Hoge heren geven voeten niet bloot
Z
Gesprek van de Dag
Travestie-Klaas in de schoen
DONDERDAG 23 NOVEMBER 2000
ommentaar
Crisis in de VS
Het lijkt er ruim twee weken na de verkiezingen ver
dacht veel op dat de Verenigde Staten afstevenen op
een constitutionele crisis. Nu het Hooggerechtshof van
Florida heeft bepaald dat in de uitslag rekening gehou
den moet worden met hertellingen in drie districten,
stapt Republikein George W. Bush naar het allerhoog
ste federale gerechtshof, de Supreme Court, om zijn
gelijk te halen. Hij heeft het gevoel dat het president
schap hem door de juridische manipulaties van de De
mocraten wordt ontstolen en hij lijkt bereid tot het
Congres te gaan om zijn gelijk te halen.
Ook zijn Democratische tegenstrever Gore stapte giste
ren vergeefs opnieuw naar de rechter. Deze keer om
hertelling af te dwingen in de voor hem zo belangrijke
Miami-Dade County. Hier heeft de kiescommisie her
telling van de stemmen gestaakt, omdat de tijdslimiet
van het Hooggerechtshof van Florida geen ruimte biedt
voor een complete handmatige hertelling.
Beide presidentskandidaten lijken bereid de politieke
stabiliteit van het land op het spel te zetten voor het
felbegeerde baantje. Al Gore mag zich graag profileren
als de grote verzoener, net als Bush gaat het hem puur
om de macht. Als Miami-Dade niet doortelt, zal Gore
zich niet bij de uitslag neerleggen. Andersom zal Bush
dat niet doen.
Het argument van Gore dat de stem van de kiezer tot
zijn recht moet komen, is overgenomen door het
Hooggerechtshof van Florida. Anderszijds gelden ook
voor verkiezingen regels en die zijn nu voor de gele
genheid door de in meerderheid Democratisch gezinde
rechters nietig verklaard. Naast de aan het licht geko
men gebreken van het Amerikaanse kiesstelsel, is het
systeem van politieke benoemingen van hoge rechters
rijp voor revisie.
Hoe het ook zij, de kiezer lijkt weinig invloed meer te
hebben op de uitslag van de verkiezingen. Het is nu
aan de rechters en mogelijk straks aan de politici in de
Senaat en het Huis van Afgevaardigden zelf om de
nieuwe president aan te wijzen. En dat laatste is een
geheid recept voor een crisis van formaat. Wie ook uit
eindelijk 'wint', de helft van de kiezers zal het gevoel
hebben dat hun kandidaat de overwinning op oneerlij
ke wijze is ontnomen. Dat is niet goed voor de toekom
stige politieke verhoudingen in het land noch voor de
democratie in Amerika, waar de helft van de kiezers
toch al thuisblijft.
eleWsie
Razend
Er zijn van die dingen die het verstand een hele avond
bezig kunnen houden. Bij Wil zijn dat meestal onbenul
lige dingen. Zoals de brandende vraag: wat zijn de ze
ven tekenen van het ouder worden?
Wil had de boeiende discussies op tal van zenders kun
nen volgen over de vraag of de ouders van Maxima, die
nu een keer een vorkje meegeprikt hebben in paleis
Noordeinde, straks ook aanwezig mogen zijn bij het hu
welijk van onze kroonprins. Het lukte niet. Wat zijn de
zeven tekenen van het ouder worden, "brandde het in
zijn achterhoofd.
En zo hoorde hij niet wat hoofdredactrice Wilma Nan-
ninga van Privé in B en W allemaal voor interessants te
berde had te brengen over de aanstaande schoonpapa
en schoonmama van Willem van Oranje. Hij registreer
de slechts dat Wilma, nu zij als eindelijk eens serieus ge
nomen had kunnen worden, zich in een belachelijk
oranje vestje had gehesen. Maar wat zijn nou de zeven
tekenen van het ouder worden?
Het kwam allemaal door een reclamespotje voor een ge
zichtscrème. Dat bestrijdt, luidde de tekst, de zeven teke
nen van het ouder worden. In beeld stond de zeven as
pecten maar dat is min of meer hetzelfde.
Rimpels, dacht Wil. Dat moet er één zijn. Maar verder?
Vergeetachtigheid? Nee, daar zal een gezichtscrème wei-
nig effect op hebben. Grijs haar dan? Zal wel niet.
Kromgroeien? Onwaarschijnlijk. Kraaiepootje?Ja, maar
dat is toch weer een beetje hetzelfde als rimpels.
Mies Bouhuys maakte zich intussen in B en W boos. dat
niemand het had over de misdaden die de regering-Vi-
dela, waar papa Zorreguieta indertijd deel van uit
maakte, in Argentinië had begaan. Wil keek belangstel
lend naar haar gezicht. Hij zag wat rimpels. Maar ver
der? Niks bijzonders eigenlijk. Geen andere tekenen van
het ouder worden. Een bewogen mens. Met een paar
rimpels.
Maar wat zijn dan die andere zes tekenen van het ouder
worden? Wil z'n halve avond was vergald. Door die ene
stomme reclame.
En toen Den Haag Vandaag de hele affaire-Maxima nog
eens dunnetjes had overgedaan schoot hem alweer zo'n
onbenullige vraag te binnen. Zou Beatrix zelf voor de
Zorreguieta's gekookt hebben? Voor Alex? Om een goeie
indruk te maken op de aanstaande schoonfamilie?
Ouders, pas op voor sinterklaas.
Niet de echte, maar de chocolade
sint. Dacht u al genoeg aan uw vijf
jarige hebben uit te leggen vanwege
een schimmel op het dak en ca
deaus door de schoorsteen? Kijk
dan uit voor die chocoladepoppen
in zo'n glimmend aluminiumjasje.
Want onder dat folievel schuilt niet
altijd sinterklaas. Wel de kerstman.
Leg dat maar eens uit.
Legers chocolade-sinterklazen be
volken nu de schappen in super
markten en warenhuizen. Op hun
aluminiumfolie staat een Klaas zo
als hij hoort: staf in de hand, lange
tabberd aan, mijter op de witte
haardos. Maar wie dat laagje er ver
lekkerd afpeutert, zal staan te kijken
van de ontklede choco-pop. Grote
kans namelijk dat deze een bont
muts, bontjas met broek en gezelli
ge dikke winterwanten draagt: het
kerstmanuniform.
Zelfs choco-Zwarte Piet blijkt een
nepper te zijn. Nooit gezien dat hij
een punthoofd heeft onder zijn vro
lijke foliebaret? Die heeft hij niet
vanwege jengelende Nederlandse
kinderen. Chocopiet is stiekem
choco-kerstman, die zijn ware aard
pas laat zien nadat hij al gekocht en
uitgepakt is.
'Travestie-sinterklazen', zo noemt
Bredanaar B. Smeets vol afschuw
de verklede kerstmannen die de
schappen vullen. Smeets is ver
koopmanager van Pieterman Cho
colade, één van de twee Nederland
se producenten die holle chocola
defiguren maakt. De poppen van
Pieterman zijn ook onder hun zil
verfolie nog echte Pieten en Klazen.
Het zijn de buitenlandse producen
ten die de markt 'vervuilen' met
hun kerstmannen in vermomming,
legt Smeets uit.
„Die figuren irriteren ons ook al ja
ren. Het is een prijskwestie. Het is
voordeliger om zo'n kerstmanvorm
op je machines te zetten, want
Kerst is wereldwijd een groot feest,
sinterklaas wordt alleen in Neder
land gevierd. Dat is een relatief klei
ne markt. Maar buitenlandse aan
bieders moeten toch een Klaas in
hun assortiment hebben om op de
Nederlandse markt mee te doen.
Dus wordt er met folie een sinter
klaas om de kerstman heen ge
bouwd."
Volgens Smeets gaat dit ten koste
van het sinterklaasgevoel. „Het is
jammer. Met een pop verkoop je
niet zestig gram chocola, maar sin
terklaas- of pietbeleving. Het is net
als uit eten in een restaurant. Dan
koop je niet 175 gram voedsel,
maai- gezelligheid en sfeer. Onze
Piet heeft geen puntmuts, maar een
platte pet met veer en een pofbroek
aan. Door zulke details verkoop je
die beleving. Met verpakte kerst
mannen doe je daar afbreuk aan. Ik
kan me levendig voorstellen dat de
klant zich bekocht voelt. Wij heb
ben een keer per abuis een paas
haas verkocht waar een kerstvorm
in zat. Daar kregen we heftige reac
ties op."
De voornamelijk Duitse en Franse
verkleed-Klazen staan onder ande
re bij Jamin en V en D in de winkel.
Inkoopmanager A. Aniens van la-
min weet dat er een kerstman on
der sinterklaas kan zitten. „We krij
gen honderden monsters binnen,
en dan ga je niet overal het papier
tje afhalen. Maai' in Piet ook? Dat
moet ik opnemen met de leveran
cier, zodat dat veranderd kan wor
den." Productmanager L. Eblé gaat
over de zoetwaren bij V en D. „We
houden de klant niet bewust voor
de gek, maar we kijken naar de uit
straling. Voor iemand die een fi
guur krijgt, is het belangrijk dat de
kwaliteit van de chocolade goed is
en het uiterlijk van het cadeau.
Onder de voorvechters van de sint
traditie zijn de meningen verdeeld.
Voorzitter J. Wasmus van de Stich
ting Sint Nicolaasmuseum ziet de
neppers als een compromis. „De
poppen moeten een redelijke prijs
hebben. Als er niet voor deze nood
sprong was gekozen, was de choco
lade-sinterklaas onbetaalbaar ge
worden of verdwenen. Bovendien
denk ik dat de meesten het niet
zien. Je moet goed kijken om te
zien dat de mijter eigenlijk een
puntmuts is."
Secretaris G. Smits van het Sint-Ni-
colaas Genootschap is stelliger.
„Die Klazen met een onderhuidse
kerstman kunnen nooit een goede
Sint zijn. Bij onze sint-cursussen
zeggen we altijd dat je niet een sin
terklaas speelt, maar er een bént. Ik
vraag me wel af of kinderen het
merken. Zij halen het papier eraf en
steken de chocola in hun mond.
Die valt het niet op dat er een ge-
slachtsloze kloon onder zit."
ILSE THOONSEN
De chocolade sint blijkt een kerstman te zijn.
FOTO RON PICHEL
Deelnemers Klimaatconferentie ontspannen bij reflexzonetherapeuten
Terwijl het in de restaurants van het Congresgebouw in Den Haag tijdens de Klimaatconferentie akelig stil is, kun
nen de vrouwen van de voetreflexzone-stand het werk amper aan. Want ontspannen van lichaam én geest door
een kneedbeurt van de voetzool, dat doen de congresgangers bij de therapeuten van QuVé Reflex.
De Franse president Jacques
Chirac noemde ze liefkozend
les dames aux pieds. Premier
Wim Kok loopt steeds vriende
lijk knikkend langs en minister
Jan Pronk heeft er persoonlijk
voor gezorgd dat ze een stand
in de centrale hal kregen. Des
alniettemin hebben de drie he
ren hun voeten nog niet bij de
vrouwen van QuVé Reflex op de
stoel gelegd.
„De echte hoge heren willen -
nog - niet met de voeten bloot.
Misschien wel aan het eind van
de conferentie, maar dan zetten
we de stoel ergens op een stil
plekje, zodat de heren in strikte
privacy een behandeling kun
nen krijgen", vertelt Aquinia
van Ginderen. Samen met Vi-
vienne Buijteweg bestiert zij de
stand, waar vermoeide congres
gangers de zorg voor hun voe
ten én hun welzijn even uit
handen geven.
In de centrale hal van het Con
gresgebouw in Den Haag is het
een gekrioel van jewelste. Hon
derden congresgangers van de
Klimaatconferentie hebben ze
al voorbij zien rennen. Met een
dikke map dossiers onder de
armen op weg naar de volgende
vergadering. „Het is echt onge
lofelijk hoe hard al deze men
sen werken. Van 's morgens
vroeg tot 's nachts twee uur is
het Wer net een mierenhoop",
merkt Van Ginderen op.
Het is voor het eerst in de we
reld van de congressen dat er
voor de deelnemers een moge
lijkheid is om een reflexzone-
therapie te ondergaan. Blijk
baar is het een schot in de roos,
want de toeloop is groot. In de
ochtenduren is het nog redelijk
rustig, maar in de middag- en
avonduren zijn er voortdurend
vier therapeuten aan het werk.
Een sessie duurt een half uur en
kost vijftig gulden.
Een klant, afkomstig uit Japan,
vertelt na een behandeling:
feel like I'm a newborn baby."
Een congresganger uit Alaska
zegt het nog iets kernachtiger:
„Het was echt een enorme er
varing. Ik voel alsof ik moet
huilen, niet van verdriet, maar
van ontspanning." Ook balie
medewerker Marianne Kluin
gaat geregeld bij de 'voetenda
mes' langs. „Er wordt hier erg
veel van onze voetjes geëist,
want het is staan van de vroege
morgen tot diep in de nacht.
Het is eigenlijk een groot gek
kenhuis. Ik ga daarom liever
een half uurtje naar hen dan
een broodje eten. Een behan
deling geeft mij verlichting en
energie om nog weer een paar
uur op m'n benen te staan." In
het gastenboek krioelt het ook
al van de jubelslogans.
Van Ginderen en Buijteweg
(respectievelijk woonachtig in
Oegstgeest en Leiderdorp) zijn
zelf een beetje confuus van de
positieve reacties. „We weten
natuurlijk dat het echt werkt,
maar dit is uniek, omdat het
nog nooit is vertoond en dit on
ze allereerste grote klus is. Door
deze reacties worden we zelf
weer enorm gestimuleerd."
Vivienne Buijteweg aan het werk in de stand in het Congresgebouw.
Ze hebben namelijk pas een be
middelingsbureau voor bedrij
ven opgericht. Ze zijn beiden
docent en hebben in de loop
van de voorbije jaren vele cur
sisten opgeleid. Sommigen kre
gen al snel een goede praktijk,
anderen moesten iets meer aan
de weg timmeren. Door het
bundelen van al die professio
naliteit vangen ze nu twee vlie
gen in één klap. De bedrijven
kunnen gebruik maken van
hun expertise, en alle oud-cur
sisten hebben werk. Tot nu toe
hebben zich vijftig therapeuten
bij QuVé Reflex aangesloten.
In samenwerking met de Arbo-
-dienst kan een bedrijf werkne
mers met gezondheidsklachten
met reflexzonetherapie laten
behandelen. De therapie heeft
FOTO GPD CEES ZORN
altijd in het bedrijf plaats. Voor
al stress en klachten van de rug,
schouder, nek en/of pols (RSI)
kunnen, beloven de vrouwen,
tot een minimum worden be
perkt. Voetreflexzonetherapie
geeft geheid minder ziektever
zuim, is hun stellige overtui
ging.
Ze baseren hun mening behal
ve op eigen ervaring op onder
zoeksresultaten in Scandl
sche landen en Groot-Bri
nië, waar de therapie al js
een beproefde methode i
geheel uit het alternatievi
cuit is verdwenen. „Hetii
al een aanvullende zorg",
drukken ze.
De therapie is ondermeei
oude Chinese als in de oi
Egyptische cultuur toege]
Rond 1900 is zij herontde
in 1950 naar Europa kom
overwaaien. De laatste jai
weet Van Ginderen, is de
pie zo verfijnd en geperfe
neerd, dat momenteel alli
nuwen adequaat kunnen
den beïnvloed. De werkin
reflexzone is namelijk get
seerd op de werking vanl
nuwstelsel. Door het geve
prikkels via de voetzonesi
het centraal zenuwstelsel
het zelfgenezend vermogi
het lichaam geactiveerd, 'l
delen krijgen zo een impu
zich te herstellen.
Tijd om zelf op de stoel te
zitten. Van Ginderen: „Als
uw grote teen roteer, bew|
eigenlijk uw nek. Door uw
bij mij op de stoel te leggj
geeft u uw visitekaartje af)
heeft een gezond lichaam,
bent erg vasthoudend enl
veel doorzettingsvermogö
maar die nek en die schou
en die lendenen en die na
Mag ik u een advies geven
gint u eens te oefenen me(
diepe buikademhaling"
IRENE NIEUWENHUUSE»
Een morsdode Morse
Even zal ik me komende zaterdagochtend bij het
ontwaken, als de slaap nog nasluimert, van niets
bewustzijn. Maar dan wordt het de ochtend na de
dood van Morse. Want zo eindigt deze week, heb ik
inmiddels overal gehoord en gelezen. Morse sterft,
een welbewuste beslissing van zijn geestelijke vader
Colin Dexter. Hoofdpersonen in series zijn nogster-
felijker dan gewone stervelingen. Ook in dit geval
kreeg John Thaw genoeg van de rol die hij dertien
jaar speelde: die van de humeurige, licht-
t geraakte, melancholische chief inspec
tor Morse. Keer op keer moest hij uit-
'i leggen dat hij en Morse weinig met el
kaar gemeen hebben. En na bijna
toch tig lijken had de stad Oxford in -
middels het grootste aantal moor-
den van Engeland op zijn naam
staan, dus ook dat werd een
f/ beetje ongeloofwaardig. Dex
ter en Thaw waren het, kort
om zat. Het was mooi geweest
met Morse. Dus moest er
een einde aan komen.
Er waren nogal wat
mogelijkheden om
hem uit het beeld te la
ten verdwijnen: trou
wen, met pensioen
gaan, ontslagen wor
den, wegzinken in een
depressie of gewoon
doodgaan.
Dat laatste werd het
meest passend geacht. Het
W,
moet verleidelijk zijn geweest om Morse, zoals het
een politieman in een serie betaamt, te laten sterven
door een kogel van een ander, in zijn eigen plas
bloed. Zijn blauwe ogen, die mistige eilandjes in dat
kwetsbare gezicht, hadden dan een pijnlijke verba
zing uitgedrukt, misschien had hij nog even geglim
lacht over deze ironie en vervolgens had Lewis zich
dan over de lege ogen van zijn baas gebukt met een
geschokte grimas op zijn jongensachtig gelaat.
Maar Morse wordt, zoveel is er inmiddels al duide
lijk geworden, op een weinig machoachtige wijze
gewoon onwel en sterft dan, zoals het een man van
zijn leeftijd en stijl betaamt, in een keurig zieken
huisbed. Gelaten, zij het niet helemaal van harte,
zoals het hem bij zijn meeste activiteiten verging.
Morse, als slachtoffer van zichzelf, van zijn morsige,
ongezonde leefstijl, van zijn lichtgeraaktheid en van
de kwellende vraag waartoe hij op aarde is als hij
niet werkt, dat vind ik wel een passend eind. Want
je zag hem eenzamer worden en zijn komende pen
sionering lag als een zwartgat voor hem. Met dat
stroeve, onhandige lijf dat hij dag in dag uit mee
moest torsen en dat melancholische gemoed van
hem, had hij geen greintje talent voor dat spattende,
extraverte Zwitserlevengevoel waar moderne senio
ren het patent op schijnen te hebben.
Het feit dat Morse zo'n ouderwetse, ambivalente
man was en de buitengewone gave had om de men
selijke psyche als geen ander te doorgronden, maak
te hem juist zo aantrekkelijk en bijzonder. Je moest
wel van hem houden, mannen zowel als vrouwen.
Wij, vrouwen, vonden het eigenlijk diep in ons hart
onbegrijpelijk dat hij zo weinig succes had bij onze
seksgenoten. Dat kwam natuurlijk omdat hij altijd
op de verkeerde viel. Jammer, want vrouwen zoals
wij die hem op de juiste waarde hadden weten te
schatten als een romantische man van eer, hadden
hem vasten zeker kunnen redden van de alcohol,
van de vermoeidheid en de molligheid, we zouden
gelet hebben op zijn cholesterol en zijn bloedsuiker-
spiegel, we zouden zelfs begrepen hebben waarom
we nooit in zijn rode, acht cilinder Jaguar Mark 11
mochten rijden. En vervolgens zouden we allemaal
ontdekt hebben waarom het iedere dag samenleven
met Morse geen doen was.
Nee, de dood van Morse op deze manier is - als het
dan toch moet - de meest bevredigende voor alle
partijen. Je kunt er bij fantaseren dat er vanuit de
kerk waar hij onwel wordt, een engel van genade
aan zijn zijde waakt die hem tenslotte meeneemt
naar het rijk der engelen waar hij eigenlijk thuis
hoort. Niet nadat hij een echt sterfbed heeft gehad,
met een ontroerend afscheid van de man met wie
hij tegen wil en dank toch vriendschap sloot: de
volkse, ongeletterde sergeant Lewis, zijn dagelijkse
partner in zijn werk. Al de biertjes die Lewis voor
hem heeft moeten betalen, rekent hij alsnog af: hij
gedenkt Lewis in zijn testament. Ik weet nu al dat ik
in een mist van tranen naar de doos tissues zal tas
ten als Morse met zijn laatste adem Lewis bedankt.
En natte voeten zal halen in mijn eigen tranenvloed
als Lewis zijn net gestorven baas een afscheidskus
op het al koud wordende voorhoofd zal geven:
Goodbye sir. De beelden van morsdode Morse in het
mortuarium zullen ons nog wel eventjes bijblijven.
Maar daarna is er de grote troost dat figuren als
Morse nooit echt sterven. Ze verdwijnen om weer te
rug te komen. Ze gaan eindeloos in de herhaling.
enselijk
Voormalig Beatle PAUL McCARTNEY is de
rijkste popster van Groot-Brittannië. Het
blad BusinessAge schat dat Mc
Cartney beschikt over een ver
mogen van 1850 miljoen gul
den. Hij staat met zeer grote
voorsprong op de eerste plaats
voor sir Elton John, die het met
'slechts' 577 miljoen moet
doen. Derde staat Mick Jagger
met 537 miljoen, voor Keith Ri
chards, een ander bandlid van
de Rolling Stones, die geschat
wordt op 463 miljoen. De 'croo
ners' Tom Jones en Englebert
Humperdinck staan vijfde en
zesde met ieder ongeveer 370
miljoen gulden. Daarna volgen
David Bowie en Sting met 357
miljoen en 355 miljoen. De toptien wordt af
gesloten door Phil Collins (9e) met bijna
355 miljoen en George Harrison (10e) met
322 miljoen.
Een Australische DUIKER'
wie de boot was gezonken,'
ruim 24 uur gezwommen oi
kust te bereiken. Hij had zi(
vastgeklampt aan het plast»:
deksel van een koelbox oml
blijven drijven. De 7 meter
boot van Howard Rodd kap
maandag. Rodd en zijn vrie
Danny Thorpe hielden zich!
enkele uren vast aan de rod
van de boot. De 44-jarige R
besloot uiteindelijk naar de
te zwemmen. Hij had een»
uit, zwemvliezen en het de)
van de koelbox om hem drij
de te houden. Vervolgens»
hij ongeveer 28 kilometern
de vaste wal. De reddingsdi
sten zijn nog op zoek naarz
vriend die achterbleef bij h
zonken schip.
Twee DRONKEN DUITSERS zijn tijdens een zoektocht naar een toilet opdr
luchthaven van Frankfurt per ongeluk in een vliegtuig terechtgekomen en in
kou beland. De mannen, beiden 20 jaar oud, kwamen tijdens hun zwerftocl
over het vliegveld terecht op de landingsbaan. Zij stapten in een bus die op
was naar een vliegtuig. Het duo is ingestapt en achter in het vliegtuig
ten, dat vervolgens vertrok naar Moskou. De Russische politie heeft het tv/ei
meteen op een retourvlucht gezet.
