'Supporters vervolgen'
Russische zakenman
grijpt naast vliegtuig
Surinamer wil medicijnman aan het bed
Binnenland
'Overheid schiet tekort in
controle verstekelingen'
Geramd schip van ondergang gered
SDAG 5 DECEMBER 2000
nderzoek naar dood gevangene
tiwARDEN De rijksrecherche doet onderzoek naar de dood
I i een 47-jarige gedetineerde van het huis van bewaring De
f ikhuispoort in Leeuwarden. Familieleden van de overledene
gen dat hij door gevangenispersoneel ernstig is mishandeld.
M7-jarige gevangene was in Arnhem een bekende zwerver,
overleed op 19 mei 1999. Volgens de rapporten was hij in de
jangenis onwel geworden en overleed hij in het ziekenhuis.
azijn lichaam werden wonden aangetroffen. De familie doet
gifte en beschikt over de verklaring van een medegedeti-
rde dat Brugman met gummiknuppels zou zijn g
I»
M Jitie rolt toeleverancier XTC-labs op
pcRAAF De politie heeft gisteren de eigenaren van een be-
jf in las- en bouwbenodigdheden in Landgraaf aangehouden,
twee, een 41-jarige man en een 40-jarige vrouw uit deze
ats, worden ervan verdacht op bestelling materialen en mid-
en te leveren die nodig zijn bij de productie van XTC. Bij een
al in een loods van het bedrijf trof de politie een grote hoe-
lheid productiemiddelen aan. Aan de actie namen vijftig
nsen van politie, brandweer en de Belastingdienst deel.
i< anzehogeschool claimt domein
iningen De Hanzehogeschool Groningen wil dat twee oud-
denten de internetdomeinnaam van de school overdragen.
1 tweetal begon na de studie een internetbedrijfje en maakte
het adres hanzehogeschool.nl een 'informatieportal' voor
komstige studenten van de school. De Hanzehogeschool is
met de ex-studenten in gesprek. De school heeft al jaren de
jsite www.hanze.nl, maar de school wil de volledige naam
jben en sluit juridische stappen niet uit om die te krijgen.
leer gastouders in kinderopvang'
haag Ouders moeten nog meer keuzevrijheid krijgen bij
regelen van kinderopvang. De Tweede Kamer wil naast het
jreiden van het aantal plaatsen in kinderdagverblijven, de
yang door gastouders aantrekkelijker maken. Op het platte-
d is een gastouder soms de enige mogelijkheid voor opvang,
bleek gisteren tijdens een overleg over een wet Kinderop-
ig die in de maak is. De wet regelt onder meer dat ouders zelf
i budget kunnen krijgen om een opvangplaats te kopen.
uracjao: Stakers tot stoppen dwingen
-EMSTADHet Bestuurscollege van Curasao stapt naar de
hter om de stakende werknemers van overheids-NV's te
ingen het werk te hervatten. Dat is volgens gezaghebber L.
hards de enige mogelijkheid om ontwrichting van de samen-
ng te voorkomen. Werknemers van de NV's kwamen giste-
in actie uit protest tegen het besluit van de Cura^aose rege-
;de NV's te dwingen 10 procent te bezuinigen op de opera-
iele kosten. Inmiddels hebben de directies te kennen gege-
dat zij onder de huidige omstandigheden de dienstverle-
g niet kunnen garanderen. Zo is de stroom- en watervoor-
ïing precair, liggen vliegverkeer en openbaar vervoer plat,
alle benzinestations dicht en werkt de vuilophaaldienst
irritsma geeft digitale radio niet op
haag Minister Jorritsma van economische zaken ziet nog
isen voor digitale radio, hoewel de proefuitzendingen per 1
ober zijn gestaakt. Verscheidene zenders, zowel publieke als
nmerciële, deden sinds 1995 mee met de proefuitzendingen,
aantrekkelijk zijn wegens de zogeheten 'cd-kwaliteit'. Om de
:endingen te ontvangen hebben de luisteraars dure ontvan-
5 nodig. De stichting Digital Audio Broadcasting (DAB), de
iator van de uitzendingen, wilde niet de consument op kos-
jagen, zo lang onzeker is welk beleid de overheid voert met
itale radio. Jorritsma wil dat er zo snel mogelijk gewone digi
radio-uitzendingen komen. Een van de besluiten die digita-
adio dichterbij moeten brengen is het toewijzen van de fre-
;nties in plaats van die te veilen.
ooronderzoek Bouterse
ter dam Zowel de officier van justitie in Amsterdam als die
Vrnhem heeft gisteren bij de rechter-commissaris van die
pectievelijke steden een vordering tot gerechtelijk vooron-
zoek tegen de Surinaamse oud-legerleider Dési Bouterse in-
iend. Justitie in Nederland stelt een onderzoek in naar Bou-
>es betrokkenheid bij de Decembermoorden. Bouterse wordt
dacht van misdrijven tegen de menselijkheid, in het bijzon
foltering. Vervolging van misdrijven tegen de menselijkheid
onder het oorlogsstrafrecht. Volgens die wet is alleen de mi-
ire rechter, die zetelt in Arnhem, bevoegd dergelijke strafza-
te behandelen.
idedeling aan onze abonnees
•nde kosten noodzaken ons de abonnementstarieven per 1 januari 2001
te passen.
abonnementsprijzen, bij automatische afschrijving*, zijn dan als volgt
ingesteld:
37,30 per maand (acceptgiro f 38.30)
106,95 per kwartaal (acceptgiro f 107,95)
f 212,50 per halfjaar (acceptgiro 213,50)
413.75 per jaar (acceptgiro f 414,75)
abonnementen die per post binnenlandworden verzonden geldt een toe
van f 0,95 per verschijningsdag.
Vij nemen aan dat abonnees die een machtiging tot automatische afschrij-
mg incassohebben verstrekt, ermee akkoord gaan dat bij de eerstvolgen
de afschrijving de nieuwe abonnementsprijs wordt aangehouden.
Directie
Haarlems Dagblad/IJmuider Courant/Leidscli Dagblad
Ziekenhuizen hebben te weinig kennis multiculturele zorg
enhuizen hebben veel te weinig
lis over 'multiculturele zorg'. Dat
steeds vaker tot problemen aan
and van het bed van de allochtone
ënt. Zo willen sommige Surina-
bezoek van de medicijnman, ter
een Marokkaanse vader kan eisen
zijn zoon wordt besneden. Artsen
erpleegkundigen weten vaak niet
ze moeten handelen.
ken een Hindoestaanse vrouw die
[operatie aan haar baarmoeder wei-
Ie. De behandelend arts dacht aan-
►elijk dat ze bang was voor pijn of de
tose eng vond. Later bleek dat zij in
prnatie geloofde. Als haar baar-
èder zou worden verwijderd, zou ze
pn volgend leven geen kinderen
|r kunnen krijgen. De operatie is uit-
lelijk niet doorgegaan."
pleegkundige Hanneke Hartog (39)
kin het Academisch Medisch Cen-
p (AMC) in Amsterdam onderzoek
naar allochtone kinderen en hun ou
ders. Het ziekenhuis staat middenin de
Bijlmer en heeft patiënten van maar
liefst 125 verschillende nationaliteiten.
De 'multiculturele zorg' laat veel te wen
sen over, concludeert Hartog, die als
verpleegkundige op de afdeling kinder-
oncologie werkt. Juist hier liggen veel al
lochtone kinderen. Opvallend is dat al
lochtone ouders, waaronder ook Afri
kaanse en islamitische, afstandelijker
reageren op hun ernstig zieke kind dan
Nederlandse vaders en moeders, zo ver
telt Hartog.
„In landen waar nog veel kinderen dood
gaan van de honger of sterven door een
gebrek aan medische zorg, zijn ouders
doorgaans bang zich aan hun kinderen
te hechten. Als er één ernstig ziëk is, zijn
ze geneigd zich te richten op hun gezon-
dq kroost. Puur uit zelfbescherming. Bij
Nederlandse ouders is het precies an
dersom. Op de afdeling oncologie zijn
papa's en mama's bijna 24 uur per dag
bij hun zieke kind."
Ook in andere grote ziekenhuizen ont
breekt het aan multiculturele kennis.
weet Hartog. Uit een inventarisatie blijkt
dat geen enkele instelling beschikt over
een protocol voor de beste behandeling
van allochtone patiënten. Door de vaak
gebrekkige communicatie kunnen fatale
fouten worden gemaakt. „Zo kan een tu
mor bij een kind te laat worden ontdekt
als ouders niet snel genoeg aan de bel
trekken. Vaak zit de culturele beleefd
heid in de weg. Allochtonen zeggen al
gauw: 'Goed dokter', terwijl ze nog pijn
hebben. Daar gaan wij de mist in, dat is
ónze fout. Soms kunnen we niet goed
inschatten of de patiënt wel of niet zijn
medicijnen heeft ingenomen. Ook daar
hebben diverse culturen afwijkende op
vattingen over. Pillen slik je als je ziek
bent, niet om een ziekte te voorkomen."
Volgens Hartog zijn tot nog toe geen al
lochtone patiënten overleden als gevolg
van inschattingsfouten of slecht medi
cijngebruik. Wel kunnen culturele ritue
len bijdragen tot het genezingsproces.
Ziekenhuizen moeten hier zo veel mo
gelijk op inspringen. „Surinamers die in
'winti' geloven, willen soms een medi
cijnman aan de rand van het bed. Ge
woon een man in keurig pak hoor. De
medicijnman moet de boze krachten
verdrijven. Als er bijvoorbeeld ruzie in
de familie is, kan een ziek kind nooit.ge-
nezen. Volgens een vast ritueel wordt
dan aan bed gezongen en gebeden om
de geest te laten verdwijnen."
Artsen en verpleegkundigen hebben de
meeste moeite met gemopper van Ne
derlandse patiënten die samen 'op zaal'
liggen met allochtonen. Immers, als
Turken en Marokkanen met tien familie
leden op bezoek mogen komen omdat
het bij 'hun cultuur' hoort, waarom
moet de zieke Hollander dan genoegen
nemen met twee bezoekers? Ook wordt
de Turkse of Marokkaanse patiënt zelf
gevraagd of het niet een beetje te veel is
met al die belangstellende ooms, tantes,
neven en nichten. Hartog, lachend:
„Soms blijkt dat de patiënt zijn bezoe
kers helemaal niet kent. Volgens de is
lam zijn moslims verplicht hun zieke
medemens te bezoeken. Geregeld zitten
er dus onbekende moskeegangers aan
de rand van het ziekenhuisbed!"
Minister verontrust over verhinderen vertoning Ajax-film
Justitieminister Korthals overlegt met het openbaar mi
nisterie of het mogelijk is actie te ondernemen tegen de
voetbalsupporters die vertoning van een documentaire
over Ajax onmogelijk maken. De verontruste minister
vindt dat de dreigementen 'de spuigaten uitlopen'.
scoop en het bioscoopperso
neel. De telefonische bedreigin
gen waren afkomstig van men
sen die zich 'FC Utrecht-sup
porters' noemden.
De club gaat geen initiatieven
nemen om de film opnieuw in
Utrecht vertoond te krijgen. De
GroenLinks-fractie in de Dom
stad vond dat FC Utrecht daar
voor moet zorgen. Maar voor
zitter Herremans van de club
denkt dat dit contraproductief
werkt. „Het zou een nieuwe de
monstratie van Ajax-haat in de
Korthals oordeelt dat de acties
getuigen van een trend die niet
thuishoort in een 'tolerant land
als Nederland'. Hij heeft moeite
met deze vorm van eigenrich
ting, aldus zijn woordvoerder.
In Utrecht, Rotterdam en
Den Haag hebben bioscoopex
ploitanten de film 'Ajax, daar
hoorden zij engelen zingen' uit
de roulatie gehaald. Utrecht en
Den Haag deden dit na dreige
menten gericht tegen de bio-
hand werken."
Ook in Rotterdam werd door
Feyenoord-supporters heftig
gereageerd op de documentai
re, en werd besloten de film
niet meer te draaien. In Gronin
gen is zelfs op voorhand beslo
ten de film voorlopig niet te
vertonen. Daar zijn geen be
dreigingen geuit. De directie
van het filmcentrum waar de
Ajax-documentaire zou worden
vertoond, wilde die echter niet
afwachten. Voor Delft geldt het
zelfde.
De maker van de documen
taire, Roel van Dalen, zegt ver
bijsterd te zijn over de reacties.
„Voetbal maakt kennelijk een
zieke mentaliteit los. Ik heb er
nooit bij stilgestaan dat een
film zulke reacties zou kunnen
oproepen. Het is een kritisch
portret, dat nota bene eindigt
met een overwinning van FC
Utrecht op Ajax. De supporters
zouden het als leedvermaak
kunnen zien."
Collega-filmmaker Jos Stel
ling spreekt van 'chantage'. „Als
de politie bij thuiswedstrijden
van FC Utrecht een politie
macht op de been kan brengen,
dan kunnen toch ook twee
agenten bij de bioscoop plaats
nemen. De politie is er toch om
dit soort klussen op zich te ne
men? Stel dat ik een documen
taire maak met een sociaal
maatschappelijk thema dat niet
iedereen bevalt, moet ik daar
dan ook maar van afzien? Dan
zou het hek werkelijk van de
dam zijn."
De overheid schiet tekort in
de controle op illegalen in
vrachtwagens. Dat zegt werk
geversorganisatie Transport
en Logistiek Nederland (TLN)
in een reactie op het voorne
men van veerbootmaat
schappij P&O Stena Line om
tussen Calais en Dover streng
te gaan controleren op illega
le immigranten.
De rederij maakte dat zon
dag bekend. Ook in het Belgi
sche Zeebrugge gaat P&O
Stena Line strenger controle
ren. Maar toezicht op verste
kelingen in vrachtwagens is
geen taak van transportmaat
schappijen, stelt TLN. „Op
zich is het goed dat Stena Li
ne gaat controleren, maar ei
genlijk is het te gek voor
woorden", zegt TLN-woord
voerster C. Buma. „Particu
lieren gaan nu aan grensbe
waking doen en dat is een
taak van de overheid."
Volgens TLN hoeven chauf
feurs die vanuit Zeebrugge en
Oostende Het Kanaal overste
ken, niet te rekenen op steun
van de Belgische Rijkswacht.
Van klachten over Neder
landse autoriteiten in de ha
vens is Buma niets bekend.
Veerbootmaatschappij Ste
na Line in Hoek van Holland
heeft sinds kort een particu
lier beveiligingsbedrijf inge
schakeld. In Hoek van Hol
land worden wekelijks ge
middeld vijf illegalen aange
troffen.
Kluizenaar twee
maanden dood
in zijn huis
SCHINGEN GPD
Twee maanden lang zat hij le
venloos in zijn leunstoel. Klui-
zenaar Jan de Vries (63) uit
Schingen stierf, maar zijn dood
bleef heel lang onopgemerkt.
De dorpsbewoners zijn ge
schrokken. Omdat hun kluize
naar overleden is, maar vooral
omdat je in Schingen zo lang
dood kunt zijn zonder dat ie
mand je mist.
Twee maanden lang zat be
woner Jan de Vries op de plek
waar hij stierf. In zijn stoel
naast het raam. Naast de asbak
vol met peuken. Hij ging dood
zoals hij leefde. In eenzaam
heid.
Buurman Bertus van der
Veen legt zijn kerststol opzij. Hij
kan even geen hap door z'n
keel krijgen. Vrijdagochtend
kreeg hij een telefoontje van
Jans broer. Of hij eens wilde kij
ken. Jan was al zo lang niet ge
signaleerd in het dorp.
Hij liep het zompige pad af
naar de huurwoning. Eerst zag
hij niets bijzonders achter de
bruine vitrage. Tot hij naar
rechts keek. Daar zat buurman
Jan, dood in zijn oude stoel.
Een schedel, bedekt met vel en
een paar plukken haar, staarde
Bertus aan. Zijn kleren waren
wit uitgeslagen.
Jan zat mooi naast het raam,
vredig, met zijn handen gevou-
wen in zijn schoot. „Alsof 'ie
met een nieuwe batterij zo weer
tot leven zou komen", zegt Ber- -
tus. Hij verwijt zichzelf dat hij
niet eerder is gaan kijken. Maar
nee, die wilde geen contact.
Met niemand. Maar toch, een
medemens die eenzaam sterft.
Bertus schudt zijn hoofd.
Met geld blijkt toch niet alles te
koop. De Russische zakenman
V. Zubko was gisteren in Veghel
de hoogste bieder op het Russi
sche vrachtvliegtuig Antonov
124, maar ging met lege handen
terug naar Moskou. Veiling
meester H. Marinus verklaarde
zijn biedingsformulier ongeldig
wegens valsheid in geschrifte.
„Het nummer van het bie
dingsformulier correspondeert
niet met de naam van de aan
vrager^gaf veilingmeester Ma
rinus als verklaring voor zijn
weigering het toestel aan Zubko
te verkopen. Tijdens een korte
schorsing had hij de Rus ge
vraagd of hij het formulier wil
de wijzigen naar de oorspron
kelijke naam. „Dat wilde hij
niet en dan heet het dus vals
heid in geschrifte." De veiling
meester vermoedt dat Zubko
dat niet wilde omzetten omdat
hij onder de oorspronkelijke
naam de onderhoudspapieren
in bezit heeft. „Daar moet hij
van de rechter nog tien miljoen
gulden over betalen."
Uiteindelijk ging het toestel
toch nog over in andere han
den. Tot grote opluchting van
Maastricht Aachen Airport waar
het toestel al drie jaar in de weg
staat.
De directie van Maastricht
Aachen Airport, bij Beek, is blij
dat de Russische Antonov ver
kocht is. Het gevaarte is groter
dan een Boeing 747 en staat da
nig in de weg. Het staangeld
van 1600 gulden per dag is in
middels opgelopen tot een slor
dige twee miljoen gulden.
Zubko moest toezien hoe de
veilingmeester het vrachtvlieg
tuig verkocht voor zes miljoen
en één dollar aan het Britse be
drijf Air Foyle.
Veilingmeester Marinus zei
later door de BVD gewaar
schuwd te zijn dat sommige za
ken van de Rus niet helemaal
pluis zijn.
Dordrecht De brandweer probeert het zinkende vrachtschip Jamaica bij Dordrecht drijvende te houden. Het schip kwam gisteravond met motorpech stil te liggen op de Dordtse Kil,
ter hoogte van 's-Gravendeel, waarna een vrachtschip van 2000 ton erachterop botste. Met succes is het schip door de brandweer leeggepompt toen het water maakte. Toen het schip
van 350 ton vanochtend weer dreef, is het naar de zeehaven in Dordrecht gebracht. Daar is de rest van de lading overgeladen. Het schip wordt nu gerepareerd. De opvarenden, de
schipper, zijn vrouw en twee kinderen, gingen gisteren ongedeerd van boord. Het grotere vrachtschip raakte bij de botsing beschadigd. foto anp guido benschop
NAM wil geen proefboringen in Biesbosch
De Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM)
zal geen proefboringen naar aardgas uitvoeren
in de Biesbosch. De oliemaatschappij wil pas
over enkele jaren beginnen met een proefbo
ring op kilometers afstand van het natuurge
bied. Ondanks deze toezegging is de Kamer
boos over de verleende vergunning.
De woordvoerder van de NAM is erg stellig
over een eventuele proefboring in de Bies
bosch. „Dat deden we niet, dat doen we niet
en dat zullen we in de toekomst ook nooit
doen." Wel wil de NAM op een paar kilometer
buiten het natuurgebied een proefboring doen.
De nu verkregen vergunning staat het de
NAM niet toe om een proefboring te doen.
„Daar is weer een andere vergunning voor no
dig. Deze boorvergunning, een misleidende
naam, betekent alleen dat de NAM als enige
een vergunning mag aan wagen voor een
proefboring", aldus de woordvoerder.
In de Kamer is verbaasd en verontwaardigd
gereageerd op de vergunningverlening door
minister Jorritsma van economische zaken.
Morgen is er een overleg gepland met de be
windswouw over de vergunningverlening. Nu
de minister zo kort voor dat overleg al een ver
gunning afgeeft, voelt de Kamer zich overval
len. Een woordvoerder van het ministerie
snapt die opwinding niet. „De minister is wet-
telijk verplicht die vergunning af te geven."
STEVENHAGEN
