Joden krijgen snel uitbetaald
Binnenland
Kok vult geen kinderschoentjes
Dossier Fireworks verdwenen
Kinderen migranten moeten
te zware gesprekken vertalen
Nieuwe stichting komt op voor
studerende gehandicapten
[an bekent moord op Hengelose
jf.ELQEen 27-jarige inwoner van Hengelo (Gelderland) heeft
teravond bekend een 19-jarige vrouw uit die plaats zondag-
)nd te hebben doodgestoken. De man was gisterochtend
or de politie aangehouden. Ook heeft de politie op aanwijzin-
i van de man het moordwapen gevonden. Het mes werd te-
'gevonden in een sloot, vlakbij de plek waar de vrouw was
odgestoken. Het motief van de man is niet duidelijk. Hoogst-
arschijnlijk kende hij het slachtoffer niet. De vrouw fietste
idagavond naar huis, nadat ze had meegedaan aan een vol-
baltoernooi in een sporthal. Ze werd neergestoken vlakbij het
is Vein haar ouders. Passanten vonden de ernstig gewonde
juw. Ze overleed ter plaatse aan haar verwondingen.
[inder gewonden door rotondes
rdrecht In Zuid-Holland is het aantal gewonden op kruisin-
i met 80 procent afgenomen. Dat blijkt uit een inventarisatie
de provincie heeft gemaakt. De provincie schrijft de daling
aan de rotondes die sinds 1990 op 74 kruisingen zijn aange-
;d. Bovendien zijn de verwondingen van de slachtoffers lich-
door de lagere snelheid op de rotonde. Zuid-Holland vol
et nog niet aan de landelijke doelstelling van 50 procent min-
doden in vergelijking met 1986. Het aantal doden ligt 47
jcent lager. Volgens de provincie is er onvoldoende geld om
gen goed te kunnen aanpassen.
oge onderscheiding voor Trojan
haag De Nederlander Carlo Trojan wordt commandeur in
Franse Ordre National du Mérite, te vergelijken met com-
indeur in de orde van Oranje Nassau. Trojan krijgt de zeer
je onderscheiding voor zijn werk als secretaris-generaal van
Europese Commissie en omdat Parijs hem zeer waardeert in
huidige functie als ambassadeur van de Europese Unie bij
Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Genève. Commissie-
irzitter Prodi onthief Trojan in mei van zijn functie en plaats-
lem over naar Genève. Zijn overplaatsing lokte forse protes-
uit van de Nederlandse regering, omdat met het vertrek van
>jan Nederland niet langer in het hoogste ambten arenseg-
:nt van de commissie was vertegenwoordigd.
ackers kraken site van Financiën
haag Hackers hebben het afgelopen weekeinde de inter-
tsite van het ministerie van financiën gekraakt. Hen was door
ministerie gevraagd te controleren of de site nog aan de vei-
leidseisen voldeed. De onderzoekers vonden een lek en heb-
n waarschijnlijk hun bevindingen direct gepubliceerd op de
bliekssite. Zo was voor iedere internetgebruiker te lezen hoe
site gekraakt kon worden. De informatie werd pas gisteroch-
ïd verwijderd, alhoewel al op vrijdag bekend was dat de tips
bliekelijk te lezen waren. Volgens een woordvoerder van het
nisterie berust de kwestie op een 'misverstand'. De site van
lanciën geniet enige bekendheid, omdat het één van de meer
jfessionele overheidssites is. Per maand doen ongeveer
.000 bezoekers er een beroep op. Het ministerie wil de site
Igend jaar vernieuwen.Daarom wilden we onderzoeken of
bestaande site nog tot die tijd meekon."
offerbakontvoerders kochten cadeaus
tterdam De twee 20-jarige Rotterdammers die afgelopen
nderdag in Hellevoetsluis werden opgepakt toen ze automo-
isten probeerden te ontvoeren, zeggen verantwoordelijk te
ri voor soortgelijke incidenten in de regio. De twee hebben
fontvoeringen en twee pogingen daartoe bekend. Doel van
ontvoeringen was automobilisten van hun geld en pinpassen
U antdoen. Onder bedreiging moest ook de bijbehorende code
Hrden afgegeven, waarna de rechtmatige eigenaar steevast in
I kofferbak van de eigen auto werd opgesloten. De twee heb-
n vervolgens met andermans pasjes voor ettelijke duizenden
Iden gepind. Het geld werd uitgegeven aan onder meer sin-
klaascadeaus. De verdachten zijn gisteren voorgeleid.
YD wil uitstel besluit anti-fileplan
haag De WD wil dat de Tweede Kamer een besluit over
anti-fileplan voor de Randstad nog een week uitstelt. De li-
ralen willen eerst een brief bestuderen waarin minister Nete
lbos voor de regio Utrecht 125 miljoen gulden reserveert voor
ti-filemaatregelen. Utrecht kr ijgt het geld pas na instemming
t de plaatsing van tolpoorten. De WD zei vorige week dat de
rtij vandaag de voorstellen van het CDA zou steunen om
orlopig geen geld uit te geven aan het anti-fileplan, tot het re-
ringrijden wettelijk is geregeld. WD'er Hofstra zei gisteren
iter zich alsnog te willen beraden, naar aanleiding van de
ef van de minister. Door steun aan het CDA-voorstel zou
orlopig geen cent worden uitgegeven aan investeringen in
ioor)wegen in de Randstad. *,En die zijn wel broodnodig. Dat
;en dilemma", aldus Hofstra.
ort geding Amsterdam tegen TCA
sterdam In een poging de taxitelefoonpalen uit de hoofd-
id te bannen, spant de gemeente Amsterdam een kort geding
n tegen de Taxicentrale Amsterdam (TCA). De gemeente zou
llen dat TCA de telefoons uit de palen verwijdert, maai" de
lordvoerder van de verantwoordelijk wethouder F. Kohier wil
er de exacte eis nog niets loslaten. De gemeente droeg TCA in
tober op de palen te verwijderen, maar de rechter hield dit te-
n. Niet TCA, maar de gemeente zelf moet als eigenaar de pa-
verwijderen, aldus de bestuursrechter. Volgens de rechter
aest de gemeente het op de civielrechtelijke toer gooien. Met
t kort geding slaat de gemeente de aangewezen weg in. Am-
irdam wil op 20 december van de palen af zijn. Een datum
or het kort geding staat nog niet vast.
ïe Wolvenopvang tegen afschieten wolf
[neuzen De Stichting Wolvenopvang Nederland en de Neder-
ïdse Dierenbescherming zijn tegen het afschieten van de wolf
in Zeeuws-Vlaanderen geregeld schapen doodt. De organi-
ies zoeken een mogelijkheid het dier te vangen. Sinds okto-
r heeft de wolf in het oosten van Zeeuws-Vlaanderen ruim
nntig schapen doodgebeten. Maar dat geeft de mens volgens
)ordvoerder T. van Hilst van de Stichting Wolvenopvang nog
st het recht het dier af te schieten. Hij wijst er op dat het om
n bedreigde en beschermde diersoort gaat. Wolven zijn vol-
ns hem bovendien niet gevaarlijk voor mensen. Van Hilst ziet
eer in een kooi waarin de wolf wordt gelokt door voedsel met
n verdovend middel. Het dier zou vervolgens opgenomen
nnen worden in de opvang in Den Hout.
chip ongehinderd op weg naar Gent
[neuzen Het Amerikaanse schip George is gisteravond onge
hinderd de sluis van Terneuzen gepasseerd. Het is, niet gehin-
rd door actievoerders van Greenpeace, op weg naar het Belgi-
he Gent. Actievoerders van Greenpeace België hadden het
hip zondagochtend de doorvaart belet. De sojabonen aan
»ord zouden volgens de organisatie genetisch zijn gemanipu-
p Bid. Het schip is zondag teruggevaren en voor de kust bij Zee-
ugge voor anker gegaan. Na overleg met burgemeester R. Bar-
j van Terneuzen besloot Greenpeace de George niet meer te
nderen bij de doorvaart van de sluizen bij Terneuzen.
an Boxtel wil afspraken met Antillen
£Lhaag_ï Minister Van Boxtel (grote steden- en integratiebe-
d) is vandaag en morgen in, Willemstad op Curasao om met
regering van de Nederlandse Antillen afspraken te maken
n de migratiestroom van Antilliaanse jongeren naar Neder-
pd in te perken. Van Boxtel hoopt dat de eerder dit jaar be-
ikte principe-overeenkomst leidt tot een akkoord over een
utend systeem van inburgering. Volgens die afspraken geldt
•or Antillianen tot 25 jaar die naar Nederland willen een in-
irgeringscursus van zeshonderd uur, waarvan de eerste twee-
•nderd uur op de Antillen zelf moeten gebeuren.
Alle belanghebbenden ontvangen 14 mille belastingvrij
Al binnen enkele weken kunnen joden die tijdens de
Tweede Wereldoorlog in Nederland woonden, een be
lastingvrije vergoeding van 14.000 gulden per persoon
krijgen ter compensatie voor de roof van hun bezittin
gen. Iedere belanghebbende ontvangt hetzelfde bedrag.
den haag gpd
De regeling is het resultaat van
jarenlange onderhandelingen
die het Centraal Joods Overleg
en het Platform Israël hebben
gevoerd met het Nederlands
Verbond van Verzekeraars, de
Nederlandse overheid, de Ne
derlandse Verenigingen van
Banken en de Amsterdamse Ef
fectenbeurs. In totaal is 764
miljoen gulden beschikbaar
voor verdeling. Daarvan is 125
miljoen gereserveerd voor indi
vidueel juridisch bewijsbare
claims, 50 miljoen voor huma
nitaire fondsen en 59 miljoen
voor collectieve doelen in Ne
derland en Israël. De hoofdsom
van 525 miljoen is beschikbaar
voor naar schatting 36.500 per
sonen, die elk een portie - zo
luidt de officiële benaming -
van 14.000 gulden kunnen aan
vragen.
,,Alle aanvragen zullen snel
en integer in behandeling wor
den genomen", verzekert de
Zandvoortse burgemeester Van
der Heijden, die voorzitter is
van de stichting Maror. De
naam Maror staat voor 'Morele
Aansprakelijkheid Roof en
Rechtsherstel'. In het He
breeuws betekent Maror 'bitter
kruid'. Het gelijknamige bureau
van deze stichting, gevestigd in
Den Haag, belast zich vanaf
vandaag met de uitvoering van
de overeengekomen regeling.
Het overgrote deel van de aan
vragen zal naar verwachting uit
Nederland komen.
Joodse organisaties toonden
zich bij de presentatie tevreden
over het uiteindelijk bereikte
akkoord en de regeling rond de
aanvraag en uitbetaling. Van
der Heijden beloofde dat de
procedure niet al te ingewik
keld wordt. Bureaucratische
rompslomp moet worden ver
meden. „We mogen niet op
nieuw leed bij deze mensen op
roepen." Belanghebbenden van
75 jaar of ouder krijgen voor
rang bij de behandeling van
een aanvraag.
In aanmerking voor de rege
ling komen joden die de Twee
de Wereldoorlog in Nederland
overleefd hebben (belangheb
benden) of hun kinderen,
pleegkinderen of partner
(plaatsvervangers). Aanvragen
zijn mogelijk tot en met 31 de
cember 2001. De eerste beta
ling, die vermoedelijk al rond
de jaarwisseling plaatsheeft, be
draagt 14.000 gulden. Na twee
jaar volgt mogelijk nog een
tweede betalingsronde. Als een
aanvrager komt te overlijden,
valt de betaling in de erfenis
van betrokkene.
In Nederland en Israël is geen
inkomstenbelasting verschul-
den haag Voor naar schatting 350.000 kinderen uit ge
zinnen die van een sociaal minimum moeten rondkomen
is 5 december geen feest. Hun wensen kunnen vanwege
geldgebrek niet worden vervuld. Duizend paar lege
schoentjes voor het Torentje van Kok symboliseerden
gisteren de teleurstelling onder deze kinderen. Op ver
zoek van de Socialistische Partij (SP), die meer kinderbij
slag wil voor de laagste inkomens, klopte sinterklaas aan
bij de werkkamer van premier Kok. Onder het motto 'Zie
ginds komt de meevaller uit Holland weer aan' vroeg sin
terklaas aandacht van Kok voor de kinderen uit bijstands
gezinnen. De minister-president liet weten geen tijd te
hebben voor de ontvangst van de sint, laat staan cadeau
tjes uit te delen. De schoentjes bleven leeg achter voor de
ingang van het Torentje. „Onaanvaardbaar", noemt SP-
Tweede-Kamerlid De Wit het passeren van de minima bij
de verdeling van verwachte meevallers. Teleurgesteld
vertrokken de sint en zijn zingende actievoerders. „Piet
Zalm staat te lachen en roept ons al toe. Wie rijk is krijgt
lekkers, wie arm is de roe." foto anp marcel antonisse
Staatssecretaris
antwoordt Tweede
Kamer op rijm
den haag gpd
De naderende sinterklaasavond
had er natuurlijk mee te maken.
Maar misschien lag het ook aan
het onderwerp dat op de agen
da stond: kinderopvang. Hoe
dan ook, staatssecretaris Bos
(financiën) verraste de leden
van de Tweede Kamer gisteren
door hen tijdens een officieel
debat op rijm toe te spreken.
„Een voordeel van lang luis
teren naar anderen is dat ik het
begin van mijn antwoord heb
kunnen herschrijven", begon
de 37-jarige Bos wat cryptisch
zijn spreektermijn. Om vervol
gens tot hilariteit van de aan
wezigen een soort Sinterklaas
gedicht voor te dragen. Bos
oogstte applaus van de zaal
voor zinnen als: „De staatsse
cretaris van VWS heeft op al het
belangrijke reeds uitmuntend
antwoord gegeven. Mij rest in
nederigheid slechts de taak hier
nog een enkel fiscaal argument
doorheen te weven." En: „Kin
deropvang die iedereen zich
kan veroorloven, dat is geen il
lusie. Daar gaat dit debat om,
zo luidt mijn conclusie."
Na een serieus fiscaal betoog
sloot Bos ook geheel op rijm
zijn inbreng af. Gewoon ter
plekke bedacht en geschreven,
zei het jongste lid van het kabi
net na afloop lachend.
Werkstraf voor
racistisch geweld
utrecht gpd
Voor het aftuigen van een jood
se jongen zijn drie Woudenber
gers veroordeeld tot werkstraf
fen van honderd uur. Officier
van justitie Oosteiwegel noemt
het schokkend dat racistisch
geweld in Nederland voorkomt.
De officier is er van overtuigd
dat achter de laffe 'matpartij'
racistische motieven schuil
gaan, ook al ontkennen de
Woudenbergers dit.
Het slachtoffer kreeg zaterdag
9 september ruzie met een
groep jongeren in een kroeg in
Woudenberg. Hem werd te ver
staan gegeven dat hij maar be
ter kon vertrekken. Angstig pak
te de jongen zijn fiets en ging
naar huis. De Woudenbergers
gingen hem achterna in een au
to. Het slachtoffer werd vervol
gensvan zijn fiets getrokken, ge
slagen, geschopt en in het wa
ter gegooid.
Bij de mishandeling werden
er tal van discriminerende op
merkingen gemaakt over het
slachtoffer. Ook werd hij in het
Duits uitgescholden. Eén van
de Woudenbergers (22) is vorig
jaar al veroordeeld tot een boe
te van zevenhondervijftig gul
den wegens discriminatie.
De officier eiste zes maanden
gevangenisstraf tegen de drie
mannen. De politierechter ver
oordeelde de drie tot honderd
uur dienstverlening. Ook moe
ten zij het slachtoffer een scha
devergoeding betalen van ne
gentienhonderd gulden.
den haag anp
Alle corrrespondentie tussen
het ministerie van defensie en
S.E. Fireworks tot en met 1993
is verdwenen. Dat bleek giste
ren uit de voorlopige getuigen
verhoren door de rechter-com-
missaris in Den Haag. Die wor
den afgenomen op verzoek van
advocaten van slachtoffers van
de vuurwerkramp in Enschede.
De raadslieden willen bewijs
verzamelen om de overheid
aansprakelijk te stellen voor de
ramp die vorig jaar mei ver
moedelijk 21 mensen het leven
kostte en een gehele wijk ver
woestte. Een medewerker van
Defensie merkte op dat de cor
respondentie weg was. H. Bou-
ma, tot 1997 in dienst van het
Defensiebureau Milan, toe
zichthouder ontplofbare stoffen
en schietinrichtingen, wilde de
stukken inzien met het oog op
het getuigenverhoor. Hij zei
niet te weten waarom ze er niet
meer waren. Ook advocaat J.
Beer, die om het verhoor had
verzocht, miste een deel van
het dossier. Ook hij weet niet
waar het is gebleven. „Maar
hier is wel iets vreemds aan de
hand."
In 1993 bezocht Bouma voor
het eerst Fireworks. De toe
zichthouder trof er volgens ei
gen zeggen een rotzooitje aan.
Zo constateerde hij diverse
technische mankementen,
waaronder slecht functioneren
de deuren van vuurwerkopslag
plaatsen. Ook lagen er, zoals
eerder bekend werd, veel grote
re hoeveelheden professioneel
vuurwerk dan was toegestaan.
Bouma bezocht het Ensche-
dese bedrijf een jaar later nog
eens. „Toen was de situatie niet
beter. Ik hoorde van de ge
meente dat de aanvraag voor
een nieuwe vergunning onder
weg was. Voor mij was het ver
volgens een kwestie van af
wachten." Hij sprak van een ge
doogsituatie.
rotterdam joyce de bruin
Kinderen van migranten en
vluchtelingen moeten te vaak
gesprekken vertalen waar ze ei
genlijk te jong voor zijn. Vooral
hulpverleners in de gezond
heidszorg, sociale zekerfieid en
onderwijspersoneel zouden
daarom vaker gebruik moeten
maken van professionele tol-
kencentra. Dat stellen Vluchte
lingenwerk Rijnmond/Rotter
dam en de stichting Medelan
ders.
De gevraagde rolverwisseling
is slecht voor de ontwikkeling
van het kind. „Een kind moet
gewoon kind kunnen zijn. Die
moet niet de rol van de ouder
overnemen", zegt L. Vlasblom
van Vluchtelingenwerk. „Want
waar de gesprekken ook over
gaan, het is niet het probleem
van het kind, en als ze moeten
vertalen, wordt het dat wel.
De stichting Medelanders
maakt zich vooral zorgen over
de kinderen van vluchtelingen.
Hun ouders zijn vaak nog maar
kort in Nederland en daardoor
de taal nog lang niet machtig.
„Kinderen van 10 tot 15 jaar en
soms ook jonger, leren de Ne
derlandse taal nu eenmaal snel
ler. Die kinderen moeten ge
sprekken vertalen waai" ze niets
mee te maken hebben. Dan
moeten ze bijvoorbeeld een
toelichting geven op een week
briefje, of informatie vertalen
over schuldsanering", schetst
projectcoördinator B. Oomens
van Medelanders.
„Kinderen krijgen te veel ver
antwoordelijkheid op hun
schouders. Ze zijn uit omstan
digheden gevlucht die niet des
kinds zijn. Die kinderen slaan
een hele fase uit hun gewone
ontwikkeling over." Ook in de
gezondheidssector doen zich
bizarre situaties voor. „Een
meisje van 12 moest bij de be
valling van haar moeder aan
wezig zijn", zegt Oomens.
Turken en Marokkanen we
ten zich onderhand wel redelijk
te redden, aangezien de tweede
generatie, die hier is geboren en
de taal goed spreekt, vaak al
volwassen is. Toch komen bij
deze groepen migranten ook
nog ongewenste situaties voor,
weet de Stichting Medelanders.
„Een Marokkaanse vader moest
op gesprek komen op de school
van zijn zoon. De zoon moest
dat gesprek zelf vertalen. Dan
zei de leraar dat het nog niet
helemaal goed ging met Mo
hammed, en Mohammed ver
taalde dat met: de leraar is te
vreden."
utrecht jos van der meer
De Utrechtse psychologiestudente Inge de
Jong is voorzitter van Vademecum, een
nieuwe stichting die opkomt voor studenten
met een handicap: „Er is een mentaliteits
verandering nodig."
In het gebouw van psychologie bij de Univer
siteit Utrecht zitten de chipknip-sleuven van
de koffieautomaten zo hoog, dat een rolstoel
rijder er niet bij kan. De Universiteit van Am
sterdam heeft een gebouw met op de tweede
etage een invalidentoilet, terwijl er geen lift is.
Het zijn vaak kleine praktische dingen die het
leven van een gehandicapte student op uni
versiteit of hogeschool bemoeilijken. Maar
vaker gaat het om onbegrip, zegt de Utrechtse
psychologiestudente Inge de Jong (25).
Neem haar nou. Ze heeft diverse chronische
aandoeningen aan haar bewegingsapparaat:
voortdurend pijn, vaak moe, moeilijk bewe
gen. Korte stukken loopt ze met krukken. De
stad in betekent: de rolstoel. Traplopen kan
niet, door de pijn.
Het Centrumgebouw-Zuid van de Utrechtse
universiteit, waar ze voor haar studie moet
zijn, heeft in elke hoek een trappenhuis, maar
er is slechts één lift. 'Even' iets kopiëren, kof
fie halen of aanlopen bij studentenzaken is
voor Inge een hele toer, vooral als er snel
weer college is: „Het kost me veel energie,
terwijl ik daarvan weinig heb, vooral als het
vlug moet. Medestudenten zeggen: 'Dan
drink je toch geen koffie', terwijl ze ook 'Zal ik
even koffie halen?' kunnen zeggen."
Het gebouw heeft z'n entree op één hoog. In
ge kan alleen naai" binnen met de lift bij de
goedereningang. Vroeger belde ze aan. Als de
portier even weg was, moest ze wachten. Na
veel moeite kreeg ze een eigen sleutelkaart:
„Ik begon bij de portier, die verwees me naar
een studieadviseur die niet wist waar ik moest
zijn en via-via kwam ik terecht bij de decaan.
Die heeft de technische dienst ingeschakeld."
Dit is typisch zo'n geval waarmee de Stichting
Vademecum zich gaat bezighouden. Deze
-landelijke belangenorganisatie door en voor
studenten met een handicap begon gisteren
officieel met haar werk. Minister Hermans
(onderwijs) onthulde het logo tijdens het lus
trumcongres van Handicap en Studie, een
landelijk en in Utrecht gevestigd kenniscen
trum.
Inge de Jong is voorzitter van Vademecum.
Met zeven studenten uit heel het land vormt
ze het bestuur. Ze hebben de stichting opge
richt om meer aandacht voor studenten met
een handicap te krijgen. „De informatiestro
men moeten duidelijker, zowel van hoger on
derwijs naar de studenten als andersom: een
studieadviseur moet wel weten wat er speelt
voor die iets voor je kan doen", aldus De
Jong.
De bedoeling is op alle universiteiten en ho
gescholen studentenplatforms op te richten
die lokaal gegevens verzamelen en op basis
daarvan maatregelen bepleiten. Ook stelt de
stichting een telefonisch meldpunt in (030-
2894024), waai" studenten, ouders en docen
ten of decanen terecht kunnen met vragen en
klachten. In specifieke gevallen zal Vademe
cum studenten doorverwijzen naar instanties
als GAK of een patiëntenorganisatie om een
oplossing te vinden. Ook zal de stichting elk
jaar één universiteit en één hogeschool be
oordelen op haar toegankelijkheid voor ge
handicapten.
„Er is een mentaliteitsverandering nodig",
zegt Inge de Jong. „Zodat we als volwaardige
mensen worden gezien voor wie een volwaar-'
dige plek is in het hoger onderwijs. Dat is
vaak al te bereiken met een speciale stoel, een
aangepast lesrooster of flexibele werktijden
tijdens een stage. Een gehandicapte student
moet zoiets gemakkelijk voor elkaar kunnen
krijgen. Die moet ook aan een vast persoon
z'n verhaal kwijt kunnen."
Vier tot vijf procent van de studenten heeft
een handicap: aan gehoor, zicht of het bewe
gingsapparaat, of een chronische ziekte. Een
onbekend aantal heeft last van dyslexie. Dat
betekent dat er in heel Nederland tussen de
20.000 en 25.000 studenten met een bepaalde
handicap zijn, schat Inge.
