Grote waterplassen of een roepende in de woestijn wi- Politiek als nieuwe religie Leiden Regio ■[ONDERZOEK JIH30ZU3CIN0 HORA EST rt* INSDAG 22 NOVEMBER 2000 Hoogheemraad Steegh waarschuwt voor onvermijdelijke droogteproblemen OEVOET li oigen moeten hebben ge- gidat hoogheemraad John n h van lotje is getikt. Wie tl er nu in actie tegen toe- ki tige. extreme droogtes op s noment dat het regenwa- |nland bijna aan de lippen d Wie vraagt er bovendien ai enorme zoetwaterbuffers, toch al overvolle Rand- Steegh glimlacht om de „Het is in elk geval ver- nd. Misschien dring je zo rj nelier door tot de mensen. ;n daad, ik had ook over wa nt erlast kunnen beginnen. dat kennen de mensen ui imerhand wel. Wie kan nu nog iets nieuws over toekomstplannen die or ti vrijdag ontvouwde op la imposium van het Hoog tij raadschap van Rijnland niet alleen de aandacht ;e de opmerkelijke ti- Als de hoogheemraad jn in krijgt, komen er ten en, ten zuiden en ten van de Leidse regio gro- ijz etwaterbuffers. In totaal ii die een oppervlakte be lt van 30 vierkante kilome- ni b tenminste drastisch op rl oerbehoefte kan worden kt ird. Anders moeten er mvangrijkere buffers ko- water is nodig om in rij ps in extreme droogte, zoals i jvoorbeeld het geval was zomer van 1976, het wa in Rijnland enigszins op ;ei i te houden. Als dat te ver 0 heeft dat grote gevolgen uijde landbouw, maar ook huizenbezitters. Steegh: ïeeste woningen in de ou den hier, zeker ook Lei- Uj zijn gebouwd op houten Als de koppen daarvan komen te staan, begin- üe te rotten. Dat proces loorgaan, ook als het wa- later weer stijgt. De - men zijn niet te overzien Hoogheemraad John Steegh: „Het duurt vaak lang voordat de agrarische sector zelf met creatieve oplossingen komt. Dat zag je bij het mestpro bleem. Waarschijnlijk gaat het ook zo met de problemen rond extreme droogte. Het zal eerst een keer mis moeten gaan, vrees ik." FOTO HIELCO KUIPERS als huizenbezitters al hun fun deringen moeten vervangen." Extreme droogtes komen vol gens de hoogheemraad statis tisch gezien eens in de 35 jaar voor. „Door de klimaatsveran dering zal het inmiddels mis schien zelfs wel eens in de 20 jaar zijn geworden. Het is allang niet meer de vraag *Öf er extre me droogtes kpmen, maar wan néér." De waterbuffers moeten er daarom zo snel mogelijk ko men, vindt hij. „Stel dat ieder een onmiddellijk zijn medewer king zou verlenen, dan nog duurt het in Nederland gemid deld tien jaar voordat zoiets is gerealiseerd." Voorwaarde is dan wel dat de overheid de ruimte voor die buffers reserveert. Dat is een van de andere redenen dat Steegh juist nu zijn plannen naar buiten heeft gebracht. De regering presenteert binnenkort de zogeheten Vijfde Nota ruim telijke ordening, waarin de toe komstige inrichting van Neder land is geschetst. Steegh: „Van alle kanten worden er grote ruimteclaims neergelegd. Er moeten meer bedrijfsterreinen komen, meer ruimte voor wo ningen, voor recreatie, noem maar op. We willen ervoor wa ken dat we in die discussie wor den platgewalst. Het hoog heemraadschap is in dit soort discussies meestal een beschei den organisatie. We doen ons werk vooral in stilte. De proble men die op ons afkomen zijn echter zo groot, dat we die be scheidenheid maar eens van ons hebben afgeworpen. Met de huidige middelen redden we het straks niet meer." De eerste reacties van de bui tenwacht op zijn plannen lijken niet erg hoopgevend. De land en tuinbouworganisatie WLTO twijfelt, op z'n zachtst gezegd, aan het nut van de zoetwater buffers. Als er al droogteproble men komen, dan is het volgens de WLTO maar zeer de vraag of de buffers daarvoor de juiste oplossing zijn. De organisatie ziet kortom niet in waarom Geert Jan Klein Bluemink schreef boek over Henry Kissinger DOOR PETER GROENENDIJK Nieuwsgierigheid is de belangrijkste drijfveer voor de L enschap. De rubriek In Onderzoek doet een willekeurige C0[ p uit de vele onderwerpen waar Leidse onderzoekers zich ^hebben verdiept. Vandaag: Politicoloog Geert Jan Klein Bluemink over Henry Kissinger. 3! 5 nd v Kissinger, icoon van de eeuw. Sinds zijn en- Llnde internationale poli- n 1970, verschenen hon- in studies over de Ameri- fl ie politicus en schrijver, l i|an Klein Bluemink voeg- ear onlangs zijn proef- 1 it Kissingerian Realism in :Qr ational Politics aan toe, oek over de politieke beelden van Kissinger en H rsprong daarvan. Klein ^nink legt in zijn boek ver- nde verbanden, onder tussen Kissingers ideeën fvan de filosoof Immanu- it. Alfred Kissinger (1923) geboren in Duitsland, van joodse ouders. Kissinger opgroeit, )uitsland in de ban van ts antisemitisme en zijn rs besluiten in 1938 naar MIE ila te vluchten. Kissinger zelf dus ongedeerd, maar toot deel van zijn familie achter en komt tussen en 1945 om. Alleen de ge- te Kissingers overleven de terika bouwt Kissinger, en nieuw paspoort en ieuwe voornaam, al snel tote reputatie op als poli- og. Hij doceert aan de jj, ird University en baart met publicaties over meer nucleaire oorlog- Jg. In 1969 stelt Richard ito em aan adviseur en jnï 3 wordt hij minister van ietü tlandse zaken. Voor zijn «cN den in Vietnam in dat jaar ngt hij de Nobelprijs voor uéde. Kissinger bemiddelt :hw ina en het Midden-Oos- an>< iblijft minister tot het fden van president Jim- ifter in 1977; tot op de tn vandaag publiceert hij m Wlitiek en politicologie. fprian Realism in Inter pol Politics, het onlangs 'enen proefschrift van Bluemink, is geen biogra- ezijn er, vindt ook Klein link, al genoeg. „Het gaat tl zozeer om de persoon fcer, maar om zijn ideeën tlaties tussen landen", ij. „Zie het boek maar als 'or/d according to Kissin- deri f ger. Ik heb zijn denkbeelden geanalyseerd, maar ook gepro beerd om uit te zoeken hoe hij eraan is gekomen. Ik ben op zoek gegaan naar de oorsprong van zijn politieke denkbeel den." De basis voor die denkbeelden, zo meent Klein Bluemink, ligt in Kissingers jeugd. „Door de ervaringen die zijn familie on der' Adolf Hitler heeft moeten doorstaan, is Kissinger van zijn geloof gevallen. Zijn God stierf in Auschwitz." Van een godsdienstige jonge man verandert Kissinger in een zoekende, zo stelt Klein Blue mink. „De man zoekt op dat moment een houvast. Wat, zo vraagt hij zich af, is de beteke nis van geschiedenis als er geen God is? Belijdend is hij niet meer, maar religieus is Kissinger altijd gebleven." Kis singer denkt die betekenisge ving en houvast te vinden in de filosofie, waar hij in Harvard mee in aanraking komt. Hij leest onder meer de werken van Immanuel Kant, Duits filo soof uit de achttiende eeuw die schteef over relaties tussen sta ten en over vragen als: Waar om vechten mensen met el kaar? Ligt dat aan de mens of aan de maatschappij? Kants fi losofie over een internationaal volkerenrecht, vastgelegd in werken .als Zum ewigen Frieden uit 1798, spreekt Kissinger sterk aan. In de loop van de jaren vijftig en zestig, wanneer Kissinger faam verwerft als politicoloog en schrijver, ontwikkelt hij zijn theorieën over hoe de relaties tussen landen eruit zouden moeten zien. Kissinger hangt het 'politiek realisme' aan: de problemen van staten probe ren te zien vanuit het perspec tiefvan die staten zelf, niet vanuit het perspectief van een hogere, internationale macht. Alleen wanneer je oog hebt voor het belang van de staat, het nationaal belang, kun je streven naar een machtseven wicht tussen verschillende sta ten. Dat machtsevenwicht heeft Kissinger tot het doel van zijn politieke filosofie gemaakt. Juist vanuit die visie is Kissin ger niet te spreken over het in stituut Verenigde Naties, zo stelt Klein Bluemink. „Volgens Kissinger moeten landen gelij ke doelen, united notions, heb ben voordat ze united nations kunnen worden. Die voorwaar de ziet hij in de VN niet: veel landen hebben andere rede nen dan internationale stabili teit om lid te worden van de VN." En juist ook vanuit deze visie bereikt Kissinger succes als di plomaat. Hij bespoedigt de toenadering tussen Amerika en China, zorgt persoonlijk voor Geert Jan Klein Blue mink. FOTO HENK BOUWMAN een bestand in Vietnam in 1973 en bereikt in 1974 een wa penstilstand in het Midden- Oosten. Telkens is zijn oog voor de verschillende belangen van de landen in conflict van doorslaggevend belang. Be roemd wordt zijn pendeldiplo matie tijdens de crisis in het Midden-Oosten, waarbij hij zich verplaatst in de proble men van de verschillende sta ten: een symbool voor zijn ver sie van het politiek realisme. Het zal echter ook deze visie zijn die het einde van Kissin gers politieke carrière betekent. Wanneer Jimmy Carter in 1977 de nieuwe president van Ame rika wordt, is het politieke ein de voor Kissinger nabij. Carter, de idealist, stelt het belang van mensenrechten boven het sta- tenbelang - een politieke theo rie die lijnrecht tegenover Kis singers realisme staat. Klein Bluemink: „In Kissingers rea lisme zijn mensenrechten on dergeschikt aan statenbelan- gen. Carter vindt Kissinger dan ook veel te rechts, hij zoekt een andere minister." Het belang van het onderzoek naar Kissingers ideeën en de bronnen daarvan is niet puur historisch, aldus Klein Blue mink. „Delen van Kissingers realisme blijven van belang. Je moet de manier waarop onze wereld is ingedeeld niet klakke loos accepteren, maar perma nent kritisch beschouwen. Kijk naar de uitbreiding van de Eu ropese Unie naar Oost-Europa: ook daar gaan landen met ver schillende notions een verbond aan. Vanuit Kissingers gedach tegoed kunnen wij daar onze vraagtekens bij plaatsen." Toch is Klein Blueminks boek ook 'gewoon' een boeiend ver haal over iemand die op zoek gaat naar houvast en dat uit eindelijk vindt in een politieke theorie die een grote invloed op de wereld zou hebben. „De jood Kissinger paste niet meer in de religieuze traditie door dat hij zijn geloof verloor. Maar religieus is hij gebleven: via de filosofie belandt hij bij een po litieke visie die hem het gevoel geeft dat hij de wereld begrijpt. Kissinger heeft zich tot een nieuwe religie bekeerd: het po litiek realisme." Opmerkelijke stellingen toegelicht Katten (Felis catus) behoren tot de beste anti depressiva momenteel voorhanden. Stelling 14 bij het proefschrift Tongue in cheek waarop de Amsterdamse bioloog Jaap de Visser twee weken geleden is gepromoveerd aan de Leidse universiteit. „Katten halen je uit je depressiviteit. Ze vragen aandacht, zitten soms opeens een uur bij je op schoot en vooral het aaien geeft... Nou ja, ik denk niet dat het serotonine veroorzaakt, het middel dat in medicijnen zit. Ik geloof ook ze ker dat antidepressiva helpen. Maar ik denk wel dat aaibare dieren depressieverlagend werken. Mijn proefschrift gaat over tropische vissen. In middels werk ik tijdelijk voor de Vereniging Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming en binnenkort treed ik in dienst van de Universiteit van Amsterdam, waar ik me ga bezighouden met de geschiedenis van de natuurwetenschap pen. Ik heb zelf twee katten gehad, die zijn alle bei dood. Ach, ik had ook kunnen schrijven: partners behoren tot de beste antidepressiva. Dat merk je pas goed wanneer je je partner ver liest. Dat is mij overkomen, jaren geleden. Toen heb ik gemerkt dat mijn katten een andere rol speelden dan alleen die van huisdier te zijn. boeren 'van het veen moeten worden gejaagd'. Steegh had de reacties een beetje verwacht. „Het duurt vaak lang voordat de agrarische sector zelf met creatieve oplos singen komt. Dat zag je ook bij het mestprobleem. Ze hebben zich lang tegen oplossingen verzet, tot ze inzagen dat ze op de oude voet niet meer verder konden. Dat de maatschappij dat eenvoudig niet meer accep teerde. En pas dan komen er ingenieuze oplossingen. Ik ben bang dat het ook zo is met het droogteprobleem. Het zal eerst een keer mis moeten gaan, vrees ik. Maar het is wel grappig dat de organisatie die nu het hardste piept, de WLTO, de mensen vertegenwoordigt die er het meeste baat bij hebben. Het is trouwens onzin dat wij boeren van het veen willen ja gen. De buffers komen hele maal niet in de veengebieden. Ze komen in de diepe droog makerijen, aan de rand ervan." De agrariërs zeggen in hun eerste reacties dat ze het droog teprobleem te lijf hopen te gaan met, eventueel nog te ontwik kelen, technische oplossingen. Steegh vreest dat dat een illusie is. „Ik wou dat ik ze had, die technische oplossingen. Het werkt niet zo als met waterover last. Dat is vaak een lokaal pro bleem. Er is op een plek een overschot aan water, dat kun je met wat kunst- en vliegwerk meestal wel naar een andere plek krijgen. Daar kunnen tech nische oplossingen helpen. Met droogte is dat niet zo. Dat blijft niet beperkt tot Rijnland alleen. Waar moet je het water van daan halen als iedereen er een tekort aan heeft? Er is wel eens geroepen dat we het dan maar uit het IJsselmeer moeten ha len. Maar als je de landelijke waterbehoefte tijdens extreme droogte daarmee wil oplossen, moet je een dijk van twee meter om dat meer zetten. Dat zie ik nog niet gebeuren. Andere technische oplossingen ken ik niet." Lachend: „Behalve dan om tijdens zo'n droogte een paar indianen met regendansen hier naar toe te halen." De hoogheemraad vindt aan het vraagstuk trouwens ook een principieel kantje zitten. „Wa terschappen moeten eerst pro beren hun eigen broek op te houden. Als je dat hebt gedaan, en je komt er nog niet uit, pas dan sta je sterk als je bij ande ren aanldopt voor hulp." Toch begrijpt Steegh de bezwaren van de agrariërs wel. „Het pro bleem is dat je snel bij hun grond uitkomt als je dit soort grote ingrepen wilt doen. Zelfs hier, in deze drukke Randstad, is nog altijd meer dan de helft van alle grond in gebruik bij agrariërs. Bovendien sloop je natuurlijk niet een stad voor een waterbuffer, laten we wel wezen. Agrariërs zijn dus al snel de dupe. Maar aan de andere kant... de economische schade tijdens een extreme droogte zal enorm zijn. En het is de vraag of verzekeringen de kosten uit eindelijk wel zullen dekken. De schade is immers te voorzien, want statistisch is zo'n droogte gewoon een kwestie van tijd." De kosten voor de waterbuf fers zullen trouwens ook enorm zijn. „Het blijft een ruwe schat ting, maar ik denk dat we, de maatschappij, al snel een mil jard gulden kwijt zijn. Maar goed, dat is een eenmalige uit gave waarmee je veel financiële ellende kunt voorkomen. Die waterbuffers kunnen trouwens ook op andere manieren waar de hebben. Ze kunnen dienen voor watersport, als je er ten minste voor zorgt dat ook tij dens het hoogtepunt van een droogte er nog een paar meter water in staat. En denk ook eens aan woningbouw er om heen. Als je er huizen omheen bouwt, wordt dat een nieuwe goudkust. Dat levert ook geld op." Hertog-Jan bockbier 6-Pack, 6 flesjes a 30 d. Met Klantenkaart A99" oc ócdc /za KQUMar Leidsch Dagblad EVEN ANNO 1900 Donderdag 22 November NOORDWIJKERHOUT - Mevrouw de weduwe J.C. Hoog-Enschedé, op den huize 'Dijk en Burg', alhier, overleden, heeft nog onderstaande legaten ver maakt: Hervormde kerk alhier 1000, Hervormde armen alhier 1000, Hervormde kerk te Voorhout 500, de Nederlandsche Protestantenbond 500, de Prins-Hendrik-Stichting te Egmond 300, de Maatschappij tot opvoeding van weezen in het huis gezin 300, Diakonessen-arbeid te Noordwijk 300, 'Ons Huis' te Noordwijk-aan-Zee 300, de 'Oranjebond van Orde' te Utrecht 300. TER AAR - In het volgend jaar zal in deze gemeente een aanvang worden gemaakt met het bouwen van een nieuwe R.-K. kerk te Langeraar, daar de thans bestaande te klein is. Naar men verneemt, zal, wan neer deze bouw is afgeloopen, worden overgegaan tot de stichting in die nabijheid van een zusters- school. ADVERTENTIE - UITZENDING DINERS van 80 Cts., 1 Gld. en hooger. Wed. A.J. Backer, Papengracht 4. ANNO 1975 Zaterdag 22 november LEIDERDORP - Bijna ieder jaar levert de begroting van streekmuziekschool Rijnakkoord vragen op in de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten Leiderdorp, Hazerswoude, Alkemade, Koudekerk en Woubrugge. Ook de gemeenteraad van Alkemade vond de kosten voor de gemeente wel erg hoog. Rijnakkoord-directeur D. Vogel begrijpt wel waar om: „Het muziekonderwijs is een landelijk pro bleem, omdat de kosten neerkomen op de gemeen ten. Het rijk draagt ongeveer drie procent bij in de exploitatie van muziekscholen. Dat zal zo'n vijf pro cent worden, maar als u bedenkt dat het gaat om een exploitatie van bijna een miljoen gulden.... Van de rijkssubsidie kunnen we nauwelijks een volledige kracht bekostigen." Rijnakkoord heeft 34 docenten, waarvan een aantal parttime. De provincie draagt ook bij, maximaal 40.000 gulden. Het grootste deel van de inkomsten moet dus komen van de gemeen ten en van de lesgelden. B en W van Alkemade hebben in hun antwoord aan de raad gewezen op de algemene muzikale vor ming (amv) die als proef voor twee jaar op de basis scholen in Woubrugge wordt gegeven in de klassen twee en drie. Aan het eind van dit jaar zijn die twee jaar om en directeur Vogel, die de lessen zelf geeft, meent dat zijn amv-onderricht wel degelijk effect heeft gehad. Hij omschrijft amv als 'een onderdeel van de harmonische vorming van het kind'. Hij geeft een lesuur amv per klas per week. De kinderen krij gen dan onderricht in notenschrift, maatritme en er wordt gedaan aan gehoorvorming. Schoolhoofd Couperus van de prot. christelijke school oordeelt positief over het amv-onderricht op zijn school. „Wij zijn erg blij met de gang van zaken. Met de kerstvakantie zijn de twee jaar om en zullen de kinderen een proef afleggen. Ik heb daar goede verwachtingen van. Wanneer de muziekles wordt ge geven door de onderwijzer hangt er veel van hem af. Wanneer een specialist die lessen geeft kun je niet anders verwachten dan dat daar een positieve in vloed van zal uitgaan. Mijn collega van de openbare school denkt er ook positief over." f f0 f. P, v.J, i ÉÊT 'r t - LEIDEN - In het Antoniusclubhuis bracht operettevereniging Crescendo de operette Grafin Mariza van Emmerich Kalman ten tonele, onder leiding van W. van Strien. De zaal was goed bezet en heeft zeer mee geleefd met de niet al te ingewikkelde intriges, die operettes gewoonlijk eigen zijn. FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden Ivoor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te sturen naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 /VB Leiden of door contante betaling aan de balie van het l eidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. II ontvangt de foto binnen drie weken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 15