Geloof Samenleving
Den Heyer: Bijbel geen Woord van God maar mensenwerk
Sinai Award voor Spielberg
'Pius XII geen antisemiet'
Geweld maakt einde aan de filosofie
DONDERDAG 23 NOVEMBER 2000
VANDAAG
^Vandaag 207 jaar geleden, op 23 november 1793,
werd door de machthebbers van na de Franse re
volutie (1789) een decreet uitgevaardigd om de
christelijke jaartelling te vervangen. Sterke man
van dat moment was Maximilien Robespierre, die iedereen
van adel tot de guillotine veroordeelde. Het was zijn idee om
de christelijke jaartelling - ingesteld in het jaar 526 door paus
Johannes I - af te schaffen en een nieuwe kalender te intro
duceren, beginnend op 21 september 1792. Zijn bedoeling
was om in plaats van het dagelijks eren van een
rooms-katholiek heilige, elke dag 'een landbouwartikel' in
het zonnetje te zetten.
Op de 23ste november staat in Frankrijk de Ierse missionaris
uit de zesde en zevende eeuw Columbanus van Bobbio. op
de heiligenkalender. Een man die vele kloosters stichtte en
waarvan gezegd werd dat hij zelf in een 'berenhol' woonde.
Moslimleider Zuid-Afrika overleden
kaapstad De Zuid-Afrikaanse moslimleider sjeik Nazeem Mo
hammed. een vooraanstaand strijder tegen apartheid, is begin
deze week op 68-jarige leeftijd aan een hartstilstand overleden.
Hij werd dinsdag begraven, zo werd gisteren bekend. Het ANC
prijst Mohammed omdat hij samen met mensen van andere ge
loven streed tegen de apartheid.
Actie zending voor jubileum Suriname
zeist» Het Zeister Zendingsgenootschap (ZZG) houdt een extra
geldinzamelingsactie voor de partners in het 25-jarige Surina
me. Al is er niet veel reden voor feestvreugde. Het land staat
economisch op de rand van de afgrond", aldus de oproep van
de zendings- en diakonale poot van de Evangelische Broederge
meente. De meerderheid van de 20.000 leden van het ZZG is af
komstig uit Suriname. DeZG steunt de Medische Zending, die
verantwoordelijk is voor de gezondheidszorg in het binnenland
van Suriname. Verder worden gesteund de Stichting Projecten
Protestants Christelijk Onderwijs en de Stichting voor het Kind,
die mishandelde en seksueel misbruikte kinderen opvangt en
toekomst biedt.
Geen uitzondering voor VU-theologen
utrecht Als de Vrije Universiteit vanaf april 2002 geen erkende
predikantsopleiding meer is, kunnen afgestudeerde theologen
niet zonder meer predikant worden in de Samen op Weg-ker-
ken (SoW). Zij moeten dan aan aanvullende examens doen. Het
svnodebestuur van de Gereformeerde Kerken zei dat gisteren
nadat de theologische faculteit van de VU eerder had gezegd
niet akkoord te gaan met de beëindiging van de predikantenop
leiding. Onder druk van het rijk zijn de SoW-predikantsoplei-
dingen geconcentreerd in Kampen, Utrecht en Leiden. Amster
dam (VU en UvA) en Groningen vallen af. Secretaris B. Plaisier
van de SoW-kerken zei eerder dat voor zijn achterban de VU
heeft 'afgedaan' als kerkelijke opleiding.
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te De Krirrt: A. van
Duinen te Reitsum (Fr.);
te Scharendijke (SoW gem.):
kand. G.A. Trouwborst te
Utrecht.
Bedankt: voor Voorthuizen: F.
Hoek te Hendrik-ldo-Ambacht;
voor Elden: P.L. Wansmk te Nes
(Ameland)
Gutenberg-bijbel integraal op internet
londen De zeldzame Gutenberg-bijbel is voor het eerst volle
dig op internet te zien. De British Library heeft gisteren hetl5de
eeuwse boek op haar website www.bl.uk geplaatst. De Guten
berg-bijbel is het eerste boek dat in grote oplage gedrukt is in
Europa door de vermoedelijke uitvinder van de boekdrukkunst
Johannes Gutenberg. De Britse nationale bibliotheek, die de or-
ginelen beheert, heeft onderzoekers van de Japanse Keio uni
versiteit ingeschakeld om de boeken te scannen zonder ze te
beschadigen. Tien onderzoekers en technische experts zijn twee
weken lang bezig geweest de boeken op internet te zetten.
Zoon Billy Graham neemt fakkel over
asheville De 82-jarige Amerikaanse evangelist Billy Graham is
niet langer president-directeur van de Billy Graham Evangelistic
Association, de beweging die hij zelf in 1950 heeft opgericht.
Graham heeft de fakkel overgedragen aan zijn zoon Franklin
(48). Graham sr. blijft wel aan als bestuursvoorzitter van de on
derneming. Billy Graham ontkent dat hij nu met pensioen is.
Het zijn vooral de administratieve en bestuurlijke taken die zijn
zoon heeft overgenomen, aldus de beroemdste evangelist ter
wereld wiens gezondheid te wensen overlaat. Eerder dit jaar
moest hij een bezoek aan een internationaal congres in Amster
dam afzeggen omdat hij te zwak was om te reizen.
BEROEPINGSWERK
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Aangenomen: naar Kornhorn i.c-
.m.Marum: A. Bas te Lemele-Le-
melerveld.
OUD GEREFORMEERDE GEMEEN
TE IN NEDERLAND
Bedankt: voor Krimpen a/d IJs-
sel: T. Klok te Urk.
zoetermeer anp
De bijbel is niet het Woord van
God maar een boek van men
sen. Het verkondigt geen eeu
wige waarheden maar vormt
een veelkleurig geheel van ver
halen over mensen. ,,In de be
lijdenis wordt de bijbel het
Woord van God genoemd,
maar de exegese kwam tot het
inzicht dat het in de allereerste
plaats mensenwoorden zijn."
Dat schrijft de omstreden ge
reformeerde nieuwtestamenti-
cus prof. dr. C.J. den Heyer in
zijn 'theologisch zelfportret'
Ruim Geloven dat op 7 decem
ber verschijnt. Het boek is een
pleidooi voor een ruim geloof
dat niet in dogma's vastgeke
tend is. ,,Wie de bijbel in al zijn
veelkleurigheid tot zijn recht wil
laten komen, zal de belijdenis
uit zijn/haar hoofd dienen te
bannen."
De hoogleraar Nieuwe Testa
ment aan de Theologische Uni
versiteit Kampen deed in 1996
veel stof opwaaien met zijn
boek 'Verzoening. Bijbelse noti
ties bij een omstreden thema'.
Daarin stelt hij tot ergernis van
behoudende gereformeerden
dat de klassieke verzoeningsleer
niet als dogma in de bijbel te
rug te vinden is. Bovendien be
kent hij dat hij zelf weinig meer
kan aanvangen met de leer die
zegt dat Jezus' kruisdood de
mensheid van haar zonden
heeft bevrijd.
De gereformeerde synode
vond dat Den Heyer de 'diepte
van de klassieke verzoenings
leer' onvoldoende had gepeild
maar oordeelde niettemin dat
hij binnen de ruimte was geble
ven die hij als kerkelijk hoogle
raar heeft. Den Heyer uit in zijn
boek zijn verbazing over het feit
dat in de kerkelijke besluitvor
ming niet is ingegaan op de
moeite die veel kerkleden met
de verzoeningsleer hebben.
„Voor mijn besef wordt daar
mee geen recht gedaan aan de
ingrijpende geloofsvragen die
bij velen leven."
Den Heyer heeft met meer
kerkelijke dogma's moeite. Hij
bestrijdt bijvoorbeeld de opvat
ting dat Jezus een menselijke én
een goddelijke natuur heeft.
„De mens Jezus van Nazareth
krijgt in het Nieuwe Testament
de titel 'Zoon van God' om de
eenheid tussen God en die
mens tot uitdrukking te bren
gen."
De exegeet vindt bovendien
dat Jezus in kerk en theologie
een te centrale plaats inneemt.
Jezus is volgens hem niet unie
ker dan ieder ander mens.
Het irriteert Den Heyer dat
wetenschappelijke, theologi
sche informatie zo weinig door
dringt in de kerk. Dat komt vol
gens hem doordat 'vrijwel alle
kerken zich met dogma's en be
lijdenisgeschriften hebben om
ringd'.
Mede in antwoord op Den
Heyer publiceerden de Samen-
op-Wegkerken eerder deze
maand een rapport waarin ze
de klassieke kijk op Jezus en de
verzoening bevestigen. Den
Heyer vraagt zich af waarom bij
het schrijven van het rapport,
dat de SoW-synode op 1 de
cember bespreekt, alleen dog
matici en geen exegeten zijn
betrokken.
Amsterdam Twee rabbijnen bekijken in het Am
sterdamse hotel Krasnapolsky de Sinai Award. Het
kleinood speelde gisteren een centrale rol tijdens de
viering van het 40-jarig bestaan van het Sinai Cen
trum, de enige joodse psychiatrische instelling in
Europa. Het ziekenhuis in Amersfoort, dat een dag
behandeling in Amsterdam heeft, behandelt mensen
die door oorlog en vervolging getraumatiseerd zijn.
Tijdens de viering werd aan de Amerikaanse film
producent Steven Spielberg de Sinai Award toege
kend voor zijn inspanningen om verhalen van de
overledenen van de holocaust voor het nageslacht te
bewaren. Spielberg was overigens zelf niet aanwe
zig. Het beeldje zal hem in de VS worden overhan
digd.
FOTO ANP EVERT ELZINCA
Brusselse prof tegen 'karikatuur' van paus
kampen anp
Paus Pius XII (1939-1958)
heeft zich wel degelijk verzet
tegen de jodenvervolging tij
dens Tweede Wereldoorlog.
Beschuldigingen dat hij door
te zwijgen mede verantwoor
delijkheid is geweest voor de
holocaust, kloppen niet. Dit
schrijft prof. dr. H. Jansen in
zijn boek 'De zwijgende paus?
Protest van Pius XII en zijn
medewerkers tegen de joden
vervolging in Europa', dat
morgen verschijnt.
„Als we de encyclieken, toe
spraken, brieven en monde
linge instructies van Pius XII
zorgvuldig analyseren, komen
wij tot de conclusie dat de
paus tijdens de Tweede We
reldoorlog veertig keer een be
dekt appèl deed om de slacht
offers van de ideologie van ras
en bloed adequate hulp te
bieden", schrijft Jansen in zijn
900 pagina's dikke manu
script. „Pius heeft dus allesbe
halve gezwegen"
De paus had een goede re
den zijn kritiek in bedekte ter
men te leveren. Het onom
wonden aan de kaak stellen
van het antisemitisme had
Hitier wellicht aangezet tot
een nog wredere aanpak,
meent Jansen. „Met een
openbaar protest zou ik mis
schien de lof van de beschaaf
de wereld hebben geoogst,
maar de joden zouden aan
nog zwaardere vervolging
worden blootgesteld", lichtte
Pius XII zijn handelen toe.
Als belangrijkste bronnen
die getuigen van Pius' afkeer
van het antisemitische van
Hitier, noemt Jansen een
reeks documenten uit het Va
ticaans archief over de Twee
de Wereldoorlog. De Brit John
Comwell die in 1999 met zijn
boek 'Hitler's Pope' (De paus
van Hitier) de meest recente
aanval op Pius XII leverde,
ging volgens Jansen aan die
bron voorbij. Het resultaat
van die nalatigheid is een af
schuwelijke karikatuur van de
paus, vindt Jansen. Sinds 1990
is Jansen bijzonder hoogleraar
in de geschiedenis van chris
telijke literatuur over joden en
jodendom aan de Vrije Uni
versiteit van Brussel.
BOEKBESPREKING
Comelis Verhoeven (1928) schrijft in
zijn laatste boek 'Een cultuur van ge
weld' over 'meesters' als Lorenz, Wit-
genstein en Barthes. Collega-filosofen
van Verhoeven die kunnen fascineren,
zegt hij: „En aan wie wij willen gehoor
zamen omdat wij aan hun bestaan een
hogere graad van innerlijke samenhang
en creatieve geldigheid toekennen dan
het eigen hachelijke leven."
In 'Een cultuur van geweld' geeft Ver
hoeven er andermaal blijk van zelf voor
veel lezers een meester te zijn. In deze
tiende bundel van zijn verzamelde wer
ken geeft de voormalig docent oude ta
len, emeritus hoogleraar (UvA) in de
antieke wijsbegeerte, schrijver van een
indrukwekkend aantal boeken en arti
kelen en winnaar van de P.C. Hooftprijs
(1979), andermaal blijk van veel ge
leerdheid.
Het eerste essay stamt uit 1967. Verhoe
ven zelf beschouwt het als de kern van
zijn werk en de basis van zijn engage
ment. Zoals de titel al aangeeft gaat het
over geweld in al zijn facetten. „Tegen
over een compact ver
schijnsel als het geweld is
een zekere bescheidenheid
wel gepast. Want elke pre
tentie is al een vorm van
geweld", schrijft hij in zijn
woord vooraf.
In de eerste bladzijden
komt vervolgens al naar
voren waarom Verhoeven
gegrepen is door het on
derwerp. „We kunnen wel
zeggen dat we tegen de
oorlog en tegen het geweld
zijn; het kan onze vurige overtuiging
zijn dat oorlog overbodig is en afge
schaft moeten worden, dat alles is niet
zonder meer een vruchtbare gedachte.
We moeten lijden aan de realiteit en
ons bewust zijn van een tamelijk vol
strekte onmacht van de eenling.
Even later voegt hij hieraan toe: „Het
verschijnsel geweld speelt zich te ver
buiten het bereik van mijn invloed af en
confronteert mij te hardhandig met ei
gen ellendige machteloosheid." En:
cultuur r:
geweld
„Geweld is dat wat de filo
sofie onmogelijk maakt en
haar te schande maakt en
het is haar inspiratie. Het is
de ellende van de filosofie
dat zij geen einde kan ma
ken aan het geweld, maar
dat geweld een einde maakt
aan de filosofie."
Die kerngedachte - de
machteloosheid van de
denker tegenover geweld -
is de rode draad in het boek.
Al is het moeilijk bij Verhoe
ven één specifieke en leidende gedach
te aan te wijzen. Hij is een man van de
nuance.
In een hoofdstuk over foltering is te le
zen: „In het moderne beulswerk lijkt
sadistisch vakmanschap nog versterkt
te worden door een ideologische en po
litieke overtuiging. Wij nemen met ge
paste verbijstering kennis van zulke be
richten. Wij vragen ons af hoe zoiets in
deze tijd - en daar bedoelen we iets
heel moois mee - nog mogelijk is." En:
„De folteraar wil gelijkschakelen. Hij
kan de gelijktijdigheid van twee geloven
of waarheden niet verdragen. De tang
van het dilemma is het folterwerktuig
bij uitstek."
Uiteraard brengt Verhoeven hierna
weer de nodige nuanceringen aan. Kei
harde standpunten blijven uit. Zowel
beulen als slachtoffers beziet hij met
begrip, kritiek, verbijstering en afschuw.
Dat vereist een zekere afstand tot het
onderwerp. Anders kun je er geen lange
filosofische essays - vaak in ingewikkel
de bewoordingen - over schrijven.
Omdat tegenwoordig zonder veel om
haal wordt geschreven over geweld is
echter die afstandelijke nuance, waar
mee Verhoeven het begrip geweld in
zijn bundel 'omwikkeld', verhelderend.
onno van t klooster
Titel: Een cultuur van geweld
Auteur Cornelis Verhoeven
Uitgeverij: Damon
Prijs: 46 gulden
Feest Sai Baba
in Velsen afgel
wegens 'misbr
velsen ilan sluis
De Technische School
heeft een groot feest te
genheid van de 75ste verj
van de Indiase goeroe Sj
afgelast. Reden is de oms
reputatie van de 'weid
Onder het mom van ef
voedingsbehandeling' a
Baba vooral zijn jonge q
lijke volgelingen seksuei
bruiken, beweert een aan
vallige volgelingen'. i
De Nederlandse Sai Bj
ganisatie wilde een ruimi
school huren voor de fej
ten. Een maand geledeij
directeur J. Tuin van j
school benaderd doors
tiecomité tegen Sai Baba
tuigd door de bewerinj
het comité zegde Tuin
overeenkomst op.
De tip over het ven
misbruik kwam van een
geling, de 58-jarige S. R
ma uit Broek in Waterla
twintig jaar geloofd te
in de goede bedoeling
deze Indiase goeroe 'ava
zegt een reïncarnatie te
zijn leraar Sai Baba van
kwam zij tot inkeer en
met vijftien lotgenoten
De Sai Baba-organisai
inmiddels onderdak ge
in het sportcentrum
Universiteit van Amsl
Verhuurder R. Flink hei
bezwaar tegen de komst
volgelingen. „Natuurlijk
de negatieve publicite
trent Sai Baba ter ore ge
We hebben het daarom
legd aan onze juridisch
ling. Na onderzoek bleel
man niet naar Nederlan
en dat hier geen aankli
gen hem loopt. Wij vim
dus geen probleem."
De Sai Baba-organisa
geeft geen commentaar,
Pastores age
tegen bissch
groningen-dokkum gpd
Het verzet onder de rot
tholieke voorgangers in
dom Groningen tegen b
W. Eijk groeit. Het me
van de priesters en
werkers in Groningen, I
Friesland en de Noord
der heeft geen vertrouw
in het hoofd van het bist
Dat zegt priester P. V
uit Dokkum, eerder we
als pastor in de Kanaals
Oost-Groningen. Hij is
ter van de Vereniging i
toraal Werkenden,
meeste pastores in het
bij zijn aangesloten.
De voorgangers kuni
niet vinden in de g
ken rond de benoeming
Maastrichtse pastor R
naar als pastor van de Sl
nusparochie in Groninj
rochiebestuur e
werkers willen Wagena
gewild. Eijk heeft de ben
toch doorgezet.
Volgens voorzitter V
van de Vereniging van P
Werkenden heeft de bis
eerder twee priesters i
behoudende lijn van bu
bisdom aangetrokken.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met vrijdag.
Noorwegen:
Minder wind en in het noorden eerst
nog opklaringen. Verder vooral in het
zuiden veel regen, naar het noorden
toe en in de bergen overgaand in
sneeuw. Maxima landinwaarts rond
nul, aan de kust in het zuiden en wes
ten rond 8 graden.
Zweden:
Wolkenvelden, soms enkele opklarin
gen. maar ook hier en daar regen of
motregen, in het noorden overgaand
in sneeuw. Minder wind. In het zuiden
maxima rond +6 graden, in het noor
den eerst nog -8 graden, vrijdag minder
koud:
-2 graden.
Finland:
Meest bewolkt en eerst alleen in het
zuiden regen of sneeuw, geleidelijk
breidt de neerslag zich naar het noor
den toe uit. Afnemende zuidoosten
wind. Middagtemperatuur uiteenlo
pend van +3 graden in het zuiden tot -
8 in het noorden.
Denemarken:
Wisselend bewolkt met van tijd tot tijd
buien of regen. Middagtemperatuur
omstreeks 7 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot
tijd buien, maar minder wind. Vrijdag
eerst droog met zon, later weer regen.
Maxima uiteenlopend van een graad
of 8 in het noorden van Schotland tot
11 graden in het zuiden van Enge-
België en Luxemburg:
Vanuit het zuiden veel bewolking, ge
volgd door perioden met regen. Mid
dagtemperatuur rond 11 graden, in de
Ardennen wat lager
Noord- en Midden-Frankrijk:
Overwegend bewolkt en perioden met
regen. Vooraf in het westen veel neer
slag. Maxima rond 11 graden.
Zuid-Frankrijk:
Van tijd tot tijd en perioden met re
gen. Lokaal veel neerslag. Eerst aan
de westkust een stormachtige noord
westenwind. Middagtemperatuur tus
sen 12 en 15 graden
Spanje:
Flinke buien met onweer, veel neer
slag en langs de Golf van Biskaje veel
wind. Vrijdag iets droger. Maxima van
een graad of 11 in het noorden tot te
gen de 20 in het uiterste zuiden.
Portugal:
Vooral in het noorden en midden eerst
nog veel buien met kans op onweer.
Later vrijdag iets droger, maar nog wel
veel wolken. Middagtemperatuur
meest tussen 14 en 18 graden,
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Bewolkt en enkele buien met kans op
onweer. Vrijdag geleidelijk droog en
meer zon. Middagtemperatuur om
streeks 18 graden.
Marokko:
Westkust: Wolkenvelden enkele re
gen- of onweersbuien. Maxima tussen
16 en 21 graden.
Tunesië:
Donderdag eerst nog zon en droog. La
ter meer bewolking en vooral in het
noorden enkele regen- of onweersbui
en. Maxima 18 graden in het noorden
en 23 meer naar het zuiden.
Madeira:
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
vooral donderdag kans op een bui.
Middagtemperatuur rond 20 graden.
Canarische Eilanden:
Aan de zuidkant van de eilanden flink
wat zon. Aan de noordzijde meer wol
ken en vooral donderdag kans op een
bui. Maxima tussen 20 en 24 graden.
Duitsland:
Wolkenvelden, naast wat zon, ook hier
en daar enkel buien. Maxima tussen
de 7 en 10 graden.
Oostenrijk:
Eerst nog nu en dan zon en meest
droog. Vrijdag vanuit het zuidwesten
meer bewolking, gevolgd door flink
veel regen, boven de 1500 meter
overgaand in sneeuw. Maxima in de
dalen tussen de 8 en 11 graden.
Zwitserland:
Vanuit het zuidwesten toenemende
bewolking en regen, boven de 1200
meter overgaand in sneeuw. Vooral
aan de zuidkant van de Alpen veel
neerslag. Middagtemperatuur in de
dalen eerst 10 graden, later dalend
naar 7 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden en ook geregeld zon, in
Tsjechi kans op wat regen. Maxima
uiteenlopend van 5 graden in het oos
ten van Slowakije tot 10 in het westen
van Tsjechi
Hongarije:
Nu en dan zon en droog. Kouder met
een middagtemperatuur van ongeveer
12 graden in het westen tot 6 graden
in het oosten.
Italië:
Vanuit het noorden opnieuw buien
met kans op onweer. Vooral in het
noorden veel neerslag, in het zuiden
eerst nog zon. Middagtemperatuur van
een graad of 8 in het noorden tot 20
graden op Sicili.
Corsica en Sardinië:
Vanuit het noordwesten meer bewol
king, gevolgd door buien mogelijk met
onweer. Vooral op Corsica veel regen.
Maxima eerst 18 graden, later 15 gra-
Griekenland en Kreta:
Wisselend bewolkt en enkele regen- of
onweersbuien, vooral in het westen. In
het oosten meer zon. Maxima uiteen
lopend van 15 graden in het noorden
tot rond 19 graden op Kreta.
Malta:
Eerst nog zon en droog. Later op vrij
dag toenemende kans op buien. Mid
dagtemperatuur rond 20 graden.
Turkije en Cyprus:
Perioden met zon en eerst op Cyprus
nog enkele buien, misschien met on
weer. Maxima uiteenlopend van een
graad of 16 rond de Dardanellen tot
20 op Cyprus.
VRIJDAG 24 NOVEMBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08 16 Zon onder 16.36
Maan op 06.06 Maan onder 16.20
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.16 14.38 1 49 14.11
Laag 10.24 22.34 10.05 22.15
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19
temperatuur
mnn luchtdruk in
1000 hecto pascal
7 3 0,2 New Orleans
0.0 New York
0.8 Tel Aviv
12 1 0.0
1 -2 0,0
23 11 0.0
13 7 0.0
-1 -10 00
20 10 4 0
9 -1 0.0
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres Postbus 54,2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071 -5128
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
H. Schneider (adjunct)
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek (Centrum
chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties. 071 - 5323 51
Familieberichten: 023- 53173!
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071-53 1 5 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 to
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIE
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging ve
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen V
betaling.
VERZENDING PER P05T
Voor abonnementen die per post (bu
worden verzonden geldt een toeslag
aan portokosten per verschijndag.
W.F. Wegman,
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSET
Voor mensen die moeilijk lezen, sk
hebben of blind zijn (of een anden
leeshandicap hebben), is een san*
van het regionale nieuws uit hetU
Dagblad op geluidscassette beschl
informatie 0486-486486
Gesproken Lectuui,
INTERNET:
iv.leidschdagblad.nl MAIL
redactie.ld@damiate hdc nl
N H U I Z
ZIEK
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd I]
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
