De magische wereld van Hameien
C
M.
Whiskyfestival is paradijs
voor echte liefhebber
Gesprek van de Dag
MAANDAG 27 NOVEMBER 2000
152
Klimaattop mislukt
Aan voorzitter Jan Pronk heeft de mislukking van de VN-
klimaatconferentie in Den Haag niet gelegen. Hij heeft
zijn uiterste best gedaan om partijen bij elkaar te bren
gen. In het tv-programma Buitenhof brak hij zelfs een
lans voor de Amerikanen aan wie de milieubeweging het
falen van de top toedicht. Pronk verweet de landen van
de Europese Unie dat zij veel te laat met het echte onder
handelen begonnen en niet tot een compromis bereid
waren.
Als voorzitter van de conferentie was het Pronk een lief
ding geweest als hij de top succesvol had afgesloten. 'Lie
ver een halfbakken akkoord dan helemaal geen akkoord',
zo lijkt hij te hebben gedacht. En voor dit standpunt valt
wel iets te zeggen. Als de vervolgconferentie in mei in
Bonn eveneens mislukt, dan is het voorlopig gedaan met
iedere serieuze poging om de C02-uitstoot wereldwijd te
verminderen.
Daar komt nog bij dat het er op lijkt dat George W. Bush
de 43-ste president van de Verenigde Staten gaat worden.
Bush zal ongetwijfeld meer begrip tonen voor de wensen
van de olieindustrie en het bedrijfsleven als geheel dan Al
Gore, auteur van een gezaghebbend boek over het milieu.
Als Europa de onderhandelaars van Bush in Bonn aan de
andere kant van de tafel vinden, ligt een geloofwaardig
compromis dus verder weg dan ooit.
Maar tegen de strategie van Pronk zijn wel degelijk be
denkingen aan te voeren. De Amerikanen en de Japan
ners willen wat het milieu betreft voor een dubbeltje op
de eerste rang zitten. Als zij hun zin hadden gekregen
zouden Japan en Canada zelfs hun uitstoot kunnen ver
hogen. De argumenten die dergelijke landen hanteren
om zo'n uitkomst te rechtvaardigen zijn verwoord in ui
terst abstracte bedenksels als 'de opslag van C02 in bos
sen' en het 'kopen van vervuilingsquota's van andere lan
den'.
Het gaat deze landen blijkbaar niet om het milieu, maar
om het beperken van de economische schade van milieu
bescherming. De landen in de Derde Wereld, die als eer
sten de (economische) schade van het broeikaseffect aan
den lijve ondervinden, staan er bij en kijken er naar.
De 'halsstarrige' houding van landen als Duitsland en
Frankrijk is misschien juist wel de grootste winst van de
conferentie. Dat deze landen voet bij stuk houden is het
bewijs voor het feit dat de 'groen' in Europa een machts
factor van betekenis aan het worden is. Dat er politici zijn
voor wie het milieu menens is en die 'geen akkoord' bo
ven een slap akkoord prefereren.
jfl'll'lMM'
Allemaal sterren
Shit, zeg. Zat ik al die tijd ti> te kijken, te zappen en stuk
kies te schrijven, ging het leukste programma helemaal
aan mij voorbij. All Stars, een comedyserie over het ultie
me voetbalgevoel, buitenspel, diepgaan en gemiste kansen,
sleepte een Emmy Award in de wacht en Wil had het top
pertje van eigen bodem nog nooit gezien. Gelukkig zond
de Vara de winnende aflevering nog een keertje uit en Wil
zat voor de buis.
In Alle Menschen werden Brüder bereidt het bierelftal van
Swift Boys zich voor op een vriendschappelijk duel tegen
een Duits team. De vrienden verkneukelen zich bij de ge
dachte de Duitsers in te maken. Eindelijk revanche voor de
verloren WK westrijd uit 1974 die nog altijd bij de F-jes
van toen op het netvlies staat.
Alle vooroordelen en misplaatste oorlogsgrappen komen
langs tijdens de training. Kuilen graven en joints bouwen
is het enige dat Duitsers in Nederland komen doen, be
weert de bitse Johnny Daniël Boissevain). Samen met He
ro (Antonie Kamerling) en Willem (Thomas Acda) regelt
hij een partijtje hennep uit Willems thuiskwekerij.
Maar dat handeltje kunnen ze wel vergeten. Met opgetrok
ken wenkbrauwen zien de binken hun tegenstanders uit
de spelersbus stappen: de Moffen die ze overweldigend
zouden inmaken, blijken spelers met het syndroom van
Down te zijn.
Tijdens de schaamteloos ongelijkwaardige wedstrijd ont
staat een barst in de hechte vriendenclub. Brulden ze tevo
ren nog gebroederlijk Tranz Beckenbauer...boeeehh. Com
missaris Rex...boeeehh"bij een stand van 8-0 bekruipt
twee van de All Stars toch een ongemakkelijk gevoel. In de
kleedkamer gaan harde woorden over en weer. Geven we
wat puntjes weg, of niet? De krachtmeting valt uit in het
voordeel van de tegenspelers. En zoals het er in een vrien
denclub aan toegaat, legt de strijdlustige Johnny zich
manmoedig neer bij zijn nederlaag.
Dat doet ook de rest van het team even later, als de Duit
sers onbedoeld met een penalty de wedstrijd winnen. Zon
der rancune loopt het mee in de polonaise 's avonds in het
café. En zo straalde toch nog iedereen.
Deze week zendt de Vara de laatste herhaling van het sei
zoen uit. Meteen daarna begint een nieuwe serie wedstrij
den. En de nieuwste supporter van All Stars zit op de tri
bune.
wil buys
Geen arendsogen
Bezoekers van het internationale whiskyfestival proeven de verschillen
de 'malts'. foto cpd rob keeris
Robert de Vreede en Rob Geelen uit Roermond
heffen glunderend het glas. Na ruim twee uur
proeven op het Internationale Whiskyfestival in
de Oude Kerk in Amsterdam, hebben zij hun
keuze gemaakt. De 21 jaar oude Balvenie smaakt
het tweetal uitermate goed. ,,Ik denk dat ik mijn
nieuwe whisky wel heb gevonden", zegt De Vree-
de.
De Limburgers zijn echte whiskydrinkers. Ge
middeld gaat er een fles per week doorheen. Spe
ciaal voor het internationale festival, dat zater
dagmiddag voor het eerst werd gehouden, zijn ze
naar de hoofdstad gereden. Hun echtgenotes
winkelen in de binnenstad, terwijl de mannen
drinken. „En straks worden wij weer heerlijk naar
huis gereden", zegt De Vreede.
De grote proeverij is volgens Geelen een uitste
kende gelegenheid om eens een andere soort
whisky te proberen. Na het betalen van 65 gulden
entreegeld kunnen talloze bekende en onbeken
de whisky's worden geproefd. Ierse muziek en
dans en Schotse zalm maken het plaatje com
pleet.
Wie een paar jaar geleden in een café of restau
rant om een whisky vroeg, had volgens Geelen de
keuze uit drie slechte soorten. „Maar tegenwoor
dig heeft een beetje café behalve die slechte fles
sen ook nog eens drie goede soorten in huis. De
drank is populairder geworden, absoluut."
Met het bredere assortiment is ook de keuze
moeilijker geworden. Voor De Vreede zijn proe-
verijen zoals die van dit weekeinde in Amsterdam
dan ook de ideale oplossing. Een flesje Balvenie
kost immers ongeveer 150 gulden. In een café
kan de prijs van een enkel glas wel eens oplopen
tot vijftig gulden. „Het is helemaal niet zo dat ik
op iedere gulden moet letten", zegt De Vreede.
„Maar vijftig piek vind ik toch ook wel een beetje
aan de hoge kant. Dan wil ik toch wel zeker we
ten dat het een hele goede whisky is. Dit festival
is de ideale gelegenheid om het een en ander te
proeven zonder dat het direct een vermogen
kost."
('llM'/if/i
De Argentijnse zangeres MERCE
DES SOSA is zaterdag in Puerto
Rico benoemd tot goodwill-am-
bassadrice van de Verenigde Na
ties. Sosa, die voor verscheidene
generaties een
symbool is ge
worden voor het
Latijns-Ameri
kaanse verzet te
gen de dictatu
ren die dit we
relddeel lange
tijd hebben ge
kenmerkt, krijgt
de eervolle titel
voor haar in
spanningen voor
de ontwikkeling
van inheemse
volken en voor
de rechten van
vrouwen.
De Finse internet-miljonair1
ko Rytsola heeft aan den lij
dervonden dat het niet altij
loont om welgesteld te zijn.'
kreeg van de Finse justitie
BOETE van zo'n 180.0001
DEN wegens het overschriji
van de snelheidslimiet met
veer dertig kilometer per ui
mede-oprichter van de inte1
provider Jippii heeft daarm1
hoogste boete voor te snel i
gekregen die ooit in Finlam
opgelegd. Chauffeurs in Fil
worden niet alleen beboet v
de mate waarin de snelheid
miet wordt overtreden, ma<
naar rato van hun inkomen,
sola, die onder meer een ge
Lamborghini bezit, reed onL
veer 70 kilometer per uur ii
gebied waar de snelheidslii
40 kilometer per uur is.
Een botsing met een bijzettafeltje heeft een blinde NIEUW-ZEF
LANDSE na tien jaar haar gezichtsvermogen teruggegeven. Lisi
(24) werd tien jaar geleden blind als gevolg van een hersentumi
Eerder deze maand stootte zij haar hoofd aan een tafeltje terwij
voorover boog om haar blindegeleidehond een nachtzoentje tef
Toen ze de volgende ochtend wakker werd, kon ze weer zien. Ai
kunnen geen medische verklaring geven, maar bevestigen dat I
80 procent van haar gezichtsvermogen in het linkeroog heeft te
Deel liedjes u
Hameien op c
jeugdliteratuur voorkomen. Ze houdt, anders ge
zegd, niet van boeken waarin de hoofdpersoon ge
traumatiseerd is door de transseksualiteit van zijn
vader of tobt met het euthanasievraagstuk. Na de
Kameleon- en de Arendsoog-reeks zou ze moeiteloos
kunnen overschakelen op mijn Bob Evers-serie, wa
re het niet dat mijn echtgenote die rij van anderhal
ve meter vergeelde pockets op een kwade avond aan
de metalen kaken van de papiercontainer heeft ge
voerd. Zelden maakte ons huwelijk moeilijker mo
menten door dan na mijn ontdekking van deze ver
nietiging van vaderlands cultuurgoed.
(Het enige wat ik zelf tegenwoordig tegen Arends-
oogboeken heb, is dat de schurk in het verhaal in de
regel Dick heet. En mijn dochter met smaak de pas
sages voorleest waarin deze figuur wordt geken
schetst en gekleineerd. Een klassieker is in dit ver
band de uitspraak over de Dick in, ik meen Arends
oog in geheime dienst', waarin de nijvere cowboy
over de schurk zegt: ,,Je kent het type wel. Een grote
mond en een pietepeuterig hartje.Te pas en nog
veel vaker te onpas wordt deze uitspraak door zowel
mijn dochter als mijn vierjarige zoon op alle Dick's
die zij kennen - en dat is er maar één - van toepas
sing verklaard.)
De geschiedenis herhaalt zich ook in die zin dat
mijn dochter sinds twee weken aan de bril is. Aan
de omstandigheden waaronder zij de Arendsogen
tot zich moet nemen kan het niet liggen, want om
niet in dezelfde fout als mijn ouders te vervallen pas
ik een zeer soepel in-bed-lees-regiem toe, dat voor
Kippenvel tijdens reünie van legendarische KRO-kinderserie
„Joop, je gaat iets te snel." Loeki Knol hapt naar adem terwijl ze met een brede grijns Joop Stokkermans
achter de piano tot kalmte maant. Maar Stokkermans is niet te houden. Kippenvel heeft de componist.
En hij is niet de enige met kriebels op deze zaterdagmiddag in de hal van het KRO-gebouw in Hilversum.
Rob de Nijs straalt, Martin Brozius leeft op en de inmiddels volwassen leden van het Hamelenkoor zijn
even helemaal terug in hun kindertijd.
De KRO en platenmaat
schappij Universal Musi'
hebben een dubbel-cd i
gebracht met daarop eei
groot deel van de origini'
liedjes van de kinderseri
Kunt u mij de weg naar 1
Hameien vertellen mem
Op de cd zijn alle 39 nui I
mers van de drie oorspri
kelijke Hamelen-lp's bij -
eengebracht. De cd weri,
zaterdag in Hilversum g
presenteerd tijdens de I
meienreünie rond het 7!
jarig jubileum van de KI
Componist Joop Stokke
mans nam het eerste 1
exemplaar in ontvangst.
Volgens Stokkermans, d i
de muziek schreef voor
135 Hamelenliedjes van
tekstschrijver Harrie Ga
len, zijn er plannen om I
nog meer nummers uit
tv-serie op cd uit te brei
gen. .Alleen deze 39 lie<
zijn ooit op lp gezet. De
rest ligt nog slapend op
plank. Die zijn het zeker
waard om ook voor het
bliek op cd te zetten." 1
De dubbel-cd is vanaf v
daag te koop bij de KRO j
Over een maand is de a
ook in de muziekwinkel -
verkrijgbaar.
ziet in voldoende licht. Waar dan wel aan? Voor
mijn echtgenote is het antwoord op die vraag hel
der. Alle positieve eigenschappen van onze nazaten
stammen direct van haar af, de wat mindere komen
van mij. Mijn dochter mijn ogen.
En ze krijgt nog meer mijn ogen, want een afwijking
op jeugdige leeftijd wordt met de groei de komende
periode alleen maar groter. Met de voldaanheid van
de kleine middenstander stelde de opticien vast dat
hij ons elk jaar terug venvacht voor sterkere glazen.
Uit mijn eigen jeugd weet ik dat ik getraumatiseerd
raakte bij het vooruitzicht dat ik met mijn hoornen
bril op door het leven (en zeker naar school) moest.
Maar mijn dochter streepte de dagen af die zaten
tussen het aanmeten en afleveren van het montuur.
Omdat zij vanuit haar plekje achterin de klas geen
zicht meer had op de aantekeningen die de leer
kracht op het bord kalkte, zat ze de laatste weken
vooraan naast ene Kasper, die van haar afkeek, verf
op haar kleren morste, haar kneep en er genoegen
in schepte haar haarknijpertjes zoek te maken.
De middag dat we de bril konden ophalen verhuis
de ze de inhoud van haar la alweer naar het rustige
plekje achter in de klas. Want 'Kasper is vervelend'.
Daarom vond ze het wel vreemd dat uitgerekend hij
de volgende dag als eerste naar haar toekwam om te
vertellen dat die bril haar zo leuk stond.
„Hij is verliefd op je", constateerde ik.
„Echt niet!", zei ze ongelovig.
Daar liet ik het maar bij. Want liefde maakt blind.
En zij is alleen nog maar bijziend.
naar geluisterd. Deze middag is
uniek. We komen eigenlijk
nooit meer bij elkaar. Daar heb
ben we het allemaal te druk
voor", zegt de zanger.
Kunt u mij de weg naar Hame
ien vertellen meneer? ontstond
begin jaren zeventig kort nadat
de KRO was gestopt met die an
dere legendarische tv-serie Oe-
bele. Tekstschrijver Harrie Gee
len dropte bij de KRO het plan
om een vervolg te maken op het
verhaal van de rattenvanger van
Hameien. En zo geschiedde.
Temidden van trollen en tove
naars, vliegende vloerkleden,
pompoenen en reuzen tracht
ten de kinderen samen met
Lidwientje Walg, Bertram Bie
renbroodspot, Aernout Koffij
en Hildebrandt Brom de weg
naar huis terug te vinden. On
dertussen moesten heldenda
den verricht worden. Varen
door het moeras met Veerman
Schiermonnik, vechten met
moerasmonster Tromp en de
koning van de Plomp in de poe-
delpoel, Elke Nederlandse ac
teur van naam speelde een gas
trol in de serie. Uiteindelijk
vonden ze na 45 afleveringen
de weg naar Hameien terug.
Joop Stokkermans, die de mu
ziek schreef voor alle liedjes,
krijgt nog steeds kaarten op zijn
verjaard.ag van sommige koor
leden. „De band met cfie kinde
ren, sorry hoor maar ik noem
ze nog steeds kinderen, is bij
zonder. Hameien is nog steeds
mijn favoriete serie. Het was
voor mij meer dan een tv-pro
gramma. Het was een deel van
mijn leven. Ik ben daar zo in
tensief mee bezig geweest. In
drie jaar tijd heb ik die 135
nummers geschreven. Zo'n
nummer als Morpuys, daar ben
ik trots op. Dat nummer geeft
me nog steeds een goed gevoel.
Het is zo muzikaal. Ik ben ge
woon blij dat ik dat geschreven
heb."
Stokkermans herinnert zich dat
het eerste script voor kinderen
erg moeilijk was. „Harrie en ik
zijn nooit op onze knieën
zitten voor die kinderen, n
de teksten van Harrie war<
soms behoorlijk wazig. Ha
zei dan 'Pietertje begrijpt 1
Pietertje was zijn kleine zo
en ja dan durfden regissei
neke en ik niet meer te ze{
dat wij het niet snapten. H i
was een magische wereld
daarin kon ook eigenlijk a
We werkten voor het eerst
de chroma key techniek, v
door je wolken, pompoen
kleden door de lucht kon
zweven. Dat versterkte he
script van Harrie alleen m
Volgens Stokkermans is hl
haal nog steeds eigentijds,
melen is in de loop der jar
bijna een mythe gewordei
tuurlijk is het wat traag. Ni
het allemaal sneller zijn, n
dat je na zoveel jaar weer i
lol met elkaar hebt, zegt d«
hart goed is."
De koorleden van weleer zingen de liedjes uit 'Kunt u mij de weg naar Hameien vertellen, meneer?'
Ter gelegenheid van het 75-ja-
rig jubileum van de KRO is de
ploeg van de legendarische kin
dertelevisieserie Kunt u mij de
weg naar Hameien vertellen
meneer? xoor het eerst in jaren
weer bij elkaar. De club is bijna
compleet. Geestelijk vader en
schrijver van de serie Harrie
Geelen heeft helaas verplichtin
gen elders en acteur Ab Hofstee
(Hildebrandt Brom) is inmid
dels overleden. Verder zijn ze er
allemaal. Regisseur Tineke Not-
ten-Roeffen geniet en zelfs
kleedster Tine van der Pol is op
de fiets met een Hamelenplaat
jesboek onder de arm naar het
KRO-pand gekomen. De om
roep zond de 45 afleveringen
van 1972 tot 1976 uit op televi
sie.
Als Joop Stokkermans en per
cussionist Gildo Del Mistro de
eerste akkoorden van de titel-
melodie spelen keren op het
kleine podium de hoofdrolspe
lers van weleer zonder moeite
terug naar het begin van de ja
ren zeventig. Loeki Knol is weer
Lidwientje Walg, Rob de Nijs
Bertram Bierenbroodspot en
Martin Brozius laat Aernout
Koffij herleven. Een half uur
puur nostalgie op Radio 2 met
liedjes als Ach ach rattenvanger,
Weet u ook de weg naar Mor
puys? en Gonda van Hillegom.
Joop Stokkermans mag dan an
no 2000 wat vlotter door de
nummers gaan, het klinkt als
vanouds. Een enkel koorlid
heeft in een solo wat moeite
met de hoge tonen, maar daar
heeft zelfs Rob de Nijs last van.
„Het is voor het eerst in hon
derdduizend jaar dat ik die
nummers weer zing", vertelt De
Nijs na het optreden. „Maar de
teksten kwamen als vanzelf
weer naar boven. Die melodie-
en zijn nog zo bekend. Die zit
ten er nog helemaal in. Hame
ien is zo'n belangrijk deel van
mijn leven geweest. De liedjes
en melodieën zijn tijdloos. Mijn
kinderen vinden ze ook leuk. Ik
heb alle 135 liedjes uit Hameien
op cassette en daar heeft vooral
mijn jongste zoon heel veel
je van het eten van de hersenen van
een besmet rund gekke-koeienziekte op
loopt, kan ik nog wel uitleggen. Maar hoe
valt het te verklaren dat je bijziend wordt
als je de hele dag boeken van Arendsoog
leest? Zelf ben ik er jarenlang van over
tuigd geweest dat mijn oogafwijking
het gevolg was van het onder barre
omstandigheden tot mij nemen van
het leesvoer van J. en P. Nowee.
Lang nadat van mijn ouders het
licht in mijn slaapkamer uit
moest, ontrafelde ik, meteen
zaklamp onder de dekens of
bij het licht van een lantaarn
paal dat door het opengescho
ven gordijn scheen, 'Het raadsel
van de Mosquitovallei' of 'Het ge
heim van Bad Man's hut'. Arendsoog
keek met elk deel van de serie scherper
uitz'n ogen, maar voor mij werd de we
reld er alleen maar vager op.
De geschiedenis herhaalt zich in die zin
dat mijn achtjarige dochter zich momenteel
in rap tempo door de zestig delen van
Arendsoog leest. Zoals zoons van domi
nees een voorliefde hebben om als gods
lasterlijk cabaretier voor het voetlicht te
treden, zo heeft zij als dochter van een
jeugdbibliothecaresse een voorliefde voor uit
gaven die niet op de lijst van verantwoorde
