Tom Egbers: 'Door film wordt
Mokone-legende groter'
ZATERDAG 16 DECEMBE
'Ik had het gevoel dat ik het Almelo uit mijn geboortjeaar zag'
,,Dat Cruijffhet liefst met mij
samenwerkt, is het grootste
compliment dat je me kunt
maken", zegt Tom Egbers (42),
presentator van Studio Sport.
Deze week gaat De Zwarte
Meteoor'in première, een film
die gebaseerd is op het boek dat
Egbers schreef over de zwarte
voetballer Steve Mokone. Een
gesp^/bver zijn fantastische
jeugd' bij Heracles, over Studio
Sport en natiuirlijk over
voetballer Steve Mokone, die
hij bij het verschijnen van het
boek in contact bracht met zijn
tivee Almelose zoons. „Voor
Mokone was die on tmoeting
het mooiste moment van zijn
bezoek aan Almelo.
Heracles, met de klemtoom op
de tweede lettergreep. Vroeger
kreeg hij tientallen brieven
overal vandaan - behalve uit Twente - dat hij
de naam verkeerd uitsprak en dat de klem
toon op de eerste lettergreep moest liggen.
'Meneer Egbers heeft rast niet op het gym
nasium gezeten', was de algemene teneur.
Tom Egbers heeft het uitgezocht, zelfs een
boek van Erasmus er op nageslagen, maar
het is toch echt zoals hij het zegt.
Het is nog steeds zijn club en het zal dat
ook tot zijn laatste snik blijven. „Waar ter
wereld ik ook ben, het eerste waar ik naar
kijk als ik een Nederlandse krant te pakken
krijg, is hoe Heracles heeft gespeeld. Wat
Ajax en Feyenoord hebben gemaakt, zal me
dan worst wezen.
Hij schatert: „Heracles, dat waren lovable
losers. Ik heb daar zo'n fantastische jeugd ge
had. Ik ben daar ook gevormd. Want vergis'je
niet, er waren goede trainers. Jan Morsink,
Klaas Westerhuis, Jan Verhaart, Joop Brand.
Jan Morsink leerde je hoe je de veters in je
schoenen moest doen. Niet kruiselings, maar
overdwars, want in het geval van een gebro
ken enkel konden ze de veters gemakkelijker
doorknippen."
- Je collega's bij 'Studio Sport' doen niet lullig
dat je zo met Heracles dweept?
„Nee. hoor. Althans ik merk er niks van.
Zouden ze dat wel doen, dan zou me dat al
leen maar fanatieker maken. Theo Reitsma is
voor Telstar. En Mart Smeets is voor zich
zelf."
- Je hebt niets met FC Twente?
„Weinig. Meer met Sportclub Enschede. Ik
mocht een keer met mijn vader mee naar
Sportclub Enschede - Feyenoord en vlak bij
de spelerstunnel staan. Daar zag ik Coen
Moulijn van dichtbij. In mijn ogen een reus
achtige man. Ik was voor Feyenoord. maar
Sportclub won met 2-0.
Ik heb met FC Twente niet veel, omdat het
'zich altijd afzet tegen Heracles. Die naam
ook. Met de naam FC Twente annexeer je
het hele betaalde voetbal in Twente. Alsof er
in Almelo geen betaald voetbal wordt ge
speeld."
Als jochie wilde hij maar één ding: links
buiten van Heracles worden. Maar hij bracht
het niet verder dan een wedstrijd in het
tweede. Speelde met onder anderen Wim
Meijer. „Wim Meijer was de Willy Dullens
van zijn tijd. Een legendarische jongen. Trai
ners die naar hem kwamen kijken, hadden
nog nooit zoiets gezien. Die jongen kreeg op
het veld een hersenbloeding. Pats boem
dood. Zeventien jaar. Zijn naam komt terug
in de film. De medespelers van Steve Moko
ne dragen allen namen van jongens met wie
ik in het pupillenelftal van Heracles heb ge
speeld."
Zijn eigen voetbalcarrière werd door hem
zelf gesmoord, omdat hij zoveel andere din
gen ook leuk vond om te doen, maar ook
door de oom van Johan Cruijff. Egbers ver
telt dat hij op zijn vijftiende geselecteerd was
voor het Twentse jeugdelftal, dat een test
wedstrijd in het Veldwijk-stadion in Hengelo
zou spelen. „Bij de warming-up was er voor
twintig spelers één bal en daar pielde de trai
ner mee. Ik riep: 'Hé. geef die bal eens hier'.
Dat soort brutaliteit was hij kennelijk niet ge
wend. "Van welke vereniging ben jij', vroeg
hij. "Van Heracles'. 'Oh. dat verklaart alles. Jij
begint op de bank'.
..Ik zei: 'U kunt doodvallen', en liep regel
recht het veld af. Mijn vader was kwaad: TVat
doe je nou?' 'Weet je wat die vent zei over
Heracles?'. 'Oh', reageerde mijn vader, 'kom
dan maar mee naar huis'. Toen was het
goed."
Die trainer, zegt hij lachend, was Arend
van der Wel, de oom van Johan Cruijff en
oud-speler van Sportclub Enschede. „Twin
tig jaar later werd ik na afloop van een wed
strijd van Heracles door hem met de auto
naar het station gebracht. Hij kon zich het
voorval niet meer herinneren."
Engels
„Mijn vader, die slager was, is vrij jong ge
storven; ik was 14. In het begin realiseer je je
niet de volle impact van wat het betekent dat
hij er niet meer is. Pas later besef je hoe be
langrijk hij voor je was. Mijn moeder was En
gelse. Ze had mijn vader na de oorlog leren
kennen toen ze met haar klas Nederland be
zocht en bij mijn opa en oma logeerde. Ze
zijn vrij jong getrouwd. Na de dood van mijn
vader is ze hier blijven wonen.sMaar ze is al
tijd door en door Engels gebleven. Thuis
werd ook Engels gesproken."
Egbers was, behalve een redelijk voetbal
ler, een goed gitarist. Speelde onder meer in
de band Lapland. En hij maakte de laatste
tweeënhalf jaar, tot het eind, deel uit van de
befaamde Mister Booboo's Steel, String
Brass Band. „Het was,mijn tragiek", zegt hij,
„dat ik de opvolger was van Peter Tiehuis.
Dat was een geweldige muzikant die alles
Tom Egbers: „Heracles, dat waren lovable losers. Ik heb daar zo'n fantastische jeugd gehad. Ik ben daar ook gevormd. foto marcel israel-
kon spelen wat hij wilde. Zijn vertrek was
doodjammer. Toen ze me vroegen, dacht ik:
'Dat lukt me nooit.' Ik ben toen als een beze
tene gaan oefenen en repeteren om me het
niveau eigen te maken. Ik heb er een prach
tige tijd gehad."
De journalistiek leek hem wel wat - 'onder
geen beding een baan van negen tot vijf - en
hij solliciteerde zich ongans, maar kwam
nergens aan de bak. Uiteindelijk kon hij te
recht bij Twente Intiem, een huis-aan-huis-
blad met een populaire inslag. Zijn eerste in
terview was met Theo Laseroms, de trainer
van Heracles.
Hij vertrok na zeven maanden, want hij
wilde naar de School voor Journalistiek in
Utrecht en dan met name de afdeling televi
sie. Koos Postema, gecommitteerde bij zijn
eindexamen, vroeg hem vanwege zijn inte
resse voor sport en zijn mooie stem voor het
radioprogramma Langs de lijn, maar hij wei
gerde. „Postema verklaarde me voor gek. Hij
had gelijk. Ik kreeg nota bene een vaste baan
aangeboden in een tijd dat er nauwelijks
werk was. Maar ik wilde zo graag bij de tv."
Twee weken later belde Kees Boerhout, de
baas van Studio Sport, hem na een tip van
Postema voor de functie van presentator.
„Krankzinnig natuurlijk dat je vanuit het
niets wordt gevraagd. Ik had op elk voorstel
ja gezegd, ook als ze me hadden gevraagd als
leerling-redacteur. Ik heb eerst stage gelopen
bij Het Journaal. Daar zag ik Rien Huizing en
Marijn de Koning in het echt. Grote namen
van de tv. Ik durfde bijna niet tegen ze te
praten."
Hij is nu - even onderbroken door een kort
uitstapje naar Veronica - vijftien jaar presen
tator van Studio Sport. Egbers deelt 'enigs
zins' de groeiende kritiek dat het programma
onderhand saaie, voorspelbare, slaapver
wekkende tv is geworden. Een uitzendfa-
briek, zoiets als Eurosport, waar te weinig
journalistiek wordt gewerkt. Het heeft ook te
maken, zegt hij, met de explosieve groei van
het aantal uren zendtijd, zonder dat daar ex
tra mankracht tegenover stond. „En zo
slecht doen we het nou ook weer niet."
- 'Na Elven' is niet best.
„Als journalist baal ik ervan nu iets diploma
tieks te moeten zeggen: Na Elven is onder
een ongelukkig gesternte begonnen. Het is
nog lang niet wat het zou moeten zijn. Het
zou een aardig programma kunnen worden
als we de mensen er maar voor hebben en
niet, zoals nu, alleen de poppetjes die vertel
len wat er op het filmpje te zien is en die een
gesprekje houden. Maar dan moet de redac
tie wel worden uitgebreid."
Hij beaamt dat hij zich wel eens afvraagt of
hij dit werk tot zijn 65e wil doen. „Ik zou het
niet zo willen als Mart Smeets, die bijna niet
van het scherm te branden is en die van eve
nement naar evenement holt. Ik vind het be
langrijk om ook van tijd tot tijd mijn kinde
ren te zien."
Het blijft lange tijd stil na de vraag of hij
niet gestreeld is door de opmerking van Jo
han Cruijff, gedaan in een interview, dat de
ze het liefst met hem de wedstrijdanalyses
doet. „Heeft hij dat echt gezegd? Dat is zo
ongeveer het mooiste compliment dat je me
kunt maken."
Hij maakt er geen geheim van een matelo
ze bewondering voor Cruijff te hebben. „Een
van de aardigste mensen die bij Studio Sport
werken." Toen zijn zoon werd geboren, ver
telt hij, stuurde hij alle collega's en mede
werkers, en dus ook Cruijff, een kaartje.
„Drie weken later in Turijn, vlak voor het be
gin van de wedstrijd Juventus - Ajax - 80.000
mensen op de tribune, driehonderd fotogra
fen langs de lijn - interview ik op
Louis van Gaal. Het gesprek is klaa
is er opwinding. De zee fotografen
een. Alsof Mozes met de staf de
heeft beroerd. Wie komt er aan? 0
een plastic tasje in de hand. 'Hé To
wel trots zijn op je zoon, hier heb|
deautje.' Ik was er zeer door
neerd."
Zwarte Meteoor
De film De Zwarte Meteoor, ge
boek dat hij schreef over de zwa
Afrikaanse voetballer Steve Mokoi
het seizoen 1958-1959 Heracles
maakte, is prachtig geworden, zegt!
geen pure voetbalfilm. Aan het sc
een aantal verhaallijnen toegevoegd
Er is veel gefilmd op locatie in Al:
der meer op het voormalige Heraclt
De sloop van de tribunes was
voor uitgesteld. Op zaterdagmidda
moesten de opnames van voet!
worden gestaakt omdat een grote
wolk de hemel verduisterde. Ensd
getroffen door de vuurwerkramp.
Over de sfeertekening in de film
het meest opgetogen. „Er is heel
op details. Alles klopt. Echt heel
neel. Ik had het gevoel dat ik zat
naar het Almelo zoals het was in ht
ik ben geboren."
Steve Mokone kende hij alleen ui
al lyrische verhalen van zijn rade
Een opmerkelijke verschijning, ee
dere voetballer. 'Half Almelo liep ui;
te zien spelen', 'Heracles won tot
'Elk schot van hem was raak', ware
gelde uitspraken thuis. Door het bo
over hem schreef en nu ook doo
wordt de legende steeds groter,
„Maar hij kon natuurlijk wel voetb
heeft na Heracles nog bij Torino in
ste Italiaanse afdeling gespeeld. Da
een sterspeler. Voor mij was Mokon
uit een ongeschreven jongensboek
- Werd er niet op hem neergekeken
Jaren vijftig. Een neger.
„Niet dat ik heb gehoord. In de ki
bewonderend over hem geschrev
het gebeurde wel met beschrijving
van je nu zou zeggen: 'Dat kan
maal niet'. 'De koffie kleurige kroe
zijn kwieke negerbeentjes', dat sooi
gen. Het mag dan beeldend beschi
er zit toch iets in van 'gut, gut,
moriaantje eens'. Mokone was eern
te man. Hij had, als het om vrou
een eh..„ laten we zeggen, Afrikaan
over wat wel en niet kon. Hij liet
din uit Zuid-Afrika overkomen; die
half jaar in Almelo gewoond. Maar
te hem niet om met deze of gene N
se vrouw aan de haal te gaan."
Egbers vertelt dat Mokone bij eer
Almelose', die verloofd was en op
van trouwen stond, een tweeling
Twee jongens, die inmiddels 41 jaa;
die jaren was dat natuurlijk een
schande. Een Nederlandse die tw
kindjes baart. Een tropische verrass
het uitkwam, vluchtte de vrouw
westen van het land. Mokone wist
heeft jarenlang brieven aan haar
maar die bleven onbeantwoord."
Voorafgaand aan de verschijninj
boek, waarvan Mokone het eerste t
in ontvangst nam, liet hij affiches
met de tekst: De Zwarte Meteoor 1
naar Almelo. „Ik ben ze zelf op ei
met een kwast en een emmer lijm,"
in het centrum van Almelo gaa
Kwam er een vrouw op me af. Ze I
een tijdje gevolgd, zei ze, maar me
ven aanspreken. 'Is het waar wat
Komt hij terug?' Ze was familie va'
zoons van Mokone. 'Ik denk dat
hun vader graag willen zien'. Ik hel
contact gelegd. Voor Mokone was
moeting het mooiste moment var
zoek aan Almelo."
Huisman
Egbers is getrouwd met de zanger;
Janke Dekker, die de hoofdrollen v
de musicals Evita en Matahari. M
speelt ze in Antwerpen zeven weki
een met het Ballet van Vlaanderen
sical The higher man.
- Leuk voor de kinderen, papa en
vaak weg.
„Het is veel passen en meten. Ik br
het enigszins kan zelf naar school
ook weer op. En we proberen zov
lijk gezamenlijk te eten. En als
avonds beiden niet zijn, is er een
deeltijd werken? Dat kan helaas nif
werk dat ik doe. En om nou huisini
den, nou nee."
RINDERT PAALMAN
