'Laat de moeders in de dagverblijven werken'
Gevaar van BSE-besmetting in Nederland minimaa
Het embargo heeft
z'n langste tijd gehad
ter kon npiNiF
Klimaatverandering
bedreigen wereldvre
Woonpaal' van 19 lagen
strijd met bestemmingspl
WOENSDAG 6 DECEMBER 2000
Meningen
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen brie
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
UITGELICHT
Prof. dr. L. de Jong, auteur van
het standaardwerk over Ne
derland in de Tweede Wereld
oorlog, was een uitgekiende
regisseur van zijn eigen publi
citeit. Elk deel dat van zijn se
rie verscheen werd onder em
bargo toegestuurd aan een te
voren geselecteerd gezelschap
journalisten. Enkele dagen la
ter volgde een persconferentie
en weer een paar dagen later
verviel het embargo. De ene
keer 's morgens, zodat de och
tendkranten de primeur had
den. De andere keer in de
middag, zodat de avondbla
den als eerste met de door De
Jong opgediepte nieuwtjes
konden komen. Met die aan
pak bereikte De Jong een on
gekend hoge oplage.
Zo'n embargo-afspraak is in
het voordeel van alle betrok
kenen. Journalisten krijgen de
tijd om zich goed in een inge
wikkeld stuk te verdiepen en
de auteurs en overheden kun
nen ervan op aan dat de pu
blicaties niet de sporen dra
gen van haast. De jaarlijkse
Troonrede en Miljoenennota
staan op de derde dinsdag
middag van september in de
krant, maar journalisten kun
nen de stukken al op de vrij
dagmiddag ervoor krijgen. Zo
hebben ze een heel weekend
de tijd om ze goed te lezen en
te verwerken. Soortgelijke re
gelingen gelden voor bewer
kelijke rapporten van bijvoor
beeld de Algemene Rekenka
mer en het Sociaal en Cultu
reel Planbureau.
Embargo's kunnen nooit een
zijdig worden opgelegd om
louter het belang van een van
de twee betrokken partijen te
dienen. Dat gebeurt in de
praktijk echter steeds vaker,
met alle botsingen tussen
journalisten en overheden van
dien. Het Nederlands Genoot
schap van Hoofdredacteuren
heeft daarom in zijn jongste
vergadering unaniem vier uit
gangpunten voor embargo's
vastgesteld. Vergaard nieuws
is vrij voor publicatie. Een em
bargo is een eenzijdige uitzon
dering daarop. Die wordt
slechts in uitzonderlijke geval
len toegestaan, namelijk als
het nieuws nog moet ontstaan
en indien dat noodzakelijk is
voor een goede verwerking
van het nieuws. De reden voor
het embargo dient te worden
vermeld. Het embargo wordt
direct opgeheven zodra de be
treffende informatie uit ande
re bron bekend is.
Redelijke regels, lijkt me, maar
het is zeer de vraag of en hoe
lang ze in de praktijk houd
baar blijken. Als ze worden
toegepast louter met het doel
om de vrijheid van nieuwsga
ring in te perken, dan hebben
embargo's hun langste tijd ge
had.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
Een stoomtram in Amsterdam?
Leuk geschetst sfeerbeeld in het
artikel 'Johnny Jordaan was te
goed voor deze wereld' op de
RTV-pagina van het Leidsch
Dagblad van 18 november.
Sfeerbeeld van de jaren 50.
Bakkersbakfiets, handkar en
stoomtram. Spruitjesgeur dus.
Maar een stoomtram? Wat is
dat? Een tram met een kolen-
wagon erachter? Die heeft echt
nooit gereden in Amsterdam,
hoor.
Jan Kees de Vries,
Deze week kreeg ik min of
meer toevallig een mevrouw
aan de lijn, die van mij wilde
weten of zij het rundergehakt
dat zij in de diepvries had lig
gen niet be-
weeeooien. t/r ffftC
dat afgeraden, omdat mij dat
jammer leek.
„Maar hoe zit het dan met de
BSE", vroeg ze natuurlijk.
Dat vergt wat meer uitleg, maar
het is goed te doen. Je moet
wel bij het begin willen begin
nen. Tussen 21 maart 1997
(Wilp) en 16 november 2000
(Eibergen) hebben we in Ne
derland zeven koeien gevon
den. die besmet bleken met
BSE. Op de boerderijen waar
Jos Jongerius is algemeen
secretaris van de
Productschappen Vee,
Vlees en Eieren (PVE) in
Rijswijk en woont in
Voorhout. Hij schreef een
opinie over het gevaar
van BSE in Nederland. De
meest gestelde vragen
over BSE staan ook op
internet:
www.veevleesei.nl
deze dieren stonden, gedroe
gen ze zich niet normaal en ze
zagen er ziek uit. Ze zijn mee
genomen, in een laboratorium
onderzocht en besmet bevon-
den, maar het
bordes van de
slachterij heb
ben ze nooit
gezien. Vlees van deze dieren
heeft de slager of de super
markt nooit bereikt en het ligt
dus ook niet als rundergehakt
in uw vriesvak.
„Oké, dat zijn dan misschien
de zeven bekende gevallen,
maar wat als er toch zieke die
ren in het slachthuis terechtko
men?" Dan moet u weten, dat
alle slachterijen in Nederland
werken met dikke mappen aan
voorschriften en regels, zeker
ook wat betreft de zogeheten
'risicodelen'. Die delen worden
direct na de slacht verwijderd
en vernietigd. In de praktijk ge
beurt dat ook, daar kunt u van
op aan. Het zijn strenge voor
schriften waar zorgvuldig toe
zicht op is, door medewerkers
van de slachterij zelf én door
keurmeesters, die in elke Ne
derlandse slachterij altijd aan
wezig zijn. Het zal u misschien
afschrikken, maar u zou het ei
genlijk met eigen ogen moeten
zien.
„Nou liever niet", zei ze, „maar
welke stukken vlees vormen
nou een risico?"
Dat verbaast u misschien, maar
eigenlijk geen. De eiwitten
(prionen), die de 'gekke-koei-
enziekte' kunnen dragen, zitten
niet in het 'gewone' alledaagse
spiervlees, zoals het biefstukje,
het stooflapje of het gehakt.
„Waar zit het dan wel in?"
Als het ergens zit, dan zijn het
de hersenen, de ogen, het ze
nuwstelsel langs de ruggemerg
of in het darmkanaal, maar dat
wordt in de slachterij direct
verwijderd en vernietigd. Het
zijn delen van het rund die u
sowieso niet bestelt bij de sla
ger, maar het zit ook echt niet
verwerkt in vleesproducten, zo
als uw gehakt.
„Hoe kan het nou dat in som-
Een slachter in Hamburg labelt karkassen van runderen voor een test op BSE.
mige andere landen veel meer
gevallen van BSE voorkomen
dan in Nederland? Wordt hier
soms minder gecontroleerd?"
De Europese Commissie heeft
23 landen vergeleken wat be
treft de maatregelen die per
land genomen zijn. Daaruit
bleek dat door strikte maatre
gelen het gevaar op BSE-be
smetting in Nederland mini
maal is.
Nederland controleerde al be
hoorlijk, maar in oktober zijn
we toch begonnen met extra
BSE-testen. Daaruit is nog
geen enkel extra geval naar vo
ren gekomen en we verwach
ten ook eigenlijk dat het aantal
BSE-besmettingen beperkt zal
blijven vanwege de maatrege
len die al genomen zijn.
„En hoe groot is de kans dat je
in Nederland door het eten van
rundvlees de nieuwe variant
van de ziekte van Creutzfeld Ja
cob krijgt?"
Voor zover bekend, is in Ne
derland nog niemand ziek ge
worden. Onze voorzorg maakt
de kans daarop ook klein. En u
moet bedenken, dat tot nu toe
zeven BSE-gevallen op boerde
rijen geconstateerd zijn, terwijl
ieder jaar circa één miljoen
runderen onder streng toezicht
zijn geslacht.
„En hoe zit het dan met het
buitenlandse vlees in de win
kel?"
Wat ons betreft voldoet het
buitenlandse vlees aan precies
dezelfde, hoge kwaliteitseisen
als het Nederlandse. Overigens
hebben we Europese regels.
Wat in Nederland geldt, geldt
ook in Engeland en Frankrijk.
Dat gaat om het gebruik van
diermeel in het veevoer, dat in
de EU verboden is, en het ver
wijderen van het risico-materi
aal, wat voorgeschreven
Toen ik dit allemaal uitgelj
had, verontschuldigde diegA.
\touw zich min of meer dJÖL
het allemaal gevraagd hadj
„Tja, je wil het toch zekergd
ten, hè."
Maar natuurlijk, mevrouv rc
willen wij dus ook. Maar i
even iets anders. Hoe lang ai
dat rundergehakt in uwvi v
vak. "Twee jaar", zei ze. L ei
geval moet u het toch ma; er
wegdoen, want dan is het
gelijk gewoon niet meer gi >e
|oe
JOS JONGERIUS»
Klankbord
Kamerlid Jet
Bussemakers van de PvdA
wil 250.000 herintredende
vrouwen aan het werk
hebben voor het einde
van deze kabinetsperiode.
Om werkgevers te
stimuleren stelt ze een
premie in het vooruitzicht
voor werkende vrouwen.
Zij baseert haar uitspraak
op een onderzoek van het
ministerie van sociale
zaken. Daaruit blijkt dat
520.000 vrouwen aan het
werk willen. Binnen een
jaar zoveel vrouwen weer
aan het werk, kan dat
wel?
Jolanda van de Berg van Start
uitzendbureau in Leiden: „Ik
ben zelf een werkende moeder,
maar 250.000! Dat vind ik een
hoop hoor. Ik verbind u door."
Haar baas, directeur Cor van
de Zwet: „250.000... Dat is een
ambitieus aantal. Nu is de ar
beidsparticipatie van vrouwen
in ons land laag in vergelijking
met andere Europese landen.
Het is nu rond de 51 procent,
waar bijvoorbeeld in Scandina
vische landen het percentage
werkende vrouwen tussen de
zeventig en tachtig ligt. Er is
dus een groot potentieel aan
werkneemsters. Door de grote
vraag zijn bedrijven qua werk
uren minder kieskeurig gewor
den. Maar een belangrijke fac
tor is de kinderopvang, die is er
gewoon niet. Die premie voor
de werkgever kunnen ze beter
aan de londeropvang geven."
Marlen Visser van Kinderop
vang Leiderdorp: „Dat gaat
niet meevallen. Gezien de kin-
deropvangmogelijkheden van
dit moment is dat echt niet mo
gelijk. Overal wordt de opvang
wel uitgebreid, maar er moeten
meer locaties komen en zeker
meer mensen. Laat de moeders
in de dagverblijven werken, dan
is het probleem opgelost."
Professor Tavecchio, doceert
relatie vrouw en kind aan de
Universiteit van Leiden: „Eerst
moeten de randvoorwaarden
bekeken worden voor zo'n
Voordat meer herintredende vrouwen aan het werk kunnen moet eerst de kinderopvang worden uitgebreid.
voorstel wordt gedaan. Er zijn
nu al problemen met wachtlijs
ten voor kinderopvang, er is
geen opvangruimte. Als die
250.000 vrouwen aan het werk
gaan, zullen misschien twintig
duizend kinderen in de officiële
opvang terecht komen. En daar
is gewoon geen ruimte voor. Er
wordt al veel uitgebreid, het
mag niet ten koste van de kwa
liteit van de opvang gaan."
Sandra Ringe uit Voorschoten,
moeder van twee kinderen:
„Dat lijkt me knap. Er is al een
tekort aan opvang, er zijn heel
lange wachtlijsten. En de op
vang is heel duur. Er zijn vrou
wen die drie dagen per week
werken, maar hun salaris gaat
op aan de opvang voor de kin
deren. Pas als de opvang goed
geregeld is, dan kun je verder
kijken. Want de kinderen ko
men op de eerste plaats."
PvdA-raadslid J. ter Linde uit
Lisse: „Ik denk niet dat het re-
eel is om te denken dat er zo
veel vrouwen aan het werk
gaan. Ik zou overigens wel wil
len dat het waar is, zeker gezien
het grote aantal beschikbare va
catures. Alleen zijn er vaak be
paalde eisen aan het werk ver
bonden. Denk maar aan de ge
zondheidszorg en het onder
wijs. En oudere vrouwen ko
men al moeilijk aan de slag, ik
heb de indruk dat leeftijdsdis
criminatie ook een grote rol
speelt."
YVilma Houben van afdeling
Sociale Zaken van de gemeen
te Noordwijk: „Ik kan me niet
voorstellen dat het haalbaar is.
Het is een nobel streven, maar
het moet wel realistisch zijn.
Niet iedereen is geschikt om
weer te gaan werken. Sommige
mensen zijn al heel lang weg
van de arbeidsmarkt. Die kun
nen niet binnen een paar we
ken weer hun draai vinden. En
een heel groot probleem is het
gebrek aan kinderopvang."
C. van der Ham uit Voorscho
ten is moeder van vier kinde
ren: „Mag ik even hard lachen?
Dat is een beetje van de gekke.
De combinatie van werk en
kind is heel moeilijk. De opvang
is nu problematisch, dat moet
eerst goed geregeld zijn. En wil
len vrouwen wel herintreden?
In de maatschappij is het nog
altijd niet geaccepteerd. Vorig
jaar heb ik gewerkt, maar het
blijft moeilijk. Mijn oudste kind
had toen een ongeluk gehad in
Leiden. Het was niet ernstig,
maar hij heeft wel een uur al
leen thuis gezeten. En als er
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER
dan wat is, kan zo'n kind dan
toch heel klein zijn."
Brigitte Hagen van Randstad
uitzendbureau in Alphen aan
den Rijn: „Dat is een moeilijke
vraag zeg. Lastig. Vrouwen wil
len op bepaalde uren werken
en dat verschilt met wat werk
gevers willen. Dan loop je tegen
moeilijkheden aan bij moeders.
Het hangt er helemaal van af
hoe ze beschikbaar zijn."
WD-raadslid H. van Gelder
uit Lisse: „Als vrouwen willen,
moet je ze een kans geven. Bij
de gemeente bij voorbeeld zijn
zat taken die parttime door
vrouwen ingevuld kunnen wor
den. Ik vind herintreden een
goed idee, maar ik heb zo'n
voorgevoel dat het mis zal lo
pen. Neem als voorbeeld de
leerkrachten maar. Die hebben
zich massaal aangemeld toen er
een tekort was, maar er waren
heel weinig mensen die toen
een kans hebben kregen. Dat is
zo'n voorbeeld van dat er veel
geroepen wordt, maar het alle
maal uiteindelijk anders uitvalt.
Waarom denken ze niet aan het
potentieel van oudere mensen
die kunnen herintreden? Als er
een groot tekort is op de ar
beidsmarkt, moeten ze daar
maar eens zoeken."
Directeur Louis Schuurman
van de Centrale Organisatie
Kinderopvang Leiden: „Getals
matig vind ik 250.000 veel, in ie
der geval heel ambitieus. Maar
het lijkt me heel moeilijk te rea
liseren. En als er moeders her
intreden moet van te voren wel
bekend zijn hoe de opvang ge
regeld is. Wij gaan de komende
twee jaar wel uitbreiden, maar
dat gaan om honderden plek
ken. niet om duizenden. Als je
nog verder wilt uitbreiden zit je
met problemen als bestem
mingsplannen, grond aanschaf
fen, het bouwen van een com
plex. Probeer maar eens een
aannemer morgen aan de slag
te laten gaan. We zitten wel te
springen om herintredende
vrouwen, die werken toch vaak
in onze sector. Alleen moeten
ze wel gekwalificeerd zijn. En
het aantrekken van deskundig
personeel is moeilijk."
Jan Boerefijn van uitzendbu
reau Ervaren Jaren uit Alphen
aan den Rijn: „Het heeft kans
van slagen want in principe ligt
er veel arbeidspotentie in die
hoek. Alleen is het probleem
dat vrouwen meestal geen full
time baan willen en werkgevers
vooral nog voltijdskrachten wil
len. Haal je die over dan is er
geen probleem."
RPF'er J. ten Hove uit Katwijk:
„Ik vraag me af of het haalbaar
is. En ik ben er ook niet blij
mee. Er zijn nu veel vrouwen
die werken uit noodzaak, bij
voorbeeld door te hoge hypo
theken. Ze zijn dan liever werk
zaam in het gezin, maar dat kan
dan niet. Als ik dan de politiek
bezig zie, zijn we niet goed be
zig. De kinderen raken tussen
wal en schip. En de vrouwen
die willen of kunnen werken
doen dat al, als je de vraag ziet
in de zorg en bij het onderwijs.
Daar kunnen ze niemand krij
gen."
Dit is geschreven door een 18-
jarige wereldburger die veront
rust is over de mogelijk toe
komstige gevolgen van de hui
dige klimaatveranderingen voor
de wereldvrede. Op dit moment
vind ik dat er door de interna
tionale politiek te weinig is on
dernomen om dit ernstige pro
bleem concreet aan te pakken.
In dit ingezonden stuk wil ik u
duidelijk maken waarom zij dat
wel zou moeten doen.
De laatste decennia is de uit
stoot van C02 fors toegenomen
met als gevolg een stijging van
de wereldtemperatuur in deze
periode die gelijk is aan de stij
ging van een paar honderd jaar
daarvoor. Naast natuurlijke
oorzaken als de zon en de zee is
de betekenis van de mens als
oorzaak van de klimaatveran
deringen schrikbarend. Die
mens is dus steeds meer schul
dig aan in het oog springende
natuurlijke rampen als de or
kaan Mitch en de overstromin
gen in China, maar ook aan
'stille' zoals erosie, water-
schaarste, afname van bruikba
re landbouwgrond, ontbossing,
enzovoort.
In combinatie met een nog
altijd voortdurende bevolkings
groei - in 2025 verwacht men
meer dan 8 miljard aardebewo-
ners - en een snelle groei van
de globale economie zal dit al
les leiden tot een grotere vraag
naar en een kleiner aanbod van
natuurlijke hulpbronpen als
vers water, landbouwgrond,
bossen, enzovoort. Deze toene
mende schaarste zal in
komst leiden tot meer
werkloosheid, groots
migratie, een grotere klo
sen arm en rijk, meer an
enzovoort. Dit zou ver
weer kunnen leiden
aanwakkering van nati
me, separatisme en etn
religieus geweld. Landen
len van de wereld waar u
vooral aan moet denkf
China, India, Pakistan, 1
sië, Midden-Oosten en
Naar mijn weten zijn
Afrika en Indonesië na al
nucleaire mogendhedei f
een zeer grote rol van be a
in de wereld.
internationale
moet dit gevaar niet
schatten en écht dra di
maatregelen durven nen
ontwikkelde landen - de
het bijzonder - moeten v Isi
onderhandelen geen s|
van macht en dollars
wat van een kortzichtfcr
egoïstische visie zou ge s
Juist deze landen moetfr
verantwoordelijkheid
nemen, omdat zij de ontkle
ling van de wereld bepalf li
Want als de klimaatve r
ringen in het huidige of e o
hoger tempo doorgaan,
zij actuele, in potentie rn t
le, conflicten verscherj
nieuwe creëren. Dan zie
eeuw al een nieuwe bed|i\
voor de wereldvrede.
N
Paull e
Noordwijkf e.
Tot en met 8 december kan bij
burgemeester en wethouders
van Leiden schriftelijk bezwaar
worden gemaakt tegen het
Snoekerhavenplan.
Volgens het bestemmings
plan Delftse Jaagpad van 1994
moet het groene landschaps
beeld van net veenweidegebied
worden versterkt. Bouwwerken
mogen niet hoger dan zes me
ter zijn en moeten aan het oog
onttrokken worden door groen.
Alleen incidentele accenten
mogen uittorenen boven de
groene stadsbuitenrand aan de-
kant van het groene hart.
Een betrouwbare ov
houdt zich aan bovens re
bepalingen en gaat ni fi|
coord met een ongeveei
meter hoge woonpaal i1t
lagen - compleet met v"
waarschuwingslichten e et
- die boven het lang uitsti
Het 'incidentele accet
de Cronesteinflat is ho
noeg. Een horizonvem v
paal van 19 verdiepingei ai
thuis in Rotterdm-Ce ;r
Den Haag en Leiden-Cer Ir
