'Big Brother' houdt vinger aan pol$
F
iff.
Gesprek van de Dag
Tom en Jerry opnieuw
Mobieltje gebrandmerkt cadeau in Groot-Brittannic
r
WOENSDAG 29 NOVEMBER 2000
i taai'
Historische euthanasiewet
Nederland stond gisteren weer eens in de internatio
nale schijnwerpers. Terwijl in de Tweede Kamer de
nieuwe euthanasiewet min of meer als hamerstuk
werd aangenomen, werd het besluit als revolutionair
en baanbrekend op buitenlandse televisiezenders ge
presenteerd. Voor CNN was 'mercykilling in Holland'
na de vervroegde verkiezingen in Israël en de soap
rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen het be
langrijkste wereldnieuws.
De reacties uit het buitenland zijn verdeeld. Het Vati-
caan reageert afwijzend. De internationale media trok
ken het onderwerp gelukkig niet in de sensatiesfeer.
Desondanks zal bij veel buitenlandse kijkers onterecht
de indruk zijn ontstaan dat iedere Nederlander die
een verzoek tot levensbeëindiging indient onmiddel
lijk op zijn wenken wordt bediend.
Dat is natuurlijk niet zo. Levensbeëindiging op grond
van 'levensmoeheid' blijft strafbaar en de arts dient
aan tal van zorgvuldigheidseisen te voldoen. De wet is
dus beslist geen vrijbrief voor artsen om patiënten
naar believen om zeep te helpen. Zij is een bestendi
ging van een al jaren bestaande praktijk, die zich veel
vuldig in een sfeer van angst en wanhoop voltrok. De
wet biedt arts en patiënt juist de veiligheid en open
heid die tot nu toe ontbrak. Levensbeëindiging, zo
zegt minister Borst terecht, is een dusdanig gewichtige
kwestie dat zij alle openheid verdient.
In tal van landen worstelen wetgevers eveneens met
het probleem van het ondraaglijk lijden van terminale
patiënten. Nergens ter wereld is men zo ver om deze
uitermate gevoelige kwestie in de wet vast te leggen.
Tegen een land waar prostitutie, abortus, de verkoop
van softdrugs en nu ook euthanasie bij de wet zijn ge
regeld, wordt in het buitenland wat raar aangekeken.
Dat is nu eenmaal het lot van een 'gidsland'.
Daarom valt de moed van de Nederlandse wetgever
des te meer te prijzen. Het besluit van de Tweede Ka
mer betekent voor voorvechters van wettelijk geregel
de euthanasie in het buitenland een steuntje in de rug.
Het maatschappelijk debat zal in andere progressieve
landen als gevolg van de enorme media-aandacht een
nieuwe impuls krijgen.
lp/et isie
Kruimeldief
Waarom heet Eurosport eigenlijk Eurosport? Er worden
beelden uitgezonden van over de hele wereld. De term
Euro' slaat dus niet op wat wordt aangeboden, maar
op het feit dat het kanaal vooral in Europese landen af
trek vindt. Geen probleem. Met het tweede gedeelte van
de naam heb ik aanmerkelijk meer moeite. Wat nou
sport?
In heel Europa woedt al jaren een felle strijd tussen
staatsnetten en commerciëlen over wie bepaalde spor
ten (live) mag uitzenden. En met het verwerven van de
rechten, zijn enorme sommen geld gemoeid. Als uit
vloeisel van deze miljoenendans kennen we in Neder
land het fenomeen dat voetbal is verdeeld tussen Canal
plus (rechtstreekse duels), de NOS (samenvattingen bij
Studio SportSBS 6 (eerste divisie en Amstel Cupen
RTL (uit-interlands). Geen touw aan vastte knopen,
maar de KNVB en de clubs varen er financieel wel bij.
In Engeland is de 'machtige' BBC inmiddels ongeveer al
haar rechten van voorname sporten kwijtgeraakt. Eerst
verdween voetbal, daarna cricket en daarom is er al
leen nog wat rugby, snookeren paardenraces te zien bij
Grandstand, ooit het meest toonaangevende sportpro
gramma in Groot-Brittanië. In de satirische sportquiz
'They think it's all over' werd ooit de grap gemaakt dat
als het zo doorgaat de BBC net zoveel sport kan bieden
als Cartoon Network.
En Eurosport? Dat mag als natieloos opvangnet alleen
wat kruimels oppikken. Afdankertjes die niemand wil
hebben. Het is de vuilniswagen van het mondiale
sportaanbod. Op een avond als gisteren, dat er geen
Europees voetbal te bekijken valt en de voetbalhaters
derhalve bijna dertig kanalen overhouden voor wat
anders, presenteert Eurosport doorgaans doodleuk
truckracen, electronisch darts, belegen voetbalpotjes,
sumo-worstelen, een derderangs profpartijtje boksen,
of stuntfietsen voor opgeschoten Amerikaanse hangjon
geren, Niet dat genoemde onderwerpen geen spectacu
laire beelden opleveren, maar het heeft allemaal zo bit
ter weinig met sport te maken.
Sterker nog, als Eurosport om half twee 's nachts op
houdt, wordt het kanaal voor de nachtelijke uurtjes be
zet door reclamezender TV Shop. Daar wordt de
nieuwste fitness-apparatuur aan de man gebracht door
bruin gespierde en eeu wig glimlachende acteurs die
met buiken als wasbordjes schijnbaar moeiteloos en
met zichtbaar plezierde modernste martelwerktuigen
aanprijzen. Heel sportief allemaal. Maar het geeft toch
te denken datje bij het bekijken daarvan niet eens door
hebt dat de uitzendingen van Eurosport al een tijdje
zijn aflopen.
Zonneschijf
"es
Na een stilte van ruim dertig
jaar laait de eeuwigdurende
strijd tussen Tom en Jerry bin
nenkort weer op. De creaties
van tekenfilmmakers Joe Bar-
bera en Bill Hanna gaan elkaar
in een hele nieuwe aflevering
met de nieuwste wonderen der
techniek te lijf. Het idee achter
hetzeven minuten durende
avontuur van de wereldbe
roemde kat en muis blijft het
zelfde. Muis treitert kat, kat
jaagt op muis en kat delft het
onderspit. In de nieuwe teken
film heeft de inventieve muis
Jerry nieuwe vernuftige wa
pens tot zijn beschikking in de
strijd met Tom. Zo kan hij dit
maal beschikken over onder
meer een magnetron, een vi
deorecorder, een koffiezetap
paraat en een afwasmachine.
FOTO ARCHIEFFOTO
Mobiele telefoons zullen nog voor de kerst
in Groot- Brittannië verkocht worden met
een gezondheidswaarschuwing. Vooral
kinderen wordt op het hart gedrukt het
mobieltje met mate te gebruiken. De actie
van het Britse ministerie van volksgezond
heid volgt op publicaties deze week in me
disch tijdschrift The Lancet waarin op
nieuw op de gezondheidsrisico's van mo
biele telefoons wordt gewezen. Hoewel de
auteurs van de artikelen tot volstrekt tegen
strijdige conclusies komen, nemen de Brit
ten liever het zekere voor het onzekere. Het
mobieltje is daarom een gebrandmerkt
kerstcadeautje.
De argwaan jegens mobiele telefoons
wordt al jarenlang gevoed door weten
schappelijke publicaties in medische tijd
schriften. Aanvankelijk werd gewaar
schuwd voor het zogenaamde magnetron
effect. Door het telefoontje zouden de her
senen opgewarmd worden en daardoor
schade oplopen. Die theorie is inmiddels
naar de prullenbak verwezen. Weliswaar
worden hersenen een klein beetje door de
gsm-straling opgewarmd, maar het effect is
zo gering dat het lichaam dit gemakkelijk
kan venverken.
De focus van wetenschappers richt zich de
laatste jaren daarom vooral op een ander
potentieel gevaar: het risico dat de elektro
magnetische straling van het mobieltje ge
zondheidsschade zou kunnen veroorzaken.
Een van de twee auteurs in The Lancet
richt zich ook op dit probleem. Volgens dr.
Gerald Hyland, biofysicus van de Universi
teit van Warwick, zijn er aanwijzingen dat
er verband bestaat tussen telefoongebruik
en hoofdpijnklachten, slaapproblemen en
geheugenverlies. Vooral minderjarigen van
wie de hersenen en de beschermende
Vooral kinderen wordt op het hart gedrukt het
schedel nog niet volledig zijn ontwikkeld
zouden een verhoogd risico lopen.
Ook de Nederlandse Gezondheidsraad is
bezig een advies te ontwikkelen over de ri
sico's van mobiele telefonie. „Daarbij kij
ken we vooral naar de stralingseffecten",
aldus prof. dr. Wim Passchier, hoogleraar
gezondheidsrisicoanalyse aan de Universi
teit van Maastricht en lid van de Gezond
heidsraad. Het advies van de Gezondheids
raad laat echter nog even op zich wachten.
Passchier, die belast is met de coördinatie,
verwacht in de tweede helft van volgend
dig
jaar klaar te zijn. In het advies zal het
hoogde risico van kinderen 'zeker aar
orde komen', aldus Passchier. Maar
zondheidswaarschuwing in Engeland
hem nog een stapje te snel. „Zelf vind i<
basis daarvoor relatief zwak. Ik begrij] p
dat ze zich later geen buil willen vallei
mocht er toch iets mis zijn met die te!
foontjes. Het gaat tenslotte om kindei
de groei, van wie bekend is dat ze vatl.,
der zijn voor sommige milieu-invloed
P.ENS KOLDENHOF
Internetgebruiker wordt 24 uur in de gaten gehouden
Internetgebruikers leveren een schat aan informatie op. Waar kijken zij al surfend naar? Hoelang bekijken
ze een pagina? Bestellen ze artikelen via internet? En zo ja, wanneer doet men dat? Geen wonder dat ad
verteerders op websites en bedenkers van marketing-strategieën likkebaardend naar de uitkomsten van
internetonderzoeken kijken. Vooral nu het aantal gebruikers van internet nog steeds groeit.
demos
"11
JAGBOEK
Dagboek van Bart
Ui
QO
O BeljK
O BgBotWi CMlRi»*)
O &3&03>ÏJ ItSfti
De internetsite van Big Brother (rechts) wordt veel beter bezocht dan die van De Bus. Voor adverteerders is dit belangrijke informatie.
Volgens globale schattingen
hebben 7,2 miljoen Nederlan
ders toegang tot internet in hun
huis, oftewel 45 procent van de
totale bevolking. Tot dusverre
worden internetstudies echter
met tussenpozen gehouden,
zodat de gegevens nooit hele
maal up-to-date zijn. Mede
daarom is het moeilijk trends
onder gebruikers van internet
waar te nemen.
Sinds enkele weken houdt 's
werelds grootste onderzoeker
naar internetgedrag, ACNielsen
eRatings.com, 24 uur per et
maal de gedragingen en motie
ven van internettend Neder
land in de gaten. De joint-ven
ture van de Amerikaanse
marktonderzoeker ACNielsen
en internetmetër NetRatings,
waarin VNU een meerderheids
belang heeft, is reeds actief in
achttien landen. Hieronder val
len naast de Verenigde Staten
onder meer Groot-Brittannië,
Duitsland, Japan en een deel
van Latijns-Amerika. Deze
maand is Nederland aan de
beurt, volgende maand gevolgd
door Spanje.
In alle betrokken landen heeft
ACNielsen eRatings.com een
totaal panelbestand van
175.000 mensen die beschikken
over internet. Hun gedrag ach
ter het world wide web wordt
dag en nacht opgeslagen in gi
gantische databestanden. In
middels bestrijkt de onderzoe
ker 80 procent van het wereld
wijde internetgebruik. In Ne
derland doen 1.700 gezinnen
mee aan het panelonderzoek,
goed voor ruim 5100 respon
denten. Zij hebben per post een
floppy of een CD-rom opge
stuurd gekregen met een pro
gramma dat zij op hun PC
moeten installeren. Op die ma
nier zijn zij rechtstreeks aange
sloten op de databanken van
ACNielsen N etRatings
De kandidaten zijn van te voren
zorgvuldig uitgezocht, aange
zien de samenstelling van de
groep een natuurgetrouwe af
spiegeling moest vormen van
de Nederlandse samenleving.
Daarnaast worden maandelijks
500 willekeurige Nederlanders
gebeld met wagen over trends.
Aan de hand van dat deelon
derzoek kan het panel worden
bijgesteld.
Een maand na de introductie
van het permanent interneton-
derzoek kunnen al de eerste
voorzichtige conclusies worden
getrokken. De pagina's met
zoekmachines worden het
meest bezocht. De zoekmachi
ne van MSN neemt de eerste
plaats in. Niet geheel onlogisch,
gezien het feit dat veel pro
gramma's van Microsoft van
tijd tot tijd de MSN-website op
zoeken voor het automatisch
updaten van de software. De
VNU-zoekmachines startpagi
na, nl en ilse.nl nemen respec
tievelijk de tweede en derde
plaats in. Verder maken meer
mannen (60 procent) dan vrou
wen regelmatig gebruik van in
ternet.
De meest bezochte website on
der vrouwen is vrouwonline.nl,
gevolgd door libelle.nl. Bij man
nen zijn de zogenoemde adult-
sites verreweg het meest popu
lair. In de top 10 van populair
ste internetpagina's bij mannen
nemen de erotisch getinte web
sites de eerste zes plaatsen in.
Voor adverteerders kan een ver
gelijking van de mate van ge
bruik van websites interessante
gegevens opleveren. Zo is de si
te van Big-Brother.nl in oktober
door 350.000 personen be
zocht, terwijl het bezoek aan de
pagina van concurrent DeBus-
op6.nl daar met 84.000 keer
magertjes bij afstak. „Als je iets
voor jongeren op de markt wil
brengen, kun je dus als adver
teerder veel beter bij Big Bro
ther terecht", aldus John Tim-
man van ACNielsen eRatings-
.com. Maar ook het kijkgedrag
van internetters op een en de
zelfde site kan veel zeggen over
de gebruikers ervan. Bijvoor
beeld over het verband tussen
de leeftijd van de internetter en
het aantal minuten dat hij uit
trekt voor het bekijken van een
bepaald onderwerp. Of het tijd
stip dat een bepaalde doelgroep
achter de pc zit. Ontwerpers
van websites bijvoorbeeld kun
nen daar hun voordeel mee
doen.
Inmiddels zijn dertien gr(q
drijven aangesloten op
tabestand van ACNielsen
tings.com, waaronder VN
Telegraaf en provider YaT
betalen daarvoor jaarlijks
25.000 dollar, ongeveer 6.'
gulden. De eerste klant w
NOS-afdeling Kijk- en Lui
onderzoek. Volgens afdel
hoofd Camillus op het Ve,
ken publieke omroepen slh
vaker gebruik van interne
medium. „We krijgen een
dig profiel van de gemidd
bezoeker per omroep en
formatie die hij nodig het
Daar kunnen de omroepi
inspelen." De komende
maakt het onderzoèksbui
een rondgang bij Nederla^
bedrijven om deze warm
ken voor deelname.
PIETER VAN HOVE
Was Achnaton een soort Kim Jong II, maar
dan niet in het Noord-Korea van tegen
woordig maar in het Egypte van defara-
t/Ëk o's? Of was Achnaton helemaal geen
k M despoot maar juist een heel verlichte
vorst, voor wie dominees een eeuw ge
leden al hun hoed afnamen, omdat hij
in zijn rijk het veelgodendom zou heb
ben afgeschaft. Daarvoor in de plaats
kwam hij met de cultus van de zonne
schijf. Dat was voortaan de enige al
machtige die samen met hem zou
heersen in het rijk der levenden en in
dat van de schimmen. De stralen van
de zonneschijf eindigen in handen die
het al bestieren. Is dat eigenlijk niet de
voorafspiegeling van God de Vader,
vroegen die predikanten zich af. Die wa
ren in hun vrije tijd vaak verdienstelijke
archeologen. Het is riskant om diep in het
verleden te duiken en dan tamelijk eigen
tijdse etiketten te plakken op de mensen
uit die tijd. Daarvoor weten we namelijk
veel te weinig van deze Achnaton en diens
entourage. Die zonneschijf met de hand
jes op reliëfs met hiëroglyfen doet denken
aan 18de eeuwse gravures met een driehoek met bin
nenin een open oog dat God voorstelt. Noemen we
Achnaton dan gelijk ook maar een beetje vrijmetse
laar? Ik persoonlijk zou niet durven, maar ik ben
dan ook geen archeoloog.
Maar feit blijft dat de familie van cleze farao iets on
begrijpelijk moderns heeft. Daar zitten ze, Achnaton
zelf en zijn beeldschone gade Nefertiti, terwijl ze de
dochtertjes op schoot paard laten rijden, het gehele
tafereel beschenen door de zon met de handjes. Geï
dealiseerd zijn de afgebeelde mensen geenszins, met
uitzondering van Nefertiti. Die moet dus ongetwij-
feld heel mooi van zichzelf geweest zijn. Mctar bekijk
hoe de rest eruitziet, de farao, de kids, het bedienend
personeel, die broodmagere halzen, die peervormige
bovenlichamen, die brede billen, die spillebenen en
die altijd vrouwelijk gevoelige monden. Op het be
roemde imposante kolosbeeld in kalksteen, twee me
ter hoog, ziet Achnaton, alias Amenhotep IV, er meer
uit als een bleke verklede travestiet op de Gay Parade
door de Amsterdamse grachten dan als de vergodde
lijkte vorst die zich voor het 'Venster der Verschijnin
gen' den volke vertoonde en zijn hovelingen beloonde
door geschenken naar beneden te smijten.
Kortom, de prachtige tentoonstelling Farciós van de
Zon in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden
geeft geen antwoorden, maar stelt nieuwe vragen.
Groter compliment kan ik een expositie niet maken.
Op de persconferentie informeerde een aanwezige
naar de titel. Was die eigenlijk wel goed gekozen.
Had het niet 'Faraós van de Zonneschijf moeten zijn
in plaats van de zon? Daar had Rita Freed uit Bos
ton, de samenstelster van de ten toonstelling, die in
haar knalrode tuniek en zwarte haartooi boven
blauwe ogen van amethist zelf wel iets van een Egyp
tische prinses had -ofschoon niet Nefertiti- absoluut
geen oren naar. Om Ritas lange verhaal kort te ma
ken, de tentoonstelling is vóór Leiden lang op tour
nee geweest door Amerika en het volk daar weet niets
en begrijpt niets. De archeologe toonde zich een vaar
dig profetes, want toen zij het zei, moesten de Ameri
kanen nog hun president ponsen. Een zon gaat nog
net, maar een zonneschijf gaat de Amerikaan boven
zijn honkbalpet. Laat dat maar zitten, dacht Rita en
daar gaf ik haar geen ongelijk in. En als een toege
wijde priesteres vergezelt ze nu Achnaton, Nefertiti en
zoon Toetanchamon door de wereld. Ze legt ze te rus
te meteen faraoarrangement annex dito cocktail en
clrie-gangenmenu in het Golden Tulip Hotel aan de
Schipholweg te Leiden. Misschien komt Kim Jong II
ook nog eens logeren. Gocl of de zonneschijf zal het
weten.
onselijk
De Turkse minister van
volksgezondheid Os
man Durmus heeft te
levisiezenders ge
vraagd de tekenfilmse
rie POKEMON van het
scherm te halen nadat
enkele kinderen van
balkons waren ge
sprongen omdat zij Po-
kemon-figuren met bo
venmenselijke krach
ten dachten te zijn.
Een rheisje van zeven
brak een been toen zij
van een balkon op de
vierde verdieping
sprongen eerder raak
te een jongetje van 4
gewond na een soortgelijke sprong.
Deskundigen van het ministerie van
volksgezondheid hebben na onderzoek
vastgesteld dat de Pokemon-films jeug
dige kijkers de realiteit uit het oog doen
verliezen, hen met 'goede zowel als
slechte helden' in verwarring brengen
en hen ongevoelig maken voor geweld.
Mannen kunnen de kan:
een HARTAANVAL of be
halveren door ten minst;
keer per week SEKS te
ben. Dat verklaarde een
loog gisteren tijdens een
gres over hart- en vaatzi;
in Australië. Uit Brits on
zoek bleek dat seks een
vorm van lichaamsoefen
die de kans op hart- en v
ziekten vermindert. Brit;
diologen deden tien jaar-
onderzoek onder 2400
nen naar de relatie tusse
chaamsbewegingen dez
doeningen. „Uit de resu
van het onderzoek kunni
concluderen, dat zelfs ei"
de vorm van lichamelijki
spanning een positief ef
heeft", aldus de special
het onderzoek bleek dat
mannen die drie of meel
mes per week hadden, d
op hart- en vaatziekten
halveerd.
