Bubbledeck wint derde Rijnland Innovatieprijs
dialect
Leiden Regio
rgeer en Van Hoesel
ar debatwedstrijd
Kinderopvang in Stevenshof
Kuisters en uppies
317 NOVEMBER 2000
minkhorst
Vergeer uit Leiden en
an Hoesel uit Hoogmade
nee aan de voorronden
Thorbeckeprijs, een
tlijkse debatwedstrijd
olitici. Vergeer voert de
'in aan in provinciale
van Zuid-Holland. Van
is het enige raadslid van
n zijn gemeente la
lde.
;n met 32 anderen strij-
pgeer en Van Hoesel
feg in Utrecht om een
vier finaleplaatsen. Die
s op 7 december in het
vvan de Tweede Kamer
1 Haag. De wedstrijd is
id! liatief van de Vereniging
|ke, de Stichting Hol-
ebate en NRC Handels-
e twee jaar reikt de ver
eniging een prijs uit aan een ge
kozen volksvertegenwoordiger
'die uitblinkt in politieke wel
sprekendheid.'De 34 kandida
ten zijn deze keer lid van pro
vinciale staten of van een ge
meenteraad. Ze zijn voorgedra
gen door burgemeesters, ge
meentesecretarissen en Com
missarissen van de Koningin, of
ze hebben zichzelf opgegeven.
De laatste winnaar van de
Thorbeckeprijs was Paul Ro-
senmöller, fractieleider van
GroenLinks in de Tweede Ka
mer. Ook Flits Bolkestein en
Hans van Mierlo wonnen de
trofee een keer.
De politieke debaters moeten
bijvoorbeeld uitmunten in re
devoeringen, overtuigings
kracht en in het vasthouden
van de aandacht van hun toe
hoorders. En bij het debatteren
gaat het niet om gelijk hebben,
maar om gelijk krijgen.
ADDER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken,
(l je buurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt
stadsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden
ulird naar Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden.
J ax: 071-5321921; e mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
IAS In buurthuis de Pancrat aan de Middelstegracht 85 is
j1' gde gelegenheid om te klaverjassen. Woensdag kunnen 50-
--bingo spelen. Beide dagen wordt er om 13.30 uur begon-
»s [AS De fractie van de Socialistische Partij houdt maandag
preekuur in buurthuis de Pancrat, Middelstegracht 85. le
isvan 19.30 tot 20.30 uur welkom om zijn of haar wensen
e buurt, de woonsituatie of de gemeente te laten weten. De
dsleden willen graag de mening horen van de bewoners
esloopplannen voor huizen aan de Oranjegracht en Waard-
i over de mogelijke vestiging van een dagopvang voor ver-
Voor mensen met wagen of advies over onder meer
ibsidie of juridische zaken houdt de SP-Hulpdienst spreek-
IINWIJK De jaarlijkse St. Maartensbazar van de Rudolf Stei-
M ooi wordt morgen gehouden. Tussen 10.00 en 15.00 uur is
ooi vol activiteiten. Voor peuters en kleuters is er een kabou-
Inde grote zaal zijn allerlei kinderspelen rond het thema
nep: je kunt verkleed als een Romein aanliggen aan een Ro-
banket. Ook is er een verkoop van onder meer handge-
poppen, houten speelgoed, kinderboeken of keramiek. De
'Steinerschool staat aan de César Franckstraat. De op-
ivan de bazar is zowel voor het opknappen van de bene-
ïgvan de school als voor een Vrije School in het buitenland.
INWIJK In het Van der Willigenhof aan de Apollolaan 264 is
dinsdagmiddag van 14.30 tot 16.30 uur soos met onder
aarten, rummiekub, dammen en schaken. De entree be-
*11,25 gulden.
MEESTERSWIJK Wij leven in een tijd waarin de druk van de
ienorm toegenomen is. Cursus en opleidingscentrum de
boom biedt een cursus aan om, met behulp van praktische
ïgen, meditatief en effectief te leren om te gaan met tijd en
De cursus wordt gegeven op donderdag 23 en 30 novem-
en 21 december van 20.15 tot 22.15 uur. De cursus kost 245
De Zonneboom staat aan De Laat de Kanterstraat 5, tele-
123137.
i
DERKWARTIER Speciaal voor wouwen en senioren die on-
en computer hebben aangeschaft houdt de Hobby Compu-
b maandag een inloopochtend in buurthuis 't Spoortje. Van
111.30 uur zijn medewerkers van de HCC aanwezig om vei
lde computertoepassingen te laten zien. 's Avonds is er een
over beleggen met behulp van de computer. Het buurthuis
an de Bernhardkade 40. Meer informatie bij Mildred Boon,
5722147.
6 Dl Bingo-liefhebbers kunnen zondag naar het buurtcen-
omen, want om 13.00 uur worden er 10 rondes en 1 super-
bingo gespeeeld. De zaal in buurtcentrum de Kooi aan de
aat 49 gaat om 12.30 uur open.
DERKWARTIER In buurthuis 't Spoortje aan de Bernhardka-
zondag van 10.00 tot 15.30 uur weer koopjes te halen op
pjesmarkt. De toegang is gratis.
hl MORS De LWO verzorgt woensdag 22 november een work-
a D-kaarten knippen. Onder deskundige leiding worden
arten geknipt. Deze workshop wordt gegeven in buurthuis
iwijck, Topaaslaan 19, aanvang 20.00 uur. De kosten bedra-
50 gulden, inclusief materiaal en een kopje koffie.
ISHOF Speeltuinvereniging Stevenshof houdt morgen een
i> De zaal aan het Carry van Bruggenpad is vanaf 19.45 uur
dii im 20.00 uur wordt begonnen.
li ENHOEK In Naturalis is zondag een dialezing over het pre
ien bewaren van skeletten. Aanvang 14.00 uur. De toegang
lezing bedraagt 5 gulden, wordt er ook een bezoek aan het
et ingebracht dan zijn de kosten 15 gulden. Naturalis is aan
ivinweg 2, telefoon 5687600.
riasis Vereniging Nederland, Afdeling Midden Nederland,
28 november een voorlichtingsbijeenkomst 'Psoria-
ermee om...?'. Drs. M. Wintzen, dermatoloog te Lei-
fzorgt de inleiding over de verschillende soorten lokale be-
ingen, waarna er gelegenheid is om wagen te stellen. Na de
ser een presentatie van een patiëntenondezoek over zalven
nes, met medewerking van de firma Leo Pharma. Docu-
ie over de huidziekte is in ruime mate aanwezig. Voor na-
formatie kan contact worden opgenomen met het secretari-
v sreniging, telefoon 070-3820202 (tijdens kantooruren),
ijeenkomst wordt gehouden in het Leids Universitair Me-
jentrum aan de Albinusdreef 2 en begint om 20.00 uur.
leiden pablo cabenda
De bolletjesvloer viert eindelijk
triomfen. Nadat Bubbledeck
Nederland BV al twee keer
wuchteloos werd genomineerd
voor prestigieuze bedrijfsprij-
zen als de Europese en Natio
nale Milieuprijs, ging de Leidse
onderneming gisteren met de
Rijnland Innovatieprijs 2000
naai' huis. Vijfentwintigduizend
gulden en een trofee voor een
revolutionaire methode voor
het bouwen van vloeren, uitge
reikt door de Kamer van Koop
handel. Daarmee liet het Leidse
bedrijf de twee andere genomi
neerden, Ecofill uit Zoeterwou-
de en Laserpromotions bv uit
Leiden achter zich.
Directeur R. Plug deelde in de
Holiday Inn een publiek van
genomineerden en belangstel
lenden mee waarin het revolu
tionaire van zijn bedrijf nou
stak. In de vloer. Een bubble
deck vloer bestaat namelijk uit
de holle gerecyclede kunststof
bollen die zijn verwerkt in de
middenruimte. Daardoor wordt
de spannning van de vloer in
De cheque ter waarde van 25.000 gulden wordt uitgereikt aan directeur R. Plug. Vanaf links: directeur van
de Kamer van Koophandel Rijnland A. Berkhout, Plug, voorzitter van de Kamer van Koophandel Rijnland J.
Blommers en voorzitter van het MKB Nederland Hans de Boer. foto hielco kuipers
twee richtingen opgevangen en grind en cement, met gunstige lichter en heeft een groter
kan aanzienlijk in grondstoffen gevolgen voor het milieu. De draagvermogen. Zo licht zelfs,
worden bespaard zoals zand, bubbledeck vloer is daarbij dat het systeem volgens Plug
gebouwen kan opleveren die de
helft minder wegen en hetzelf
de draagvermogen hebben.
Het bedrijf aan de Admiraal
Banckerweg heeft met zijn in
novatie een ware bollenvloer-
opmars ontketend. De Millen
niumtoren aan het Weena in
Rotterdam en de Office Tower
bij Amsterdam CS, die eergiste
ren werd opgeleverd, zijn beide
voorzien van bolletjesvloeren.
De gasten in het te verrijzen Pa
lace Hotel in Noordwijk zullen
over niet te lange tijd op kunst
stof bollen lopen. En inmiddels
is ook België ook aan de revolu
tionaire vloer gegaan. R. Plug
directeur van Bubbledeck ziet
de prijs niet echt als een bekro
ning op het werk van zijn be
drijf, omdat Bubbledeck nog
maar drie jaar bestaat. „Voor
mij is dit meer een bevestiging
voor de kwaliteit van het sys
teem. Ik denk dat de conventio
nele betonnen vloeren op den
duur geheel verdwijnen. Niet
alleen in de hoogbouw waar we
tot nu toe voor hebben ge
bouwd, maar ook in laagbouw
en woningen. Dat zal misschien
leiden Wethouder
Hans Buijing van Wel
zijn gaf gisterenoch
tend een symbolisch
startsein voor het slaan
van de eerste paal van
een nieuw gebouw
voor kinderopvang in
de Stevenshof in Lei
den. De behoefte aan
kinderopvang en bui
tenschoolse opvang is
in Leiden de laatste ja
ren sterk toegenomen.
De Centrale Organisa
tie Kinderopvang Lei
den (COKL) kampt met
grote wachtlijsten,
vooral in de Stevenshof
en Burgemeesterswijk.
Het gebouw wordt
strategisch neergezet,
namelijk in de buurt
van drie basisscholen.
foto hielco kuipers
wel wat langer duren omdat de
problemen met draagconstruc
ties daar veel minder spelen.
Bubbledeck is daarvoor niet
meteen een voor de hand lig
gende oplossing."
Plug zegt het geld te gaan ste
ken in het verbeteren van het
productieproces. „Het systeem
zelf is prima, maar er kunnen
nog wat details in de productie
beter."
In 1999 maakte Bubbledeck
kans op de Europese milieup
rijs van de Europese Commissie
en de Nationale Milieuprijs van
het Ministerie van Verkeer
Ruimtelijke Ordening en Mi
lieu. Beide prijzen gingen aan
de neus van het bedrijf voorbij.
Maar dat de bolletjesvloer,
een uitvinding van de Deense
ingenieur J. Beuning, steeds
meer kan rekenen op erken
ning, bleek wel uit de uitroep
van de voorzitter van MKB Ne
derland Hans de Boer. Bij het
uitreiken van de tweejaarlijkse
prijs riep hij Leiden ten over
staan van de verzamelde onder
nemers uit tot hoofdstad van de
'Bollenstreek'.
Theaterschool
in actie op
niet-winkeldag
De Jeugdtheaterschool Leiden
e.o. luistert met straattoneel de
'Internationale niet-winkeldag'
op die op 25 november wordt
gehouden. De leerlingen van de
school voeren tussen 12.00 en
14.00 uur sketches en mime-
voorstellingen op tussen het
winkelend publiek. Daarmee
hopen ze aandacht te vragen
voor de achtergronden van de
'niet-winkeldag', die is bedoeld
om mensen te laten nadenken
over het verminderen van hun
consumptie.
Verschillende groepen van de
school brengen in de Haarlem
merstraat voor de Hartebrug-
kerk het lied 'Geluk is gratis' ten
gehoren. Verder komt Sinter
klaas met zijn Pieten om 13.45
uur een kijkje nemen. Daarbij
worden de rollen een keer om
gedraaid en geven kinderen de
goedheiligman cadeautjes. De
niet-winkelaars delen verder
ballonnen uit met de tekst 'Ik
heb alles al' en de 'Consumin-
derkrant'. Bij slecht weer wijkt
het hele gezelschap uit naar de
hal van station Leiden Centraal.
Mijn stukje van een paar weken geleden over
kuistere, 'knikkeren', bracht Anneke Bink even
terug naar haar jeugd op de Kijfgracht. „Wat ik
miste in het artikel was het woord kuisters voor
stuiters en knikkers. De kinderen van mijn
grachtje gebruikten het woord allemaal. Zo had
ik bijvoorbeeld ook een kuisterzakkie waarin
mijn kuisters zaten. Maar Luister had ook nog
een paar heel andere betekenissen. Als ik mijn
hoofd gestoten had en er een bult verscheen, dan
liep ik dagen met een kuister op mijn kop. En van
een buurvrouw die een behoorlijk grote 'voorge
vel' bezat werd gezegd: 'ze heb van die grote
kuisters'."
I lenk Boting en Berthy
Edelaar vullen dit nog
aan. „Iemand een stomp
voor z'n hoofd verkopen
was: 'iemand 'n kuister
voor z'n harses geve'.
Harses was overigens ook
zo'n typisch Leids woord.
We zeiden nooit hoofd,
altijd harses. Hoofdpijn
was dus pijn in me harses.
En het woord pijn werd
uitgesproken als het Frans
pain, maar dan wat plat
ter."
J. Meyer bracht meer licht
in de duisternis wat be
treft de herkomst van
kuister. Hij wees op het
woord kuis dat 'knots' be
tekent en gewestelijk ook
'stenen knikker'. In het
'Etymologisch Dialect
woordenboek' van Prof. A.
Weijnen staat te lezen dat
kuis of kuize verwant zou
zijn aan koon en kogel en
dat de grondbetekenis
'iets bolronds' is. Dat ver
klaart bijna alle betekenis
sen van kuister. zowel 4e knikker, als de bult en
de borsten van de buurvrouw zijn rond. Het ron
de karakter van de stomp kan ik nog niet hele
maal inzien. Tenzij we ervan uitgaan dat de ge
balde vuist waarmee die mep verkocht wordt ook
enigszins bol van vorm is.
Henk Boting en Berthy Edelaar kenden nog an
dere soorten knikkers en wat knikkertermen. Een
kleine glazen knikker heet een uppie. Van Dale
vermeldt dat een uppie met name werd gebruikt
voor een knikker die je na een verloren spel van
je speelgenootjes kreeg om weer opnieuw te kun
nen beginnen. Verder is er ook nog een foekie,
die is wat groter dan het uppie. Van beide woor
den is de herkomst onbekend.
Wat de knikkertermen betreft: over klauwtje leg-
ge heb ik al eens geschreven. Dat was: je hand te
dicht bij de te raken knikkers leggen. Je speelde
dus een beetje vals. Dan was er ook nog het zo
genaamde schojfele, de knikker met de rug van
de vingers over de grond schuivende voortbewe
gen. Het is duidelijk dat dit schojfele verwant is
aan het woord schuiven. En tenslotte had je het
ketse, het gooien of het werpen van de knikker, in
plaats van die te rollen.
Een van mijn liefste winterbezigheden was vroe
ger 'baantje glijden'. Ie
^I^H nam een lange aanloop
en zette vervolgens je voe-
ten schuin naar links of
naar rechts om zo over
het ijsbaantje te glijden.
I Dat baantje werd door het
vele gebruik steeds glad -
I der. Wij noemden dat glij-
Ö^B den in Bergen op Zoom
sliedere. Het l eidse woord
voor dit kinderspel is mij
niet bekend. We) dat voor
een ander winterspel:
I over dun ijs rennen. Het
ijs golfde dan heen en
weer.
Deze sport werd ijssie
brouwe genoemd. (Mis
schien is brouwen een
verbastering van bou wen
in de zin van 'het brullend
breken van de zee op het
strand?' Dan is er gewoon
een r toegevoegd. Net zo
als de Leidenaar spreekt
over marzel in plaats van
mazzel„Soms ging er
wat mis in het ijssie brou
we. Je kwam met je benen
in het water en je schoenen of laarzen liepen vol:
'Juh, hij hep 'n zijkerd' was dan de constatering
van je vriendjes. Het standje wachtte thuis op
je." (Henk Boting).
hans heestermans
Reacties en tips voor deze rubriek kunt u stu
ren naar de redactie van deze krant onder ver
melding van de rubrieksnaam 'Leids dialect' of
e-mailen naar de auteur: heestermans@inl.nl
uit de Leidsch Dagblad
ANNO 1900
Zaterdag 17 November
KATWIJK - Naar we vernemen, hoopt de heer K.
Boorsma, hoofd der openbare lagere school te Kat-
wijk-aan-Zee, op 7 Januari van het volgend jaar zijn
40-jarig jubilé als zodanig te vieren.
leder, die weet wat 'Meester Boorsma' voor de
Katwijksche jeugd niet alleen is geweest, maar nog
doet, die hem gade kan slaan voor de klasse, en hoe
hij daar nog arbeidt met een lust en ijver, die wel
licht bij jeugdiger krachten mag worden aangetrof
fen, doch zeker daar niet wordt overtroffen, zal be
seffen, dat de ingezetenen plannen beramen om de
zen dag voor hem tot een feestdag, een dag van blij
de herinnering, te maken.
GEMENGD NIEUWS-Den 15den November werd
van de werf 'Nicolaas Witsen', van de firma W.F.
Stoel Zn., te Alkmaar, te water gelaten: een nieu
we stalen sa Ion-schroefstoom boot, gebouwd voor re
kening van de Katwijksche Stoombootonderneming
en bestemd voorden diensttusschen Leiden en Kat
wijk.
Deze boot, welke zal worden voortbewogen door
een compound-stoommachine met condensatie en
waarvan de kajuiten met stoom zullen worden ver
warmd, zal ongeveer 200 passagiers kunnen vervoe
ren en is zoodanig ingericht, dat ook bijna alle pas
sagiers, die zich bovenop bevinden, bij het passee-
ren der bruggen hun zitplaatsen niet behoeven te
verlaten.
ANNO 1975
LEIDEN - Al eeuwen
lang boekt hij groot
succes, maar nog
nooit heeft hij beslo
ten langer in ons land
te blijven dan nodig
was: op 6 december
vertrekt hij weer naar
Spanje. Zaterdag heeft
hij weer op vele plaat
sen in Rijn-, Veen-,
Kust- en Bollenstreek
zijn intrede gedaan. In
Leiden arriveerde hij
per stoomboot, maak
te op zijn schimmel
een ritje door de stad
en hield vervolgens
receptie in de Stads
gehoorzaal.
foto archief leidsch
dagblad
Maandag 17 november
OUDE WETERING - Als je 70 belijdende leden, een
20-tal vrienden en gemiddeld 30 kerkgangers (en
dan nog om de 14 dagen) hebt, moet je wel begena
digd zijn met moed en vertrouwen om een orgelres
tauratie van 50.000 en een kerkrestauratie van
rond 400.000 te durven beginnen, ook al komt
Monumentenzorg nog zo scheutig over de brug. Zo'n
moedige gemeente heeft dominee E.H. Cossee (31),
remonstrants predikant in Oude Wetering. Een klein
maar dapper groepje, dat ook nog zeer verspreid
woont over een groot aantal gemeenten.
LEIDEN - C en A heeft van de minister van Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk Werk toestemming ge
kregen voor het afbreken of verbouwen van de pan
den Breestraat 125, 127, 129 en Langebrug48, 50
en 52. 'Het Hof van Holland', het gebouw aan de
Breestraat waar op het ogenblik de Raad van Arbeid
nog gevestigd is, zal dus worden gesloopt en vervan
gen door een nieuw gebouw. Het voormalige Gulden
Vlies zal worden ingepast in de nieuwbouwplannen.
C en A heeft de vergunmg gekregen onder voor
waarde dat voordat met de sloop wordt begonnen,
met de gemeente Leiden overeenstemming moet
zijn bereikt over het nieuwbouwplan.
In zijn brief aan C en A schrijft de minister, dat de
aan de Breestraat gelegen panden vanuit stede
bouwkundig oogpunt beeld bepalend zijn. Daar te
genover staat echter het belang van het economisch
goed functioneren van de historische binnenstad.
ZOETER WOU DE - Mist, later overgaand in fikse re
gen, konden zaterdagmorgen de talrijke genodigden
niet weerhouden om met een fietstocht dwars door
de Grote Polder de nieuwe fietsverbinding tussen
het Dorp en de Rijndijk in gebruik te nemen.
De officiële openingsceremonie werd verricht door
burgemeester Detmers die aan de dorpszijde het pa
pieren obstakel onder de ereboog aan flarden reed.
Met in diens spoor een aantal raadsleden, secretaris
Wingelaar en vele schoolkinderen.
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvlngskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op tc sturen naar liet Leidsch
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 AB Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
