze rubriek op de maandag, treft u deze
■ee weken in de woensdagkrant aan.
Station Rijn Gouwe Lijn in Zoeterwoude
oetrwoude jan preenen
iet uitbreiden en opknappen
an bedrijventerrein Grote
older in Zoeterwoude is weer
?en stuk' dichterbij gekomen.
Het ministerie van VROM én
e provincie willen dat er een
tation komt van de Rijn Gou-
he re Lijn in of in de buurt van
e Meerburgerpolder, vlakbij
et industrieterrein. Dat heb-
z en ze duidelijk tegen ons ge-
egd", aldus wethouder Stuijt
an ruimtelijke ordening. „En
at betekent dat we straks
unnen voldoen aan een be-
igrijke voorwaarde voor
ibsidieverlening voor de
rote Polder, namelijk de aan-
ezigheid van openbaar ver-
p ^er."
Zoeterwoude heeft onge-
IJ eer tien miljoen gulden nodig
)or het aanpassen en aanleg
en van wegen, voet- en fiets-
n w aden, het vervangen van
afl« luswatervoorzieningen en
et riool, het aanleggen van
en busbaan, een betere be-
regwijzering en het verande-
;n van openbaar groen in
arkeergelegenheid voor de
ed rijven in de Grote Polder.
e gemeente wil zelf ongeveer
*len miljoen in het project ste
in. Drie miljoen moet komen
uit de verkoop van grond ten
behoeve van kantoren. Voor
het resterende bedrag is sub
sidie aangevraagd. Zowel de
provincie als het ministerie
van economische zaken heeft
eerder echter laten weten dat
Zoeterwoude daarvoor pas in
aanmerking komt als het ge
bied met het openbaar ver
voer bereikbaar is.
„Ons is er dus alles aan ge
legen dat die Rijn Gouwe Lijn
er komt en dat mensen in
Zoeterwoude kunnen in- en
uitstappen. Wat $at betreft is
deze uitspraak van VROM en
de provincie een hele stap in
de goede richting." Stuijt heeft
er eerder op gewezen dat heel
wat mensen die in Zoeterwou
de werken, gebruik zullen ma
ken van het openbaar vervoer.
Het is de bedoeling dat het
eerste.deel van de Rijn Gouwe
Lijn tusen Gouda en Leiden
over enkele jaren wordt aan-
gelegd.
Zolang van definitieve toe
zeggingen voor subsidie geen
sprake is, beperkt Zoeterwou
de zich tot de hoogstnoodza
kelijke veranderingen op het
industrieterrein, zoals het op
knappen van het openbaar
groen en het verbeteren van
de verkeersveiligheid.
wassenaar Duinrell bereidde zich gisteren alvast voor op een witte
kerst. In Ski Valley, het grootste openlucht kunst-skicentrum van Eu
ropa, zijn de pistes sinds vrijdag met sneeuw bedekt. Als het koud
blijft, is het mogelijk om tijdens de feestdagen in de buitenlucht te
skiën of te snowboarden. Een sneeuwmachine produceert echte
sneeuw bij een temperatuur van vijf graden Celsius of lager.
FOTO MARK LAMERS
Warmond zegt het contract met Vast Consult op, omdat
de objectiviteit van adviseur M. Baks ter discussie 'zou
kunnen komen te staan'. Baks adviseert de gemeente
sinds juni over de ontwikkeling van de 'kop van de
Dorpsstraat', maar heeft in dit gebied ook enkele perce
len in eigendom.
warmond erna straatsma
Directe aanleiding voor het op
zeggen van de overeenkomst
met Baks is zijn recente aan
koop van het perceel Dorps
straat 21. Dit pand ligt midden
in het 'ontwikkelingsgebied' dat
de gemeente voor ogen heeft.
Na aankoop van het perceel
heeft Baks de gemeente bena
derd met een eigen ontwikke
lingsplan, in samenwerking met
een aantal particuliere eigena
ren van percelen in de omge
ving.
Warmond vreest belangen
verstrengeling als Baks nog lan
ger adviseur is van de gemeen
te. In een brief aan de gemeen
teraad spreekt het college over
een 'nieuwe onstane situatie'.
„Niet uitgesloten kan worden
dat er sprake zou kunnen zijn
van belangenverstrengeling."
Per 1 januari beëindigen beide
partijen hun samenwerking.
Warmond staat in beginsel
positief tegenover de plannen
van Baks, die overigens nog niet
concreet zijn. „Ze kunnen de
plannen van het gemeentebe
stuur versterken." De gemeente
is onder meer bezig met een
studie naar de komst van een
supermarkt in het gebied.
De adviseursrol van Baks
heeft van meet af aan ter dis
cussie gestaan bij verschillende
bewoners van de Dorpsstraat.
Zij vonden in juni al dat belan
genverstrengeling op de loer
lag, omdat Baks' bedrijf zetelt
in het voormalige postkantoor
op Dorpsstraat 73 en hij eige
naar is van een perceel grond
op Dorpsstraat 17. Op laatstge
noemde plek, ter groottte van
1.000 vierkante meter, wil Baks
een villa bouwen.
Wethouder van de Velde stel
de toen dat van belangenver
strengeling geen sprake was.
Ook de kans daarop was vol
gens hem nihil. Baks adviseerde
de gemeente niet over inhoude
lijke zaken, maar over het voe
ren van 'onderhandelingen'
met gesprekspartners en het
'verloop van processen', aldus
de wethouder. De politiek
steunde het adviseurschap van
Baks. Alleen CDA-raadslid H.
Langenberg sprak toen van een
gevaarlijke zaak.
Baks was gistermiddag niet
bereikbaar voor commentaar.
leiderdorp eric went
Elke dag brengt 'ome Tim' (82) een be
zoekje aan de Leiderdorpse begraaf
plaats. Dan steekt hij een nieuwe kaars
op voor zijn dierbare Agnes en zeemt
de zwarte grafsteen af. Vandaag beent
hij echter met vaste tred naar het piep
kleine kantoortje, achter de aula. Daar
wachten de andere leden van het klei
ne Leiderdorpse rouwclubje hem al
op. Het is bijna kerst en dus hoog tijd
om de 'engelen van de begraafplaats'
in het zonnetje te zetten.
Twee flesjes aftershave en een ban
ketstaaf. Dat zijn de stoffelijke blijken
van waardering die begraafplaatsbe
heerder Gijs Goedhart en zijn maatje
Willem Hollebeek op deze vrieskoude
decembermorgen overhandigd krijgen
van vijf dankbare Leiderdorpse nabe
staanden. De rouwenden hebben el
kaar anderhalf jaar geleden op de
openbare begraafplaats aan de Hoog-
madeseweg ontmoet, en zijn daarna
aan elkaar blijven kleven. Samen ver
werken ze het verlies van hun dierba
ren. Gijs en Willem helpen hen daar
bij. Dat doen ze op een manier die veel
verder gaat dan wat beroepsmatig van
hen verwacht mag worden, vinden de
ze nabestaanden.
„Ze praten hier niet 'over nummers,
maar hebben het over je vrouw, of je
moeder", geeft Nico van Tilburg de
kracht van het tweetal aan. Zijn echt
genote is vorig jaar februari plotseling
overleden. Sindsdien put hij veel
kracht uit de troostende woorden van
het duo, op die momenten dat het
hem te veel wordt. „Bij hen kan ik ook
anderhalf jaar na dato nog in alle
openheid praten over mijn gevoelens.
In mijn omgeving ligt dat een stuk
moeilijker."
Juist de personal touch van het duo
ervaart hij nog vrijwel dagelijks als een
warm bad. „Neem nu zo'n grote be
graafplaats als Rhijnhof. Daar doen ze
alles keurig volgens het boekje, daar
niet van. Maar na afloop laten ze de
kist zakken en klaar zijn ze. Bij Gijs en
Willem ben je echt een persoon. Ze
worden er niet voor betaald, maar ei
genlijk zijn het net twee psychiaters.
Laatst kwam ik wethouder Roest tegen
en heb hem heel brutaal gevraagd of
hij die jongens eens een keer een fikse
gratificatie wilde geven. Daar reageer
de hij toen wel goed op. Leuk om ook
eens iets positiefs over de gemeente te
horen, in plaats van alleen maar klach
ten, zei hij toen."
Ook Noor Bremmer, die twee jaar
terug haar moeder verloor, draagt Gijs
en Willem op handen „Vaak kom ik op
de begraafplaats en dan ziet Gijs al aan
mijn gezicht dat het mis is. Dan vraagt
hij hoe het gaat en biedt me een kop
thee aan in het kantoortje. Of hij flapt
er een prachtige bijbeltekst uit, waar ik
spontaan van ga sidderen. De nederi-
gen worden aanvaard en de rijken le
dig weggezonden. Dan huil ik tranen
met tuiten. Daarna praten we nog wat,
en het gekke is dat ik daarna opgelucht
weer in mijn auto stap. Jullie zijn en
gelen, door God gezonden, zei ik laatst
tegen Willem. En daarmee heb ik niets
te veel gezegd."
Gijs en Willem blijven bescheiden
onder alle loftuitingen. „Als de begra
fenisondernemer en wij ons werk goed
doen, dan is dat een hele troost voor
de mensen, zeg ik altijd maar. Dein
voel ik me bevoorrecht dat ik dit werk
kan doen", vindt Gijs. „Het is zwaar,
lichamelijk en emotioneel. Want we
zijn natuurlijk niet van beton. Maar
het is ook heel dankbaar werk", vult
zijn maatje aan.
In de dagen na kerst maken de twee
'engelen van de Leiderdorpse begraaf
plaats' traditiegetrouw hun eindejaars-
wandeling langs de Leiderdorpse gra
ven. „Dan blikken we samen terug op
de doden van het afgelopen jaar. Even
alles laten bezinken, en afstand ne
men. En daarna? Daarna beginnen we
gewoon weer opnieuw."
ledereen is als een gek bezig metplannen maken'
jacht op de legionella-bacterie is geopend. Minister
link eist dat alle waterleidinginstallaties in Nederland
>r het eind van 2001 worden gecontroleerd en
zonodig aangepast,
eenten, instellingen en bedrijven maken zich op
>r een miljardenoperatie en bergen administratieve
rompslomp.
door ERNA STRAATSMA
de!
iedereen is blij met de
iwe richtlijnen van Pronk,
voortvloeien uit de legionel-
itbraak op de Flora in Bo-
karspel in 1999, waarbij
n 200 personen de zogehe-
'eteranenziekte opliepen
!8 doden vielen. De Neder-
Ise Vereniging van Installa-
edrijven acht de regeling
itvoerbaar vanwege de hoge
en een tekort aan instal-
urs. De GGD voor de regio
terdam vindt de aanpak niet
istisch. De hoge kosten we-
volgens directeur F. Stur-
ïs niet op tegen de risico's
een besmetting met de le-
ïellabacterie.
vind het lastig om over de
en en baten van de nieuwe
tlijnen een uitspraak te
n", zegt S. Wijnands, hoofd
mene gezondheidszorg
rentie van de GGD Zuid-
land Noord (die werkzaam
de Leidse regio, de Duin-
en de Rijn-
nstreek). „We zitten nog
ip in de besprekingen over
anpak van legionella. Het is
te vroeg om een conclusie
ekken. De hele tent wordt
igeioorgelicht. Het is best g
de problematiek in kaart te
igen. De gevolgen in Bo-
carspel waren dusdanig
huis >t, daar moest wel beleid op
jren
- 52: IGD werkt momenteel aan
otra,iiboeken over 'hoe te han-
n' bij het aantreffen van de
ïduu jnella-bacterie. Verder
komt de dienst in actie als con
troles in waterleidingsystemen
een positief resultaat uitwijzen
en zich gevallen van veteranen-
ziekte voordoen. „Iedereen is
als een gek bezig met het ma
ken van beheersplannen. Wij
zitten met alle partijen om de
tafel en hebben inmiddels con
cept-draaiboeken gemaakt.
Daarnaast hebben we veel werk
vanwege de vele watermonsters
die overheden en instellingen
nemen. Een 'positief water
monster' is wekelijkse kost."
Een goede registratie van het
aantal gevallen van veteranen-
ziekte ontbreekt. Deskundigen
gaan uit van een schatting van
800, door legionella veroor
zaakte longontstekingen per
jaar. Eén onbekend aantal
mensen overlijdt daaraan en de
oorzaak is meestal onbekend.
Slachtoffers kunnen de besmet
ting ook in het buitenland oplo
pen. „Wij hebben heel weinig
cijfers over legionella", zegt
Wijnands. „Elk jaar krijgen wij
misschien één of twee meldin
gen van ziektegevallen. Heel
vaak hebben de slachtoffers de
bacterie in het buitenland op
gelopen. Dat kun je meestal wel
nagaan als je terugrekent wan
neer de persoon is besmet."
P. Jonker, directeur van de
Duinwatermaatschappij Zuid-
Holland (DZH) stelt dat 'de
schrik er goed in zit' na Boven-
karspel. Zijn bedrijf krijgt mo
menteel zo'n honderd water
monsters per maand aangele
verd voor een controle op le
gionella. 'Daarvan blijkt maar
liefst eenderde positief te zijn',
zegt hij in het personeelsblad
van de DZH. 'En in één van de
tien positieve gevallen gaat het
om de meest gevaarlijke soort
legionella. Daar schrik je toch
van.'
De strenge regelgeving vindt
Jonker begrijpelijk, maar hij
verwacht wel problemen met
het toezicht daarop. 'Het toe
zicht op de collectieve water
systemen wordt opgedragen
aan de Inspectie Milieuhygiëne,
maar die heeft slechts drie per
sonen beschikbaar' voor de de
controle op watervoorziening
in heel Nederland. Dat
wordt dus niks als in oktober de
wetswijziging van kracht
wordt'.
Hij waarschuwt in zijn artikel
tevens voor 'doorslaan': 'Een
aantal reisbureaus is al begon
nen met het boycotten van
sommige hotels in Zuid-Euro
pa, waar ze het legionellapro-
bleem maar niet onder de knie
krijgen. Als wij niet uitkijken
slaat de noodzakelijke voor
zichtigheid om in een verlam
mende smetvrees. Dat zou niet
alleen voor al die zorginstellin
gen en sportinstellingen ramp
zalig uitpakken, maai' ook voor
ons'.
Leiderdorp is een van de ge
meenten in de Leidse regio die
het afgelopen jaar al heel wat te
stellen had met legionella. De
bacterie werd tot tweemaal toe
aangetroffen in de douches van
de gemeentewerf en sportzaal
Op Dreef. Beide ruimtes waren
van eind oktober tot half de
cember niet bruikbaar. On
danks een chemische reiniging
van de waterleidingen en het
verhogen van de temperatuur,
om de bacterie te doden, bleef
het systeem vervuild. Ziektege
vallen zijn niet bekend. Tot op
heden tast de gemeente in het
duister over de oorzaak van de
tecjioneUebactenèn
besmetting.
Om verdere besmetting te voor
komen spoelt de gemeente
voortaan wekelijks alle water
systemen in de acht openbare
gebouwen waar gedoucht kan
worden. Maandelijks controle
ren ambtenaren alle tappunten
op temperatuur om 'eventuele,
nog niet geconstateerde knel
punten te kunnen lokaliseren'.
Elke drie maanden worden wa
termonsters genomen. 'Be
heersplannen' voor alle andere
openbare gebouwen zijn in de
maak.
„Wij hebben aan bestrijding en
preventie van legionella het af
gelopen jaar een kleine 100.000
gulden uitgegeven", zegt C.
Kortekaas van de gemeente Lei
derdorp. Het chemisch reinigen
van de leidingen kostte bijna
54.000 gulden, het maken van
beheersplannen ruim 3.000 gul
den, de bemonstering bijna
12.000 gulden en de aanpassin
gen van de waterleidingsyste
men 30.000 gulden.
Het is slechts het begin van een
forse, structurele kostenpost,
waar alle gemeenten mee te
maken krijgen. Kortekaas: „Pe
riodieke spoeling, bemonste
ring en chemische reiniging
gaan ons naar schatting jaar
lijks 175.000 gulden kosten. Aan
aanpassingen van leidingen
verwachten we in 2001 eenma
lig 20.000 gulden kwijt te zijn.
Voor het maken van risicoana
lyses voor de nog resterende
openbare gebouwen geven we
waarschijnlijk ongeveer 5.000
gulden uit. Een schatting van
de kosten die gemoeid zijn met
het aanpassen van installaties,
om automatisch spoelen moge-
Wekenlang wa
ren de douches
van sportzaal
Op Dreef on-
I bruikbaar.
FOTO
HIELCO
KUIPERS
lijk te maken, kunnen we op dit
moment nog niet maken."
Katwijk is al een stuk verder
met het uitvoeren van Pronks
richtlijnen. Het complete be
heersplan voor de controle en
aanpassing van alle gemeente
lijke gebouwen en complexen is
klaar. Met de uitvoering van alle
voorzorgsmaatregelen is een
bedrag van 1,4 miljoen gulden
gemoeid.
