De ruggengraat van de publieke omroe]
H
Gesprek van de Dag
Kerstman op bezoek
Zelfmoord onder jonge
vrouwen fors gestegen
DINSDAG 19 DECEMBER 2000
152
laar
Relschoppers aanpakken
Zo langzamerhand zijn de rellen in Den Bosch het niveau
van 'opstootje' ontstegen. Delen van de provinciestad en
haar inwoners worden nu al drie dagen en nachten in gij
zeling gehouden door relschoppers die louter en alleen op
een confrontatie met het gezag uit zijn. De in groten getale
aanwezige politie staat op afstand en tracht de furie te iso
leren in de hoop dat het vuur vanzelf uitgaat. In Den
Bosch wankelt de rechtsstaat.
Wat is er in hemelsnaam aan de hand? Niemand schijnt
het te weten. De media trekken blikken vol deskundigen
open. maar die komen niet verder dan het signaleren van
'maatschappelijke' tendensen. Dat geweld voor sommige
groepen een 'way of life' is. Dat de ongekende materiële
welvaart van onze tijd er blijkbaar niet in slaagt de soms
uiterst primitieve behoeften van de mens te bevredigen.
Intussen is het grote navelstaren alweer begonnen. De
burgemeester van Den Bosch zou veel te vroeg de blaam
van bet schietincident in de schoenen van de doodgescho
ten hooligan Pierre Bouleij hebben geschoven. De politie,
die aanvankelijk op een doodgewone burenruzie was afge
komen, had zich na de bedreiging met een slagersmes uit
het huis van Bouleij en uit de wijk moeten terugtrekken.
Andere commentatoren menen dat de burgemeester de
wedstrijd Den Bosch-VW niet had moeten afgelasten, dan
was er niets gebeurd.
Sinds de dood van Bouleij hebben de hooligans, waar ze
ook vandaan mogen komen, vrij spel. Privé-eigendommen
en publieke voorzieningen worden in blinde woede ver
nield. Dronken relschoppers smijten stoeptegels en vuur
werk naar de ME. Buurtbewoners, jong en oud, wachten
met de schrik in het lijf achter de beschutting van de gor
dijnen af hoe de nacht nu weer zal verlopen.
Politie en justitie zeggen vrijdag tijdens de begrafenis van
Bouleij geen geweldsuitbarstingen te zullen tolereren. De
vraag rijst waarom zij dat nu dan wel doen? Zijn de autori
teiten naar aanleiding van eerdere incidenten bevreesd
voor een golf van negatieve publiciteit? Durven ze gewoon
niet meer? Of is onze samenleving de scheidslijn tussen
tolerantie en handhaving van de wet uit het oog verloren?
Vast staat dat de regels van de rechtsstaat nu al drie dagen
lang met de voeten worden getreden. Dat de inwoners van
de betrokken wijk in Den Bosch recht hebben op bescher
ming. Het enige antwoord op al het geweld is een hard in
grijpen van de Mobjele Eenheid. Het lukt politie en justitie
iedere keer weer^^H^iderden goed verschansde krakers,
die anderen niet tOTWst zijn, in een mum van tijd te verja
gen of achter slot en grendel te krijgen. Waarom nu niet?
I'/ci/MC
Vergrootglas
Er was een klein feestje gisteravond op Nederland 1. Niet
omdat Alles kan beter zijn twaalfde en laatste aflevering
van het 'seizoen' beleefde, maar omdat voor die gelegenheid
de leukste fragmenten uit dat seizoen nog eens werden her
haald.
Zo was daar dat mooi in elkaar gestoken interview met
Dries van Agt over Molukkers en de BVD, waarbij 'panellid'
Mare Scheepmaker op de achtergrond zat te souffleren. Als
inleiding kregen we een fragmentje vanjeltsin die zijn af
treden aankondigde. Achter hem stond een man in een
strak pak de woorden in zijn oor te fluisteren.
En even later zagen we Van Agt in een raar geblokt colbert
jasje. Vindt u het terecht dat de BVD mensen in de gaten
houdt", vroeg de interviewer. „Lui maar wat", fluisterde
een 'ingemonteerde' Scheepmaker op de achtergrond. En de
oud-premier gehoorzaamde. Zou het kunnen dat de BVD
u ook in de gaten houdt", wilde de interviewer even later
weten. .Afpoeieren die vent', siste Scheepmaker. En braaf
begon Van Agt uit te leggen, dat 'alles mogelijk is'.
„En nou klaar met die gozer", fluisterde Scheepmaker. „Ik
wens u verder geen informatie te verschaffen", zei Van Agt.
Oké. 't is makkelijk scoren, maar wel leuk.
En dat is precies wat Alles kan beter doet en is: makkelijk
scoren, maar wel leuk. De redactie legt de Nederlandse tele
visie onder een vergrootglas, een panel van Scheepmaker.
Pim van Alten en Ottolien Boeschoten reageert daarop en
oud-dj Sjors Frohlich praat het geheel aan elkaar.
Makkelijk. Je kiest een onderwerp, zoekt daar een aantal
voorbeelden van en plakt die achter elkaar. Min of meerbe
kende Nederlanders op televisie die spreekwoorden verhas
pelen bij voorbeeld. D66-Kamerlid Jan Hoekema: „Het
wordt tijd dat Nederland een beetje op zijn poot gaat spe
len. CDA-Kamerlid Agnes van Ardenne: „De kleintjes
schieten weer over de boom, en dat kan natuurlijk niet.En
een opgetogen prins Willem-Alexander na weer een medail
le op de Olympische Spelen: „En dan stroomt dat Neder
landse bloed toch weer in die aderen waar het niet gaan
kan."
Of je plakt tien fragmenten aan elkaar van Erwin Kroll die
dingen zegt als: „Het regende vandaag, nee, het regende
vandaag niet, maar de regenwolken hingen wel boven Ne
derland", en „Ik vertelde u gisteren al dat wij vandaag de
zon konden venvachten, eh, nee, dat vertelde ik u gisteren
niet. "En dat leidt je dan in met de woorden. „Het weer
voorspellen is moeilijk, of nee, dat is het eigenlijk niet.
Van mij mogen Fröhlich en consorten er nog wel een mak
kelijk seizoentje aan vastplakken.
Ambassadeur
betrapt bij kappen
beschermde spar
De Duitse ambassadeur in Ma
cedonië is op heterdaad betrapt
bij het kappen van een be
schermde sparrenboom die hij
kennelijk op de ambassade als
kerstboom wilde neerzetten.
Dat heeft de Macedonische
krant Dnevik gisteren gemeld.
Volgens Dnevik kon ambassa
deur Werner Burkat in een na
tionaal park op 200 kilometer
ten zuidwesten van de hoofd
stad Skopje 'de schoonheid van
de boom niet weerstaan'. Ge
holpen door zijn vrouw en zijn
chauffeur vergreep hij zich aan
de spar.
Een woordvoerder van het
Duitse ministerie van buiten
landse zaken sprak het bericht
tegen. Hij zei dat de ambassa
deur slechts een paar takken
van de spar had gehaald voor
het maken van adventskransen.
Deze werden volgens de
woordvoerder verkocht op een
kerstbazaar, waarvan de op
brengst naar een ziekenhuis in
Skopje ging.
De bekende voetbalkeeper Edwin van der Sar speelde gisteren voor kerstman. Van der Sar, die voor het Itali
aanse Juventus speelt, bezocht een kinderziekenhuis en deelde daar handtekeningen uit.
FOTO AP» SANDRO FALZONE
Het aantal zelfmoordpogin
gen onder meisjes en jonge
vrouwen is de afgelopen ja
ren fors toegenomen. Begin
jaren negentig belandden
jaarlijks ongeveer 70 op de
honderdduizend 15- tot 24-
jarige vrouwen na een poging
tot suïcide in het ziekenhuis,
anno 2000 is dat aantal tot
rond de honderdtwintig op
gelopen.
Vooral meisjes van Turkse en
Marokkaanse afkomst probe
ren relatief vaak zichzelf van
het leven te beroven, zo blijkt
uit de vandaag gepubliceerde
Rapportage Jeugd 2000 van
het Sociaal Cultureel Planbu
reau. Bij deze bevolkings
groepen ligt het aantal zelf
moordpogingen ongeveer
twee keer zo hoog als bij au
tochtone vrouwelijke tieners.
Bij Turkse en Marokkaanse
jongens en mannen is zelfdo
ding een zeldzaam feno
meen.
Zowel allochtone als autoch
tone meisjes en vrouwen
worstelen vaker met (herige)
emotionele problemen dan
jongens en mannen, consta
teren de onderzoekers. Zo
hebben vrouwelijke tien
bijvoorbeeld meer last v ,p
angst- en stemmingssto ,j-
nissen. Elf procent vant
totaal 2,4 miljoen in Ne< 0,
land wonende jongeren j
zich regelmatig eenzaan ,n
voelen.
Het alcohol- en dn
onder middelbare schol
lijkt zich de afgelopen ja 1V(
te hebben gestabiliseerd n
sommige drugs, zoals h
paddo's, xtc en amfetan
is het gebruik zelfs licht
nomen. Een op de tieru
lieren geeft toe wel eens
of weed te roken; een op
rijf bezondigt zich naan
zeggen aan het drinkem sl:
te veel alcohol.
Als favoriet tijdsverdrijfl
zen de jongeren voor
beeldscherm. Van de 42
vrije tijd die zij per weel !a
ben, zitten zij er vijftien
de tv of de computer. Vo
de pc rukt op. Dit gaatti ig
koste van vrijwel alle an
vormen van vrijetijdsbe tü
ding, met uitzonderingi Dp
sporten en uitgaan.
Hans Laroes en het hernieuwde zelfvertrouwen van het NOS journaal
Als Milosovic in Belgrado het hazenpad kiest en Amerika na 36 dagen totale verwarring eindelijk een nieuwe bewoner
voor het Witte Huis heeft, schakelt de televisiekijker automatisch naar het NOS lournaal voor de details. Was een paar jaar
geleden de hete adem van concurrent het RTL Nieuws nog voelbaar, inmiddels is de strijd beslist. Met gemiddeld 1,6 mil
joen kijkers voor het 8 Uur Journaal blijft de NOS het RTL Nieuws met 845.000 kijkers in ieder geval in cijfers de baas.
Daarmee lijkt ook het zelfvertrouwen terug. Hans Laroes, de nieuwe hoofdredacteur naast Nico Haasbroek, laat er geen
twijfel over bestaan. ,,Wij zijn de ruggengraat van de publieke omroep."
Op de redactie van het NOS
Journaal werd onlangs een be
scheiden feestje gevierd. De
kijkcijferspecialisten van de pu
blieke omroep hadden wat aar
digs berekend. Dit jaar wist het
NOS Journaal voor het eerst
met alle avondbulletins het RTL
Nieuws in kijkcijfers de loef af
te steken. ,,Toen hebben we ge
trakteerd. Een jaar of vier, rijf
geleden zaten we veel dichter
bij elkaar. Mensen hebben uit
eindelijk een keuze gemaakt die
voor ons gunstig is. Acht Uur
kijken is een onderdeel van de
cultuur in Nederland", meent
Hans Laroes. „Voor de meeste
kijkers zijn wij de eerste
nieuwsbron en het betrouw
baarst. Uit onderzoeken komen
wij steeds weer als geloofwaar
diger, informatiever en kwalita
tief beter uit de bus. RTL
Nieuws vinden mensen daaren
tegen beeldender."
Letten jullie ondanks het gewe
ken gevaar nog op het RTL
Nieuws?
„Natuurlijk hou je elkaar in de
gaten. We houden op een lijst
bij welke onderwerpen RTL en
SBS hebben. En je ziet dan dat
nieuwsorganisaties, commerci
eel of niet, dezelfde nieuwskeu-
zes maken. Daarnaast valt mij
op dat RTL zich iets meer aan
het terugtrekken is op Neder
land. Terwijl wij veel meer ge
neigd zijn om veel geld over te
hebben voor grote buitenland
se klussen."
Hebben kijkers dan behoefte
aan meer buitenlandverhalen?
Ja. De Nederlandse kijker on
derscheidt zich van anderen
door buitenlands nieuws ook
heel belangrijk te vinden. Hier
kun je bijvoorbeeld makkelijk
met groot buitenlands nieuws
je uitzending openen. Dat zou
den ze in Engeland niet snel
doen. We zijn bereid geld in het
buitenland te steken. Het Bu
reau Washington waar we mee
gestart zijn, werkt. Er is zo meer
tijd voor het maken van repor
tages die dicht bij de mensen
Hans Laroes: „Het Journaal is een heel succesvol commercieel product."
staan. Het nieuws moet zo toe
gankelijk mogelijk zijn. Drie
jaar geleden deden wij de grote
buitenlandverhalen vaak af met
alleen een stand-upper. De cor
respondent stond voor een ge
bouw met vlaggen, waar het
grote nieuws zich afspeelde. De
live-gesprekken met correspon
denten blijven wel belangrijk.
Daarin verschillen wij met RTL.
Die zeggen dat er bij ons zoveel
gepraat wordt.
Om het nieuws toegankelijker te
maken, startte het NOS Jour
naal onlangs een opmerkelijk
experiment. Verslaggeefster Al-
dith Hunkar trok in haar eentje
met een kleine camera naar Su
riname om reportages te maken
in de zijlijn van het nieuws.
Niet iedereen was gelukkig met
deze nieuwe vorm van verslag
geving. De stijl zou niet passen
bij het NOS Journaal.
„Sommige cameraploegen
moesten er inderdaad even aan
wennen en de angst op de re
dactie was er. Nu niet meer. We
proberen met dit experiment
nieuw journalistiek leven in het
journaal te introduceren. Je
moet af en toe wat proberen,
wat vernieuwen.
Het RTL Nieuws experimenteer
de tijdens de Olympische Spelen
ook met de zogeheten one-man
band. Een sportverslaggever
hanteerde zelfde camera en be
richtte vanuit Sydney. De hoofd
redactie van het RTL Nieuws
geeft toe dat het een manier is
om de technische kosten te
drukken. Is dat ook een reden
waarom jullie voor deze werk
wijze kiezen?
„Absoluut niet. Deze manier
van werken gaat niet de gewone
reportages vervangen. Het
FOTO ANP TON KASTERMANS
komt erbij. Het kost dus alleen
maar geld. We gaan echt niet
naar Eritrea en geven dan een
militair een cameraatje mee.
Soms krijg je mensen makkelij
ker aan het praten wanneer je
in je eentje bent met een kleine
camera, dan wanneer je op ie
mand een driemans camera
ploeg afstuurt."
Krijgt het een vervolg?
„Dat is wel de bedoeling. We
doen het rustig aan. Verande
ringen in het Journaal moet je
geleidelijk doorvoeren. We la
ten het een beetje gebeuren.
Laten we nou vooral niet
gen 'dit past niet bij het ji 'l
naai en daarom moeten v
niet doen'. Het Journaal i
iedereen en dus heeft ooi
dereen een mening overi ('e
En kritiek daar kunnen \vi 's
tegen. Wij pretenderen ee 'e
evenwichtig journaal te n
dat alle grote thema's behor
delt. Je mag ons daar aan
den."
Dat doen kijkers ook, wan
lie krijgen er meteen vanl a
als jullie niet adequaat ra rd
op eetnieuwsgebeurtenis
de dood van prinses Dian,
„Kritiek is niet erg, maari res
sen moeten wel de feiten
nen. Wie het Journaal na ee
vuurwerkramp in Ensche la
verwijt dat we niet metea
begonnen met uitzenden
wel bedenken dat wij
gen net hebben dat we zelzo
kunnen maken. RTL 4 ligt ge
één druk op de knop stil
hadden daarentegen in E
de wel als eerste burgemt
Mans in de uitzending. H
niet altijd om de snelheid jjj
ook om de kwaliteit. Er q ,e
nieuwe regels gemaakt vo j
vrijmaken van de zenden
moet binnen een kwartie
afgerond. Of je ook zo sm p
Journaal op zender hebt, Z{
aan. Als je naar Groninge a
moet, zal er eerst een sati
wagen ter plekke moeten
Maar de denktrant binnt
publieke omroep is in
val veranderd."
„We zijn het enige dageli
programma dat zoveel ki
heeft. We zijn een heel su Q
vol commercieel product
willen meer investeren ir
searchredactie, in het zelfff
nieuws maken. Dat zijn
len waarmee je kunt scor
waarmee je jezelf gezicht 11
geven. De publieke omro ul
moet niet alleen investen n<
techniek, in studio's enn
fielen, maar ook in de ruj
graat van het bestel."
susanne van velzen
nne II
1 1«
Het bedrijfsfeest als marketing-tool
enselijk
Wat is een marketing-tool? Alles is tegenwoordig een
marketing-tool. Het begrip, bedacht door ruimden
kende deskundigen, dekt inmiddels alle daden, ieder
plan en elk gevoel dat ook maar in de verste verte ver
koopbevorderend zou kunnen werken.
Ook het bedrijfsfeest, vroeger vooral de gelegenheid
waarbij de directeur beneveld door lauw flesjes
bier eindelijk juffrouw Jannie onder haar rok
ken durfde te grijpen, is inmiddels opgewaar
deerd tot marketing-tool. Want personeel dat
zich begrepen en gewaardeerd voelt door de
bazen zal gemotiveerder en dus produc
tiever zijn. En indien middels de imple
mentatie van een stukje bedrijfsfiloso
fie in een afgewogen feestconcept een
positieve uitstraling naar buiten
wordt gegenereerd, zal dat zich in een
hnische meenvaarde van het
erugvertalen. En inderdaad,
lauw bier en natte zoenen tus-
niet meer genoeg.
Twee jaar geleden bestond het reclame
vakblad Adformatie 25 jaar. Ik had voor
dat blad wel eens een column geschreven
en samen met mijn beroemde vriend Erik
van Muiswinkel zou ik De Leuke Act doen.
Ik had de laatste tien jaar niet meer geschnabbeld, en
achteraf wist ik weer precies waarom. Maar het voor
uitzicht van een cabareteske hereniging mijn vriend,
het feit dat reclamemensen leuk volk zijn, en omdat ik
het blad inmiddels al vijftien jaar iedere week uitlees,
dat alles deed mij mijn voorzichtigheid vergeten.
De gekozen plek voor het Adformatiefeest was de Ron
de Lutherse Kerk in Amsterdam, tegenwoordig confe
rentiecentrum. Bedoeling was dat de voormalige Za-
k-en-As-broeders enige malen als entr'acte op het
grote podium zouden verschijnen. Het was inderdaad
groot, dat podium.
Het eerste wat je dan moet vragen is of de zaal ver
duisterd wordt en het podium lichter gemaakt, of het
publiek moet staan of zitten, en of er tijdens het optre
den gedronken en gegeten wordt. De drie gunstige ant
woorden zijn zittend publiek in het donker, met de
mond leeg. Dat mocht niet zo zijn. Toen hadden we
voor de eer moeten bedanken. Te laat. De avond, met
een prijsuitreiking en divers gezellig borstgeklop door
vakgenoten, werd verzorgd door de cateraar. Dat wil
zeggen, die cateraar had daartoe de vaste bedrijfsfees
ten-regisseur ingehuurd. Het is niet waarschijnlijk dat
deze regisseur ooit eerder in een kerk was geweest, en
zeker niet in een grote ronde, holle stenen koepelkerk.
Op instigatie van de heftig energie uitstralend regie
werden genoeg geluidsboxen binnengereden om
Schiphol Oost in de decibels te zetten. Het zou onaar
dig zijn om achteraf de regie van cocaïneverslaving te
verdenken, maar het lijdt geen twijfel dat de man al
leen nog voor grote daden in de stemming was. Een
geluidsinferno. Duizendvoudig in alle richtingen
weerkaatst door een koepel. Zonder versterking was ie
dereen wellicht nog te verstaan geweest. Maar nu zat
er voor wie iets wilde begrijpen niets anders op dan zo
dicht mogelijk bij het podium te gaan staan. Achter
het plukje vooraan viel een immens gat.
De reactie van de regie was treffend. Hij zette het ge
luid harder. Nu kon niémand meer iets verstaan, ook
niet wie vooraan stond. Tussen de onbegrijpelijke en
tr'actes werd gezongen, ook onverstaanbaar, maar wel
op dubbel volume. Het werd de meeste bezoekers fy
siek onmogelijk om in de koepel te verblijven, en men
verdween in de gangen rondom. De regie veronderstel
de dat het aantal decibels blijkbaar nog steeds onvol
doende was om de danslust op gang te brengen.
Tegen de tijd dat de eerwaarde Sikke Bakker, zojuist
gelauwerd, zijn onverstaanbare dankwoord mocht
uitspreken nam niemand meer de moeite hemzelf of
de regie daarop te wijzen. Dit alles hoorde blijkbaar
bij het dynamische verjongende feestconcept. Bij de
basboxen woei het bier de glazen uit.
Studio Sport-presentatrice DANIËL-
LE OVERGAAG is gisteren gekozen
tot 'tv-babe' van het jaar 2000. Ze
kreeg het afgelopen jaar de meeste
hits op de Nederlandse website tvba-
bes.com, die de
competitie organi
seerde. Daniëlle
Overgaag stopt per 1
januari met haar pre
sentatiewerk bij Stu
dio Sport omdat ze
zwanger is. Na de ge
boorte van haar kind
wil ze wel weer terug
keren op de buis,
maar het is nog onze
ker of dat bij Studio
Sport zal zijn. Op de
website tvbabes.com
zijn foto's van vrijwel
alle bekende presen
tatrices en soapactri
ces van de Nederlandse tv te zien.
Ook is er nieuws over de dames te le
zen, kunnen bezoekers chatten over
het vrouwelijk schoon en ontbreekt
een verjaardagskalender niet.
JEROEN VAN INKEI
bekendste diskjocki
win Evers de populai
blijkt uit een onderzi
der vijfhonderd Nedf
ders tussen twintiger
jaar, dat in opdracht*
diabureau Optimedia
gevoerd. Van In kei er
traden dit jaar in dien C
Radio 538. Zij kwami C
respectievelijk Verom
en Radio 3FM. Bij de
over spontane naams!
kendheid bleef Van Ir
zijn collega Evers met le
procent voor. Oudged ze
Erik de Zwart maakte jic
succes voor Radio 53 t(
pleet door als derde t« 1VQ
gen. De eer van Radic n
wordt hoog gehouden rc|
Rob Stenders. Hij nel
de totaalstand de vier
plaats in. Als het om| lri,
riteit gaat, steekt Edu cj
Evers met kop en sch: e
boven zijn collega'su 0f