Kunst op straat
Feestmode is uitbundig
Trends
Offerte is niet altijd gr;»;
Tradities en gezinsrituelen geven houvast
Keurmerk
fietsenrekken
Om duidelijk te maken wat
goede fietsparkeersystemen
zijn, hebben de
Fietsersbond en Fipavo, de
vereniging van fabrikanten
en leveranciers van
fietsparkeervoorzieningen,
een aantal
kwaliteitsnormen
ontwikkeld.
Deze normen zijn
vastgelegd in het keurmerk
FietsParKeur. Medio vorig
jaar zijn de eerste systemen
die aan de normen voldoen
op de markt gekomen.
FietsParKeur stelt diverse
kwaliteitseisen op het punt
van onder andere
gebruiksgemak, kans op
schade aan de fiets, kraak-
en
vandalismebestendigheid,
en duurzaamheid. Voor het
bewaken van deze normen
is de stichting FietsPsrKeur,
die een onafhankelijke
voorzitter heeft, opgericht.
Het keurmerk kan worden
toegekend als een
fietsparkeersysteem voldoet
aan de normen en de
fabrikant of leverancier een
overeenkomst afsluit met
de stichting.
Meningsverschillen over de
toepassing van het
FietsParKeur kunnen
worden voorgelegd aan een
breed samengesteld college
van deskundigen, dat ook
uitspraken kan doen over
wenselijke actualiseringen
en aanvulllingen van de
normen. Nadere informatie
over FietsParKeur is te
krijgen bij de gelijknamige
stichting in Nieuwegein, tel.
030-605.3344.
DINSDAG 12 DECEMBER 2000
Niets trivialer dan een Hol
lands fietsenrek en een bus
hokje. Toch zijn dit bij uitstek
producten waarin maatschap
pelijke ontwikkelingen wor
den weerspiegeld. Het grauwe
straatmeubilair heeft zijn ano
nimiteit afgeworpen en is be
gonnen aan een kleurrijk,
stijlvol en duurzaam tweede
leven. Het bedrijf Falco in
Vriezenveen (Overijssel) is één
van de ondernemingen die
daar wel bij vaart.
Het straatmeubilair van Neder
land behoort niet bepaald tot
het meest flitsende ter wereld.
Fietsenrekken, parkbanken en
afvalbakken zijn meestal grijs,
saai en onopvallend. Het is
vanzelfsprekend aanwezig,
maar je merkt ze nauwelijks op.
Hooguit vloek je er eens op als
je erover struikelt of er met de
auto tegenaan botst. Daar komt
verandering in, want gemeen
ten schakelen momenteel mas
saal over op een ander straat
beeld, vol kleur en design en
met veel aandacht voor besten
digheid tegen diefstal en vanda
lisme.
Eén van de Nederlandse produ
centen op het gebied van 'exte-
rieurinrichting' is het familiebe
drijf Falco in het Twentse Vrie
zenveen, dat - op verkeersbor
den na- vrijwel alle soorten
straatmeubilair vervaardigt: van
straatlantaarn tot vlaggenmast,
van bushokje tot fietsenstalling,
van geleidehekken tot straat
paaltjes. Falco werd opgericht
in 1951 en verkocht in die na
oorlogse jaren van wederop
bouw functionele transport-
werktuigen als steenkruiwa
gens, betonwagens en grind- en
teerwagens. Enige jaren later
kwamen daar rijwielrekken en
fietsbergingen bij. Die stap zou
de kem gaan vormen van Fal-
co's huidige activiteiten: bijna
90.000 artikelen voor straat,
park en sportveld of rondom
een gebouw. Het bedrijf is in
middels uitgegroeid tot negen
tig werknemers.
Spectaculair in beweging is de
markt waarop Falco actief is
niet. „Totaal nieuwe producten
komen er zelden bij", vertelt
verkoopleider M.P. Reuvekamp.
„Meestal gaat het om een varia
tie op een bestaand model."
Nog altijd levert het Vriezen-
veense bedrijf modellen die het
al decennia lang verkoopt,
waaronder de overbekende fiet
senrekken van rechte stukken
aluminiumstaal. Veel heeft de
kapte rookplaats op de markt
gebracht, om zelfs in weer en
wind de benodigde dosis nico
tine te kunnen opnemen.
De rokersoverkapping is in kor
te tijd een vertrouwd beeld ge
worden op tal van bedrijfster
reinen en scholen voor middel
baar en voortgezet onderwijs.
Zo worden in de regio Eindho
ven bij tal van opleidingsinsti
tuten binnenkort openlucht-ro
kersruimten aangebracht met
bijpassende asbakken, zitban
ken en afvalbakken.
ANJA KRUISE
Mag een offerte geld kosten? Ja,
maar alleen als het bedrijf dat
de offerte uitbrengt er van tevo
ren duidelijk op heeft gewezen
dat het niet gratis is. Zo staat
het in de voorwaarden van de
loodgieters die meedoen aan de
Geschillencommissie. Als je als
klant zeker wilt weten of een
bedrijf meewerkt aan een
klachtenregeling, moet je dat
van tevoren vragen. De firma
moet namelijk bij de VNI - de
organisatie van installerende
bedrijven - zijn aangesloten.
Een offerte doen moet voor
aannemers en loodgieters op
het ogenblik een soort lopende-
bandwerk zijn. Ze hebben het
vaak zo druk, dat je blij mag
zijn als je iemand kunt vinden
voor een klus in huis. Gezeur
over een offerte ontstaat eigen
lijk alleen als de klus niet door
gaat. Dan wil het bedrijf graag
de tijd die het aan de offerte
heeft besteed in rekening bren
gen. De voorwaarden voor het
zogeheten Consumentenwerk
van de VNI staan dat echter niet
toe. Maar ze verbieden ook dat
je van de offerte kopieën maakt
voor gebruik door een andere
installateur of voor een ander
doel. De stichting Geschillen
commissies wijst daar nog eens
op.
Bij de Geschillencommissie In
stallerende Bedrijven werd een
zaak behandeld waarbij dat wel
is gebeurd. Het ging over ie
mand die in een huis van hon
derd jaar oud woonde en het
dak wilde laten opknappen. Hij
liet een offerte maken, maar
schrok van het bedrag. Praten
over het gedeeltelijk laten uit
voeren van het werk leidde tot
niets. Na een tijdje stuurde de
loodgieter een rekening van
2000 gulden voor het opstellen
van de aanbieding. Dat was on
geveer acht procent van het be
drag dat op de oorspronkelijke
offerte stond. De klant vond dat
te veel, en zo kwam de zaak bij
de Geschillencommissie te
recht.
Daar werd duidelijk dat de
huiseigenaar de offerte had ge
bruikt om subsidie voor wo
ningverbetering aan te vragen.
Zo'n aanvraag moet doorgaans
op een offerte zijn gebaseerd.
De man kreeg de subsidie ove
rigens niet. De klachtencom
missie gaat in zo'n geval op
zoek naar wat er in de voor
waarden staat over zulke situa
ties. Daarbij bleek dus dat geen
vergoeding mag worden ge
vraagd, tenzij dat van tevoren
was afgesproken. Maar ook
bleek dat je als klant die offerte
in
niet voor iets anders mT]
bruiken, en dat had de
gedaan. Daarom vond
missie dat hij toch iets
loodgieter moest betal
klein bedrag in verhou
wat eerst werd gevr~-®
gulden.
Het annuleren van een
gegeven opdracht is oc l(
netelige zaak; er vanaf;
eigenlijk niet. De Gesel
commissie behandelde
zaak waarbij iemand af 1P
van werk dat bijna 16.(
den zou kosten. Er is n
geen enkel bedrijf dat
zomaar akkoord gaat,
dan immers al een ove m
komst.
De klant die van de klu
de, beriep zich op ovei
Het werk zou worden i e
voerd in een huis dat h
niet had gekocht. Vlak
de overdracht zou plaa
den, trok de verkoper 2
rug. Het loodgietersbei j<
de wel voor een deel al ,j'
gaan: als de klant binni
week zou annuleren, h
slechts 5000 gulden an
ringskosten te betalen
klant was te laat, en he
wilde toen 6000 guldei
Over dat bedrag ontstc
De Geschillencommisi
paalde uiteindelijk dat
toch één en ander moi
len: een bedrag dat wa
gesteld uit de door dei
mer gemaakte kosten 1
deel van zijn gederfde
Deze constructie is nieT.
lucht gegrepen, maart
noemd in het Burgerlij fl|
boek. Dat zegt dat een
kan worden geannulee
een flinke vergoeding 1
Die vergoeding wordt i
bouwd uit gemaakte ki |U
plus een deel nooit gei a|
winst. 0
In de voorwaarden vai |[T
gieters wordt alleen ge r
over vergoeding van d<
lijke kosten. In die voo
wordt overigens overra
degelijk genoemd als i(
zich kan voordoen. Ma
commissie vond in dit
die overmacht voor rel
van de consument kw<
maar een huis terugha
wijl al een voorlopig kt
tract is getekend, dat k
Maar omdat het loodgi
drijf al had geschreven
die overmacht wel gedi
wilde accepteren, laeej
klant toch nog een bee
Straatmeubilair met overkapping.
afeet van dit soort no-nonsen-
seproducten echter niet meer
om het lijf, want aan de moder
ne buitenwereld worden behal
ve functionaliteit ook andere,
hoge eisen gesteld.
Die veranderde eisen zijn terug
te vinden in het huidige assorti
ment. Reuvekamp: „Vroeger
kocht elke gemeente hetzelfde.
Tegenwoordig wordt overal ge
renoveerd en willen de lokale
overheden een eigen gezicht
hebben. Daar hebben ze dank
zij de economische groei ook
geld voor. Men is bovendien
bereid meer te betalen voor
mooie zaken. Er is duidelijk be
hoefte aan design, hoewel dat
niet ten koste mag gaan van bij
voorbeeld vandalisme-besten-
digheid en duurzaamheid."
Er zijn gemeenten die zelf wil
len meepraten over de ontwik
keling van bijvoorbeeld een
fietsenrek dat geheel voldoet
aan hun specifieke eisen.
Zo is er het type 'Almelo': een
eenvoudig te demonteren rij-
wielrek met wielbeugels op één
niveau, gemonteerd tussen ge
makkelijk te koppelen beugels.
Gesprekken met de gemeente
Enschede en de Fietsersbond
resulteerden in het model 'En
schede', een rek met lange, uit
lopende vorkhouders die het
voorwiel van de fietsen beter
beschermen, ongeacht hun
banddikte. De standbeugels
van beide modellen kunnen
worden gepoedercoat in de
meest uiteenlopende kleuren.
Dat gemeenten en de Fietsers
bond voor het Vriezenveense
bedrijf dankbare gesprekspart
ners zijn, wijst er al op dat de
markt voor fietsenrekken ver
anderd is. De gemeente als op
drachtgever en de fietsende
consument hebben een belang
rijke stem gekregen. Dat past in
deze tijd waarin uit alle macht
wordt geprobeerd het autoge
bruik terug te dringen en de
fiets als vervoermiddel de wind
enorm in de rug heeft.
Om de fiets te promoten moest
ook wat worden gedaan met de
vele klachten over fietsenrek
ken. Want die zijn te vaak te on
handig in het gebruik, ont
wrichten, of er ontbreekt een
deugdelijke voorziening om
fietsdiefstal te voorkomen. Op
initiatief van de Fietsersbond
en Fipavo (de vereniging van
fabrikanten en leveranciers van
fietsparkeervoorzieningen)
werd vorig jaar een keurmerk
gepresenteerd voor fietspar
keersystemen, FietsParKeur.
Verkoopleider Reuvekamp van
Falco wijst in dit verband ook
op de overkappingen en zij
wanden van onder meer fiet
senbergingen en abri's, die
steeds vaker transparant zijn.
„Dat heeft te maken met socia
le veiligheid, waarvoor veel
meer aandacht is dan vroeger.
foto gpd werner rauwerdink
Fietsenhokken, abri's en derge
lijke zijn bij uitstek plekken die
worden ervaren als onveilig ge
bied wanneer er weinig zicht op
is. Door het gebruik van door
zichtig materiaalgebruik voor
dit soort straatmeubilair, zoals
acrylaat, is de sociale controle
veel beter."
Een ander voorbeeld van een
product dat tot stand is geko
men door maatschappelijke
ontwikkelingen is de rookover-
kapping, een typisch Hollands
compromis tussen de anti
rooklobby en de opvatting van
'roken moet mogen'. In open
bare gebouwen mag helemaal
niet meer worden gerookt, ter
wijl ook het bedrijfsleven lang
zamerhand overgaat tot een
rookverbod. In sommige bedrij
ven is een aparte rokersruimte
gereserveerd, maar vaker moe
ten verstokte rokers voor hun
sigaret het pand verlaten. Voor
deze werknemers is een over-
Veel strass (steentjes) en glitter, zoals op dit schoentje, horen bij de feestkleding van december, foto gpd
De mode voor de feestdagen ziet er feestelijker
en decoratiever uit dan ooit. Dat betekent veel
kleur, veel glitter, strass (steentjes) en vooral
goud. Nieuwe kleurcombinaties zijn paars met
rood, turquoise met kobaltblauw en mosgroen,
goud met beige en 'off white'. Modieuze mannen
dragen een feestelijk overhemd in roze of lila.
„Het zijn de trendy tegenstellingen die nu tel
len", zegt stiliste en imagoconsulente Coco de
Meyere. „Je moet op het verkeerde been worden
gezet. Dus bij een feestelijke, wijd uitlopende
glitterpantalon met diepe splitten opzij draag je
een twinsetje, heel tuttig dus. Maar het truitje
moet daarentegen wel de navel bloot laten."
Coco de Meyere adviseert veel media-personali-
ties. Haar advies voor Kerst 2000 is: „Kies rood
voor een satijnen blouse met knielange
rok, daarbij felpaars voor tas en ho
ge laarzen. Die laarzen zijn
bij voorkeur gebor
duurd met
bloe
men." Versieringen zijn onontkoombaar, zoals
fake fur (nepbont) in felle kleurtjes geverfd voor
kragen en manchetten. „Ook bont als los item,
zoals het losse bontkraagje, dat a la Prada met
een bandje om de hals wordt geknoopt.
Ook Petra Sauter van het Parijse trendbureau
Promostyl signaleert voor december mode, die
feestelijker is dan ooit. „Het is een en al goud en
glitter." Sauter vertegenwoordigt het bureau in
Nederland. „Juist in december krijgt die uitbun
dige terugkeer van kleur in ons calvinistische
landje een kans. Normaal zijn we niet zo op glit
ter en glim, maar met de feestdagen willen we
wel."
Ook de heren hebben volgens Petra Sauter nu
meer lef dan anders. „Het glanzende overhemd
in felle pastelkleuren is zo mooi, dat het jasje uit
kan." De stropdas kan nu als los accessoire wor
den gedragen, zoals in Parijs bij Sonia Rykiel te
zien was: de stropdas als een riem in de pantalon
geregen. Of: bij een bloemetjeshemd eenzelfde
bloemetjesdas.
Simon Verlaat van Preview by the Dutch Fashion
Institute in Amsterdam is niet zo bezig met de
komende feestdagen. „Kerstmode, bestaat
dat dan nog?." De nieuwe mode is over de
hele linie kleurrijk en uitbundig. Daarbij
heeft volgens Verlaat de huidige consu
ment een veel vrijere mentaliteit, die laat
zich niet meer dwingen in het keurslijf
van een speciale kerst-outfit. „Maar we
willen wel opsmuk, zeker nu. En vooral
véél, heel veel!"
Anagram
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en
een van zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf
letters bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1
het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters van het
voorgaande woord plus 1Als de hele puzzel juist is ingevuld,
vormen de letters in de vet omlijnde kolom een woord.
1. Huisdier - lekkers - aangaande;
2 mijt - gil - vogel;
3. hijswerktuig - watergeest - Turks paleis;
4. gierigaard - nieuwsorgaan - vaartuig;
5. getroffen - wasstaaf - geraamte;
6. zoom - niet dezelfde - niet zo;
7. draaikolk - hatelijkheid - helder;
8. luizenei - nauwe doorgang - dunne lat;
9 bedehuis - grauwe erwt - korte zware overjas;
10. dorsvloer - bereide dierenhuid - op een andere plaats.
HET WEER
Slecht nieuws voor schaatsvolk
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1. Den; 5. rei;
7 negatie; 8. ode; 9. eng;
13. netel; 14. er; 16. el; 17. out;
18. fel; 19. ut; 20. si; 22. treek;
25. Ido; 27. rol; 29. rodelen;
30. dan; 31. kei.
Verticaal: 2. End; 3. neen;
4. tast; 5. riel; 6. een; 8. oke;
10. gel; 12. enter; 13. elfde;
15. rot; 16. els; 19. uni; 21. iel;
22. toon; 23. eker; 24. krek;
26. dra; 28. One.
De eerste decade van december is nog
nooit zó zacht geweest. De gemiddelde
temperatuur in De Bilt is uitgekomen op
9,9 graden tegen normaal 3,7 graden. Het
record bedroeg 9,8 en dateerde uit 1979.
Een verbetering van een decaderecord met
0,1 graden is ogenschijnlijk geen grootse
gebeurtenis. Het record van 1979 stond
echter eenzaam op een voetstuk.
Het mag dan ook niet vreemd heten dat
door het extreem zachte weer ook vogels de
kluts kwijtraken. In Eelde zit een merel op
eieren. Ondertussen komt de Berlijnse me
teoroloog Wolfgang Roder, bekend van zijn
seizoensprognoses, met nog meer slecht
nieuws voor het schaatsvolk. Ondanks een
niet zo'n beste beurt voor wat betreft de
drukverdeling in november en een sterk
dalend aantal vergelijkingsjaren (eind okto
ber 10, eind november nog maar 5) houdt
de Berlijner in zijn recente winterprognose
nog meer dan tot nu toe het geval is ge
weest rekening met een 'sehr milder Hoch-
winter'.
December kan haast al niet meer koud
worden en onder invloed van een zeer die
pe IJslanddepressie zou januari wel eens 4
tot 6 graden te zacht kunnen worden. Ook
voor februari verwacht de Berliner geen se
rieus winterweer maar het wordt dan wel
minder zacht.
De komst van een nieuwe golf subtropen-
lucht - het was vanochtend 13-14 graden -
ging de afgelopen nacht met regen ge
paard. Morgen dringt, onder invlo
een stormdepressie bij Schotland,
der zachte lucht tot ons land door.
wordt het overdag nog wel zo'n 10
graden.
Verder vallen er buien die soms va hi
onweer en zware windstoten verg
kunnen gaan. De 'reguliere zuidwi |J
neemt in de nacht en ochtend ove ir
toe tot krachtig, aan de kust kan hl ei
tijd stormen: windkracht 9.
Donderdag staat er minder wind n 11
wel weer kans op regen of buien. I
dan 8 tot 9 graden. Na regen in de
(Nieuw-Vennep 6 millimeter) schf
termiddag de zon en werd het in 1 ei
dorp 13,2 graden.
zoonlief brengt oudejaarsavoni t
bij zijn vriendin door. Ze bouw J
eigen gezinnen om zich heen n 'a
heel andere, maar vaak ook juis js
de tradities. Ze gaan ook deel ui re'
van andere groepen met de daa ,e
de tradities. De gebruiken moet
matig worden herzien en dat ge j£
eens heibel. „Je wist toch dat wi [e
kerst bij oma zijn, waarom ga je
naar dat concert?"
Als het goed is, roepen tradities
herinneringen op. Waren de ei
in het verleden negatief, dan si
tuelen hun doel voorbij. Een kil
weet dat zijn ouders heel vaaki
avond over de kaarsen heen rui y
ken, heeft geen voorpret. Hier ii J(
enkel uiterlijke schijn geworden t
gevoel van verbondenheid. Eni 1(
die bij geen enkel gezin of groei j
horen, kunnen zich in deze mai n
tradities juist heel eenzaam voe
Rituelen zorgen dus voor stabili
ons leven, het zijn grote rustpui
Gooien we het programma van
maand radicaal om, dan creëre
rust in de tent. Gaan we dit jaai
met kerst naar de Costa del Sol
blijft oma zitten met de kip mi
moes en missen we zelf ook we 1
donkere kerstweertje. Mensem
het luidst roepen dat tradities 0
- weer die suffe kerstkaarten -, 1
vaak na enkele jaren op hun sd J
terug of blijken dan nieuwe trai
hebben geschapen. Gelukkig m
samenleving zou erg vervlakken j
armen als we het altijd eendere
van de decembermaand zoudei
pen.
ANNIE DE VREUGD
2"
I!
I
Zonder oliebollen is de decemberrr
compleet. archieffoto united
boer
De cadeautjes van Sint zijn al weer in
ons bestaan opgenomen, zijn eeuwige
chocoladeletter is versnoept. Maar, als
we toch nog even omzien: Het heerlijk
avondje is verlopen zoals verwacht, met
snoepgoed, surprises en gedichten. Alle
jaren was dat al zo, dit jaar moest
dat ook zo zijn. Zo ook de warme
chocolademelk met een stukje
boterletter erbij, nadat de
pakjes waren uitgepakt. Als
moeder dit jaar met li
monade was komen
aanzetten, was het
sinterklaasfeest niet
compleet geweest.
Want zo zit het
feest van Sint bij
ons nu eenmaal in
elkaar en zo willen
we dat houden. Jaar
in jaar uit, aan deze
formule valt niet te
tornen. Het week
end na Sint kwam
de kerstboom in
huis. Ook dat zijn we
zo gewend. Op kerst
avond gaat de lamp
uit en branden we en
kel kaarsen. Met oude
jaarsavond willen we
weer oliebollen van de
kraam die altijd rond de
jaarwisseling op het plein
staat. We drinken er champagne
bij van hetzelfde merk als vorig jaar
en we proosten met dezelfde mensen
om ons heen.
December is bij uitstek de maand van de
gezinsrituelen. Het klinkt zo saai, alle ja
ren de voorspelbare kip met appelmoes
op eerste kerstdag bij oma. Maar het is
in deze hectische tijd heerlijk met zeker
heid te weten dat oma als toetje chipola-
ta maakt. Deze kleine zekerheden lijken
zo zinloos, maar zijn voor het wijgevoel
van onschatbare waarde.
De mens is een kuddedier. Tradities en
rituelen bakenen groepen af van de rest
vein de samenleving. Wat in ons gezin al
jaren gangbaar is, is voor anderen on
denkbaar. De buren leggen al
tijd pakjes
der de boom en weer anderen trekken
elk jaar met kerst naar de wintersport.
Dat het in ons gezin altijd zo en niet zus
gaat, geeft ons het gevoel dat we bij de
groep met de eigen regels horen.
Vooral kinderen kunnen er intens van
genieten dat elke decembermaand het
zelfde draaiboek en dezelfde versierse
len uit de kast worden getrokken. De
tradities scheppen een band, ze
geven rust, veiligheid en ver
trouwen. Het is geweldig om
zeker te weten een eigen
plekje te hebben binnen
deze groep, ergens bij te
mogen horen.
Gezinstradities zijn
ook weer niet geheel
star. De kinderen
worden ouder. Op
een dag moet
dochterlief met
