Computervirus steeds gevaarlijker
\fedtrain maakt oude trein nieuwer dan ooit
Grote krapte op internet is
'kassa' voor mini-eilandjes
Economie
Personeel NS
dreigt met
stakingsdag
Boerenkool zonder vorst
Duitsers kopen Thomas
Cook voor twee miljard
okémon brengt fabrikant
)eelgoed in problemen Chemie beleeft historisch goed jaar
'Bonden zijn gek geworden'
jachtenbundeling windpark in zee
F Vhaag» Shell en NUON bundelen de krachten om mee te
!gen naar de aanleg van een windpark op zee voor de kust
1 Egmond. Het consortium omvat voorts bankverzekeraar
3 en Jacobs Comprimo, die technische deskundigheid in-
-Jengt. Eerder al meldde zich een consortium met de energie-
Ei jatschappijen Eneco en Essent en Siemens. Het duurt overi-
ns nog enige tijd voordat beslist wordt wie het 'demonstratie-
rk' van 100 megawatt mag bouwen. Het gaat om een investe-
gvan 400 miljoen gulden. Het ministerie van EZ stelt moge-
nog dit jaar de precieze plek vast. Shell en NUON werken al
pen in het Britse consortium Blyth Offshore Wind, dat giste-
voor de Engelse kust twee windinstallaties in gebruik nam.
PN grootste adverteerder op radio
:rsum KPN heeft dit jaar verreweg het meest uitgegeven
reclame op de Nederlandse radio. Volgens cijfers van BBC
■dia en Reclame Bank heeft het bedrijf bijna 34 miljoen gul-
n geïnvesteerd in reclameboodschappen via de radiozenders
het land. Sky Radio, de zender waar het meeste KPN-geld
ar toe ging, maakte de cijfers gisteren bekend. Het rijk is via
RVD de op een na grootste adverteerder met ruim 28 miljoen
Iden. Op de derde plaats staat ING met iets meer dan 16 mil-
m gulden. Het rijk adverteerde het meest via Radio 3, gevolgd
or Sky Radio en radio 538.
keurmerk voor internetreisbureaus
Er komt een ANVR-keurmerk voor reisbureaus op inter-
Het initiatief van de reisorganisatie moet consumenten
■er zekerheid bieden over bijvoorbeeld betalingsmogelijkhe-
n en bescherming van persoonsgegevens. Het keurmerk zal
het voorjaar 2001 op de websites staan. Dit maakte De Jong
tra Vakanties gisteren bekend bij de presentatie van de nieu-
zomergidsen. De reisorganisatie verwacht dat rond zeven
jcent van de vakantiegangers hun reis via internet regelen,
omzet van het bedrijf steeg met 25 procent tot 192 miljoen
lden. In het gebroken boekjaar 2000 gingen 246.5000 mensen
de reisorganisatie op stap.
ortis opent kantoor in Shanghai
iecht Fortis Investment Management heeft van de Chinese
toriteiten toestemming gekregen om een kantoor te openen
Shanghai. Het gaat om de eerste licentie die het land heeft
•strekt aan een Europese onderneming die is gespecialiseerd
ermogensbeheer. Tot nu toe gaf China slechts tien binnen-
idse vermogensbeheerders toestemming om 15 miljard gul-
bijeen te brengen in beleggingsfondsen met een vast aan-
lenkapitaal. Men verwacht dat een groot deel van China's
aargeld van 1.845 miljard gulden zijn weg zal vinden naar de
?l groeiende aandelenmarkt. Bovendien zit er een groot po-
itieel in de gigantische bedragen die in pensioenfondsen zit-
agron 'schiet' melkpakken uit afval
3NINGENAfvalverwerker Vagron in Groningen gaat sap- en
ilkpakken uit het huisvuil scheiden. Komend voorjaar wordt
proefinstallatie in gebruik genomen die de 'drankenkar-
is' met infrarood herkent in de afvalstroom en vervolgens
it luchtdruk van de lopende band af schiet. Op de totale af-
productie van Vagron zou dit jaarlijks zo'n 2.000 ton oude
tken kunnen opleveren. Deze gebruikte kartons kunnen naar
splinternieuwe fabriek in Finland, waar het materiaal ge
likt gemaakt wordt voor hergebruik als energiebron en
mdstof voor producten. Zuivel- en vruchtensapbedrijven
)ben zich verplicht de komende jaren tenminste 15 procent
de pakken te recyclen. De proefinstallatie moet het bewijs
eren dat zo'n percentage haalbaar is.
verleg CAO-kinderopvang mislukt
erdam De onderhandelingen over een nieuwe CAO in de
ideropvang zijn gisteren afgebroken. De werkgevers waren
;t bereid verder te praten, aldus de vakbond Abvakabo FNV
afloop van de vijfde overlegronde. De bond overweegt nu de
rkgevers met een ultimatum te dwingen aan de'onderhande-
gstafel terug te keren. De bond had een loonsverbetering van
procent, afspraken over functiewaardering en een stapsge-
ze invoering van de dertiende maand geëist. De kinderop-
ïg telt 32.000 werknemers.
Van kwajongenswerk naar industriële spionage
Computervirussen worden complexer, gevaarlijker en
verspreiden zich sneller. Bovendien komen er in rap
tempo steeds meer bij. Per dag zo'n tien tot twintig. Dat
zegt het Symantec Antivirus Research Centrum (SARC)
in Leiden. Volgens de virusjagers zijn er inmiddels bijna
50.000 virussen bekend, waarvan er overigens slechts
200 tot 300 actief worden verspreid.
LEIDEN-WASHINGTON ANP-Reuters
Met ingewikkelde aanpassingen
in de programmering proberen
virusschrijvers de kans op in
fectie te vergroten. Ook worden
er virussen ontwikkeld die een
virus en worm tegelijk zijn. Dit
soort infecteert eerst de bestan
den op de computer die het
binnenhaalt. Vervolgens gaat
het op zoek naar andere com
puters op het netwerk, om ook
die te infecteren.
Het intensieve internetge
bruik maakt dat virussen zich
sneller kunnen verspreiden.
Steeds meer computergebrui
kers zijn permanent online.
Verder signaleert SARC de
komst van virussen die zich
richten op 'nieuwe' apparatuur
die in verbinding staat met in
ternet, zoals palmtops en WAP-
telefoons.
Volgens SARC hebben de vi
russchrijvers zich inmiddels
ontwikkeld tot 'beredeneerde
professionals met trekjes van
industriële spionage'. Hun leef
tijd ligt tussen de 25 en 28 jaar.
Tien jaar geleden waren het
nog overwegend kwajongens in
de leeftijd van 14 tot 17 jaar.
Overigens maken weinig in
ternetters zich zorgen over vi
russen en betalingsfraude, zo
blijkt uit een onderzoek van het
ministerie van verkeer en wa
terstaat. Een snelle verbinding
en een bescheiden telefoonre
kening vinden ze veel belangrij
ker.
Bij alle ondervraagde Neder
landers over de nadelen van in
ternet scoort de traagheid van
de verbinding (36 procent) het
hoogst. Daarna volgen hoge te
lefoonkosten (26 procent) en
verslavingsgevaar (10 procent).
Slechts drie van de honderd in
ternetters maken zich zorgen
over inbrekers (hackers) in hun
systeem. Computervirussen
scoren nog lager (2 procent).
Volgend jaar start de over
heid een voorlichtingscampag
ne over veilig internetgebruik.
Nog maar weinig landen heb
ben hun wetgeving aangepast
aan computermisdaad. Dat
blijkt uit een Amerikaans on
derzoeksrapport dat gisteren
werd gepresenteerd. Van de 52
onderzochte landen hebben al
leen de Filipijnen het 'cybercri
me'-strafrecht op orde.
Zeker 33 landen hebben hun
wetboek nog helemaal niet
aangepast, zo blijkt uit het on
derzoek van bureau McConnel
International. De rest van de
onderzochte naties kan slechts
een deel van veel voorkomende
computermisdaden, waaronder
hacking, het versturen van
computervirussen en datadief-
stal, juridisch aanpakken.
Dat bleek in augustus nog,
toen de Filipijnse autoriteiten
de vermeende maker van het 'I
Love You'-virus moesten laten
gaan. Het virus richtte in mei
een miljardenschade aan bij
bedrijven en particulieren.
Multinationals als Ford en Lu
cent werdqp zwaar getroffen en
ook de computers van veel Ne
derlandse bedrijven werden
platgelegd door het virus.
Europese landen als Frank
rijk, Italië en Bulgarije hebben
echter nog geen enkele wetswij
ziging doorgevoerd. Nederland
land maakte geen deel uit van
de onderzochte landen. Er is
overigens wel een verdrag in de
maak dat computermisdaad
beter moet gaan aanpakken.
Over het verdrag, Crime in Cy
berspace, wordt al enige tijd
onderhandeld door de Raad
van Europa, de VS, Canada, Ja
pan en Zuid-Afrika.
Uit een Amerikaans onder
zoek blijkt dat de wereldecono
mie 3.500 miljard gulden mis
loopt door computervirussen,
hacks en oplopende beveili-
gingskosten.
ROTTERDAM ANP
NS-medewerkers treffen voor
bereidingen voor een landelijke
actiedag op 21 december. Aan
de NS-top zijn eisen gesteld,
zoals het aftreden van drie di
recteuren en kwaliteitsverbete
ring. Wordt daaraan niet vol
daan dan rijden er 21 december
geen treinen.
In verscheidene NS-rayons,
waaronder Amsterdam, Rotter
dam, Utrecht en Dordrecht, cir
culeren oproepen om uiting te
geven aan de onvrede over het
huidige beleid. Het initiatief is
afkomstig van het Zutphens
Personeelscollectief.
21 december is gekozen om
dat de NS-top die dag een feest
in Utrecht heeft gepland. Het
collectief eist vóór woensdag
middag 13 december een reac
tie. De directie heeft al laten
weten op dinsdag naar Zutphen
te komen voor overleg.
oberursel anp
De Britse reisorganisatie Tho
mas Cook komt geheel in Duit
se handen. Gisteren liet de
touroperator C&N (Condor-
Neckermann) weten de onder
neming te zullen overnemen.
Het concern legt er bijna twee
miljard gulden voor neer.
C&N wordt met Cook de op
een na grootste touroperator in
Europa. De omzet van het con
cern loopt door de overname
op tot 16,8 miljard gulden. Het
aantal gasten stijgt tot vijftien
miljoen per jaar en het aantal
personeelsleden komt op ruim
30.000.
De Duitse reisorganisatie is
voor de helft in handen van het
detailhandelsconcern Karstadt-
Quelle. De andere helft is in be
zit van luchtvaartmaatschappij
Lufthansa, die al met de over
name heeft ingestemd.
De aandelen van Thomas Co
ok zijn voor 22 procent in han
den van het Amerikaanse Carl
son Companies, die zijn stuk
ken al heeft toegezegd. De res
terende aandelen koopt C&N
van Westdeutsche Landesbank
Girozentrale en het Duitse con
cern Preussag, dat in Nederland
Travel Unie (Holland Interna
tional en Arke) heeft.
Preussag bezit 50,1 procent
van de aandelen Thomas Cook.
In mei kaapte het voor omgere
kend 6,6 miljard gulden Thom
son Travel, de grootste Britse
reisonderneming, voor de neus
van C&N weg.
Om aan eventuele bezwaren
van de concurrentieautoriteiten
tegen deze overname tegemoet
te komen, besloot Preussag zijn
belang in Thomas Cook van de
hand te doen. Topman Frent-
zen vond dat spijtig, maar hij
noemde de aankoop van
Thomson een unieke mogelijk
heid om de vooruitzichten te
verbeteren.
Preussag, eens metaal- en
machinebouwreus, is nu de
grootste touroperator in Euro
pa. In oktober kocht het een
belang van 34,4 procent in de
Franse reisorganisatie Nouvel-
les Frontières. Dat belang wordt
in stappen opgebouwd tot
maart 2002 met een optie om
een meerderheidsbelang te ver
werven.
beemster Als een hongerige veelvraat 'graast' een oogstmachine over een veld met boerenkool in het Noord-Hollandse Beemster. De stronken
worden met de hand afgesneden en in de machine gegooid die ze vervolgens keurig rangschikt in bakken. Door de toepassing van nieuwe
bloemkoolrassen hoeven de boeren niet meer te wachten met het oogsten totdat de vorst over het land is geweest. Overigens is daar met de hui
dige hoge temperaturen ook nog geen uitzicht op. foto anp paul vreeker
den haag gpd
agp»
optimische inschattingen
de verkoop van Pokémon-
ïlkaarten hebben de Ameri-
ise speelgoedfabrikant Has-
in de problemen gebracht,
bedrijf heeft te grote voor-
;n en verwacht dit jaar ver
te boeken.
voorraden Pokémon-
rten liggen opgestapeld bij
iterbedrijf Wizards of the
st, dat vorig jaar is overge-
ïen. Hasbro treft een voor-
ing van 187 miljoen gulden
verouderde kaarten af te
ijven. In oktober legde het
rijf al 350 miljoen opzij om
eorganiseren. Toen kondig
iet aan 500 banen te schrap
pen. Daar komen nog eens 250
ontslagen bij, aldus de speel
goedfabrikant.
Niet alleen Pokémon-kaarten
zijn debet aan de verslechterde
resultaten. Ook maakt Hasbro
melding van verzwakking van
zijn activiteiten in de VS. Om de
problemen het hoofd te bieden
heeft Hasbro een koper gevon
den voor zijn verlieslijdende in
ternetactiviteiten. Het Franse
Infogrames Entertainment
neemt voor zo'n 250 miljoen
Games.com en Hasbro Interac
tive over.
Hasbro, dat ook de Super So
aker, Tonka en Playskool op de
markt brengt, ging gisteren on
deruit op Wall Street. Het aan
deel daalde ruim 20 procent.
leidschendam gpd
De chemische industrie in Nederland be
leeft historisch goede tijden. De omzet van
deze industrietak steeg met 18 procent tot
70,8 miljard gulden. Dat is de hoogste om
zet in de geschiedenis. De stijging is gro
tendeels te verklaren uit de gestegen olie
prijs. De productietoename bedroeg 6 pro
cent. Komend jaar verwacht voorzitter Lin-
se van de Vereniging van de Nederlandse
Chemische Industrie (VNCI) een verdere
productiegroei van 4 procent.
De basischemie deed de beste zaken. De
ze productie van grondstoffen is in Neder
land (vooral in Rotterdam en Moerdijk) het
sterkst vertegenwoordigd. De productie
groei bedroeg daar 8 procent. Dat is voor
een groot deel te danken aan de ingebruik
name van een nieuwe fabriek van Shell en
BASF in Moerdijk en het opstarten van een
nieuwe fabriek van Dow Chemicals in Ter-
neuzen. In totaal werd dit jaar voor 4,8 mil
jard gulden in de chemie geïnvesteerd. Dat
was 12 procent meer dan vorig jaar.
Linse: ,,Er was een aantal jaren waarin
Nederland in de chemie minder snel groei
de dan in de rest van Europa. De vraag
naar basisgrondstoffen neemt nu zo sterk
toe, dat de productiecapaciteit zijn grenzen
heeft bereikt en uitbreidingen nodig zijn."
Nederland is sterk in de basischemie om
dat het aan zee ligt en omdat het de meest
efficiënte plek is om grondstoffen naar het
achterland te vervoeren, zo schetst Linse.
De export steeg met 20 procent en vond
met name zijn weg naar Duitsland, België,
Frankrijk en Groot-Brittannië.
Ondanks de gestegen omzetten is de
werkgelegenheid dit jaar met 500 personen
tot 78.000 werknemers. De chemi
sche bedrijven besteden steeds meer dien
sten uit, zodat arbeidsplaatsen binnen de
sector verdwijnen.
Een zorg is momenteel het sterk dalende
aanbod van goed opgeleid personeel. ,,Er is
duidelijk gebrek aan belangstelling voor
chemiestelt de VNCI vast. „Een duidelijk
teken hiervoor is, dat de helft van de pro
motieplaatsen aan Nederlandse universi
teiten wordt bezet door buitenlanders."
Andere zorg is de noodzakelijke ruimte
om nieuwe chemiebedrijven in Nederland
te huisvesten. „Als zich een grote investeer
der aandient, vindt die geen plek meer in
Nederland. Daar is een groot terrein voor
nodig.
Een Tweede Maasvlakte is een goede
zaak, ook vanuit veiligheidsoverwegingen",
zegt technisch directeur Veenenbos.
Bouwwerkgevers: Eis zes procent absurd
ve. „De olieprijzen zijn gigan
tisch gestegen. Daardoor zijn
alle bouwmaterialen duurder
geworden. Alleen al de prijs van
beton is de laatste maanden
met 20 procent gestegen. Ande
re materialen stegen met ge
middeld 10 procent", klaagt hij.
Van Hove zegt absoluut niet
te begrijpen waarom nou uitge
rekend hij een looneis van 6
procent voor zijn kiezen krijgt.
FNV Bouw vindt de looneis
van zes procent zeer verant
woord. „Als je de cijfers van het
Economisch Instituut voor de
Bouw bekijkt, zie je dat die
ruimte er is", zegt onderhande
laar Dick van Haaster. Ook de
Hout- en Bouwbond CNV eist
zes procent meer loon. Het ver
schil is echter dat het CNV vier
procent structureel wil en daar
naast twee procent welvaarts
toeslag. „Die kan weer worden
afgeschaft als het iets minder
gaat met de economie", zegt de
woordvoerder.
De onderhandelingen begin
nen volgende week.
De werkgevers in de bouw vin
den de looneis van zes procent
van de bouwbonden absurd.
Vier procent is al te veel. Dat
maakte het Algemeen Verbond
voor het Bouwbedrijf (AVBB),
gisteren bekend. Ook verwijzen
de werkgevers het voorstel van
FNV Bouw, om de rol van de
ondernemingsraad te verande
ren, naar de prullenbak.
„Zes procent voor de bouw
vakkers? Dat nooit!", zegt werk
geversonderhandelaar Frans
van Hove. Volgens hem spiege
len de bonden de situatie in de
bouw veel rooskleuriger voor
dan hij is. „De bouwbedrijven
maken helemaal geen torenho
ge winsten. Sterker nog de win
sten zijn aan de magere kant.
Veel bedrijven boeken amper
vier procent winst. Als je daar
een loonsverhoging van zes
procent uit moet betalen, kun
je de deuren wel sluiten."
Bovendien moeten de bouw
bedrijven het komende jaar op
hun hoede zijn, meent Van Ho-
NS hebben er 3.000 moderne zitplaatsen bij
rlem g
veelgeplaagde NS hebben er
leze drukke donkere dagen
lichtpuntje bij. De in Haar-
gevestigde dochteronder-
ting Nedtrain heeft gisteren
eerste gemoderniseerde Ip-
ity's met extra veel zitplaat-
gepresenteerd. Vanaf deze
tnd komen de eerste van de
'al vernieuwde treinen het
or op.
'e 316 twintig jaar oude In-
ity-rijtuigen (met in totaal
'O zitplaatsen) zijn onher-
baar veranderd. Ze zijn
ifortabeler en vriendelijker
de uitvoering die begin ja-
tachtig het spoor op kwam.
interieur is veel lichter, ter-
het saaie grijze linoleum op
vloer verruild is voor twee
on geel. De fauteuils in de
klas zitten door de stoffen
loding (met leren hoofd-
jn en leuning) prettiger. En
is meer beenruimte omdat
stoelen dunner zijn dan de
ige versie. Ook aardig om te
'on: de omkiepende vuilnis
bak heeft plaats gemaakt voor
een exemplaar dat robuust aan
de wand is getimmerd.
De reiziger in de le klas zal
het verstellen van de stoelen
moeten missen. Maar daarvoor NS zeggen niet te hebben voor
in de plaats zijn ruime, leren zien dat het gebruik van de lap-
fauteuils teruggekomen. In de top zo'n hoge vlucht zou ne-
lste klas zijn nu ook laptop- men. Daarom moet de 2de klas
aansluitingen aangebracht. De zo'n aansluiting vooralsnog
ontberen. Naast het ruimere en
meer luxe interieur is er ook ge
in vesteerd in een moderne ven
tilatie en airconditioning. Ge
volg is wel dat de ramen niet
meer open kunnen. Op een
raam na in geval de airco of
ventilatie uitvalt.
Eigenlijk, erkent NS-directeur
Tjibbe Stelwagen, hadden de
rijtuigen al in september het
spoor op gemoeten. Maar om
dat het een nieuwe ervaring is
voor de gereorganiseerde werk
plaats in Haarlem, duurde het
toch wat langer.
Voorlopig heeft NedTrain de
handen vol aan NS-treinen die
meer dan ooit slijten vanwege
de onvoorziene reizigersgroei.
Maar op termijn wil het nieuwe
bedrijf ook de boer op in ande
re Europese landen om van ou
de treinen weer eigentijdse
exemplaren te maken.
Deze order van 316 rijtuigen
(kosten 300 miljoen gulden) is
het eerste grote project van
NedTrain, zegt scheidend di
recteur Stelwagen.
BEVERLY HILLS ANP
Na Tuvalu heeft weer een eilandje zijn inter-
net-domeinextensies in de verkoop gedaan.
Een Amerikaanse zakenman brengt vanaf
maandag domeinnamen met de extensie.mu
op de markt. David Sams kocht ,mu voor een
'onbekend bedrag van het dunbevolkte Mau
ritius, om er muzieksites mee te trekken.
Kleine en dunbevolkte landen als Tuvalu
(.tv), Cocos Islands (.cc), West-Samoa (.ws)
maken zelf nauwelijks gebruik van hun land
codes op internet. Een land krijgt die exten
sies in eerste instantie na aanmelding bij het
domeinbureau Internic. Zo heeft Nederland
de extensie.nl in bezit. Maar het staat landen
vrij om die extensies weer van de hand te
doen. Vooral ministaatjes spekken op die ma
nier de staatskas.
Dat bewees de deal die het Amerikaanse
bedrijf Dot TV begin oktober met de Tuvalu-
eilanden sloot. Het bedrijf kocht voor 50 mil
joen dollar de .tv extensie over en registreerde
inmiddels meer dan 100.000 aanvragen uit al
le delen van de wereld. De prijzen van .tv-ex-
tensies beginnen bij 100 dollar maar lopen op
tot 250.000 dollar of meer. Onlangs sloot Dot
TV een overeenkomst met Network Solutions,
een grote speler op de domeinenmarkt. In
Nederland maakt een stel Zeeuwse 'wizzkids'
gebruik van de extensie van de Virgin Islands:
.vg. Afgelopen zomer reserveerden ze alle 'se
cond level' domeinen met de extensie nl.vg.
Voor 25 gulden per jaar komen particulieren
in het bezit van een eigen domeinnaam, bij
voorbeeld www.jansen.nl.vg. Inmiddels ma
ken enkele duizenden Nederlanders gebruik
van de domeindienst, zo laat een woordvoer
der weten.
De interesse voor opvallende landen-exten-
sies is verder verklaarbaar door de krapte bij
de uitgifte van de huidige extensies, waaron
der .com, .org en .net. En veel bedrijven ho
pen met een extensie die aansluit op hun be
drijfstak ook meer bezoekers op hun site te
krijgen.
De .mu extensie moet vooral beheerders
van muzieksites trekken. Vandaar dat de
Amerikaanse zakenman Sams zijn website
www.dot.mu. voorziet van illustraties van
elektrische gitaren, felgele bolides en dames
in bikini's. 'The domain that rocks' moet bin
nen een jaar 100.000 registraties hebben,
hoopt Sams. Een standaarddomein kost be
drijven 130 gulden per jaar.
Een rijtuig eerste klas van een van de vernieuwde Intercitytreinen bij Nedtrain in Haarlem. 1
foto united photos de boer poppe de boer
