Veel demonstranten
klimaattop nog vast
Grote verdeeldheid over inrichting basisvorming
Knettergek van de treindoden
hts/aak Esthermoorden
slepende zaak worden
Binnenland
Pronk valt van step
Kabinet: Regels euthanasie zorgvuldig
J JERDAC 23 NOVEMBER 2000
juw vrijgesproken van babymoord
gnuRG» De rechtbank in Middelburg heeft gisteren een 26-
inwoonster van Kloosterzande vrijgesproken van de
i op haar pasgeboren baby. Tegen de vrouw was een ge-
fnisstraf van zes maanden plus TBS geëist. Volgens de ver-
igen van de vrouw beviel ze in de nacht van 9 op 10 mei
el onverwachts van een jongetje. Naar eigen zeggen wurg
de pasgeboren baby in een paniekaanval. Het lichaampje
jter nooit gevonden. De verdachte beweert dat ze niet wist
ein verwachting was. Enkele weken na het misdrijf vertel -
het verhaal aan een hulpverleenster. Die schakelde vervol-
justitie in. Hulpverleensters die enkele keren per week bij
bezoek kwamen, hebben nooit iets gemerkt en artsen
niet vaststellen of de vrouw inderdaad in verwachting is
est.
0 iter zwaargewond door hond
Een driejarig meisje uit Zeist is gistermiddag door een
:|'l jgebeten en daarbij zwaar gewond geraakt. De hond, een
likaanse Staffordshire-terrier, beet het meisje om onbeken
den in haar been. Na dit incident wist de 46-jarige eigenaar
hond deze direct weg te houden door op het dier te gaan
Het meisje heeft in het Wilhelmina Kinderziekenhuis
■^Jlrie uur durende operatie moeten ondergaan. Het been van
ind is lelijk verminkt, maar kon wel behouden blijven. De
iar van de hond heeft deze diezelfde middag nog laten af-
i®
1 ielzoekers wel opvangen'
idg ht_» Buitenlandse vrouwen die het slachtoffer zijn van ge-
binnen het huwelijk, moeten ook na invoering van de
te Vreemdelingenwet terecht kunnen bij instellingen voor
schappelijke opvang. Hun verblijfsstatus mag daarbij geen
jgjl telen. Dat vindt de Federatie Opvang, het landelijk plat-
van instellingen die opvang verzorgen. Volgens de nieuwe
ndelingenwet, die naar verwachting 1 april 2001 van
twordt, hebben asielzoekers die in een beroepsprocedure
geen recht op opvang.
aarlijk vuurwerk onderschept
g OND-EUSDENDe douane heeft de afgelopen dagen bij
overgangen in Roermond en Eijsden twee grote partijen
rlijk vuurwerk in beslag genomen. Het gaat om 1800 kilo
,erk, waaronder volgens de douane 25 uiterst gevaarlijke
erbommen. Volgens de gebruiksaanwijzing moet bij het
en van de mortierbommen een veilige afstand van 125
tin acht worden gehouden. De 36-jarige chauffeur uit Die-
en de 34-jarige bijrijder uit Heerhugowaard in wier vracht-
de partij werd gevonden, verklaarden dat het vuurwerk
voor eigen gebruik en deels voor de verkoop bestemd was.
het tweetal is proces verbaal opgemaakt.
leren krijgen huizen in Suriname
Surinamers op leeftijd kunnen als het aan de ge
le Den Haag ligt hun oude dag doorbrengen in een wo-
hun geboorteland. De bouw van vijftig woningen voor
tweepersoonshuishoudens in Paramaribo, het belang-
onderdeel van het plan, is financieel haalbaar. Dat blijkt
onderzoek van onder meer de gemeente. Volgens wet-
Noordanus (ruimtelijke ordening) van Den Haag heeft
ital Surinamers in Nederland erge heimwee. Het is nog
idelijk wanneer de eerste ouderen een huisje kunnen be-
m in Suriname.
specteer Enschede met nieuwjaar'
31 Ei Provinciale Staten van Overijssel roepen alle burgers in
isel op rond oud en nieuw hun medeleven te betuigen
nabestaanden van slachtoffers van de vuurwerkramp in
lede. De kleine oproep staat op 26 en 27 december in de
gelezen regionale huis-aan-huisbladen. De letterlijke
is nog niet bekend, maar gevraagd wordt aan de nabe-
fen te denken en compassie te tonen. Hoe mensen dat
moeten ze zelf weten. Volgens een voorlichter wordt niet
oepen om af te zien van vuurwerk.
van acht jaar cel tegen 17-jarige
SCHEen koelbloedige liquidatie op klaprlidchte dag,
le de officier van justitie het. Hij eiste gisteren bij de
ik in Den Bosch acht jaar gevangenisstraf tegen een 17-
ïwoner van Eindhoven. De officier maakte met zijn eis
Ijk dat het meerderjarigen strafrecht op de jonge verdach-
;t worden toegepast. De verdachte was zestien ten tijde
moord op de 35-jarige Reginald Koenders in Eindhoven
tril. Officier Willemsen achtte bewezen dat de verdachte
djn scooter enkele kogels heeft afgevuurd door de achter-
de auto waarin Koenders op de achterbank zat. Volgens
:ier schoot de jongen omdat Koenders zijn moeder mis-
lde. De advocaat bepleitte vrijspraak voor zijn cliënt. Hij
';te dat de getuigen van de moord op Koenders de ver-
allemaal anders beschreven.
goeding nabestaande Bijlmerramp
PAMVliegtuigbouwer Boeing moet aan het zoontje van
m de slachtoffers van de Bijlmerramp 25.000 gulden scha-
goeding betalen. Dit heeft de rechtbank in Amsterdam gis-
bepaald. Het kind kreeg eerder al 11.000 gulden van
gen vliegtuigmaatschappij El Al. De moeder van de om-
len vrouw had, als wettelijke vertegenwoordiger van het
bijna 1,9 miljoen gulden geëist. Het kind was ten tijde
vliegramp op 4 oktober 1992 15 maanden oud. Zoge-
le shockschade kan volgens de rechtbank niet worden
steld, onder meer omdat niet zonder meer kan worden
nomen dat hij zich bewust was van wat er gebeurde.
PAULINE VAN DER MUE
POOLEN
htszaak tegen twee ver
van de viervoudige
in seksclub Esther wordt
pende kwestie. De recht
heft gisteren besloten de
17 januari aan te hou-
ok dan zal het niet tot
houdelijke behandeling
~e oorzaak van de ver-
de nieuwe informatie
openbaar ministerie
leeft binnen gekregen,
ijst erop dat de moorden
hkening waren,
openbaar ministerie
nieuwe gegevens be-
maand van de Crimi-
ilichtingendienst (CID).
besloten een heel
opsporingsonderzoek te
zei officier van justitie
iendijk. Ze wilde niet
waar dat onderzoek
3t en tegen wie het is ge-
het OM kan aantonen
sprake is geweest van
rd, dan kan dat flinke
hebben voor de straf-
ustitie denkt tot eind ja-
te hebben om de
ormatie na te gaan.
chtbank stelde op ver
in de verdediging echter
perk aan het uitstel: het
n Nederlands Persbure
DEN HAAG GPD
Van de nobele doelstellingen van de
basisvorming is in de praktijk weinig
of niets terecht gekomen. Middelbare
scholen geven helemaal niet aan alle
leerlingen gelijksoortig onderwijs en
pinnen hen vaak al in de eerste klas
vast op een bepaalde studierichting,
op uitdrukkelijk verzoek overigens van
de ouders. Ook de kwaliteit van het
voortgezet onderwijs laat nogal eens te
wensen over.
De Tweede-Kamercommissie voor
onderwijs sprak gisteren met school
leiders en wetenschappers en kreeg
wijd uiteenlopende visies op de basis
vorming voorgeschoteld. Juicht de een
het toe dat kinderen met verschillende
capaciteiten ook verschillend onder
wijs krijgen, voor een ander is dat juist
uit den boze omdat het tot een twee
deling leidt. En moet het lesprogram
ma nu wel of niet terug van 32 naar 30
uur per week om de overladenheid
aan te pakken?
Het is de bedoeling dat in 2004 een
heel nieuw onderwijsprogramma voor
de basisvorming wordt ingevoerd.
Staatssecretaris Adelmund (onderwijs)
stelt voor om scholen intussen zelf een
keus te laten maken uit de zogeheten
kerndoelen, de verplichte lesstof per
vak. Schoolleiders steunen dat plan
maar ten dele. ,,Als je scholen te veel
vrijheid geeft bestaat het gevaar dat je
twee basisvormingen krijgt: één voor
het voorbereidend beroepsonderwijs
(vmbo) en één voor havo/vwo. De
kans is groot dat het vmbo, waar ou
ders en schoolleiders zich vaak van
distantiëren, hier de dupe van wordt",
aldus een Amsterdamse rector. In de
praktijk blijken de meeste scholen al
verschillende lesstof aan te bieden aan
begaafde en minder begaafde leerlin
gen. Een wetenschapper merkte op
dat het uitgangspunt, 'gelijk onderwijs
voor iedereen' plaats zou moeten ma
ken voor 'geschikt onderwijs voor ie
dereen'.
Ook van de uitgestelde studie- en
beroepskeuze, een andere doelstelling
van de basisvorming, is niets terecht
gekomen. „Ouders willen hun kinde
ren zo vroeg mogelijk in een groep van
gelijkgestemden hebben", liet een
schoolleider uit Katwijk weten. Voor
leerlingen die in het vmbo beginnen
wordt het hierdoor moeilijk over te
stappen naar een hogere studie
richting.
Of middelbare scholieren nu 32 of
30 uur per week naar school moeten is
een ander groot twistpunt. Voorstan
ders van 30 uur wijzen op de extra
ruimte die hierdoor ontstaat voor lera
ren om aan de vernieuwing van hun
vak, lessen en school te werken. Te
genstanders, onder wie Adelmund,
vinden dat leerlingen zo lang mogelijk
naar school moeten.
De Kamer debatteert op 6 december
met staatssecretaris Adelmund over de
toekomst van de basisvorming.
Geschil tussen Europa en VS loopt verder op
DEN HAAG ANP-GPD
De Haagse politie heeft gisteren 91 actievoerders tegen
kernenergie aangehouden omdat zij een demonstratie
verbod overtraden of weigerden gehoor te geven aan een
bevel tot verwijdering. Gisteravond zijn 33 van hen naar
huis gestuurd met een dagvaarding.
gezelschap omsingeld. De mi
lieuactivisten mochten de stad
niet in omdat de demonstratie
te laat was aangemeld. Bij de
politie waren voor gisteren al
twee demonstraties aangekon
digd. De politie deed het voor
stel de demonstratie een dag te
verschuiven, maar dat wilden
de activisten niet omdat tijdens
de VN-klimaatconferentie in
Den Haag gisteren punten met
betrekking tot kernenergie wer
den besproken.
Een groep activisten was van
plan om ter gelegenheid van de
VN-Klimaattop een demonstra
tieve tocht langs ambassades te
maken, maar dit werd niet toe
gestaan. Op het moment dat
een aantal demonstranten bij
het Malieveld op straat ging zit
ten, besloot de politie in te grij
pen. Met tientallen ME-voertui-
gen, politie te paard en aan
houdingseenheden werd het
DEN HAAG ANP
Het was bedoeld als milieuvriendelijk gebaar. Alle ministers
die deelnemen aan de klimaatconferentie kregen uit handen
van de Haagse burgemeester Deetman een step. Ook confe
rentievoorzitter Pronk kreeg er een. Maar veel lol heeft hij er
nog niet aan beleefd. Dinsdagavond kwam hij ermee ten val.
Pronk staat erom bekend dat hij op het strand van Scheve-
ningen graag even uitblaast. Bij vorige klimaatconferenties
probeerde hij altijd om tussendoor een stukje te gaan joggen.
Geheel in lijn met deze sportieve gewoontes liet hij zich dins
dagavond niet door zijn chauffeur naar huis rijden, maar nam
hij zijn splinternieuwe step. Het was toch maar een ritje van
twintig minuten. Alles ging goed totdat een minuscuul putje
het pad van de minister kruiste. Met step en al sloeg Pronk
over de kop. De schade viel gelukkig mee. De conferentievoor
zitter hield er alleen een verstuikte hand aan over.
Er waren meer demonstraties
rond de conferentie. Gisteren
drong een groep van zo'n dertig
actievoerders binnen. Het
hoofd van de Amerikaanse de
legatie, Frank Loy, kreeg een
taart in zijn gezicht. Toch zijn
de Verenigde Naties niet van
plan maximale veiligheids
maatregelen te nemen bij het
Nederlandse Congres Centrum.
Volgens de woordvoerder past
het niet bij het karakter van de
conferentie om het centrum
helemaal dicht te spijkeren.
De Europese Unie probeert
op de VN-Klimaatconferentie
de Verenigde Staten te isoleren.
Door geld te bieden voor mi
lieuhulp probeerden de Euro
peanen gisteren de ontwikke
lingslanden in hun kamp te
krijgen. In de ogen van de EU
zijn de VS te weinig bereid in
eigen land milieumaatregelen
te treffen om de uitstoot van
kooldioxide door industrie en
verkeer te verminderen.
Door deze voortdurende on
enigheid tussen twee grote
blokken op de conferentie
schieten de onderhandelingen
over de wijze waarop landen
hun broeikasgassen kunnen te
rugdringen niet op. Milieumi
nister Pronk erkende dat de
conferentie een moeilijke zaak
wordt. Er resteert nog een dag
om het eens te worden over
vraagstukken die drie jaar lang
onoplosbaar zijn gebleven.
Pronk telde ten minste 35 kern
vraagstukken waarover op hoog
politiek niveau moet worden
besloten.
De Amerikaanse onderhandelaar Frank Loy veegt taartresten uit zijn gezicht. foto anp tooker gomberg
'Zorgvuldig werkende arts helpt lijdende mens'
DEN HAAG GPD
De nieuwe euthanasieregels
zijn secuur genoeg en komen
tegemoet aan de wens van een
grote meerderheid van de Ne
derlandse bevolking. Met deze
stelling verdedigden de minis
ters Korthals (justitie) en Borst
(volksgezondheid) hun eutha
nasiewet gisteren in de Tweede
Kamer.
Borst benadrukte dat de cen
trale figuur in de wet de lijden
de mens is. Die wordt geholpen
door een zorgvuldig werkende
arts. ,,We zijn geen normloze
samenleving die afglijdt van
een hellend vlak", zei ze op kri
tiek van vooral de christelijke
fracties. „Euthanasie is iets van
alle tijden."
De minister zei er ook begrip
voor te hebben dat mensen bij
beginnende dementie euthana
sie willen laten plegen. De
angst voor het verlies van het
geestesvermogen kan in haar
ogen een reden zijn voor een
arts om aan een euthanasiever
zoek tegemoet te -komen. Het
kabinet vindt echter, net als een
meerderheid van de Kamer, eu
thanasie bij 'levensmoeheid'
een stap te ver. Minister Kort
hals zette uiteen dat 'uitzicht
loos en ondraaglijk lijden',
waarvan volgens de wet sprake
moet zijn, onlosmakelijk bij el
kaar horen.
De wet die het parlement de
ze week behandelt vrijwaart
artsen van strafvervolging als ze
zich houden aan een aantal
zorgvuldigheidseisen bij het in
willigen van een euthanasiever
zoek. Zo moeten ze euthanasie
melden en een tweede arts
raadplegen. Een toetsingscom
missie oordeelt achteraf of de
arts goed heeft gehandeld.
Bij twijfel kan het oordeel
naar Justitie gaan.
OM moet op zijn laatst op 3 ja
nuari nieuwe informatie aan
het dossier toevoegen. Daarna
houdt het op, en moet de aan
klaagster het doen met wat er
nu ligt.
Nabestaanden van de slacht
offers reageerden teleurgesteld
op het uitstel. De advocaten
van 'de verdachten verzetten
zich hevig tegen het verzoek tot
aanhouding. Ze vonden dat de
officier veel te weinig informa
tie gaf orn een goede afweging
mogelijk te maken. De recht
bank vertrouwt echter voorlo
pig op de mededeling van Ou
dendijk, dat de CID-informatie
betrouwbaar is en de (onbeken
de) bron ook.
Advocaat A. Sunter maakte
vooral op formele gronden be
zwaar. Hij vindt dat het OM
niet door kan gaan met het op
sporingsonderzoek terwijl het
gerechtelijk vooronderzoek
(gvo) al gesloten is. De zaak had
eerst terugverwezen moeten
worden naar de rechter-com-
missaris, die het gvo had kun
nen heropenen. „Dan is er eni
ge controle op wat het open
baar ministerie doet", zegt Sun
ter. „Nu heeft niemand daar
zicht op. Het OM heeft gewoon
vrij spel tot januari, dat is bi
zar."
Machinist pleit voor ruimere euthanasiewetgeving
DEN HAAG JOHN OOMKES
Jaarlijks springen zevenhon
derd mensen voor een aan
stormende trein. Hoofdcon
ducteur Marcel Smit (43) werd
afgekeurd omdat de zoveelste
treindode hem te veel werd.
De Haarlemmer schreef on
langs een open brief aan het
'grijs fundamentalisme' in po
litiek Den Haag: „Verruim de
euthanasiewetgeving. Een
mens moet waardig aan zijn
einde kunnen komen".
„Eind 1997 ging er ergens in
Noord-Holland eentje voor
mijn trein liggen"; vertelt Mar
cel Smit. „Als iemand gaat lig
gen is het extra vervelend. Wie
gaat staan, krijgt meestal een
harde klap, vliegt van het spoor
af en ligt er behoorlijk gekreu
keld naast, maar het gaat dan
nog. Gaat er iemand liggen,
dan verspreidt de onderkant
van de trein - alle wielen, kas
ten en draaistellen - het li
chaam over zo'n achthonderd
meter. De hoofdconducteur
wordt geacht poolshoogte te
gaan nemen. Dan ga je terug
langs de rails. Na een paar
honderd meter lag de eerste
voet en verder lopend kwam ik
allerlei andere brokstukjes te
gen.
Dat hele beeld heeft een gi
gantische knauw achtergela
ten. Ik was malende. Gelukkig
was er nog een tweede trein in
de buurt, waarvan de collega's
kwamen assisteren. Die heb
ben me op een bankje neerge
zet op het station. Eerst wilde
ik terug naar mijn eigen trein,
want achter in je hoofd speelt
dat je je eigen reizigers moet
informeren, maar iemand zette
me onmiddellijk in een taxi
naar het dichtstbijzijnde
hoofdstation. Koffie drinken,
janken. Het was voor mij al de
negende klap op rij.
Het spoor heeft een vrij
goeie medische begeleiding.
Psychologie, opvang, maat
schappelijk werk. Ze hebben
me zeer goed geholpen. Maar
als ik er voor naar Amsterdam
moest, ging ik met het auto-
tje. Het grote probleem waar ik
mee zat was: als zo'n hufter er
Afgekeurd NS-hoofdconducteur Marcel Smit.
foto united photos de boer toma tudor
een eind aan wil maken, doe
dat dan, maar versjteer het niet
voor mij. Je hebt frustraties
omdat je geen verhaal kunt ha
len. Je kunt op een graf gaan
pissen, maai- dan heb je daar
alleen maar de nabestaanden
mee.
Het beeld stond op mijn net
vlies. Ik stond er mee op en
ging ermee naar bed. Nu ik er
over praat, zie ik de brokstuk
ken weer liggen en ik kan nog
steeds de bielzen uittekenen
waar het is gebeurd. Na een
half jaartje wilde ik toch weer
werken. Ik ben vrijgezel. De
muren om me heen kwamen
op me af. Ik mocht een jaar
lang rondlopen als perronop
zichter in Haarlem: dat is heer
lijk geweest. Ik kon de tijd ne
men om het voorval weg te
werken, nou ja: het kon op die
manier slijten. Ik kon weer
thuis met treintjes spelen - een
hobby van me.
Na dat jaar probeerde ik
langzaam weer de trein op te
komen. De eerste rit: een stuk-
kie van Haarlem naar Zand-
voort en terug. Acht kilometer
naar de kust en dan weer acht
naar Haarlem. Collega's erbij,
want zoiets mag je niet alleen.
Ik kwam terug in Haarlem en
ik baadde in mijn vodden,
zweette als een gek. Ik ben
naar huis gegaan en heb twaalf
uur aan één stuk geslapen.
Daarna heb ik doorgezet. De
aanhouder wint, dacht ik.
Een maand of vier later deed
zich het volgende incident
voor. Ik ga met de trein van
Haarlem naar Maastricht. Er
zit een machiniste voorop, die
in Maastricht nog tegen me
zegt: Nou, Marcel, ik heb extra
voorzichtig gereden en rustig
geremd, zodat jij er geen last
van krijgt. Hartstikke lief. We
gaan terug. Kort nadat we
Eindhoven uit waren, duikt ze
vol in de 'ho-ijzers'. Da's
spoorwégtaal voor remmen, ja.
Op hetzelfde moment weet je:
dit is fout. Dit doet ze niet voor
d'r plezier. Ik hing zo'n beetje
aan m'n nagels in het bagage
rek. Het enige dat de machinis
te over de intercom zei, was:
'HC, kunt u even naar voren
komen?' Dan weet je dat het
gebeurd kan zijn. De trein was
op dertig meter vóór een over
weg gestopt. Daar stond een
jongedame met de armen om
hoog, roepend: rij me plat! Ik
loop naar haar toe, stel me
voor en vraag wie ze is en
waarom ze daar staat. Ze wou
dood, zei ze. Ze was afkomstig
van een andere planeet en ze
wilde terug, maar dat kon ze
pas doen als ze afscheid nam
van het menselijk lichaam.
Even later werd madam werd
door de inmiddels gealarmeer
de politie van de overweg af
geplukt. De machiniste zei: je
bent echt weer de ouwe Smit,
hè? Je regelt alles, alles plooit
zich. Dat gevoel had ik zelf
ook. Goed, je slaat even op tilt,
het kippenvel staat een meter
hoog op je rug, maar je hebt
het in de hand. Vanaf dat mo
ment heb ik weer zelfstandig
op de trein rondgelopen. Hon
derd procent in functie. Tot
een maand of vier geleden.
Vlakbij Amsterdam CS loopt
iemand tegen de locomotief op
toen we binnen kwamen rij
den. Helrode veeg over de hele
zijkant heen. Er'lag een plas
bloed van een meter doorsnee.
De kop lag helemaal aan gru
zelementen, maar het kreunde,
het leefde dus nog. Ik kon niks
meer en al die gevoelens van
eind 1997 kwamen in volle he
vigheid terug. Huilbuien, knet
tergek. De bedrijfsarts zei: dit
moet jij dus niet meer meema
ken.
Ik heb een brief aan de
Tweede Kamer geschreven
omdat er zo veel mensen dood
willen. Ik vind dat iedereen het
recht heeft over zijn eigen le
ven te beschikken. Zou ik zelf
ook doen als ik dat punt be
reik. Dan zal het me worst we
zen wat de dure heren in Den
Haag allemaal weten te verzin
nen. Dan laat ik me echt niet
tegenhouden, net zoals die
treindoden dat niet hebben ge
daan. Het kwetst mij dat het
recht op zelfbeschikking in dit
land zo slecht is erkend en dat
er een gigantische ophef wordt
gemaakt over een arts die oud
senator Brongersma op diens
verzoek de streep over heeft
geholpen.
Mensen moeten in netheid
uit het leven kunnen stappen.
Dan had ik nog op de trein ge
zeten. Het gaat niet om mijn
persoonlijke angst, maar om
mijn woede over de inactiviteit
van het parlement, over de zo
genaamde moralistische praat
over de waaide van het leven.
Er springen er bijna twee per
dag voor de trein, laat men
zich dat realiseren. De keuze
om er een eind aan te maken
wordt hoe dan ook gemaakt."
