Mogelijk aanscherping
brandveiligheid HSL
'Alsof God zijn knokkels kraakt'
Welvarende samenleving
accepteert geen risico's
Binnenland
Boodschappen in huis
via nieuw soort postbus
PERDAG 16 NOVEMBER 2000
ivenpiet' bij intocht sint op tv
isuM* Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Ne-
jjdséTtelevisie zal de intocht van St. Nicolaas zaterdag ook
dove kinderen gemakkelijk te volgen zijn. Om de uitzen-
toegankelijk te maken voor doven heeft de NPS besloten
nt te laten vergezellen door een 'tolkenpiet'. Deze zal op
■rland 1 met gebarentaal verslag doen van de intocht in
Irichem. Het tolken gebeurt op verzoek van de landelijke
norganisaties. Met uitzondering van het Jeugdjournaal (bij
htendherhaling) zijn er op de Nederlandse televisie geen
.mrncramma's met gebarentaal.
jrprogramma's met gebarentaal.
iversiteiten negeren multicultuur
Nederlandse universiteiten leiden hun studenten niet
een muticulturele samenleving. Ze doen net alsof de
ikingssamenstelling van Nederland de laatste tientallen ja-
iet is veranderd. Vraagstukken over verschillende minder-
komen nauwelijks in het onderwijsprogramma aan bod.
joorzijn studenten niet goed voorbereid op een baan.
Ir, Inbleby komt tot die slotsom in de oratie die hij van-
hield als hoogleraar interculturele psychologie aan de Uni-
eit Utrecht. Ingleby zei dat het multiculturele beleid in Ne-
id stagneert.
in elkprijs moet omhoog'
[°n ff» De stichting Natuur en Milieu ziet kans een mini-
'e! prijs af te spreken voor melk. De stichting overweegt hier-
ontheffing te vragen bij de Nederlandse Mededingingsau-
it (NMa). De milieuorganisatie vindt dat een liter melk nu
ot dertig cent te goedkoop is. Door deze lage prijs hebben
luders geen geld meer voor diervriendelijke- en milieu-
:egelen. De milieuorganisatie heeft de NMa gevraagd of
markten en maatschappelijke organisaties zo'n mini-
prijs mogen afspreken ten behoeve van het milieu en die-
ilzijn. Natuur en Milieu kreeg te horen dat de kans daarop
vaar zeer klein is, maar niet onmogelijk. De stichting wil
ouworganisatie LTO-Nederland en de Dierenbescherming
ar actie betrekken. LTO-bestuurder Vogelaar reageert po-
„Wij waarderen het initiatief enorm.
;er beroep in moordzaak
eAG Het openbaar ministerie tekent hoger beroep aan te-
e vonnissen in de geruchtmakende Scheveningse moord-
De rechtbank veroordeelde een 23-jarige Hagenaar dins-
1 it achttien jaar cel wegens de drievoudige moord. Zijn drie
ingere medepleger kreeg tien jaar celstraf. Het OM had
I ctievelijk levenslang en zestien jaar geëist. De rechtbank
A gere straffen, omdat de kans op herhaling erg klein wordt
De officier van justitie meent dat die kans juist groot is.
Inendaal voert zwaar vuurwerk af
daal» De gemeente Veenendaal heeft zaterdag 4.700 kilo
evenementenvuurwerk laten weghalen uit een vuurwerk-
fop een bedrijventerrein. Dat maakte een woordvoerder
e gemeente Veenendaal gisteren bekend. Het gaat om
rerk dat volgens de milieu-inspectie van een zwaardere
is dan op het etiket staat vermeld. Het betrokken bedrijf
nt dat. Volgens de zegsman is nog niet vastgesteld of het
fin overtreding was, als het inderdaad om zwaardervuur-
iou gaan. Het bedrijf heeft zich niet verzet tegen het weg-
van het vuurwerk.
Delft wil studentenstop bouwkunde
De Technische Universiteit Delft wil volgend studiejaar
taal vierhonderd studenten toelaten tot de opleiding
ainde. De maatregel moet de onderwijskwaliteit verbete-
at zegt decaan Beunderman van de faculteit. Het aantal
iten schommelt de laatste jaren rond de 650. Volgens de
iit staat er daardoor te veel druk op de ketel om verande-
idoor te voeren. Ook stappen veel docenten de komende
op wegens hun leeftijd en kampt bouwkunde met een
ïnlijk ruimtegebrek. De beperking van het aantal eerste-
noet minstens twee jaar duren.
i ider geld voor verkeersslachtoffers
na(l JCHT» Steeds meer verkeersslachtoffers krijgen geen uit-
van de verzekering, omdat ze niet kunnen aantonen dat
ongeval niet aan zichzelf hebben te wijten. Dat komt
iet toenemend aantal daders dat na een ongeval doorrijdt,
gt I. de Kroes, voorzitter van de Vereniging van Verkeers-
L|' Dffers (WS). De vereniging houdt zondag haar vijfde na-
i herdenkingsdag in Maastricht. „Als de bestuurder na
nrijding is doorgereden, zit het verkeersslachtoffer vaak
:t probleem dat hij niet kan bewijzen dat een ander het
al heeft veroorzaakt. Zeker als er geen getuigen zijn", al-
Kroes. „Het schadefonds keert dan niets uit. Bij de WS
in steeds meer mensen aan die iets dergelijks is overko-
nmelding bij Fokker Woensdrecht
)recht De Fokker-vestigingen in Woensdrecht zijn gis-
~jj Idag ontruimd na een anonieme bommelding. Het bleek
arm. Omstreeks half drie kreeg de alarmcentrale een mei-
at er bij Fokker in Woensdrecht een bom zou ontploffen.
ter onduidelijkheid was over zowel'de exacte locatie, op
,flje| rein zijn twee Fokker-vestigingen, en het tijdstip dat de
j ou ontploffen, werd besloten beide bedrijven te ontmi
jd )p het moment van de melding waren er circa duizend
emers aanwezig. Bomverkenners van de politie Midden-
st-Brabant en de marechaussee werden ingeschakeld om
igingen te doorzoeken. Er werd niets gevonden.
itie greep in op tippelzone
>am» Justitie in Rotterdam was al vanaf het begin op de
van het feit dat dominee Visser eigen dealers inzette in
lelzone bij de Keileweg. Ook wist het openbaar ministerie
betrokkenheid van de GGD bij deze activiteiten. Volgens
officier van justitie De Wit is besloten in te grijpen, toen
lat er sprake was van 'georganiseerd dealen' in de prosti-
ine. De Wit zegt dat justitie vaker optrad als bleek dat de
Iheidsdienst zich te veel bemoeide met 'het dealerschap'.
„Daar steken we dan een stokje voor. De gezondheid en
ische begeleiding, dat is de voornaamste taak."
n GroenLinkser naar Nijmegen
gel? üjLi Nijmegen krijgt geen burgemeester van GroenLinks.
ent tij heeft geen geschikte kandidaat kunnen vinden die
:tw voor de post in aanmerking zou komen. Dat heeft een
chti voerder van GroenLinks gisteren verklaard. GroenLinks
hef ip dit moment vijf burgemeestersposten, maar die zijn al-
ikleine en middelgrote plaatsen. Nu Nijmegen, als tiende
in Nederland een opvolger voor burgemeester d'Hondt
ran bij voorkeur linkse signatuur, was er een goede kans
:va? 'foenLinks om de post binnen te halen. Volgens de partij
*hter nooit een heel actieve lobby gevoerd. „Wij zijn tegen
tt schimmige procedures. Wij wilen naar een opener sys-
,ar> burgemeestersbenoemingen. We houden dan ook
andere partijen, fanatiek bij waar een post vrijkomt."
'a banen bij politie
lade
n te De afgelopen twee jaar zijn er bij de politie bijna 1700
ld| Maatsen bijgekomen dankzij allerlei maatregelen om ef-
br« erte werken. Zo is bijvoorbeeld het aantal leidingevenden
Sli 'derd. In hun plaats konden meer goedkopere krachten
a aangenomen. Andere maatregelen zijn eenvoudig"werk
ter door agenten, maar door andere krachten te laten uit-
betere automatisering en maatregelen om het ziektever-
chei terug te dringen. De extra arbeidsplaatsen komen groten-
j en en goede aan het politiewerk op straat, zo blijkt uit on-
kvan het bureau Deloitte Touche Bakkenist dat giste-
minister De Vries van binnenlandse zaken is aangebo-
GPD Geassocieerde Pers Diensten
Oostenrijkse treinramp leidt tot nieuwe discussie
DEN HAAG GPD
Deskundigen overwegen de brandveiligheid van de
nieuwe hogesnelheidslijn (HSL) aan te scherpen. Vol
gens de Delftse hoogleraar transportbeleid Van der Heij
den leidt de ramp met de Oostenrijkse skitrein tot een
nieuwe discussie over het materiaal van de HSL-trein.
Van der Heijden maakt deel uit van de veiligheidscom
missie die minister Netelenbos (verkeer) adviseert over
de aanleg van de nieuwe spoorlijn.
tenrijk werken ze met heel ge
avanceerd materiaal. De trein
zou van onbrandbaar materiaal
zijn, maar de praktijk wees an
ders uit", aldus Van der Heij
den. Hij wijst erop dat de
skitrein wel heel veel opeenge
pakt brandbaar materiaal be
vatte. „En dat in een tempera-
DELFT GPD-AP
„We zijn al in discussie over de
eisen die aan het materieel
moeten worden gesteld. De
ramp in Kaprun stelt ons voor
de vraag of we onze eisen moe
ten opschroeven of verder on
derzoek moeten doen. In Oos
tuur van duizend graden."
Van der Heijden is 'hooglijk
verbaasd' dat de Oostenrijkse
autoriteiten geen rekening heb
ben gehouden met het scenario
van brand. „Geen brandweren
de laag in de tunnel, geen
sprinklerinstallatie, geen hand
bediening voor de treindeuren
als de stroom uitvalt, geen goe
de vluchtweg."
De veiligheidscommissie
heeft de minister onlangs gead
viseerd over de HSL-tunnel in
het Groene Hart van de Rand
stad. Met het risico van brand is
wel degelijk rekening gehou
den. Welke veiligheidsmaatre
gelen de commissie heeft aan
bevolen, kan Van der Heijden
niet zeggen. Het advies is niet
openbaar. „Maar de normen
die wij hanteren zijn nog stren
ger dan in andere landen."
Het definitieve dodental van
het ongeluk met de kabeltrein
in de Oostenrijkse Alpen is gis
teren op 155 gesteld. In de tun
nel zijn in totaal 152 lichamen
gevonden en in het station bo
ven op de Kitzsteinhorn bezwe
ken nog eens drie mensen door
inademing van giftige rook. Alle
lichamen zijn geborgen en ter
identificatie overgebracht naar
het gerechtelijk laboratorium in
Salzburg. De oorzaak van de
ramp is nog onduidelijk.
Bestellingen aan huis laten be
zorgen zonder dat er iemand
voor thuis hoeft te blijven. Dat
kan volgend jaar dankzij een
nieuwe 'boodschappen-brie-
venbus'. De box wordt inge
bouwd in de gevel van het
woonhuis of de garage. Leve
ranciers krijgen via een cijferco
de toegang tot de opbergruim
te, die een koelvak, een vriesvak
en een ongekoeld vak heeft.
Siemens Nederland en het
Bouwfonds Woningbouw pre
senteren morgen deze primeur
op de beurs Persoonlijk Wonen
Parade. De boodschappenbus
(HomeDeliveryBox) wordt voor
het eerst toegepast in een vijf
tigtal koopwoningen in een
Haagse nieuwbouwwijk. De
kosten van een box, ongeveer
vijfduizend gulden, worden in
de woningprijs verrekend. Sie
mens brengt de vinding voorlo
pig alleen in Nederland op de
markt.
Getuigen van stormen willen actie tegen klimaatsverandering
DEN HAAG LIANNE SLEUTJES
De orkaan Mitch die twee jaar
geleden over Midden-Ameri
ka woedde, maakte 25.000
slachtoffers. Een ijsstorm in
Canada bedekte in januari
1998 de wegen met een ijslaag
van vijftien centimeter. Vol
gens de Vereniging Milieude
fensie komen deze extreme
weersverschijnselen door het
broeikaseffect. Om de ernst
van de situatie te onderstre
pen, haalde de organisatie
Carlos Perez uit Honduras en
Sheila Forsyth uit Canada
naar de klimaatconferentie in
Den Haag.
Alsof God zijn knokkels kraakt.
Zo beschrijft Sheila Forsyth
(44) het geluid van de ijsstorm
die haar vijf dagen omhulde.
Als Canadese is zij wel gewend
aan een ijsstorm meer of min
der. „Regen komt op de grond
en bevriest. Duurt het een paar
uur, dan noemen we het vries-
regen, als het een dag duurt
een ijsstorm. Veel langer duurt
het nooit."
Tot januari 1998. Vijf dagen
aan een stuk regende het,
vroor het 25 graden en raasde
de wind. „De dagen leken
nachten, zo donker was het.
Overal vroor ijs aan vast: bo
men, huizen, wegen."
Forsyth woont in Metcalfe, een
dorpje op 50 kilometer van Ot
tawa. Het is platteland, bosge
bied. „Takken zwiepten tegen
het huis. Door het kabaal kon
je nauwelijks slapen. Veel bo
men knapten af, door de wind
of het gewicht van het ijs."
Boomtoppen schoten een paar
meter door de lucht, alsof het
afgevuurde kogels waren. Uit
voorzorg kapten Forsyth en
haar partner, midden in de
woedende ijsstorm, de bomen
rond hun huis.
„Het ergste van alles was dat
de elektriciteit het begaf. En
wij altijd maar denken dat je
daar in Canada op kunt ver
trouwen. Elektriciteitsmasten
knapten echter af door het ijs
dat er op klonterde. Net als te
lefoonmasten en gsm-anten-
nes. In heel Canada zaten vijf
tien miljoen mensen twee we
ken zonder stroom. In ons
De Koreaanse kunstenaar Byung Soo Choe maakt tijdens de Klimaatconferentie ijssculpturen in de vorm van een pinguïn. Daarmee wil hij de
aandacht vestigen op de smeltende ijskappen. foto anp toussaintkluiters
huis hebben we geen gas, ver
warming gaat via de elektrici
teit. Ook water wordt via een
elektrische pomp opgepompt.
Dat werkte dus allemaal niet
meer."
De bewoners van Metcalfe
konden overleven doordat zij
alles deelden: hout, eten, wa
ter, generatoren. Forsyth voel
de zich een pionier, helaas
zonder diens uitrusting. „Je
vertrouwt op technologie. Die
begaf het. En dus stierven
mensen vanwege de kou.
Oost-Canada was uitgeroepen
tot rampgebied, militairen
kwamen mensen evacueren.
Sommigen wilden hun huis
niet onbeheerd achterlaten.
Met zo'n ijsstorm ondervind je
aan den lijve dat het leven
kwetsbaar is. Maar maak dat
maar eens duidelijk aan de
mensen in de rest van de we
reld."
In Honduras begrijpen ze het
echter maar al te goed. Ook al
willen veel mensen nog steeds
niet praten over hun gruwelij
ke ervaringen met de orkaan
Mitch, zegt Carlos Perez (27)
uit Comayagua, centraal Hon
duras. Zoals de rest van zijn
landgenoten keek hij op 29 ok
tober 1998 naar het voetbal op
televisie. „Tien minuten voor
het einde van de wedstrijd be
gon het te regenen. Niets ap
arts, regen hebben we ieder
jaar."
Maar deze keer veranderde de
regenbui in de orkaan Mitch,
een van de zwaarste die het
Caribisch gebied ooit teisterde.
Het natuurgeweld vernielde
dorpen en steden en maakte
zeker 25.000 slachtoffers.
Perez en zijn familie bleven ge
spaard. „Wij hadden gelukkig
een goed huis." Anderen uit
zijn dorp, zoals de armen die
dicht bij de rivier woonden,
waren minder fortuinlijk. „Ik
heb zo veel dode mensen ge
zien. Het was vreselijk." Kort
voor Mitch losbarstte, had
Perez een reddingscursus van
tien maanden doorlopen. „Ik
zat in een reddingsteam en
voelde me verplicht om men
sen te helpen. Ik heb mensen
uit de rivier gehaald, dood en
levend. Ik heb mensen met ge
weld moeten dwingen hun
huizen te verlaten. Ze wilden
hun spullen niet achterlaten."
De streek waar de orkaan raas
de, is nog steeds een puin
hoop. „Hier en daar is wel iets
opgebouwd. Er zijn nieuwe
huizen voor daklozen, maar
het zijn er nog lang niet ge
noeg. Er is nog veel armoede.
Scholieren volgen lessen vanaf
de grond, geld voor stoelen is
er niet. Mijn land is vijftig jaar
teruggeworpen in de tijd. Door
de storm die volgens mij een
gevolg is van de klimaatveran
dering, Deze Klimaatconferen
tie moet er niet een zijn van al
leen maar praten en verder
niets. Landen moeten echt ac
tie ondernemen. Anders gaat
de klimaatverandering door en
neemt de kans op meer ram
pen toe."
Meer gemak en veiligheid zijn
volgens de bedenkers de voor
delen van een boodschappen
bus. Vooral mensen die weinig
tijd hebben om te gaan winke
len zouden er baat bij hebben.
De inbouwbox (53 cm. breed,
60 cm. diep en 211,5 cm. hoog)
is niet alleen geschikt om verse
en bevroren levensmiddelen in
te bewaren, maar ook postpak
ketten en kleding van de stome
rij. De leveranciers (o.a. super
markten en postorderbedrij
ven) krijgen toegang tot de box
door een cijfercode die de con
sument bij de bestelling van de
producten doorgeeft. Die code
is eenmalig geldig om fraude en
misbruik te voorkomen. Tel
kens is dus een andere code
nodig om de box te openen. De
bewoner krijgt zelf een vaste
persoonlijke code. Het Bouw
fonds Woningbouw denkt dat
huizenbezitters steeds vaker ge
bruik zullen maken van dit
soort 'uitbreidingsopties'.
Kamer wil geen
frontale botsing
met Korthals
DEN HAAG ANP
De Tweede Kamer gunt minis
ter Korthals (justitie) in de
kwestie-Dover voorlopig het
voordeel van de twijfel. De frac
ties van WD, D66 en CDA noe
men de zaak erg zorgelijk, maar
zijn vooralsnog niet van plan
hem naar huis te sturen. „Ik
verwacht geen zwaar weer voor
de minister, maar dat kan aan
mijn optimisme liggen", aldus
WD-Kamerlid Nicolaï. Zijn col
lega Dittrich van D66 zegt 'niet
uit te zijn op het aftreden van
Korthals'. Het CDA denkt dat
de bewindsman de lucht nog
kan klaren met een 'stevige be
antwoording' van de vele vra
gen, vindt Van de Camp.
Eerder toonde PvdA-fractie-
voorzitter Melkert zich kritisch.
Hij zei maandag dat Korthals
snel maatregelen moet nemen
om de communicatie tussen
het openbaar ministerie en zijn
departement te verbeteren.
Korthals moet de Kamer uit
leggen waarom de hoofdver
dachte in de Doverzaak niet
eerder was uitgeleverd aan
Frankrijk. Dat had het fatale
transport van zestig Chinezen
naar Dover wellicht kunnen
voorkomen. Ook moet Korthals
opheldering geven over de mis
communicatie tussen politie en
openbaar ministerie.
Ouderen willen
straks zelf kiezen
met wie ze wonen
AMSTERDAM ANP
De toekomstige generatie oude
ren wil in de periode dat ze niet
meer zelfstandig zijn, kunnen
wonen met mensen met een
gelijksoortige leefstijl en inte
resse. Dit blijkt uit onderzoek
van het bureau Motivaction
Amsterdam onder senioren. De
generatie geboren na 1945 ac
cepteert het niet om in een ver
zorgingshuis zitten waarbij
men niet kan kiezen met wie
men de oude dag doorbrengt.
De ondervraagden zijn bereid
te zijner tijd zelf initiatieven te
ontplooien om te kunnen gaan
wonen met gelijkgestemden.
Het Nefït Warmte Garantie Plan
Vanaf de introductie van de HR-ketel kozen maar liefst 2 van» de 3 eigenhinsbezitters voor Nefit.
Bovendien kiezen ze steeds vaker voor het Nefit Warmte Garantie Plan. Logisch, want daarmee ver
zekert de Nefit-dealer u liefst tien jaar lang van vakkundig onderhoud van uw Nefit HR-ketel.
Bovendien garandeert hij snelle service bij eventuele storingen. Absolute zekerheid dus. En dat voor
een vast, relatief gering bedrag per jaar. Het Nefit Warmte Garantie Plan. Bel gratis 0800-0786 voor
de dichtstbijzijnde Nefit-dealer of kijk op www.nefit.nl
DELFT MONIQUE DE KNEGT
De Nederlandse samenleving aanvaardt
steeds minder risico's. Elk jaar wordt meer
geld uitgegeven aan veiligheid, maar risico's
blijven bestaan. Of het nu vuurwerk is, hoog
water, BSE-vlees, legionellabesmetting of een
tunnelbrand. Deskundigen voorspellen dat de
kans op een ongeluk kleiner wordt, maar de
gevolgen des te groter.
„Hoe rijker de samenleving, hoe minder risi
co's worden aanvaard", zegt prof. dr. Hale,
hoogleraar Veiligheidskunde aan de Techni
sche Universiteit in Delft. Mensen zijn daarbij
heel irrationeel. Tal van rokers in Frankrijk en
Groot-Brittannië eten geen rundvlees meer uit
angst voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob,
terwijl zij een veel grotere kans lopen op long
kanker.
Roken, drinken en bijvoorbeeld bergbeklim
men worden beschouwd als eigen verkozen ri
sico's. Openbare voorzieningen zijn dat niet.
Een trein mag niet ontsporen, dijken mogen
niet bezwijken en voedsel mag niet besmet
zijn. De kans op een overstroming moet zeker
honderd keer kleiner zijn dan de kans op een
verkeersongeval.
Dus worden de dijken opgehoogd tot een
overstromingsrisico van eens in de 1.250 jaar.
Dat vindt de Nederlandse samenleving aan
vaardbaar. Totdat het daadwerkelijk gebeurt.
Hale: „Achteraf vinden we risico's nooit aan
vaardbaar."
Na een calamiteit worden de eisen doorgaans
opgeschroefd. Zo besloot minister Pronk vori
ge maand dat alle ruim 800.000 waterleiding
installaties moeten worden gecontroleerd op
de legionella-bacterie en zo nodig worden
aangepast. Directe aanleiding voor deze mil
jardenoperatie is de dood van 28 bezoekers
van de Flora in Bovenkarspel vorig jaar.
De veiligheidseisen zijn niet grenzeloos. Het is
altijd een afweging tussen de kosten en aan
vaardbaarheid van risico's. Zo heeft TNO on
langs een onderzoek uitgevoerd naar de veilig
heid van de nog aan te leggen noord - zuid
metro in Amsterdam. Tussen twee denkbeel
dige stations werd ondergronds een flink on
geluk geënsceneerd met brand. Onderzoeker
M. Molag van TNO: „In een tunnel met om de
350 meter vluchtdeuren zouden vierhonderd
slachtoffers vallen. Onaanvaardbaar. Als we de
afstand tussen de vluchtdeuren zouden halve
ren, kwamen we op 175 slachtoffers. Nog
steeds onaanvaardbaar. Pas als de vluchtdeu
ren twintig meter uit elkaar zouden liggen, zijn
de gevolgen acceptabel. Maar dat kan natuur
lijk niet. Dan krijg je een gatenkaas en kun je
net zo goed bovenlangs."
Er zullen altijd risico's blijven. Soms willen we
dat ook. Hale: „Als iedere fietser een helm zou
dragen, zou je een significante verbetering
zien in de ongevallencijfers. Maar dat is in Ne
derland niet haalbaar. Dan kom je aan de vrij
heid van mensen."
