Ik kom in de hemel,
want ik ben een lieverd'
ZATERDAG 9 DECEMBER 2000
Willibrord Frequin en zijn strijdbaarheid
De een vindt hem weerzinwekkend, de
ander draagt hem op handen.
Willibrord Frequin (59) is een
omstreden Nederlander op televisie.
Een gesprek vol stemmingswisselingen
in zijn stamcafé 'Moeke Spijkstra'. „Ik
kom gewoon voor mensen op, de rest
interesseert me geen klote.
Als ik het over zou mogen doen,
zou ik dat verlegen jongetje uit
mezelf rammen. Mijn hele leven
ga ik gebukt onder onzekerheid. Weet je hoe
veel energie dat kost? Ik lag er bijna iedere
nacht wakker van: do'e ik het wel goed, is het
wel zuiver? Zouden ze het niet vervelend vin
den als ik er ook bij sta? Dingen die te stom
zijn om over te praten. Misschien ben ik
daarom zo de andere kant opgeslagen. Mis
schien wel ja... Nog steeds ben ik één brok
zenuwen als ik op iemand afstap. Zou het
lukken of niet? Maar ik ben niet meer zo on
zeker. Mensen dragen me op handen en ik
geniet ervan. Laatst werd ik aangeklampt
door een Brabantse vrachtwagenchauffeur,
die via zijn portofoon enthousiast collega's,
opriep. Dan denk je: wat is het toch een
mooi vak. Ik ben een soort godje voor men
sen. Ze willen me aanraken."
Samengeknepen ogen met daaronder een
blauw overhemd met wit kraagje, roze po
chet en dravende 'paarden op een bonte das.
Naast hem zit zijn 'mental coach' Edger Ha
mer. Zwijgend, luisterend. „Hij is er altijd bij.
Komt uit de tijd dat ik wat minder welbe
spraakt was. Je lult me nu niet zo gauw on
der tafel, tien jaar geleden wel. Je zou het
misschien niet zeggen, maar ik ben verlegen.
Wat vind jij van mij?"
Hij bestelt een biertje en dringt er op aan
dat zijn tafelgenoten ook iets alcoholisch
drinken. „Dat ontspant en is goed voor de
seks." Op zijn vaste plek in Moeke Spijkstra
('Ik ben hier drie, vier keer per week') over
ziet hij het hele stamcafé. Af en toe belt hij
middenin het gesprek. Of het wel goéd gaat
met de montage van zijn programma. „Elke
maandag weer denk ik dat het een klote uit
zending wordt. Die onzekerheid hè....?! Toen
ik naar Maxima ging, liep ik 's nachts bloed
nerveus rond. Zitten, staan, zitten, staan.
Heel onrustig. Ik ben een loopse hond. Altijd
op zoek. Het meest nog naar nieuws. Ik wil
de eerste zijn. Ik zeg je: als ze me bellen tij
dens de daad, dan ga ik. Werk gaat voor het
meisje. Dat zijn de groten in het leven. Ik
durf gerust te stellen dat ik de beste ben in
mijn vak. Ik ben het meest allround. Ik doe
verslaggeving, redactie en eindredactie. Ik
heb er ook lang voor gewerkt. Ik heb m'n
drie kinderen nauwelijks zien opgroeien. Dat
is een teer punt. Maar ik vrees dat ik het weer
zo zou doen. Als je al die ellende in de we
reld zag... Overal waar we met KRO's Brand
punt kwamen, zagen we lijken. Lijken, lijken
en lijken. Uitgeteerde lichaampjes van kin
deren bij wie de vliegen uit de ogen kropen,
terwijl wij hier vreten en zuipen. Dan vecht
je je toch godverdomme suf! Je laat je eigen
kinderen barsten om voor andere kinderen
op te komen. Mensen van wie de rechten ge
schonden werden, hebben wij een platform
gegeven. Wij hebben de wereld laten zien
hoe zij werden gemarteld en monddood ge
maakt. Ik was één van de eersten die repor
tages maakte over de dwaze moeders. Ik was
de eerste die de martelkamers van Idi Amin
betrad. Als iemand jou hier nu zou beledigen
dan doe ik daar wat aan. Zo ben ik. Dat
strijdbare zit in mijn familie. Ik ging naar Po
len dat in staat van beleg verkeerde. Het hele
land was afgegrendeld. Als je naar buiten
ging en opnames maakte, riskeerde je een
celstraf van twintig jaar. Het zweet stond in
m'n bilnaad. Maar ik ben wel gegaan. Ik wil
de de wereld laten zien wat voor klootzakken
het waren, wat voor verschrikkelijke dicta
tuur het was. In de oorlog hebben de Ameri
kanen en Polen ons toch ook geholpen?"
Hij heeft geen heimwee naar de buitenland
Willibrord Frequin: „Ik probeer Jan met de Pet te bedienen, waar ik mezelf ook toe reken. Ik ben geen journalist, maar een mens die een ander wil
helpen. Misschien een moderne pater, een missionaris." foto gpd phil nijhuis
se reportages over de brandhaarden in de
wereld. „Je wordt nu achterhaald door CNN.
Ze gooien het meteen op de satelliet en na
een paar dagen kom jij dan nog eens. Ik wil
altijd de eerste zijn. Ik ben een spits. Ik doe
nu voor een deel hetzelfde, maar dan klein
schaliger, want de hulp in derdewereldlan
den is mede door mijn bijdrage al zó georga
niseerd. Ik kom nu op voor de mensen die
zich in Nederland verlaten voelen. Het is'
fantastisch als je desolaat bent en je wordt
geholpen. Ik ken het gevoel zelf ook. Ik heb
ooit iemand geholpen die compleet in de
goot lag, maar mij vervolgens vijftigduizend
gulden afhandig maakte. Ik werd gek van te
leurstelling. Ook bij Brandpunt destijds. Ton
Verlind was eindredacteur en ik was slechts
reportagemaker. De reportage over die hoof
den (gestolen mensenhoofden uit een uni
versiteit, red.) klopte van het begin tot het
eind. Maar Verlind kondigde de reportage
aan als hoofdenhandel. Hij heeft alles naar
zich toegetrokken, maar toen het gedonder
kwam heeft hij zijn handen er vanaf getrok
ken en mij laten barsten. Hij heeft me aan
een strop gehangen en laten afsterven. Dan
krijg je als mens zó'n knauw. Nu zou het me
niet meer gebeuren. Toen was ik te netjes.
Misschien een beetje een meeloper, of beter
gezegd een meedoener, uit solidariteit met
vriendjes. Nu zou ik met de vinger naar Ver
lind wijzen. Het is een farizeeër, een verra
der.
Wat vind je nu van mij? Je moet niet twijfe
len aan mijn oprechtheid. Ik geef je zo tien,
vijftien namen van mensen die dat kunnen
bevestigen. Kijk, zo'n reportage over Maxima
is wel leuk, maar dat geeft me persoonlijk
niet zoveel voldoening. Het hoort veel meer
bij mij om een moeder in nood te helpen.
Zoals die moeder vorige week die alle reden
had om aan te nemen dat haar kinderen
door haar ex zijn misbruikt. Een halfjaar ge
leden hebben de twee dochters die bij haar
wonen afzonderlijk van elkaar aangifte ge
daan. Bij mijn weten is het nog nooit voorge
komen dat wat kinderen in speciale verhoor
kamers van de politie spontaan vertellen,
achteraf niet waar bleek te zijn. Toch heeft
de politie toen geen onderzoek gestart. Uit
angst dat hij ook de jongste dochter mis
bruikt, heeft die wanhopige moeder onze
hulp ingeroepen. Wij komen, en een paar
dagen later is die man vastgezet voor ver
hoor."
In de reportage worden vader en dochter
op weg naar school overvallen door de ploeg
van Frequin en een emotionele moeder. De
vader is herkenbaar in beeld terwijl niets is
bewezen. Het meisje toont zich ontredderd
door alle commotie. „Ik vraag die man alleen
waarom de moeder het kind niet mag zien.
Ik beschuldig hem niet. Ik kom alleen maar
op voor een vrouw in nood. Ik beschuldig
nooit iemand. En dan kun je kletsen wat je
wilt, als de samenleving een vrouw zo laat
barsten, dan help ik haar! Ik wil niet het graf
instappen terwijl ik aan de kant heb gestaan.
Begrijp je dat?!"
„Schaamte? Ik schaam me nergens voor.
Nooit. Waarvoor zou ik me moeten scha
men?" De uitzending met de moeder, de va
der en het ontredderde kind? Zijn vuist slaat
op tafel, hij vloekt en kijkt dan naar zijn se
condant. „Moet ik nu opstappen?" Edger
Hamer haalt zijn schouders op. Getergd:
„Vijftien, zestien mensen bemoeien zich met
de onderwerpen. Alles wordt journalistiek,
juridisch en ethisch getoetst. Alle vragen die
worden gesteld zijn overwogen door de re
dactie, eindredactie, mijzelf en een ethische
commissie. Als je eens wist hoeveel onder
werpen wij niet maken. Als er ook maar eni
ge twijfel is dan doen we het niet. En dan
helpen we mensen ook zonder camera. Hoor
je dat! Ik heb uit eigen zak een moeder en
drie kinderen laten onderduiken. Godver
domme, flikker toch op met je gezeik!" De
man die agressief wordt als hij op reportage
wordt aangeraakt, grijpt plotseling de arm
van de verslaggever. „Weet je wat ranzig is?
Spoorloos!. Daar moet ik van kwijlen. Die
mensen die na vijfentwintig jaar met elkaar
worden verenigd, kunnen dat toch ook zon
der camera erbij!"
Tijd voor Irish Coffee, voor Frequin. De ge
moederen bedaren. Onderwerp is Frequin
de mediatrainer. Wat is de beste strategie om
iemand zoals hij van het lijf te houden? „Ha-
haha. Je moet niet zo stom zijn om mij te
ontwijken. Ik blijf mensen achtervolgen om
dat ik wil dat ze een paar vragen beantwoor
den. Gewoon een kwestie van geven en ne
men. Du moment datje een bepaalde functie
hebt, moet je weten dat ik je kan benade
ren." Als hij opdringerig wordt, is dat nooit
zijn schuld. „Ik wilde de koningin een bos
bloemen aanbieden uit naam van al die
mensen in Nederland die haar fantastisch
vinden. En dan word je tegengehouden door
die halfzachte types die om de koningin lo
pen, terwijl je ziet dat de koningin mij waar
deert. Die flapdrollen ontnemen' haar de
kans even mens te zijn naar het gewone volk
toe. Maxima moet zo door de RVD worden
gebriefd dat ze charmant overkomt en ieder
een denkt: dat is een mooie koningin. Maxi
ma deed het goed toen ik haar benaderde.
Emily eerder ook. Persoonlijk ben ik voor
Emily. Zij is liever en lekkerder. Het is toch
jammer dat Willem-Alexander een buiten
landse vrouw kiest terwijl er zoveel mooie
vrouwen zijn in Nederland. Daarbij komen
er gigantische demonstraties als de vader
van Maxima bij het huwelijk is zonder af
stand te doen van zijn verleden. Iemand van
zo'n moordenaarsregime kun je niet ontvan
gen. Ook niet privé, zoals de koningin on
langs heeft gedaan. Toen ik het hoorde,
schoot de bliksem door me heen."
Zijn vader, voormalig hoofdredacteur van De
Gelderlander, heeft het altijd jammer gevon
den dat zijn zoon geen journalist is gebleven.
„Ik betreur het zelf niet. De onderwerpen die
ik nu behandel, zijn meer een afspiegeling
van de samenleving. En je ziet meer direct
effect. Wij zijn beter dan Nova. Prima rubriek
hoor, voor mensen die NRC lezen en toch al
les al weten. Maar ik probeer Jan met de Pet
te bedienen, waar ik mezelf ook toe reken. Ik
ben geen journalist, maar een mens die een
ander wil helpen. Misschien een moderne
pater, een missionaris."
Vernietigende kritieken lapt hij aan zijn
laars. „Journalisten van de zogenoemde
kwaliteitsbladen hebben mij na die hoofden-
reportage het graf ingeschreven op basis van
iets dat niet waar is. Het zijn wolven waarom
ik nu moet lachen. Bij SBS is het verleden
helemaal geen onderwerp. Mijn bazen zijn
kwajongens net als ik zelf. Ik hoef niets uit te
leggen. Heerlijk. Sinds SBS weet ik dat ik
mijn tijd niet moet verkwanselen aan zulke
zeikerds en gaat mijn leven top. De meeste
mensen vinden mij een toffe peer. Mensen
die mij haten, zijn verbitterd dat een eenvou
dige jongen als ik meer succes heeft dan zij.
Ik heb medelijden met ze. Als ze maar één
procent hadden gedaan van wat ik heb ge
daan, als ze het lef hadden gehad om hun
nek uit te steken in Polen of Argentinië, dan
mogen ze zeggen: Frequin je bent een kloot
zak. Maar dat hebben ze niet. Ze mogen m'n
reet nog niet likken.
Ik zou wel eens een dag God willen zijn.
Dan zou ik alle mensen die anderen kwaad
doen laten verdwijnen. Ik heb zóveel ellende
in de wereld gezien. En toen werd ook mijn
vrouw nog getroffen door een tumor in haar
hoofd. Dat vond ik zó onrechtvaardig. Waar
om moet zo iemand gestraft worden? Er zijn
zoveel criminelen. Ik heb toen echt naar bo
ven geroepen: God, verdomme, doe er wat
aan." Zijn vrouw is genezen, de ellende in de
wereld is gebleven. ,Als ik in de hemel ben,
en daar kom ik wel want ik ben een lieverd,
dan stap ik op Onze Lieve Heer af en vraag
hem waarom er zoveel onrecht is. Als er geen
hemel is, voel ik me enorm genaaid. Al die
tijd heb ik netjes geleefd. Als God niet be
staat, had ik dat van te voren willen weten.
Dan zou ik niet zo'n net leven hebben geleid.
Ik spiekte op school, maar niet alles. De helft
maar. Anders zou ik helemaal niet in de he
mel komen. Zonder mijn vrouw te willen af
vallen, zou ik veel bourgondischer hebben
geleefd. Zuipen, met vrienden weg, nachten
lang doorhalen, kwajongensstreken uithalen.
Weet je, dit is de mooiste periode van m'n
leven. Ik ben gelukkig geworden door de
mensen die ik blij maak met mijn hulp. Voor
mijn vrouw ben ik nog steeds veel te weinig
thuis. Ik werk zeven dagen in de week, maar
probeer een dag thuis te zijn. Ik zou dood
gaan als ik niet zou kunnen werken." Hij belt
opnieuw, sluit af, mompelt wat en zegt: „Ik
kom gewoon voor mensen op en de rest in
teresseert me geen klote.
Ongevraagd bestelt hij nog een rondje.
„Vertel eens, ben jij zelfverzekerd?"
MONIQUE DE KNEGT
