Seksbom van zeventig
Gesprek van de Dag
Britse krant daagt monarchie voor de rechter
M.
WOENSDAG 6 DECEMBER 2000
ommen taar
Soort eet soort
Landbouwminister Brinkhorst is deze week met lichte te
genzin akkoord gegaan met een tijdelijk Europees totaalver
bod op het gebruik van diermeel in veevoer. Daarmee wil
Brussel voorkomen dat de gekke-koeienziekte (BSE) over
slaat naar andere diersoorten die de resten van besmette
runderen te eten krijgen. Geïnfecteerd voer wordt immers
gezien als de belangrijkste besmettingsbron voor koeien,
dus mogelijk ook voor varkens en kippen. Runderen moch
ten al jaren geen diermeel meer eten.
Brinkhorst en de Nederlandse veevoederproducenten vin
den het verbod eigenlijk een te zwaar wapen, omdat de
voedselstromen in Nederland zó goed zouden worden ge
scheiden en gecontroleerd dat er van 'kruisbestuiving' geen
sprake zou kunnen zijn. Gezien de ondanks alles almaar
uitdijende omvang van de BSE-crisis zou de minister er
echter goed aan doen een fundamentele vraag te stellen:
moeten we het nog langer normaal vinden dat dieren dier
lijke resten eten?
Een sprekend voorbeeld van een verband tussen vergelijk
baar eetgedrag en BSE-achtige ziekten is dat van stammen
op Nieuw-Guinea, die ritueel de hersenen van hun eigen
overledenen aten. Daar leden opvallend veel mensen aan
de hersenziekte kuru, een kwaal die veel op de menselijke
BSE-variant Creutzfeldt-Jakob (CJD) lijkt. Nadat de stam
men hun gebruik hadden gestaakt, verdween de ziekte als
sneeuw voor de zon.
Dat zou voor de Nederlandse houding kunnen pleiten, aan
gezien het hier immers om 'soort eet soort' ging. Er zijn
echter ook andere voorbeelden. Zo kennen katten hun ei
gen ziektevariant FSE, terwijl er toch geen sprake van is dat
zij soortgenoten eten. Datzelfde geldt voor schapen, met de
op gekke-koeienziekte lijkende kwaal scrapie. Sterker, als
mogelijke bron van de BSE-uitbraak wordt nog altijd ge
dacht aan veevoer waarin de resten van schapen met scra
pie waren verwerkt.
En niet op de laatste plaats, alle onrust rond BSE heeft te
maken met het mogelijke verband tussen het eten van be
smet vlees en Creutzfeldt-Jakob bij de mens. Er zijn kortom
redenen genoeg om voorzichtiger dan voorzichtig te zijn.
Brinkhorst zou daarom eigenlijk nog een stap verder moe
ten gaan, en in Brussel moeten pleiten voor een langdurig
verbod op het gebruik van diermeel, dat pas weer mag wor
den opgeheven als onomstotelijk vast is komen te staan dat
ieder verband met hersenkwalen bij welke diersoort dan
ook is uitgesloten.
Dat kost de Staat en de fabrikanten bakken geld, maar on
voorzichtigheid met zoiets kwetsbaars als onze voedselke
ten kost mogelijk levens. Dat mag geen bewindsman op zijn
geweten willen hebben.
leleyisie
Florentijn
Ooit kende ik een filosofiestudent. Hij had grijsblauwe ogen
en had het liefst in de tijd van Beethoven willen leven. Onze
relatie bestond uit een periodiek potje biljart. Een beetje een
oudemannenspelletje, maar mijn filosofiestudent was ook
een beetje een oude man. Een oude man in een veel te jong
lichaam, dat zich moest handhaven in een veel te moderne
tijd.
Toen hij in de filosofie niet vond wat hij zocht - behalve het
hem aansprekende beeld van de briljante filosoof Wittgen
stein, die toch maar liever rozenstruiken ging snoeien - kocht
hij een piano. Wat zijn buren in het bordkartonnen rijtjes
huisrijtje ervan vonden weet ik niet, maar hem brachten de
witte en zwarte toesten niet de gehoopte verlossing. Op een
dag vonden zijn ouders hem dood op zijn bed.
Aan deze mislukte tijdreiziger moest ik sinds lang weer den
ken toen ik het filosoofje Florentijn van Rootselaar op tv zag
ronddwalen. Metzo'n zelfde verloren blik in zijn ogen. Zo'n
zelfde reddeloze ronding der schouders. Zo'n zelfde veel te
vroege moeheid. Niet de moeheid van het leven, maar de
moeheid van de levensangst. Zo iemand bij wie elke licht
voetige lach al te snel wordt terneergedrukt door een verlam
mende zwaartekracht.
Florentijn van Rootselaar. Een naam uit het stadhouders
tijdperk. Om zijn schouders hangt echter geen fluwelen cape,
maar een van nostalgie geweven bruine jas die zich beter
thuis zou voelen in de rekken van het Leger des Heils. Maar
ook best past bij al die veel te bruine gedachten van deze
jonge knaap.
We volgden Florentijn, zijns ondanks een zwierige goudlok
over zijn voorhoofd, in Het Andere Gezicht door de 'Ik ren
dus ik ben'-achtige wereld van de21-ste eeuw. Eén beeld als
samenvatting: Florentijn doodernstig op een krukje midden
in carnavalscafe De Feestneus. De gedachte achter dat café -
alle dagen feest - is zichtbaar veel en veel te vluchtig voor ons
filosoofje.
Toch: ik kan nog enige sympathie opbrengen ook voor de
onbeholpenheid die deze blaaskaak aan alle kanten uit
zweet. Al is het alleen omdat die me doet denken aan mijn
filosofiestudent. Die zich toch maar, al zag hij van tevoren
duizend zorgen en duizend angsten, maandenlang ontferm
de over mijn kat, terwijl ik in Spanje riojas dronk.
Hij ruste in vrede.
De Britse krant The Guardian gaat samen
met mensenrechten-advocaat Robertson
bij de rechter de wet aanvechten die niet-
protestanten verbiedt om de Britse troon
te bestijgen. De wet, de zogenoemde 'Act
of Setdement' uit 1701, zou niet in over
eenstemming zijn met de Europese Con
ventie voor de Mensenrechten, die sinds
twee maanden deel uitmaakt van de Brit
se wetgeving.
Volgens The Guardian discrimineert de
wet op grond van religie en zijn tientallen
mensen als gevolg van de regel de afgelo
pen 300 jaar hun plaats op de troon mis
gelopen. Daarnaast vecht de krant ook de
wet aan dat mannelijke nakomelingen
De prinsjes William en Harry met
hun vader Charles tijdens de be
grafenis van hun moeder, prinses
Diana. De jongens moeten alvast
hun eigen begrafenis gaan plan
nen. foto epa
voorrang krijgen bij de troonopvolging op
eventuele oudere dochters.
Tegelijkertijd met de rechtszaak brengt
The Guardian een hoofdredactioneel
commentaar waarin wordt gepleit voor
een referendum over het voorbestaan van
de Britse monarchie. Ook de komende
dagen publiceert de krant een aantal arti
kelen waarin gepleit wordt voor een repu
bliek.
Hoofdredacteur Rusbridger van The
Guardian vroeg vorige week in een brief
aan de hoogste aanldager van Groot-Brit-
tannië om een garantie dat hij niet ver
volgd zou worden wegens de artikelen.
Pleiten voor afschaffing van de monarchie
is in Groot-Brittannië strafbaar onder de
zogenoemde 'Treason Felony Act' uit
1848.
Rusbridger voerde aan dat hij niet aanzet
te tot het afschaffen van de monarchie
met geweld en dat de Treason Felony Act
de vrijheid van meningsuiting beperkte.
De aanklager antwoordde Rusbridger dat
hij geen garantie kon geven voor een
overtreding die nog niet was begaan, en
dat de hoofdredacteur zelf maar juridisch
advies moest inwinnen.
Ondanks de commotie rond het konings
huis moeten de Britse prinsen William
(18) en Harry (16) van de regering alvast
hun begrafenisdienst regelen. De over
heid wil voorkomen dat er verwarring
ontstaat rond de teraardebestelling zoals
bij hun moeder prinses Diana gebeurde.
De regering heeft de jongens gevraagd op
te schrijven welke muziek ze willen heb
ben bij een herdenkingsdienst en welke
mensen moeten worden uitgenodigd. De
koninklijke familie heeft gehoor gegeven
aan de wens, zo is vernomen uit bronnen
rond het koningshuis. Koningin Eliza
beth, prins Charles en zijn broers en zus
zouden eveneens de nodige voorbereidin
gen hebben getroffen. Na de onverwachte
dood van prinses Diana in augustus 1997
was het land in rep en roer omdat er niets
was geregeld.
Sean Connery blijft meest sexy man ter wereld
Hij telt inmiddels zeventig lentes, maar geldt nog altijd als de meest sexy man ter
wereld: Sean Connery. Volgens een onderzoek van Trendbox lopen de meeste Ne
derlandse vrouwen -jong en oud- met hem weg. Ruim 16.000 lezeressen van het
Amerikaanse vrouwenblad New Woman kozen hem vorig jaar tot de grootste man
nelijke seksbom van de twintigste eeuw. Connery liet jongere rivalen als Brad Pitt,
Harrison Ford, Richard Gere en Mel Gibson achter zich.
Voor mannen is het misschien
niet direct te bevatten wat da
mes trekt in deze bejaarde ac
teur, maar het begrip 'jongens
achtig' schijnt een sleutelrol te
spelen. Anders dan het staal
blauw van een Paul Newman,
heeft Connery iets fonkelends
in zijn ogen wat hem ondeu
gend maakt. En dat vinden veel
dames wel spannend.
Het maakt niet uit dat hij in ze
ven James-Bondfilms de hoofd
rol vertolkt van een soms hard
handige seksist of dat hij zijn
eerste vrouw Diane wel eens
een vuistslag heeft verkocht. ,,Ik
denk niet dat er speciaal iets
mis is met het slaan van een
vrouw", gaf hij zelf toe. „Als het
maar niet te hard is."
Connery kan niet stuk. Zijn le
vensverhaal is dan ook ontwa
penend. In de crisisjaren van de
jaren dertig leed hij als kind bit
tere armoede. Op het tweeka
merflatje van de familie Conne
ry in het Schotse Edinburgh
sliep de jonge Sean tot zijn vijf
de jaar in de onderste la van de
linnenkast. Hij groeide op als
keelie. „Dat is Schots voor klei
ne, sterke straatjongen", legde
hij zelf eens trots uit. „Ik had
geen geld, geen opleiding. Al
wat ik had waren brede schou
ders."
Hij ging op zijn dertiende van
school om te werken. Na twaalf
ambachten -waaronder doods
kistenpoetser- en dertien onge
lukken -zoals een mislukte gooi
naar de titel Mister Universe in
Londen- rolde hij min of meer
toevallig de toneelwereld bin
nen. En dat terwijl hij eigenlijk
profvoetballer had willen wor
den.
Uiteindelijk haalde hij het witte
doek, eerst met Requiem for a
Heavyiveight, daarna met zijn
doorbraak in 1958: Another Ti
me, Another Place met Holly -
wood-ster Lana Turner. Maar
voor de rol van gentleman-spi-
on James Bond werd Connery
aanvankelijk te Schots en te
lomp gevonden. Hij moest Brit-
ser en bekakter worden. Daar
toe kreeg hij taalles en werd hij
langs luxe Londense hotels ge
stuurd om zijn manieren bij te
spijkeren.
Ondanks al zijn filmrollen,
waaronder die van -nota bene
de zeer Engelse Koning Arthur
in First Knight, is Connery een
Schot in hart en nieren geble
ven. 'Scotland forever', staat er
op zijn linkerbiceps getatoe-
eerd. Hij woont weliswaar met
zijn tweede vrouw Micheline op
de Bahama's vanwege het gun
stige (belasting)klimaat, maar
maakt zich sterk voor een onaf
hankelijk Schotland als lid van
de Scottish National Party.
Toen in juli vorig jaar het
Schotse parlement ten slotte
een feit werd, woonde hij ge
kleed in traditionele kilt de ope
ningszitting bij - als 'afgevaar
digde van de Bahama-eilan-
den', zoals sommigen spottend
opmerkten.
Zijn Schotse nationalisme ver
hinderde niet dat koningii
zabeth hem begin dit jaar
adelstand verhief en tot ril
sloeg. 'Sir Sean' zou inmit
overwegen om in Schotlai
een villa te kopen op het ti
van een luxe hotel, dat eei
clusieve baan bezit waar
favoriete sport kan beoefe
golfen.
Wat naast zijn natuurlijke
me en uitstraling menig
mes)hart zal beroeren, is'
feit dat hij met de gage vai
laatste Bondfilm Diamom
Forever in 1971 een Schot!
derwijsfonds oprichtte. D:
worden tot op de dag van
daag kinderen uit
nen gesteund. Deze jonge
meisjes moeten de kans o
derwijs krijgen die kwajor
Connery zelf ontbeerde.
ERIK VAN SCHAIK
Ook al wijkt de haargrens, Sean Connery blijft volgens veel vrouwen een stuk. De Schotse filmacteur in
1971 in 'Diamonds are forever' (rechtsonder), in 1983 in 'Never say never again' (rechtsboven), en het afge
lopen jaar met zijn vrouw. fotos kippa-epa-reuters
Claudia
enselijk
De kalender ordent ons jachtige be
staan. Zo is voor majesteit en haar
vazallen nu dé tijd van de wilde -
zwijnenjacht. Dat houdt in, al die
stakkerds op vier poten de halve Ve-
luwe over jagen tot ze uiteindelijk
door hun hoeven zijn gegaan en
staan uit te hijgen precies voor het
hek dat dient tot hun waalsdorper-
vlakte. Dan klinkt in bos en dal het
hoorngeschal. Hieperdepiep hoera.
Daar komen de schutters van Oran
je, daar komen ze aan, Alex en al die
andere mannetjesputters. En dan ge
richt vuur, muchachos. Vriend Zorre-
guieta van de aanstaande aange
trouwde familie had sinds zijn gou
den tijd bij de junta niet zoveel horen
knallen.
Denk niet dat ik jaloers ben. Ik gun als
onderdaan het blauwe bloed zijn ver
zetje. Het adellijk gebroed heeft sinds
de Middeleeuwen al zoveel moeten inle
veren. Horigen en lijfeigenen zijn van
het landgoed verdwenen. En waar is de
tijd gebleven dat prins Puntmuts en baron
Kneut het onvervreemdbare recht hadden op de
eerste nacht met de nog onbevlekte mooie boeren
dochter? Het is allemaal minder geworden en al
leen de wïlde-zwijnenstand staat de dynastie in dit
achterlijke koninkrijkje nog ter beschikking. De
prijs voor een stukje gebraad van dit evenhoevige
zoogdier is door een en ander onbetaalbaar, maar
op het Loo moet de schoorsteen ook roken. Hoe
verzot ik ook ben op een ordentelijke kotelet op
mijn bord, ik ben nog verzotter op majesteit, dus
in godsnaam dan maar boerenkool met worst.
Over smaak twist ik al heel lang louter nog met
mate. Deze donkere dagen rond sinterklaas zijn
voor mij allerminst verbonden met jachthoorn,
harige kadavers en meester Pieter tijdens de nazit
op piano. Voor mij klinkt een heel ander liedje van
verlangen. Het is namelijk weer H M-tijd. Ieder
een die jong van lijfep leden of alleen maar van
hart is, leeft er naar toe. De firma Hennes Mau-
ritz blaast naar het voorbeeld van Zwarte Piet dit
jaargetijde in de grote zak en ziedaar, in één grote
wip is het straatbeeld vervuld van de smakelijkste
borstplaat. Ditmaal worden we wel heel bijzonder
verwend met Claudia Schiffer achter helaas on
breekbaar glas op de tramhalte of soms helemaal
los van alles zomaar bijna bloot in de open vlakte
of voor het hek van het Vredespaleis in een geringe
vleeskleurige creatie van 19 gulden negentig. Je
kunt wel merken dat 2000 een heilig jaar is en bij
H &M willen ze de paus een handje helpen. Wie
nu nog oorlog maakt koestert in de mens wel bij
zonder weinig welbehagen of is wellicht toe aan
een nieuwe bril of psychiater.
Op de fiets aan het verkeer deelnemen is deze week
niet zonder risico. Ook de automobilist is danig af
geleid. Er zijn al kop-staartbotsingen gemeld bij
een staande Claudia in het zwart om de hoek. Ver
standiger is om het openbaar vervoer te kiezen.
Weliswaar staat ze in haar niet geringe weelde on
der menige overdekte tramhalte, maar ze wordt
van tijd tot tijd gelukkig afgelost door een pot
vloeibare bouillon (ik wist niet dat er ook vaste be
stond) van Maggi en door een virtuele jongeman
die bezig is naar een baan bij de landmacht te sur
fen. Het zou anders te veel worden voor hart en
bloedvaten. Wie de abri passeert kan meteen Clau
dia bellen en krijgt dan productinformatie en aan
biedingen per sms-bericht. 'Laat die laatste s maar
wegzegt iemand in de tram. Het is de bestuurder
zelf. Meer iemand voor wild zwijn dan voor vloei
bare bouillon, zo te horen.
Terwijl de rechters in Florii
proberen te bepalen wie d
we president van de Veren:
Staten wordt, heeft een pr(
cent van herdenkingsmunl
wachten opgegeven en eer
gedrukt met daarop de gez
van GEORGE W. BUSH èn
GORE. De zilveren 'kruis-o
munt Bush/Gore herdenkii
penning' kan volgens eem
voerder van het bedrijf woi
gebruikt om de verkiezing
slissen. ,,Gooi de munt o
man van wie het gezicht bt
eindigt, wordt de nieuwe p
dent."
Gigantische ANGST voor de TANDARTS is een Britse man fata;
worden. De 27-jarige John Barrah overleed aan een overdosis p
stiIIers die hij slikte tegen kiespijn. De man uit Llanelli in Wale
dood in bed aangetroffen. Zijn vader maandag: Hij heeft zijn< |s
voor de tandarts al van jongs af aan en leed veel pijn aan zijn ta u
Hij nam altijd pijnstillers omdat hij zich niet wilde laten behan|i,
len."
