Geloof Samenleving Filosofe De Martelaere: Vernieuwing conformistisch Wijding millenniumkruis Gorbatsjov ontevreden over kernontwapening Boeddhistische Unie werkt aan meditatie in gevangenis MAANDAG 27 NOVEMBER 2000 VANDAAG I Vandaag 1390 jaar geleden, op 27 november 610, zou de profeet Mohammed de eerste van een lange reeks openbaringen hebben gehad die samen de Koran vormen. Moslims herdenken dit met de Ramadan, een maand van vasten, die vandaag begint.Volgens de overlevering hoorde Mohammed een stem, achteraf geïdentificeerd als die van de engel Gabriël. De stem zei: ..Reciteer, in de naam van uw God die schiep." En ook: „God is één. Hij is almachtig. Hij is de schepper van het universum. Er is een dag des oordeels. Schitterende beloningen wachten de gelovigen in het paradijs, vreselijke straffen in de hel zullen de ongelovigen ten deel vallen." Sommige Franse rooms-katholieken herdenken vandaag de heilige kloosterling Maximus van Riez die rond het jaar 460 tegen zijn zin tot bisschop werd benoemd. Adventsproject centraal in Umuiden umuiden» De RK gemeenschap in IJmuiden stelt in de advents periode een mensenrechtenproject van Solidaridad centraal. Dat gebeurt op een bijeenkomst in de Laurentiuskerk. Fidelis- hof 30, morgenavond 28 november om 19.30 uur. Latijns-Ame- rikakenner Mario Coolen houdt-een lezing. Het project van Soli daridad is gebaseerd op een aanklacht tegen de moordenaars van de familie van de Guatamalese Maya-indiaanse Rigoberta Menchu. Wie dat wil, kan zijn adhesie komen betuigen. Italië niet meer automatisch RK rome» Krap eenderde van alle Italianen gaat nog elke week naar de kerk. Daarnaast staat ruim de helft van de Italiaanse bevol king niet meer achter het veroordelen van homoseksualiteit door het Vaticaan. Dit blijkt uit een onderzoek van de Italiaanse krant La Stampa. Ofschoon de krant suggereert dat de cijfers over zowel de ontkerkelijking als de homoseksualiteit zijn toe genomen. wordt over die toename geen informatie gegeven. Wel moet de studie zijn uitgevoerd door een gerenommeerd onderzoeksbureau dat een representatief aantal Italianen naar hun mening heeft gevraagd. Een andere uitkomst uit het onder zoek is dat eenderde de RK veroordeling van abortus niet on derschrijft en dat ruim tachtig procent vindt dat 'kunstmatige' geboortebeperking moet kunnen. Jacques de Milliano te gast bij De Toog haarlem Voormalig directeur Jacques de Milliano van Artsen zonder Grenzen is donderdag 7 december te gast bij oecume nisch café De Toog. Het huidige Tweede Kamerlid voor het CDA houdt om 16.30 (zaal open 16.00 uur) een inleiding over zijn 'Brief aan God' aan het begin van dit millennium. Na zijn inlei ding is er tot 17.30 gelegenheid tot discussie en voor een glas wijn of bier. Het oecumenisch café is een initiatief van de Haar lemse Lokale Raad van Kerken. Plaats van samenkomst is Het Wapen van Kennemerland aan de Ramplaan 125 in Haarlem. Universiteit zet alle kerken op cd-rom Groningen Alle kerken van Nederland staan vanaf 2002 op het internet. Om dat te bereiken, zet het Instituut voor Liturgiewe tenschap van de Rijksuniversiteit Groningen een omvangrijke verzameling foto's van kerken op cd-rom. De collectie moet over twee jaar online te raadplegen zijn. Het digitaliseren van de 60.000 opnamen, waar nu nog geen kopieën van bestaan, kost vier ton. De collectie bevat onder meer 40.000 platen van kerken in Noord-Nederland. „Deze verzameling is de grootste van het land", zegt universitair hoofddocent dr. R. Steensma van het in stituut. Het Instituut voor Liturgiewetenschap houdt zich bezig met onderzoek naar de christelijke eredienst. Concordaat RK Kerk en Slowakije rome» Slowakije en de Rooms-Katholieke Kerk hebben in Rome in een zogenoemd concordaat hun betrekkingen officieel vast gelegd. De Slowaakse minister-president M. Dzurinda en de staatssecretaris van het Vaticaan, kardinaal A. Sodano, onderte kenden vrijdag het verdrag. Het document garandeert de rooms-katholieken onder meer het recht op eigen zieken- en bejaardentehuizen en het staat hen toe pastorale zorg te bieden in gevangenissen en aan wezen. Verder stelt het concordaat rooms-katholieke scholen gelijk aan staatsscholen. De onder handelingen over het verdrag hebben enige jaren in beslag ge nomen vanwege problemen rond de financiering van katholie ke scholen. Slowakije werd in 1993 onafhankelijk. De meeste in woners zijn rooms-katholiek. BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: door de moderamen der generale synode, als predi kant bij de Koninklijke Land macht, H.G. Fonteyn te Tricht en W. Bos te Piershil; te Lisse (wijk- gem.Oost). H. Mast teVlaardin- gen (SoW gem. Holy-Zuid). Beroepbaarstelling: dr. T.E. van Spanje (voormalig zendingspredi kant namens de GZB) te Ede. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Enkhuizen. M. Ka rens te Werkendam; te Ridder kerk-Slikkerveer, M. Golverdin- gen te Gorinchem. amsterdam anp „Nieuw! Verbeterd!" Reclame slogans in die trant zijn maat gevend voor de heersende cul tuur, die geobsedeerd is door een 'diepe angst voor veroude ring'. Juist in haar drang tot voortdurende vernieuwing past de hedendaagse kunst zich daaraan aan. En is dus confor mistisch. Dat betoogde de Vlaamse fi losofe Patricia de Martelaere zaterdag in Amsterdam tijdens een symposium van de Thomas More Academie over de schijn bare tegenstellingen of para doxen op het gebied van kunst, levensloop en politiek. „Door het nieuwe uit te roepen tot ar tistieke waarde bij uitstek, loopt de kunst in feite de economie achterna en is ze geenszins ver nieuwend, maar zo conformis tisch als wat." De ziekelijke angst van wes terlingen voor herhaling en ver oudering zit volgens De Marte laere ingebakken in de cultuur. „Hoe beschaafder een cultuur, hoe groter de routine en hoe groter de waarde die wordt ge hecht aan originaliteit - maar helaas ook hoe sterker de nei ging om het originele te laten ontaarden tot routine. Als voorbeeld noemde de fi losofe de mode. Die zorgt er voor dat iedereen binnen de kortste keren dezelfde kleren draagt. Vervolgens doorbreekt de mode de door haar zelf ver oorzaakte eentonigheid door zich te vernieuwen. „Het lijkt alsof de mode er alles voor doet opdat iedereen de mode zo snel mogelijk beu is, zodat de nieu we mode met gemak kan wor den gepresenteerd als hoogst origineel." Deze 'almaar sneller wordende opeenvolging van sleur en vernieuwing' speelt zich volgens De Martelaere Kerken bezorgd over geweld tegen immigranten Golf GENÈVE ANP Het geweld tegen migrantenar beiders in de landen rondom de Perzische Golf moet worden onderzocht. Volgens de We reldraad van Kerken en de In ternationale Katholieke Migra tie Commissie (ICMC) zouden bij het geweld zelfs doden val len. De beide instanties roepen roepen de Verenigde Naties op om een onderzoek in te stellen. In een brief aan de VN-rap- porteur van de Mensenrechten van Migranten, Garbriela Ro driguez, schrijven de organisa ties dat ze van mensenrechten organisaties horen dat migran ten in de Golfstaten ernstig mishandeld en gediscrimineerd worden. Zo zouden vele werk gevers de migranten van hun paspoort beroven en hen veel te hard laten werken. In het ge bied wonen ongeveer twaalf miljoen migranten, de meesten uit Zuid-Azië en Egypte. De Wereldraad van Kerken en de ICMC komen al jaren op voor de rechten van al die migran tenarbeiders. Kritiek op nieuw rapport synode SoW over Jezus den haag anp Het behoudende Confessioneel Gereformeerd Beraad (CGB) is niet geheel tevreden met het rapport 'Jezus Christus, onze Heer en Verlosser' van de Sa- men-op-Wegkerken. Het docu ment bevestigt weliswaar de klassieke kijk op Jezus, maar 'waagt' op belangrijke punten om aanscherping. Het rapport, dat de gezamen lijke synode van hervormden, gereformeerden en lutheranen komende vrijdag bespreekt, stelt dat Jezus Zoon van God is en daarom goddelijk, en dat Hij door Zijn kruisdood de mens van schuld bevrijd heeft. Het CGB, de rechtervleugel van de Gereformeerde Kerken, vindt dat het rapport had moeten zeggen dat Jezus 'van eeuwig heid aan' gelijk is aan God de Vader. Verder vindt het CGB het 'verwarrend en aanvecht baar' dat wordt gezegd dat de historische wetenschap niet kan vaststellen of Jezus Zichzelf als God heeft beschouwd. overal af. Zo moeten 'psycholo gische verrassingsstrategieën' de sleur in het huwelijk door breken. „Bloemetje meebren gen, dineetje bij kaarslicht, mi- nitrip naar Parijs, nieuwe sexy lingerie, en als het allemaal niet mag baten een nieuwe wouw, die niet zelden ook nog een jongere blijkt te zijn." Iets is volgens De Martelaere in deze tijd pas écht nieuw als het de waarde van het oude verdedigt. „Het oude in de doodgewone zin van het dood gewone, het vanzelfsprekende dat onze aandacht niet nog eens extra hoeft te prikkelen". Collega-filosoof Hans Achter huis oordeelde minder negatief over vernieuwing, hoe afkering hij ook is van utopieën die een totale breuk met het verleden beogen. Stalin en Mao hebben volgens hem aangetoond hoe gewelddadig de uitwerking daarvan is. Maar vernieuwing, getemperd door democratische en behoudende krachten, heeft in de geschiedenis wel degelijk vooruitgang gebracht. „Dat wij er niet over zouden denken de tijdmachine terug naar de 19de eeuw te nemen, toont aan dat er wel degelijk sprake van voor uitgang is." HILVERSUM ANP Oud-Sovjetleider in reli-programma Schuller „Er kan geen wijheid zijn zon der geestelijke wijheid", aldus Gorbatsjov. Een van de belangrijkste ge volgen van de perestrojka noemt Gorbatsjov de opbloei van de Russisch-Orthodoxe Kerk. „De mensen gaan weer naar de kerk. De kerk is aan het volk teruggegeven." Rusland zal volgens Gorbatsjov in de toe komst een democratisch en wij land zijn waarin de belangrijk ste waarden vrijheid, democra tie en solidariteit zijn. londen Dit vijftien meter hoge kruis voor de Westminster kathedraal in Londen wordt woensdag gewijd en ingezegd. Het kunstwerk, ont worpen door beeldend kunstenaar Alan Dodd, weegt 4.500 kilo en markeert tweeduizend jaar christendom. De wijding is speciaal in deze week gepland ter gelegenheid van het begin van de Advent. Dat is voor christenen de spirituele voorbereidingstijd richting Kerstmis, net als de Vasten dat is voor Pasen. foto epa john stillwell Oud-president Gorbatsjov van de voormalige Sovjet-Unie is onteweden over de nucleaire ontwapening in de wereld. In de tien jaar na de Koude Oorlog had er volgens hem meer ge daan kunnen worden om kern wapens af te schaffen. Gorba tsjov zei dat gisteren in een ge sprek met de Amerikaanse tele visiepredikant Robert Schuller in het reli-programma Hour of Power op RTL5. Toch is de oud-president wel hoopvol gestemd over de toe komst. Volgens hem staat de wereld aan de vooravond van een nieuwe wereldwijde bewe ging voor het vernietigen en af schaffen van nucleaire en che mische wapens. „Daarom moe ten we samenwerken", zei hij. Gorbatsjov wees erop dat hij in 1986 een voorstel deed om voor het jaar 2000 alle kernwa pens te ontmantelen. „Vooral in het Westen beschouwde men dat als typische Sovjetpro paganda. We wilden echt nu cleaire ontwapening. Daarom konden we samenwerken met president Reagan." Tijdens het interview met Gorbatsjov, de laatste commu nistische leider van de Sovjet- Unie, herinnerde Schuller er aan dat hij al tien jaar een tele visieprogramma mag uitzenden in Rusland. Schuller was de eer ste predikant op de Russische televisie. Een van de eerste wet ten die tijdens de perestrojka werden aangenomen, was de wet op de godsdienstvrijheid. Gorbatsjov was gisteren te gast in het reli-programma Hour of Po wer Op RTL5. archieffoto ap martin meissner Vipassana-methode gooit hoge ogen balkbrug anp Om te onderzoeken welke boeddhistische methoden het meest geschikt zijn om delin quenten op het rechte pad te brengen, heeft de Boeddhisti sche Unie Nederland (BUN) za terdag tijdens de algemene le denvergadering een werkgroep ingesteld. Dit omdat boeddhis tische geestelijke verzorging sinds kort haar intrede heeft ge daan in de Nederlandse gevan genissen. Het ministerie van justitie gaf in september op verzoek van een gedetineerde in Krimpen aan den IJssel toestemming voor boeddhistische zielzorg in gevangenissen. Een officiële 'zendende' instantie hebben de boeddhisten nog niet. Op dit moment bieden boeddhisten vooral op uitnodiging van hu manistische geestelijk verzor gers op vrijwillige basis in ge vangenissen meditatiecursus sen aan. E. Soyeux uit Amsterdam wordt binnenkort de eerste offi ciële boeddhistische geestelijk verzorger. Hij begeleidt sinds een jaar de gedetineerde in Krimpen aan den IJssel. De man, die een islamitische ach tergrond heeft, had om begelei ding op boeddhistische grond slag gevraagd. De unitdirecteur van de penitentiaire inrichting is volgens Soyeux tevreden over de vooruitgang die de gedeti neerde onder invloed van de. meditatietraining boekt. In India en de Verenigde Sta ten hebben gevangenissen er varing met de heilzame werking van boeddhistische meditatie volgens de vipassana-methode van de Myanmarese zakenman van Indiase afkomst Satya Na- rayan Goenka. Vipassana is een vorm van meditatie die een proces van geestelijke zuivering door zelfobservatie beoogt. De ze aanpak zou ook gevangenen tot een verandering van levens houding brengen. Ook in Nederland wil een groep boeddhisten op deze leest geschoeide retraites in ge vangenissen gaan organiseren. Vandaag be ramadan vo meeste mosl AMSTERDAM-ROTTERDAM Al Voor de meeste moslin Nederland begint van de vastenmaand rama Alleen voor Surinaams Pakistaanse moslims b de negende maand va islamitische kalender dag later aan. De i schrijft voor dat gelo\ tijdens de ramadan ov< niet eten, drinken en vri De ramadan vangt aai dra de nieuwe maan is schenen. Islamitische leerden verschillen ei van mening over de h ling van de precieze bi datum van de vastenma Voor moskeeën in Ni land die zich richten na Turkse overheid, ston lang vast dat de ramada maandag begint. Zij ba; zich uitsluitend op astr mische berekeningen. De Marokkaanse en deel van de Turkse geni schap volgen een ricl van de Vereniging Imams in Nederland Die stelt dat waarne van de nieuwe maan het blote oog doorsli vend is, tenzij die in str met sterrenkundige vens. Aangezien in di landen de nieuwe maai teren is waargenomen, de ramadan maandag ginnen. li De Surinaamse en P taanse moslims gaan e af op hun eigen wa ming. Daartoe kwam h< geheten Roeyat-e- Hila mité gisteren in de An damse moskee Taibah een. Aangezien de ni maan daar niet te zien begint voor hen de va maand pas op din Sommige Pakistaanse lims wijken daar echte af en beginnen vanda met vasten, aldus M. B( riouh, mede-initiatiefn van de VIN-richtlijn. Moslims zien het v als een teken van dank heid jegens God en ali uiting van solidariteit m armen. De profeet Mo med heeft de weldadi van vasten in verhevei men verwoord. ,,Als r dan begint, worden de ten van het paradijs opend en de poorten v hel gesloten en de S worden in ketenen gen", klinkt het in de g hebbende tradities (hat uit de mond van de pro Zieken, ouderen en struerende, zwangere e gende vrouwen hoever te vasten. Het suikerfee al-fitr) markeert het van de ramadan. Vot meeste van de 700.000 lims in Nederland begii feest op 27 december, de Surinamers en Pa nen een dag later. Zoals zaterdag ge kunnen gelovigen ziel jaar voor het eerst ins ven voor een SMS-st van Maghreb.nl. Dit M kaanse lifestylemagazii0 internet stuurt elke da lijstje met de standaai I beds- en etenstijden. WEEROVERZICHT BUITENLAND Weersvooruitzicht HWS Geldig tot en met dinsdag. Noorwegen: Bewolkt en vooral maandag tijd regen, in de bergen en in het noorden sneeuw. Dinsdag meer opklaringen en droger. Maxima langs de kusten tussen 4 en 9 graden, landinwaarts rond het vriespunt. Zweden: Maandag wolken en af en toe re gen of motregen, in het noorden sneeuw. Dinsdag een stuk droger en kans op wat zon. Maxima in het zuiden rond 5 graden, in het noorden enkele graden onder nul. Finland: Maandag meest droog en een wisselende bewolking. Dinsdag veel wind en bewolking en perio den met regen of sneeuw. Maxi ma op de meeste plaatsen iets boven nul. Engeland, Schotland, Wales, Ier land: Van het zuiden uit bewolking en regen en wind. In Schotland nog redelijk droog en rustig. Maxima stijgend naar ongeveer 12 gra den. België en Luxemburg: Maandag bewolkt en van het zuidwesten uit regen. Ook dins dag regenachtig. Maxima stijgend naar ruim boven de 10 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Maandag vooral in de westelijke heift bewolkt en regen. Dinsdag iets droger. Veel wind. Maxima dinsdag tussen 12 en 16 graden. Zuid-Frankrijk: Maandag in het westen wolken regen, naar het oosten toe gere geld zon en op de meeste plaat sen droog. Dinsdag overal meest droog. Maxima tussen 10 en 15 graden, aan de voet van de Pyre- neen warmer. Spanje: Perioden met zon en meest droog. Maandag in het noorden nog wel bewolkt en regenachtig. Maxima ongeveer 18 graden, in het zuiden plaatselijk 22 graden. Portugal: Zonnige perioden en bijna overal droog. Maandag in het noorden wolkenvelden en af en toe wat re gen. Maxima van 16 graden in het noorden tot 20 in het zuid oosten. Mallorca, Ibiza, Menorca: Perioden met zon en droog. Al leen maandag kans op een bui. Maxima omstreeks 21 graden. Marokko: Westkust: Droog en flink wat zon. Maxima tussen 19 en 24 graden. Tunesië: Geregeld zon, maar in het noor den meer kans op wolken. Waar schijnlijk droog. Maxima van 21 graden in het noorden tot 25 in het zuiden. Canarische Eilanden: Perioden met zon en droog. Maxi ma ongeveer 27 graden. Duitsland: Maandag meest droog en kans op mist, verder ook zon. Dinsdag be wolkt en af en toe regen. Maxima tussen 4 en 8 graden, dinsdag zachter. Oostenrijk: Overwegend droog en vooral in het zuiden opklaringen. Dinsdag in het westen bewolking en regen en sneeuwgrens sterk stijgend. Maxima in de dalen ongeveer 7 graden. Zwitserland: Maandag meest droog, kans op mist en aan de zuidflank van het Alpenmassief zonnig. Dinsdag bewolkt en regenachtig. Sneeuw grens stijgend naar ruim boven de 1500 meter. Maxima in de dalen dinsdag rond 11 graden. Tsjechië en Slowakije: Wolkenvelden en meest droog, maar in Slowakije maandag nog regen. Maxima van 7 graden in het westen tot 3 graden in het oosten. Hongarije: In het oosten eerst nog veel be wolking en perioden met regen. Maar verder opklaringen en meest droog. Maxima ongeveer 6 graden. Italië: Vrij rustig met van tijd tot tijd zon en meest droog. Alleen in het zui den eerst nog kans op een bui en veel wind. Maxima van 10 graden in het noorden tot 20 op Sicili. Corsica en Sardinië: Rustiger en verder geregeld zon en waarschijnlijk droog. Maxima tussen 15 en 19 graden. Griekenland en Kreta: Veel bewolking en forse buien met onweer, lokaal veel neerslag en wind. Maxima van 15 graden in het noorden tot 20 op Kreta, dinsdag 12 tot 17 graden. Turkije en Cyprus: Forse buien met onweer en moge lijk veel wind. Maxima dalend naar ongeveer 17 graden. DINSDAG 28 NOVEMBER 2000 Zon- en maanstanden Zon op 08.22 Zon onder 16.33 Maan op 10.33 Maan onder 18.33 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 05.05 17.11 4.38 16.44 Laag 00.35 13.06 00.16 12.47 Londen Luxemburg Madrid Mallorca 23 17 0.0 18 16 2.6 8 -2 0.0 10 0.0 6 3 11.8 18 12 0.0 24 16 0.0 22 12 0 0 19 18 0.0 -8 -14 0.0 5 4 0.1 14 8 0.0 ■aft bewolkt onweer V warmtefront regen @Ês!l> sneeuw V koufront ai* opklaringen hagel H lagedruk - - mist windrichting hogedruk zonnig 19 temperatuur luchtdruk in 1000 hecto pascal Warschau zwaar bew Wenen zwaar bew Zurich zwaar bew. Bangkok zwaar bew. Buenos Aires licht bew Casablanca onbewolkt Johannesburg regen Los Angeles 5 4 1.4 New Orleans onbewolkt w2 8 6 9.2 New York zwaar bew w3 Tel Aviv zwaar bew. o2 Tokyo half bew. o 2 Toronto zwaar bew. w 2 7 3 5.1 r2 - 24 0.0 1 28 21 0.9 1 21 12 00 2 - 13 0.4 s. 0 16 10 0.8 14 7 0.0 10 5 39 0 23 10 0.0 18 11 0.0 Haarlems Dagblad/IJmuider Courant DIRECTIE B.M. Essenberg, W.M.J. Bouterse (adjunct), i. Kiel (adjunct) e-mail: directie@damiate.hdc.nl HOOFDREDACTIE J.G. Majoor, L. Klein Schiphorst (adjunct). T. van Brussel (adjunct) H. Schneider (adjunct) •-mail: redactie.hd@damiate.hdc.nl Website: www.haarlemsi REDACTIECHEFS W. Bank zaterdags bijvoegsel A. Maandag eindredactie B. Meyer binnenland buitenland economie J. Luichies Haarlem J. van der Meulen nieuwsdienst B. Boele IJmuiden J. Kuys kunst F. Segaar sport J van der Nat internet M. Zwenne documentatie S. Vink secretariaat HOOFDKANTOOR Oudeweg 12-14, 023-5150150 Postbus 507, 2003 PA Haarlem Postgiro: 27 31 07 Redactie fax: 023-5 31 17 90 023-5 31 71 64 Advertentie fax: 023-5 31 73 37 KANTOREN Haarlem: Tempeliersstraat 67: 023-5 15 04 32 Geopend van: 9.00-17.00 u. IJmuiden: Marktplein 1 0255-56 18 00 Geopend van: 8.30-17.00 u. Redactie: 0255-56 1819 Postbus 18, 1970 AA IJmuiden Fax: 0255-56 18 88 E-mail: redactie.yc@damiate.hdc.nl ADVERTENTIES Haarlem: 023 IJmuiden: 0255fe Voor sleutels (rubrieksadverteti 023-5 ABONNEMENTEN bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) per halfjaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) VERZENDING PER POS n Voor abonnementen die per p<" (binnenland) worden verzonde 1 een toeslag van 0,85 aan por per verschijndag. ABONNEESERVICE Abonnementen Geen krant ontvangen? Bel voor nabezorging: Ma. t/m/vr.18.00-19.30 u zaterdag 10.00-12.00 uur023- De publicatierechten van beeldende kunstenaars, aange5 bij een CISAC-organisatie, zijn 1 geregeld met Stichting Beeldr« t Amstelveen. licht bew. illPI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 8