r
Wandelschoen wordt energiebron
Gesprek van de Dag
Burgemeester Cohen
Aan de fles
Duitsland koestert
helden als Boris en Fra
ZATERDAG 9 DECEMBER 2000
oiiifiK'iim.'if'
Nog afgezien van de daadwerkelijke benoeming tot bur
gemeester van Amsterdam, feit is dat voor zowel Job Co-
hen als de PvdA het hemd nader is dan de rok. In elk ge
val wordt het staatssecretariaat van justitie van minder
politiek gewicht geacht dan de vacature-Parijn.
Het is nog te begrijpen dat Cohen een mooie baan met
politiek gewicht na drie tropenjaren op het zwaarst denk
bare staatssecretariaat niet wil laten lopen. Niets mense
lijks zal deze bestuurlijke duizendpoot vreemd zijn. Per
slot van rekening verloste hij Wim Kok bij de start van
Paars 2 van een lastig parket door een loopbaan in het
onderwijs (hij was eerder rector magnificus in Maas
tricht) vaarwel te zeggen. Cohen zou met recht kunnen
beweren dat hij het openbaar bestuur in elk geval niet in
de steek laat en dat hij nu weer zijn partij terwille is -
voor Amsterdam mag je wel van je geloof afvallen.
Het impliceert wel dat Cohen genegen is op te stappen
op het moment dat de nieuwe Vreemdelingenwet nog
moet worden ingevoerd. Die nieuwe wetgeving op het
politiek lastig begaanbare terrein van de asielzoekers is
het meesterwerk van Cohens regeerperiode. De wet is
een moeilijk bereikt compromis. Aanscherping van de
voorwaarden waartegen een vluchteling toegang krijgt
tot Nederland gaat binnen de wet hand in hand met een
duidelijker erkenning van de rechten van een asielzoeker.
Cohen kan met recht beweren dat het wetgevingstraject
vrijwel is afgerond, maar zoals altijd bij dit thema komt
het aan op de uitvoeringspraktijk - denk aan Gümüs,
denk aan de lekkende tenten, de witte illegalen, het bur
gemeesterscomité. Hans Dijkstal, politiek leider van de
WD, zal ongetwijfeld ook andere objectieven in het oog
hebben gehad met zijn opmerking dat Cohen zijn taak
nu niet in de steek kan laten. De praktijk op Justitie stelt
hem in het gelijk. De zwarte piet ligt derhalve bij de
PvdA. Die partij heeft eerder met Aad Kosto en Elisabeth
Schmitz het staatssecretariaat met bestuurlijke zwaarge
wichten bezet zonder veel resultaat te boeken.
De sociaal-democratie kan nu de schouders rechten en
tonen dat het asielbeleid geen ver van mijn bed-show is.
Voor Job Cohen liggen vast nog schonere taken in het
verschiet.
Iele visie
John
Is het alweer twintig jaar geleden?
Het lijkt gisteren.
Iedereen had het over zakisme, shagisme, dragisme, hoog-
en-laagisme. Terwijl alles wat ze wilden zeggen, deze hip
pies après la lettre. was: geef vrede een kans.
Twintig jaar geleden had iedereen het over John en Yoko.
Maar vooral over John en Mark. Mark David Chapman.
Die schoot gisteren twintig jaar geleden de working-class
hero naar wolk nummer 9.
Alle zenders en alle actualiteitenprogramma's besteedden
daar aandacht aan. De een meteen jankverhaal van een
fan, de ander met een journalistieke reportage over het le
ven en werk van de ex-Beatle. Die de wereld schokte door
samen met Yoko nakend te poseren - hoewel door al dat
lange haar weinig schokkends te zien was. En toen de we
reld klaarzat voor een nieuwe schok, de bed-in in Amster
dam, lagen ze daar keurig in witte pyjama's tussen schone
lakens.
Maar vooral ging het om de muziek. En iedereen had het
over give peace a chance en over imagine.
You may say I'm a dreamer
But I'm not the only one
I hope someday you'll join us
And the world will live as one
John Lennon, die zijn naam veranderde in John Ono Len-
non ter ere van zijn al even gestoorde tweede vrouw - ver
antwoordelijk gehouden voor het uiteenvallen van de
Beatles, terwijl niemand het heeft over de invloed van wij
len Linda McCartney - wandelde over straat in New York
en kwam een gestoorde fan met een pistool tegen. En een
van de grootste muzikale genieën van deze eeuw ging El-
vis ontmoeten. Daar hielp geen instant karma tegen.
Lennon en Elvis. Dat zou een schitterend engelenkoor
moeten zijn. Maar voordat ze hun harpjes oppakken spe
len ze eerst even een rondje golf met Jim Morisson en Tow-
nes van Zandt. Er is nog tijd zat om muziek te maken, de
komende eeuwigheid. Nog heel even wachten en Bob Dy
lan is er ook, wordt het helemaal gezellig.
Intussen heb ik, tot groot ongenoegen van de kinderen, de
oude platenkoffer uit de berging getrokken en voor het
eerstin jaren de platenspeler afgestoft. Het staat dan wel
allemaal op cd, maar dat is toch niet hetzelfde.
John, rust in vrede.
And we all shine on
Like the moon and the stars and the sun
And we all shine on
On and on and on and on...
wil ono buys
enselijk
De ook in Nederlan
pulaire Britse com
SOLUTELY FABUI
krijgt toch een verv
serie over de geflip
goeroe Edina (Jenn
Saunders) en de ke
kende alcoholistel
(Joanna Lumley) is
2001 weer bij de B
zien. De eerste twe
kregen verscheiden
zen. 'Ab Fab", zoal
rie door de grote s(
fans vaak wordt ge
krijgt een iets andi
zet, aldus de BBC
deel van de karakti
MIRROR BALL, eei
medy die later dezi
maand op de Britsi
zien, krijgt een rol
vernieuwde Absolt
bulous.
De temperatuur is er doorgaans zo'n dertig graden, maar kinde
PUERTO RICO kunnen met kerst in de sneeuw spelen. De plaa
onderneming Family Events heeft driehonderd ton sneeuw bes
Canada en het eerste schip met de witte lading is onderweg, al
Canadese krant National Post. Kosten: een half miljoen guldel
organisator verwacht dat tussen 15 december en 7 januari zo'i
300.000 kinderen komen spelen in een koelhuis nabij de havi
San Juan waar de sneeuw wordt verspreid. Puerto Rico liet in 1
twee ton Canadese sneeuw overkomen. Die vormden destijds
kortstondige witte kroon op palmen langs de wegen in San Jua
Willem Wilmink
n
Gedeelte vi
Route 66 S
naar musei
Een deel van de legem
sche Route 66, de voo
ge 'hoofdstraat van Ai
ka' tussen Chicago en
Angeles, is onlangs op
transport gegaan naai
hington. Ambtenaren
de staat Oklahoma he
het geschonken aan h
Smithsonian Instituui
De befaamde weg wei
het verleden gebruikt
boeren en rondreizen
hippies. In de jaren u
tig namen brede sneh
de taak van Route 661
en meer over en in 19
raakte de weg definitii
onbruik. Heden ten di
bestaat de weg slechts
een aantal afzonderlijl
stukken, die deel uitrr
van snelwegen met ar
benamingen.
De gift van het depart
van transport van Okl
ma bestaat uit een do
stukken van het origin
beton uit 1932. Per sti
gen ze ruim 4.200 kilo
Nationale Museum vo
Amerikaanse Geschia
wil een van de stukkei
nemen in de permani
expositie 'Amerika in
ging', die eind 2003 za
den geopend. Het is di
doeling dat de museui
zoekers daar over het'
jaar oude beton kunni
pen.
Route 66 strekte zichi
over bijna vierduizend
meter. De weg speeldi
belangrijke rol in klass
kers als The Grapes o(
Wrath van John Steinb
en On the Road van Ja
Kerouac. In de jaren a
tig vertoonde de Amei
kaanse televisie een se
met de titel Route 66.
Rtr»
worden, dat kon toen nog bij je eigen huisarts. Hij zegt:
Wat kom jij hier doenIk zeg: 'Ik moet gekeurd worden
voor de kweek in Hengelo'. Zegt hij: 'Afgekeurd'. De le
raar Frans is er ook nog aan te pas gekomen. Mijn vader
zegt: 'Mijn zoon wil letterkunde gaan studeren, dat is
niets als armoe'. Zegt die leraar: 'U hebt een auto. gaat u
daarmee naar uw werk'? 'Zeker', zegt mijn vader. 'Ik ga
op de fiets', zegt de leraar, 'maar vertelt u eens meneer
Wilmink, gaat u ook met plezier naar uw werk'? 'Nee',
zegt mijn vader. 'Ik wel', zei die leraar. Toen mocht ik
naar de universiteit.
Later ben ik zelf les gaan geven. Frits Barend heb ik nog
in de klas gehad. Ik zag hem laatst. Hij was er nog
kwaad over dat ik hem ooit een zaterdagmiddag terug
heb laten komen omdat hij zo klierde. Die middag heb
ik hem een verhaal van Tsjechov voorgelezen. Ik dacht:
laat ik maar iets moois voorlezen, want het is al erg ge
noeg dat hij terug moet komen. Ik zei tegen hem: 'Frits
zonder mijn lessen had jij het niet zo ver geschopt op de
tv'. Later heb ik Henk Spaan nog als student gehad op
de universiteit. Is nou ook op tv.
Maar ik geef al een tijd geen les meer. Ik heb jarenlang
alleen geschreven en opgetreden. Dan zong ik liedjes. En
ik vertelde moppen die iedereen al kende, dan hoefden
de mensen niet op .te letten. Mina uit Glanerbrug gaat
op de fiets naar Den Haag. Op het Binnenhof stapt ze af.
Komt er een suppoost: 'Mevrouw, hier kunt u uw fiets
niet parkeren. Er komen hier allemaal ministers en
staatssecretarissen'. Zegt Mina: 'Maakt u zich geen zorg,
ik zet hem op slot. Dat niveau.
Door al dat werk krijg ik hier in de stad een zekere be
kendheid. Laatst kreeg ik een brief: Aan de beste dichter
van Nederland, Enschedé. Verder geen adres. Achterop
stond geschreven: bezorgd door de beste postbode van
Nederland. Er komen ook wel vreemde vogels op je af
Een vent bij ons in de buurt heeft het plan om een mop
te vertellen aan zijn oostelijke buurman. Die moet hem
weer verder vertellen aan zijn oostelijke buurman. En
zo door Duitsland en Rusland heen tot in China toe.
Dan kan die vent aan de hand van die mop vaststellen
hoe het Nederlands langzaam overgaat in het Chinees.
Hij heeft twee ton subsidie aangevraagd en nou wil hij
dat ik zijn zaak bepleit bij de koningin. Hij denkt dat
ik invloed heb omdat ik ooit bij haar op visite ben ge
weest. Mijn vrouw wilde niet mee. Toen heb ik aan
Wieteke gevraagd of ze meeging. Beatrix zei: 'Ik ken u
wel van de televisie mevrouw van Dort. Maar ik wist
niet dat u de partner van de heer Wilmink was'. Zei
Wieteke: 'Dat ben ik ook niet maar zijn vrouw wilde
niet mee'. Ik geloof niet dat dat bezoek een succes was.
Maar waar was ik gebleven. Juist, bij Harrie Bannink.
Ik mis hem nog iedere dag al was hij zeer eigenwijs.
Dat kan ik bewijzen ook. Harrie geloofde niet in een
hiernamaals. Hel en hemel bestonden voor hem niet.
Een paar weken na zijn dood droomde ik dat ik hem
aan de telefoon had. Ik zei: 'Harrie, hoo geet et mit oe'?
Want wij spraken wel Twents omdat hij ook uit En
schedé kwam. Hij zei: 'Goed jong, goed'. Enfin wij pra
ten over dit en over dat en op een gegeven ogenblik zeg
ik: 'Harrie nou moet je me toch eens vertellen, waar
ben je nou'? Zegt hij: 'In paleis 't Loo'. Tja hij was na
tuurlijk in de hemel, maakte hij er gauw paleis 'tLoo
van. Zo eigenwijs was die Bannink.
Maar wat ik vragen wou: je lust toch nog wel een flesje
bier? Uit de ijskast of uit de kelder?"
Tot zover Willem Wilmink, bij wie ik gisteren op be
zoek was.
voor toonde.
Opvallend is de omzich
waarmee het onderwer
behandeld. Andere, mij
vipperige vips hoeven b
misstap, een plasje buit
pot niet op consideratie
boulevardpers te rekeni
zij kan in de krant hete
tijdstip lezen, waarop h
met wie in welk hotel u
broek ging.
Voor twee personen ge
echter ander maatstavi
Beckenbauer, de levent
ballegende, en Boris Bi
Beckenbauer heet nietv
niets de Kaiser. Hij kan KJ
les veroorloven. Toen ai :n
maand bleek dat hij voi m
tijdens het kerstfeest va; 'n'
FC Bayern een buitener lt£
kind had verwekt bij eei
taresse, waren veel Duit
reid om in de onbevlekt j(
vangenis te geloven. Zei
vond het een 'privé-zaa 81
Boris wordt een zelfde t el
houdendheid betracht, xc
Sociologen kunnen prei s
leggen waarom voor Fn h
en Boris B. altijd de rodi H
zal worden uitgerold. Zt
zien in de Duitse behoel "I
helden. En als er dan iet
gaat, worden ze eigenlij
maar menselijker en 'di
pathieker.
PETER VAN NUUSENBURG ai
ni
Gisteren was ik op bezoek bij Willem Wilmink. Hij
schreef ooit de tekst van 'Frekie', een lied dat de Neder
landstalige top 20 nog heeft gehaald. Ook Herman van
Veen heeft vaak liedjes van hem gezongen zoals 'Adieu
café'en 'Hilversum 3 bestond nog niet'. Wilmink kan als
geen ander in tien minuten tijd een groot aantal on
derwerpen bespreken. Dat bleek me ook gisteren
weer. Ik laat u even meeluisteren:
„Zo'n Duveltje smaakt wel. Of drink je liever
Westmalle? Mensen kunnen in je jeugd
een grote invloed hebben op de rest van je
leven hoor. Harrie Bannink heeft me ooit
verteld dat hij verliefd werd op muziek
omdat hij tijdens de oorlog de buur
vrouwen zulke mooie liedjes hoorde
zingen in de schuilkelder. Eigenwijze
kerel trouwens, die Bannink. Op mijn
leven heeft de huisarts veel invloed ge
had. Toen ik een jaar of zeventien was
nam mijn vader mij apart. Hij zegt:
'Jongen, ik ga je iets vertellen dat je hele
maal geheim moet houden. Niemand
mag het weten, zeker niet je moeder'. Ik
dacht meteen dat hij wilde vertellen dat hij
een vriendin had. Had ik me nog wel kun-
i voorstellen want mijn moeder was er
één van aan mijn lijf geen polonaise. Maar
nee, hij zegt: 'Jongen in Azië kunnen ze zo
goedkoop textiel maken, daar kunnen wij
hier in Twente nooit tegenop. Het gaat mislo
pen hier dus ik weet niet of ik jarenlang jouw
L- studie kan betalen. Misschien kun je beter
\m& eerst voor onderwijzer gaan leren aan de
Wr kweekschool in Hengelo'. Moest ik gekeurd
Als ooit een bericht als een
donderslag uit de Duitse hemel
kwam, was het wel de medede
ling dat Boris Becker en zijn
vrouw Barbara uit elkaar gaan.
Jarenlang waren ze bejubeld als
een in alle opzichten voorbeel
dig gemengd dubbel. Hij de
rossige superteutoon die van
'tannis' een (bijna) volkssport
had weten te maken. Zij de
donkere schoonheid, zangeres
en actrice, die haar carrière had
opgegeven om Boris bij te
staan. Het was, bij nader inzien,
te mooi om ooit waar te kun
nen zijn geweest.
Het is dan ook voorbij. Babs en
Boris hadden 'andere prioritei
ten over de ontwikkeling van
hun relatie' moeten vaststellen,
heette het in een fax. Het pu
bliek vroeg zich natuurlijk gelijk
af wie vreemd is gegaan.
Die vraag beheerste uiteraard
Bild en de andere boulevard
bladen, die opeens wisten dat
het allang niet meer koek en ei
was in huize Becker. Hij zou het
met een rap-zangeres doen of
gedaan hebben. Zij zou een
oogje hebben laten vallen op
een zanger in een achtergrond
koortje. De serieuzere kranten
belichtten vooral het emanci
patorische aspect: Barbara zou
zich weer aan de eigen carrière
willen wijden. Dat valt natuur
lijk alleen maar toe te juichen,
ook omdat Boris daar begrip
Wetenschappers ontwikkelen 'stroomstappers'
Een schoen aan de voet van een wandelaar spant en ontspant. In beginsel kan daaruit energie worden
gewonnen. Wetenschappers van het in het Engelse Farnborough gevestigde onderzoeksinstituut Dera
is dat inderdaad gelukt. Zij ontwikkelden schoenen die tijdens het lopen laagspanningsstroom opwek
ken. Die stroom kan worden gebruikt voor het opladen van batterijen en accu's van bijvoorbeeld mo
biele telefoons, gehoorapparaten en op den duur misschien zelfs van laptops.
Dit tien dagen oude dolfijntje krijgt de fles van Richard Tesore, directeur van de zeedierenopvang in Piriapolis, negentig kilometer ten oosten van
Montevideo, de hoofdstad van Uruguay. Deze dolfijn is het tweede exemplaartje dat recentelijk op het strand is aangespoeld met littekens ver
oorzaakt door een visnet. foto reuters marcelo callardo
Al jaren wordt naarstig gezocht
naar methoden om zoveel mo
gelijk schone energie te ont
trekken aan wind, water en zon.
Die energie komt via het elek
triciteitsnet op 220 volt onze
huizen binnen. Met de storm
achtige opkomst van de micro-
elektronica is de vraag naar bat-
terijstroom explosief toegeno
men. De meeste batterijen wor
den met lichtnetadapters opge
laden. Alleen al de miljoenen
mobiele telefoons betekenen
dus een extra aanslag op het
milieu. Het loont dus de moeite
te zoeken naar milieuvriendelij
ker alternatieven voor het op
wekken van de laagspanning
(enkele volts) waar al deze toe
stelletjes op werken.
De onderzoekers van Dera, het
Defence Evaluation and Re
search Agency, zijn daar al bij
na twintig jaar mee bezig. Aan
vankelijk ging men uit van een
ontwerp waarbij hoogrende
mentszonnecellen de vereiste
spanning genereerden, maar
een nadeel is dat dan altijd
(zon)licht nodig is.
De laatste drie jaar legde men
zich toe op het zogeheten pië-
zo-elektrisch effect. Dat is een
eigenschap van bepaalde kris
tallen die, eenmaal onder druk
gezet, een zekere spanning ge
nereren. Een voorbeeld is
kwarts.
„Zuiver kwarts is echter nogal
duur", zegt technisch directeur
Steve Mahon van Dera. „Daar
om ontwikkelden we keramisch
materiaal met soortgelijke ei
genschappen en een nog hoger
spanningsrendement dan
kwarts. Dat stopten we in een
stalen doosje met aan de bo
venzijde een beweegbaar,
enigszins scharnierend vlak dat
de druk overbrengt op het on
derliggende keramische materi
aal. Het geheel werd aange
bracht in de hak van een
schoen."
Met het allereerste paar liep de
Engelse uitvinder Trevor Baylis
(38) uit Portsmouth in juni van
dit jaar mee op een wandel
tocht van 160 kilometer dwars
door de rotsachtige woestijn
van Namibië. Baylis, de oor
spronkelijke bedenker van de
'stroomschoen', had een mo
bieltje bij zich waarvan de bat
terij bij de start van de tocht
leeg was. Na elke twintig kilo
meter lopen, was hij in staat ge
middeld ruim zeven minuten te
bellen met zijn 'thuisbasis' in
Engeland.
„We zijn er echter nog lang
niet", aldus Mahon. „Voor die
mobieltjes is nauwelijks
stroomvermogen nodig. Anders
wordt dat met bijvoorbeeld lap
tops. Baylis had 2.500 kilometer
moeten lopen om met een mo
dale laptop één uur te kunnen
werken."
De in oktober van dit jaar onder
auspiciën van Dera opgerichte
firma Electric Shoe Company
(ESC), waarin ook Baylis parti
cipeert, gaat zich de komende
tijd bezighouden met het zoe
ken naar manieren om het ren
dement te verbeteren.
BEN APELDOORN
Dera-directeur Mahon met een schoen en een stukje 'piëzo-keramiek' dat in de hak wordt ingebouwd.
foto gpd chris mikami
De Russische president VLADIMIR PO-
ETIN is vastbesloten de eerste Russi
sche leider in de geschiedenis te wor
den die Engels spreekt. Volgens een
anonieme Kremlinwoordvoerder volgt
Poetin al sinds zijn verkiezing tot presi
dent een intensieve cursus Engels. Di
recte aanleiding was het bezoek van de
Engelse premier
Blair in maart dit
jaar. Het zou Poetin
gestoord hebben dat
ze niet rechtstreeks
met elkaar konden
praten zonder tus
senkomst van een
tolk. Ook zou Poetin
zich op internatio
nale topconferenties
niet vrij voelen om
dat hij geen ge
sprekjes met andere
wereldleiders kan
voeren zonder verta-
