Het is als schrijven in een 9
Cultuur Kunst
Philips-baas Boonstra aan de slag voor nationale kunstcollectie
'Richard'
rollenspe
met uitleg
Mijn uitgangspunt was om mijn
kleinkinderen iets mee te geven
Thijs Kramer verricht wondere,
Geen gouden stuiver voor BI0}
woensdag 29 november 2000
Jan Cremer geridderd
den haag lan Cremer, de kunstenaar die ooit slaperig Neder
land wakker schudde en de literaire .wereld een vuistslag gaf
met zijn boek 'Ik Jan Cremer', is gisteren in het Gemeentemuse
um Den Haag benoemd tot Ridder in de Orde van de Neder
landse Leeuw. De koninklijke versierselen werden de 60-jarige
schilder/schrijver/beeldhouwer opgespeld door staatssecretaris
Van Boxtel. Cremer (op de foto met zoon en echtgenote Babet-
te) toonde zich apetrots in het museum waar momenteel zijn
grootste overzichtstentoonstelling is. ,,Ik zie dit als blijk van er
kenning." Cremer kreeg de koninklijke onderscheiding onder
meer omdat hij de drempel tussen beeldende kunst en publiek
heeft geslecht en thans wordt beschouwd als een van de be
langrijkste en meest geliefde naoorlogse Nederlandse kunste
naars. FOTO GPD THEO BOHMERS
Acteur Johan Sirag overleden
doorn De acteur Johan Sirag is op 82-jarige leeftijd overleden.
Sirag heeft in zijn loopbaan meegespeeld in vele toneelstukken
en televisieseries. Hij debuteerde in 1954 bij de operette. In de
jaren daarna bouwde hij een enorm oeuvre op aan het toneel
en was hij vaak te zien in komedies. Zo speelde hij enkele keren
voor het Theater van de Lach. Vanaf 1959 was Sirag ook op tele
visie te zien. Hij speelde in vele jeugdseries. Bekend werd hij
onder meer van zijn rollen in 'Floris', 'Kunt U mij de weg naar
Hameien vertellen, meneer?', 'Citroentje met suiker', 'Q en Q',
'De Poppenkraam', 'De fabriek' en 'Kanaal 13'. Sirag speelde
mee in twee speelfilms: 'Fietsen naar de maan' uit 1963 en
'Zwarte Ruiter' van Wim Verstappen uit 1983.
Duitse fotograaf wint Turner Prize
londen De Duitse fotograaf Wolfgang Tillmans heeft gisteren
een van de meest prestieuze Britse kunstprijzen gewonnen. Till
mans is de eerste Duitser en fotograaf die de Turner Prize van
20.000 pond (zo'n 70.000 gulden) in ontvangst mag nemen. De
32-jarige fotograaf is door de Britse media als 'shock-fotograaf
betiteld. Op de laatste lijst van de Turner Prize stonden vier
kunstenaars, onder wie ook de Nederlandse schilder Raedecker.
De prijs kan worden toegekend aan kunstenaars die wonen en
werken in Groot-Brittannië.
Miljoenen zien Madonna op internet
londen Madonna's eerste concert op Britse bodem in zeven
jaar heeft een internetpubliek van negen miljoen fans getrok
ken, een nieuw record. 3500 Mensen waren gisteren getuige van
haar optreden in Londen. Zij moesten genoegen nemen met
een half uur durende show. Madonna zong zes nummers. In
ternetbedrijf Microsoft Network maakte het mogelijk het con
cert digitaal te volgen.
Valkema Blouw overleden
amsterdam De grote kenner van oude boeken Paul Valkema
Blouw is zaterdag overleden. Hij is 85 jaar geworden. Valkema
Blouw publiceerde twee jaar geleden zijn monumentale naslag
werk 'Typographia Batava 1541-1600', een zogenoemd reperto
rium van alle boeken gedrukt in het Nederland van genoemde
jaren. Hij had er bijna dertig jaar aan gewerkt. Verder schreef hij
tientallen boekhistorische artikelen, die internationaal werden
gewaardeerd.
amsterdam
Philips-topman Cor Boonstra en zijn ING-collega
Ewald Kist gaan vanaf volgend jaar nauw samen
werken met het Nationaal Fonds Kunstbezit. Ze
willen op persoonlijke titel het bedrijfsleven en
thousiasmeren meer geld uit te geven aan kunst.
Dat bleek gisteravond in Amsterdam uit de
Rembrandt-lezing door Boonstra. De Philips-
baas vindt dat het bedrijfsleven een rol dient te
vervullen bij de nationale collectievorming. De
tendens van publiek naar privaat brengt die ver
plichting met zich mee, aldus Boonstra.
Het Nederlandse erfgoed speelt volgens hem
'een rol binnen het krachtenspel van de globali
sering en de Europese integratie'. „Daarnaast
heeft kunst natuurlijk gewoon een grote invloed
op mensen, ook in hun werkomgeving", zo heeft
Boonstra geconstateerd. 'E-business' en nieuwe
economie doen volgens hem niets af aan de on
schatbare waarde van wat oude en hedendaagse
meesters hebben voortgebracht.
Het Nationaal Fonds Kunstbezit, dat in 2001
asistentie krijgt van Boonstra en Kist, werd
kend door de - omstreden - aankoop van Mi
riaans 'Victory Boogie Woogie' voor het H
Gemeentemuseum en de bijdrage aan de
schaf van Rembrandts 'Portret van een 0
Man' door het Mauritshuis in Den Haag. Oo
Vereniging Rembrandt is bij de nieuwe initi
ven betrokken.
Manuëla Kemp bezingt de donkere kant van de liefde
amsterdam jacques geluk
De donkere, sombere
kant van de liefde. Vooral
daarover zingt Manuëla
Kemp (37) op haar aller
eerste eigen cd 'Slapeloze
nachten'. „Dat vind ik
mooi en prettig. Het is
net als met het schrijven
in een dagboek, daarin
komen vooral de dingen
waarover je niet happy
bent. Een beetje dramas
feer."
De nummers op het al
bum zijn speciaal voor
haar geschreven door
topmusici als Frédérique
Spigt ('zij is een vriend'),
Jack Poels van Rowwen
Hèze, Maarten van
Roozendaal, Maarten Pe
ters en Frank Boeijen met
wie ze het duet 'Tijd'
zingt. Jan van de Meij
heeft de muziek verzorgd
bij de twee nummers die
Kemp zelf heeft geschre
ven en bij de vier (en een
vertaling) van Spigt.
„Toen hun eerste num
mers binnenkwamen
ontwikkelde zich steeds
meer een thema. Ze had
den echt geen opdracht
gekregen over de donkere
kant van de liefde te
schrijven. Maar luister
eens naar het repertoire
van Frank Boeijen, dat is
echt geen hallikidee. En
denk aan het werk van
Frédérique en De Dijk."
„Lekker lijstje, hè", zegt
ze met twinkelende ogen
over al deze namen, te
rugdenkend aan de opna-
medagen in de Wissel
oord-studio's. „Daar zijn
de nummers gegroeid.
Soms hadden we alleen
kale demo's om mee te
beginnen, andere waren
meer uitgewerkt. De mu
zikanten vulden dat ter
plekke in, zaten lekker te
pielen. Dat was span
nend. Uiteindelijk kozen
we dan de beste opname.
We hebben de nummers
met de basisband, be
staande uit drums, toet
sen, bas en gitaar steeds
als een geheel opgeno
men, alleen strijkers en
blazers zijn later toege
voegd. Het was spannend
om later te horen hoe dat
klonk en soms kreeg ik er
kippenvel van."
Het idee voor het al
bum, en de gelijknamige
single, is van Kemp en de
platenmaatschappij en
staat los van het televisie
programma 'De vrienden
van Amstel' dat zij pre
senteert. „Ze \Toegen mij
wat ik het liefste zou wil
len. Dat was Nederlands
talige pop, niet gepolijst
en niet overgeproduceerd
en goed live te spelen. Ik
ben bijna rond met het
formeren van een band,
zodat we na een periode
van repeteren in het land
kunnen gaan spelen.
Daar verheug ik me op."
Manuëla Kemp heeft
altijd gezongen, in band
jes en een meidengroep,
gewoon omdat ze het fijn
vond. Met een eigen cd is
ze toen nooit bewust be
zig geweest. Het idee
daarvoor is langzaam ge
groeid. „Ik sta wel op pla
ten die in een soort sa
menwerkingsverband zijn
gemaakt, zoals een plaat
voor Afrika en de Ramses
Tour. En ik ben te horen
op de cd van het KRO-
programma 'Maan bij
nacht' dat ik heb gepre
senteerd en natuurlijk
hebben we met de mei
dengroep The Revellettes
dingen gedaan. Maar dit
is dus echt mijn debuut-
cd".
Veel van de artiesten
die aan de cd hebben
meegewerkt traden op in
'De vrienden van Amstel'.
Het is dezelfde losse sfeer
die doorklinkt. Door het
feit dat ze altijd meezingt
in het programma weet
het publiek al dat Manuë
la Kemp ook zangeres is.
„Ik heb eerder wel eens
spontaan gezongen in
'Eigen huis en tuin'."
Maar nu wordt binnen
kort ook een videoclip ge
maakt en staan optredens
in andere W-program
ma's op stapel. Dan weet
iedereen ten minste dat
Manuëla Kemp niet al
leen presentatrice is.
Manuëla Kemp tijdens 'De vrienden van Amstel'.
FOTO GPD ROB KEERIS
theater recensie
wunand zeilstra
Voorstelling. 'Richard' van William S
speare door Het Syndicaat. Tekst:
van Woensel. Regie: Danielle Wag
Spel: Herman van Baar, Niek va
Horst, Tirza de Jong, Manon Nieuw ai
en Gerold Guthman. Gezien:
schouwburg, Leiden.
In 'Richard De Derde' gaad
uitsluitend om macht, n^e
en nog eens macht. De
daar naar toe kost heel
bloedvergieten. Richard
zijn strijd meedogenloos aaR(
Theatergroep 'Het Syndi
heeft van dit befaamde stul
Shakespeare een eigent r
versie gemaakt. Het aantal
Iers blijft beperkt tot vijf.
ve de titelrolspeler neme
overige acteurs vele rolle
zich; van geesten van overl
slachtoffers tot hovelinge
vijanden. Dat loopt soep(
Soms zeggen de acteurs w
op dat moment zijn. Me
doen ze dat niet. En terech
dit stuk van Shakespeare b
toch al gauw kwijt wie wbl
De woorden dienen voortj-
zelf te spreken. Het resultL
een overzichtelijk rollenspe
Jammer is dat er onwillffr
rig een bijkans didaktisclyS
dertoontje in de voorstellihi
geslopen. 'Ken je dat gevcL
vraagt één van de spelen
een gegeven moment ad
zaal. Er worden dan alledi
voorbeelden gegeven diet^
gedrag van Richard beter f
stelbaar moeten maken. 'lL
stem horen', luidt het dL
'sla gerust een raam in vat
schoolgebouw'. Deze oprr
de taal, waarom in de zaaL
klein beetje gelachen w,
krijgt van een ander persd-j
weer het nodige tegenwicht
Als je goed luistert, vallL
wel meer impliciete toelit
gen en commentaren te
dekken. Toch is dat een
punt van deze overigens
oninteressante voorstellinj
vendien spreken de acteu^
latief weinig met elkaar,
richten zich met grote
maat tot de zaal. Ook die
vergroot het effect dat
productie meer een ge
toelichting is dan een
ringwekkend drama - om
alle moord en doodslag.
Joop de Zwet (73) debuteert met kinderboek
muziek recensie
In Leiden en omstreken bestaat grote belangstelling
voor de amateurkunstbeoefening. Heilig Vuur volgt
stad- en regiogenoten die zingen, musiceren,
dansen, toneelspelen of op een andere wijze actief
zijn. Vandaag: Schrijver Joop van der Zwet over zijn
kinderboek 'De groene ballon'.
Oud-schilder Joop van der
Zwet heeft een jaar aan zijn
kinderboek gewerkt maar nu
liggen de eerste 200 exempla
ren dan toch in de winkel. De
Sassenheimer maakt op 73-ja-
rige leeftijd zijn debuut met
een ruim honderd pagina's tel
lende boek 'De groene ballon'.
Het gaat over de belevenissen
van Margreet en Bas, die in de
mand van een luchtballon be
landen. Onverwacht kiest het
gevaarte het luchtruim en de
kinderen komen duizenden ki
lometers verderop terecht.
Van der Zwet: „Mijn uitgangs
punt is altijd geweest om mijn
kleinkinderen iets mee te ge
ven. Per se niet uit commerci
eel oogpunt, daarom is er ook
maar een beperkt aantal exem
plaren uitgebracht. Het leek
me leuk om een bo'ek te schrij
ven waar andere opa's en om
a's uit kunnen voorlezen. Ik
ben in contact gekomen met
de schrijver/journalist Herman
van Amsterdam uit Sassen-
heim. Hij zag er wel wat in en
heeft het boek geredigeerd.
Van Amsterdam heeft vervol
gens Marit May uit Sassenheim
gevraagd om de illustraties te
verzorgen."
„Zoals bij alle opa's zijn mijn
kleinkinderen bijzonder be
langrijk", vertelt Van der Zwet.
„Ze blijven soms een nachtje
slapen en dan vertel ik ze 's
ochtends een verhaaltje. Door
dat mijn kleinkinderen geboeid
luisterden naar mijn verhalen,
kwam mijn vrouw op het idee
om deze maar eens op te
schrijven. De groene ballon
was oorspronkelijk bedoeld als
verhalenbundel. Het is een uit
de hand gelopen beschrijving
geworden. Naarmate ik vorder
de, beschreef ik de gebeurte
nissen steeds gedetailleerder."
Van der Zwet heeft herinnerin
gen uit zijn eigen jeugd en uit
zijn diensttijd in Nederlands-
Indië in zijn boek verwerkt. „In
het begin van het boekje be
schrijf ik een stukje uit mijn
jeugd. Het gaat over vier kinde
ren die in een bos spelen. Twee
kinderen, de hoofdpersonen
Margreet en Bas, raken ver
dwaald en stuiten dan op de
luchtballon. Het bos waarin de
lidy van der spek
Concert: 'Messiah' door de Nederlandse
Handelvereniging o.l.v. Thijs Kramer,
m.m.v. Hieke Meppelink, sopraan, Mar-
gareth Beunders, alt, Ludwig van Gijse-
gem, tenor, Bas Ramselaar, bas en het
Randstedelijk Begeleidingsorkest. Ge
hoord: 28/11, St. Agathakerk, Lisse. Nog
te horen: 12/12, Concertgebouw Amster
dam; 20/12, Grote Kerk, Naarden.
In een uitvoering van topklasse
valt het zwaar om hoogtepun
ten aan te wijzen. Toch lag er in
de nobele uitvoering van Han
dels Messiah van de Neder
landse Handelvereniging een
zwaartepunt waar even al het
prachtige in verzonk, en adem
loos weer omhoog rees. Dat
was in het duet 'He shall feed
his flock like a shepherd'. Toen
stond de aarde even stil. Alt
Margareth Beunders en so
praan Hieke Meppelink ver
beeldden en verdedigden deze
iqtens mooie woorden tot het
uiterste. 'For He is meek and
lowly of heart' gezongen door
Meppelink zweefde als witte ve
ren door de kerkruimte.
Thijs Kramer doet wonderen
met koor, orkest en solisten.
Subliem en doorslaggevend legt
hij zijn muzikale wil op, waar
door een uitgebalanceerde,
steeds weer verrassende har
monie in klank en kleur ont
staat. Zo zijn er bijzondere mo
menten te over. De snelle orga
nische overgangen van solist
naar koor zijn nieuw. Beunders
laat 'de heerlijkheid des Heren
over ons opgaan' en direct
daaroverheen brengt het koor
de goede tijding aan Jeruzalem
met een uitslaande dynamiek
op dezelfde woorden 'The glory
of God is risen upon thee'.
Het koor zingt van begin tot
eind licht, homogeen en
Door de hoge ruimte lij
doorzichtigheid enige sc
waardoor grote koren al;
unto thee a Child is bor
'Lift up your heads' wat
drijven. Daartegenover
'Surely, He has borne
griefs' en het slotkoor 'W
is the Lamb' indrukwel
monumentaal. Zelfs het
lujah' dat op ontelbare
chen' doodgezongen won
vol nieuw leven.
Ook het orkest heeft Ki
in zijn vlerken. Hij kneet
Randstedelijk, dat daar al
voel en capaciteit voor hee
de meest subtiele begel<i
van de altaria 'He was des
rejected'. Hier dwingen d u
nissimo's tot doodse stilt;]
de trompet krijgt voluit deit
genheid om uit het hemeli
gaan.
muziek recensie
gebeurtenissen zich afspelen,
is een plaats waar ik vroeger
vaak speelde."
In een van hun avonturen be
landen Margreet en Bas op een
onbewoond eiland waar ze zelf
voor hun eten moeten zorgen.
„Ze proberen vissen te vangen
met een lijntje, dat heb ik in
Nederlands-Indië ook ge
daan", vertelt Van der Zwet.
Ook heeft de Sassenheimer een
deel van zijn ervaringen tijdens
de bootreis naar de Oost in het
boek verwerkt. „Toen we met
de boot door de Straat van Gi
braltar voeren, brak er een he
vige storm los. We sliepen drie
hoog in stapelbedden en ik lag
onderaan. De kleine tankwa
gens die in het ruim stonden,
sloegen los en alles vloog in het
rond. Omdat ik beneden lag
kreeg ik al dat water en over
me heen. Zoiets dergelijks vind
je ook in het boek terug. Mar
greet en Bas bouwen een hou
ten vlot en gaan daarmee de
zee op. Tijdens hun reis komen
ze in een enorme onweerbui
terecht. Uit eigen ervaring weet
ik wat er dan kan gebeuren."
Ook heeft Van der Zwet veel in
spiratie opgedaan uit de tijd
dat hij toneel speelde en regis
seerde. „Ik ben lid geweest van
verschillende verenigingen en
gezelschappen zoals Elkeliek,
Ons Genoegen en Pancras. To
neel biedt veel inspiratie. Ik
hou ook wel van wat filosofe
ren. Ook bij schrijven heb je
dat nodig."
De Sassenheimer heeft onder
tussen de smaak te pakken en
overweegt om nog meer kin
derboeken te gaan schrijven.
„Ik weet nog niet wanneer ik
ga beginnen. Maar ik heb al
vast wel een titel: 'Paard in de
boom'. Vermoedelijk zal het
boek tien korte verhalen bevat
ten. De verhalen inderdaad die
ik aan mijn kleinkinderen heb
verteld."
'De groene ballon' is onder
andere te verkrijgen bij Ta
bakshop Van der Lans aan de
Hoofdstraat 208 in Sassen
heim en in Hobbywinkel In-
geding aan de Floris Schou
tenstraat 4 in Sassenheim.
marieke van compel
hans keuzers
Concert: Blof. Paskal Jakobsen - zang/gi
taar, Bas Kennis - toetsen, Peter Slager -
bas, Chris Götte - drums. Gezien: 28/11,
Stadsgehoorzaal, Leiden.
Vorig jaar gaf Blof nog een 'ge
woon' zitconcert in de Stadsge
hoorzaal. Voor een publiek dat
netjes klapt als een nummer af
gelopen is en in de pauze vaak
nog aan de koffie gaat of hoog
stens één biertje drinkt. Dins
dagavond zijn de stoelen uit de
zaal gehaald. En zanger Paskal
Jakobsen laat niet alleen de
Zeeuwse kust flink langskomen
maar ook het bier, in woord, rij
kelijk vloeien op het toneel. Met
een biertje in de hand de ver
richtingen van je favoriete band
volgen, is dan toch het minste
waar een zaalhouder voor kan
zorgen. Maar de bierpomp in
de Stadsgehoorzaal gaat bij
aanvang van het concert on
middellijk dicht.
Blof begint sterk met twee
nummers van het nieuwe al
bum 'Watermakers'. De perfec
te binnenkomers. 'Halverwege'
heeft een sterke riff en 'Hier'
mag dan iets van een simpel
rockertje uitstralen, maar met
zo'n pakkend refrein kun je
thuiskomen. Dan moet je wel
drummer Chris Götte even ver
geten, want deze houthakker
eerste klas presteert het om bij
na ieder up-tempo-nummer te
voorzien van hetzelfde slagrit
me. En dat totale gebrek aan
variatie irriteert behoorlijk.
'Watermakers' van Blof is in
tegenstelling tot voorganger
'Boven', dat een meer stan
daard rockgeoriënteerde sound
heeft, een uiterst subtiele plaat
met prachtige arrangementen.
Daar zie je tijdens het concert
maar heel weinig van terug.
Neem het nummer 'Oog in
oog': thuis vallen de zwierige
orgelaccenten van Bas K
precies op hun plaats. Liv
zuipen de klanken in de
peuze sound. En omdat h
luid ook niet al te best is,
de mooie, karakteristiek
van 'Twee gouden handel
al hangen in de brij van ge'1
Met de titelsong 'Wat
kers' en 'Vrouw op de vei
gaat de formatie terug n;
rust en krijgt de klankklei
de cd eindelijk de ruimte,
het einde' is de laatste i
en onwillekeurig moet je
ken aan het tv-progri
'Stuif es in' begin jaren
van de avond gelukkig we
kelijk en de formatie Blof
met dit concert echt zijl
driet niet te verdrinken,
het omhangen van een g(
stuiver gaat te ver. Als Ri
mer in de coulissen ha
staan, had ze hem diep ii
handtasje gestopt.
